Samaysar-Gujarati (English transliteration). Gatha: 3.

< Previous Page   Next Page >


Page 10 of 642
PDF/HTML Page 41 of 673

 

10

samayasAr
[ bhagavAnashrIkundakund-
अथैतद्बाध्यते
एयत्तणिच्छयगदो समओ सव्वत्थ सुंदरो लोगे
बंधकहा एयत्ते तेण विसंवादिणी होदि ।।३।।
एकत्वनिश्चयगतः समयः सर्वत्र सुन्दरो लोके
बन्धकथैकत्वे तेन विसंवादिनी भवति ।।३।।

समयशब्देनात्र सामान्येन सर्व एवार्थोऽभिधीयते, समयत एकीभावेन स्वगुणपर्यायान् गच्छतीति निरुक्तेः ततः सर्वत्रापि धर्माधर्माकाशकालपुद्गलजीवद्रव्यात्मनि लोके ये यावन्तः केचनाप्यर्थास्ते सर्व एव स्वकीयद्रव्यान्तर्मग्नानन्तस्वधर्मचक्रचुम्बिनोऽपि परस्परमचुम्बन्तोऽत्यन्त-

bhAvArthajIv nAmanI vastune padArtha kahel chhe. ‘jIv’ evo akSharono samUh te ‘pad’ chhe ane te padathI je dravyaparyAyarUp anekAntasvarUpapaNun nishchit karavAmAn Ave te padArtha chhe. e jIvapadArtha utpAd-vyay-dhrauvyamayI sattAsvarUp chhe, darshanagnAnamayI chetanAsvarUp chhe, anantadharma- svarUp dravya chhe, dravya hovAthI vastu chhe, guNaparyAyavALo chhe, tenun svaparaprakAshakagnAn anekAkArarUp ek chhe, vaLI te (jIvapadArtha) AkAshAdithI bhinna asAdhAraN chaitanyaguNasvarUp chhe ane anya dravyo sAthe ek kShetramAn rahevA chhatAn potAnA svarUpane chhoDato nathI. Avo jIv nAmano padArtha samay chhe. jyAre te potAnA svabhAvamAn sthit hoy tyAre to svasamay chhe ane parasvabhAv rAgadveShamoharUp thaIne rahe tyAre parasamay chhe. e pramANe jIvane dvividhapaNun Ave chhe.

have, samayanA dvividhapaNAmAn AchArya bAdhA batAve chhe

ekatvanishchay-gat samay sarvatra sundar lokamAn;
tethI bane vikhavAdinI bandhanakathA ekatvamAn. 3.

gAthArtha[एकत्वनिश्चयगतः] ekatvanishchayane prApta je [समयः] samay chhe te [लोके] lokamAn [सर्वत्र] badhey [सुन्दरः] sundar chhe [तेन] tethI [एक त्वे] ekatvamAn [बन्धकथा] bIjAnA sAthe bandhanI kathA [विसंवादिनी] visamvAdvirodh karanArI [भवति] chhe.

TIkAahIn ‘samay’ shabdathI sAmAnyapaNe sarva padArtha kahevAmAn Ave chhe kAraN ke vyutpatti pramANe ‘समयते’ eTale ekIbhAve (ekatvapUrvak) potAnA guNaparyAyone prApta thaI je pariNaman kare te samay chhe. tethI dharma-adharma-AkAsh-kAL-pudgal-jIvadravyasvarUp lokamAn sarvatra je koI jeTalA jeTalA padArtho chhe te badhAy nishchayathI (nakkI) ekatvanishchayane prApta hovAthI