न च जीवस्य परद्रव्यं रागादीनुत्पादयतीति शङ्कयम्; अन्यद्रव्येणान्यद्रव्यगुणोत्पाद- करणस्यायोगात्; सर्वद्रव्याणां स्वभावेनैवोत्पादात् । तथाहि — मृत्तिका कुम्भभावेनोत्पद्यमाना किं कुम्भकारस्वभावेनोत्पद्यते, किं मृत्तिकास्वभावेन ? यदि कुम्भकारस्वभावेनोत्पद्यते तदा कुम्भकरणाहङ्कारनिर्भरपुरुषाधिष्ठितव्यापृतकरपुरुषशरीराकारः कुम्भः स्यात् । न च तथास्ति, --
bhAvArtha — rAgadveSh chetananA ja pariNAm chhe. anya dravya AtmAne rAgadveSh upajAvI shakatun nathI; kAraN ke sarva dravyonI utpatti potapotAnA svabhAvathI ja thAy chhe, anya dravyamAn anya dravyanA guNaparyAyonI utpatti thatI nathI. 219.
have A arthane gAthAmAn kahe chhe —
gAthArtha — [अन्यद्रव्येण] anya dravyathI [अन्यद्रव्यस्य] anya dravyane [गुणोत्पादः] guNanI utpatti [न क्रियते] karI shakAtI nathI; [तस्मात् तु] tethI (e siddhAnt chhe ke) [सर्वद्रव्याणि] sarva dravyo [स्वभावेन] potapotAnA svabhAvathI [उत्पद्यन्ते] Upaje chhe.
TIkA — vaLI jIvane paradravya rAgAdik upajAve chhe em shankA na karavI; kAraN ke anya dravya vaDe anya dravyanA guNano utpAd karAvAnI ayogyatA chhe; kem ke sarva dravyono svabhAvathI ja utpAd thAy chhe. A vAt draShTAntathI samajAvavAmAn Ave chhe —
mATI kumbhabhAve (ghaDA-bhAve) UpajatI thakI shun kumbhAranA svabhAvathI Upaje chhe ke mATInA svabhAvathI Upaje chhe? jo kumbhAranA svabhAvathI UpajatI hoy to jemAn ghaDo karavAnA ahankArathI bharelo puruSh rahelo chhe ane jeno hAth (ghaDo karavAno) vyApAr kare chhe evun je puruShanun sharIr tenA AkAre ghaDo thavo joIe. parantu em to thatun nathI, kAraN ke anyadravyanA svabhAve koI dravyanA pariNAmano utpAd jovAmAn Avato nathI. jo Am chhe
522