kahAnajainashAstramALA ]
द्रव्यान्तरस्वभावेन द्रव्यपरिणामोत्पादस्यादर्शनात् । यद्येवं तर्हि मृत्तिका कुम्भकारस्वभावेन
नोत्पद्यते, किन्तु मृत्तिकास्वभावेनैव, स्वस्वभावेन द्रव्यपरिणामोत्पादस्य दर्शनात् । एवं च
सति मृत्तिकायाः स्वस्वभावानतिक्रमान्न कुम्भकारः कुम्भस्योत्पादक एव; मृत्तिकैव कुम्भकारस्वभावमस्पृशन्ती स्वस्वभावेन कुम्भभावेनोत्पद्यते । एवं सर्वाण्यपि द्रव्याणि स्वपरिणामपर्यायेणोत्पद्यमानानि किं निमित्तभूतद्रव्यान्तरस्वभावेनोत्पद्यन्ते, किं स्वस्वभावेन ? यदि निमित्तभूतद्रव्यान्तरस्वभावेनोत्पद्यन्ते तदा निमित्तभूतपरद्रव्याकारस्तत्परिणामः स्यात् । न च तथास्ति, द्रव्यान्तरस्वभावेन द्रव्यपरिणमोत्पादस्यादर्शनात् । यद्येवं तर्हि न सर्वद्रव्याणि
निमित्तभूतपरद्रव्यस्वभावेनोत्पद्यन्ते, किन्तु स्वस्वभावेनैव, स्वस्वभावेन द्रव्यपरिणामोत्पादस्य दर्शनात् । एवं च सति सर्वद्रव्याणां स्वस्वभावानतिक्रमान्न निमित्तभूतद्रव्यान्तराणि स्वपरिणामस्योत्पादकान्येव; सर्वद्रव्याण्येव निमित्तभूतद्रव्यान्तरस्वभावमस्पृशन्ति स्वस्वभावेन स्वपरिणामभावेनोत्पद्यन्ते । अतो न परद्रव्यं जीवस्य रागादीनामुत्पादकमुत्पश्यामो यस्मै कुप्यामः ।
to pachhI mATI kumbhAranA svabhAvathI UpajatI nathI, parantu mATInA svabhAvathI ja Upaje chhe kAraN ke (dravyanA) potAnA svabhAve dravyanA pariNAmano utpAd jovAmAn Ave chhe. Am hovAthI, mATI potAnA svabhAvane nahi ullanghatI hovAne lIdhe, kumbhAr ghaDAno utpAdak chhe ja nahi; mATI ja, kumbhAranA svabhAvane nahi sparshatI thakI, potAnA svabhAvathI kumbhabhAve Upaje chhe.
evI rIte — badhay dravyo svapariNAmaparyAye (arthAt potAnA pariNAmabhAvarUpe) UpajatAn thakAn, nimittabhUt anyadravyonA svabhAvathI Upaje chhe ke potAnA svabhAvathI Upaje chhe? jo nimittabhUt anyadravyonA svabhAvathI UpajatAn hoy to nimittabhUt anyadravyonA AkAre temanA pariNAm thavA joIe. parantu em to thatun nathI, kAraN ke anyadravyanA svabhAve koI dravyanA pariNAmano utpAd jovAmAn Avato nathI. jo Am chhe to sarva dravyo nimittabhUt anyadravyonA svabhAvathI UpajatAn nathI, parantu potAnA svabhAvathI ja Upaje chhe kAraN ke (dravyanA) potAnA svabhAve dravyanA pariNAmano utpAd jovAmAn Ave chhe. Am hovAthI, sarva dravyo potAnA svabhAvane nahi ullanghatAn hovAne lIdhe, nimittabhUt anyadravyo potAnA (arthAt
anyadravyonA svabhAvane nahi sparshatAn thakAn, potAnA svabhAvathI potAnA pariNAmabhAve Upaje chhe.