kahAnajainashAstramALA ]
हस्तकुट्टकादिभिः परद्रव्यपरिणामात्मकैः करणैः करोति, हस्तकुट्टकादीनि परद्रव्यपरिणामात्मकानि करणानि गृह्णाति, ग्रामादिपरद्रव्यपरिणामात्मकं कुण्डलादिकर्मफलं भुंक्ते च, न त्वनेकद्रव्यत्वेन ततोऽन्यत्वे सति तन्मयो भवति; ततो निमित्तनैमित्तिकभावमात्रेणैव तत्र कर्तृकर्मभोक्तृ- भोग्यत्वव्यवहारः । तथात्मापि पुण्यपापादिपुद्गलद्रव्यपरिणामात्मकं कर्म करोति, कायवाङ्मनोभिः पुद्गलद्रव्यपरिणामात्मकैः करणैः करोति, कायवाङ्मनांसि पुद्गलद्रव्यपरिणामात्मकानि करणानि गृह्णाति, सुखदुःखादिपुद्गलद्रव्यपरिणामात्मकं पुण्यपापादिकर्मफलं भुंक्ते च, न त्वनेकद्रव्यत्वेन ततोऽन्यत्वे सति तन्मयो भवति; ततो निमित्तनैमित्तिकभावमात्रेणैव तत्र कर्तृकर्मभोक्तृभोग्यत्वव्यवहारः । यथा च स एव शिल्पी चिकीर्षुश्चेष्टारूपमात्मपरिणामात्मकं कर्म करोति, दुःखलक्षणमात्मपरिणामात्मकं चेष्टारूपकर्मफलं भुंक्ते च, एकद्रव्यत्वेन ततोऽनन्यत्वे सति तन्मयश्च भवति; ततः परिणामपरिणामिभावेन तत्रैव कर्तृकर्मभोक्तृभोग्यत्वनिश्चयः । तथात्मापि चिकीर्षुश्चेष्टारूपमात्मपरिणामात्मकं कर्म करोति, दुःखलक्षणमात्मपरिणामात्मकं चेष्टारूपकर्मफलं
pariNAmAtmak karaNo temanA vaDe kare chhe, hathoDA Adi je paradravyapariNAmAtmak karaNo temane grahaN kare chhe ane kunDaL Adi karmanun je gAm Adi paradravyapariNAmAtmak phaL tene bhogave chhe, parantu anekadravyapaNAne lIdhe temanAthI (karma, karaN AdithI) anya hovAthI tanmay (karmakaraNAdimay) thato nathI; mATe nimittanaimittikabhAvamAtrathI ja tyAn kartA-karmapaNAno ane bhoktA-bhogyapaNAno vyavahAr chhe; tevI rIte — AtmA paN puNyapAp Adi je pudgaladravya- pariNAmAtmak ( – pudgaladravyanA pariNAmasvarUp) karma tene kare chhe, kAy-vachan-man evAn je pudgaladravyapariNAmAtmak karaNo temanA vaDe kare chhe, kAy-vachan-man evAn je pudgal- pariNAmAtmak karaNo temane grahaN kare chhe ane puNyapAp Adi karmanun je sukhadukh Adi pudgaladravyapariNAmAtmak phaL tene bhogave chhe, parantu anekadravyapaNAne lIdhe temanAthI anya hovAthI tanmay (te-may) thato nathI; mATe nimitta-naimittikabhAvamAtrathI ja tyAn kartA-karmapaNAno ane bhoktA-bhogyapaNAno vyavahAr chhe.
vaLI jevI rIte — te ja shilpI, karavAno ichchhak vartato thako, cheShTArUp (arthAt kunDaL Adi karavAnA potAnA pariNAmarUp ane hasta AdinA vyApArarUp) evun je svapariNAmAtmak karma tene kare chhe tathA dukhasvarUp evun je cheShTArUp karmanun svapariNAmAtmak phaL tene bhogave chhe, ane ekadravyapaNAne lIdhe temanAthI (karma ane karmaphaLathI) ananya hovAthI tanmay (karmamay ne karmaphaLamay) chhe; mATe pariNAmapariNAmIbhAvathI tyAn ja kartA-karmapaNAno ane bhoktA -bhogyapaNAno nishchay chhe; tevI rIte — AtmA paN, karavAno ichchhak vartato thako, cheShTArUp