32
मोच्यमोचकोभयं मोक्षः, स्वयमेकस्य पुण्यपापास्रवसंवरनिर्जराबन्धमोक्षानुपपत्तेः । तदुभयं च
जीवाजीवाविति । बहिर्दृष्टया नवतत्त्वान्यमूनि जीवपुद्गलयोरनादिबन्धपर्यायमुपेत्यैकत्वेनानुभूय-
मानतायां भूतार्थानि, अथ चैकजीवद्रव्यस्वभावमुपेत्यानुभूयमानतायामभूतार्थानि । ततोऽमीषु
नवतत्त्वेषु भूतार्थनयेनैको जीव एव प्रद्योतते । तथान्तर्दृष्टया ज्ञायको भावो जीवो, जीवस्य
विकारहेतुरजीवः । केवलजीवविकाराश्च पुण्यपापास्रवसंवरनिर्जराबन्धमोक्षलक्षणाः, केवलाजीवविकार-
हेतवः पुण्यपापास्रवसंवरनिर्जराबन्धमोक्षा इति । नवतत्त्वान्यमून्यपि जीवद्रव्यस्वभावमपोह्य
स्वपरप्रत्ययैकद्रव्यपर्यायत्वेनानुभूयमानतायां भूतार्थानि, अथ च सकलकालमेवास्खलन्तमेकं जीवद्रव्यस्वभावमुपेत्यानुभूयमानतायामभूतार्थानि । ततोऽमीष्वपि नवतत्त्वेषु भूतार्थनयेनैको जीव एव प्रद्योतते । एवमसावेकत्वेनद्योतमानः शुद्धनयत्वेनानुभूयत एव । या त्वनुभूतिः सात्मख्याति-
रेवात्मख्यातिस्तु सम्यग्दर्शनमेव । इति समस्तमेव निरवद्यम् ।
bandh chhe ane mokSha thavA yogya ane mokSha karanAr — e banne mokSha chhe; kAraN ke ekane ja potAnI meLe puNya, pAp, Asrav, samvar, nirjarA, bandh, mokShanI upapatti (siddhi) banatI nathI. te banne jIv ane ajIv chhe (arthAt te babbemAn ek jIv chhe ne bIjun ajIv chhe).
bAhya (sthUl) draShTithI joIe to — jIv-pudgalanA anAdi bandhaparyAyanI samIp jaIne ekapaNe anubhav karatAn A nav tattvo bhUtArtha chhe, satyArtha chhe, ane ek jIvadravyanA svabhAvanI samIp jaIne anubhav karatAn teo abhUtArtha chhe, asatyArtha chhe; (jIvanA ekAkAr svarUpamAn teo nathI;) tethI A nav tattvomAn bhUtArthanayathI ek jIv ja prakAshamAn chhe. evI rIte antardraShTithI joIe to — gnAyak bhAv jIv chhe ane jIvanA vikArano hetu ajIv chhe; vaLI puNya, pAp, Asrav, samvar, nirjarA, bandh ane mokSha — e jemanAn lakShaN chhe evA to kevaL jIvanA vikAro chhe ane puNya, pAp, Asrav, samvar, nirjarA, bandh ane mokSha — e vikArahetuo kevaL ajIv chhe. AvAn A nav tattvo, jIvadravyanA svabhAvane chhoDIne, pote ane par jemanAn kAraN chhe evA ek dravyanA paryAyopaNe anubhav karavAmAn AvatAn bhUtArtha chhe ane sarva kALe askhalit ek jIvadravyanA svabhAvanI samIp jaIne anubhav karavAmAn AvatAn teo abhUtArtha chhe, asatyArtha chhe. tethI A nave tattvomAn bhUtArthanayathI ek jIv ja prakAshamAn chhe. em te, ekapaNe prakAshato, shuddhanayapaNe anubhavAy chhe. ane je A anubhUti te AtmakhyAti (AtmAnI oLakhAN) ja chhe, ne AtmakhyAti te samyagdarshan ja chhe. A rIte A sarva kathan nirdoSh chhe — bAdhA rahit chhe.