यथा खलु बिसिनीपत्रस्य सलिलनिमग्नस्य सलिलस्पृष्टत्वपर्यायेणानुभूयमानतायां सलिलस्पृष्टत्वं भूतार्थमप्येकान्ततः सलिलास्पृश्यं बिसिनीपत्रस्वभावमुपेत्यानुभूयमानतायाम- भूतार्थम्, तथात्मनोऽनादिबद्धस्य बद्धस्पृष्टत्वपर्यायेणानुभूयमानतायां बद्धस्पृष्टत्वं भूतार्थमप्ये- कान्ततः पुद्गलास्पृश्यमात्मस्वभावमुपेत्यानुभूयमानतायामभूतार्थम् ।
यथा च मृत्तिकायाः करककरीरकर्करीकपालादिपर्यायेणानुभूयमानतायामन्यत्वं भूतार्थमपि सर्वतोऽप्यस्खलन्तमेकं मृत्तिकास्वभावमुपेत्यानुभूयमानतायामभूतार्थम्, तथात्मनो नारकादि- पर्यायेणानुभूयमानतायामन्यत्वं भूतार्थमपि सर्वतोऽप्यस्खलन्तमेक मात्मस्वभावमुपेत्यानुभूय- मानतायामभूतार्थम् ।
यथा च वारिधेर्वृद्धिहानिपर्यायेणानुभूयमानतायामनियतत्वं भूतार्थमपि नित्यव्यवस्थितं
jem kamalinīnun patra jaḷamān ḍūbelun hoy teno jaḷathī sparshāvārūp avasthāthī anubhav karatān jaḷathī sparshāvāpaṇun bhūtārtha chhe — satyārtha chhe, topaṇ jaḷathī jarāy nahi sparshāvāyogya evā kamalinī-patranā svabhāvanī samīp jaīne anubhav karatān jaḷathī sparshāvāpaṇun abhūtārtha chhe — asatyārtha chhe; evī rīte anādi kāḷathī bandhāyelā ātmāno, pudgalakarmathī bandhāvā- sparshāvārūp avasthāthī anubhav karatān baddhaspr̥uṣhṭapaṇun bhūtārtha chhe — satyārtha chhe, topaṇ pudgalathī jarāy nahi sparshāvāyogya evā ātmasvabhāvanī samīp jaīne anubhav karatān baddhaspr̥uṣhṭapaṇun abhūtārtha chhe — asatyārtha chhe.
vaḷī, jem māṭīno, kamaṇḍaḷ, ghaḍo, jhārī, rāmapātra ādi paryāyothī anubhav karatān anyapaṇun bhūtārtha chhe — satyārtha chhe, topaṇ sarvataḥ askhalit ( – sarva paryāyabhedothī jarāy bhedarūp nahi thatā evā) ek māṭīnā svabhāvanī samīp jaīne anubhav karatān anyapaṇun abhūtārtha chhe — asatyārtha chhe; evī rīte ātmāno, nārak ādi paryāyothī anubhav karatān (paryāyonā bījā-bījāpaṇārūp) anyapaṇun bhūtārtha chhe — satyārtha chhe, topaṇ sarvataḥ askhalit (sarva paryāyabhedothī jarāy bhedarūp nahi thatā evā) ek chaitanyākār ātmasvabhāvanī samīp jaīne anubhav karatān anyapaṇun abhūtārtha chhe — asatyārtha chhe.
jem samudrano, vr̥uddhihānirūp avasthāthī anubhav karatān aniyatapaṇun (anishchitapaṇun) bhūtārtha chhe — satyārtha chhe, topaṇ nitya-sthir evā samudrasvabhāvanī samīp jaīne anubhav karatān aniyatapaṇun abhūtārtha chhe — asatyārtha chhe; evī rīte ātmāno, vr̥uddhihānirūp paryāyabhedothī anubhav karatān aniyatapaṇun bhūtārtha chhe — satyārtha chhe, topaṇ nitya-sthir
38