Samaysar-Hindi (Kannada transliteration). Gatha: 197-207 ; Kalash: 136-144.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 18 of 34

 

Page 308 of 642
PDF/HTML Page 341 of 675
single page version

೧ಪ್ರಕರಣ=ಕಾರ್ಯ .೨ +ಪ್ರಾಕರಣಿಕ=ಕಾರ್ಯ ಕರನೇವಾಲಾ .
ಅಥೈತದೇವ ದರ್ಶಯತಿ —
ಸೇವಂತೋ ವಿ ಣ ಸೇವದಿ ಅಸೇವಮಾಣೋ ವಿ ಸೇವಗೋ ಕೋಈ .
ಪಗರಣಚೇಟ್ಠಾ ಕಸ್ಸ ವಿ ಣ ಯ ಪಾಯರಣೋ ತ್ತಿ ಸೋ ಹೋದಿ ..೧೯೭..
ಸೇವಮಾನೋಽಪಿ ನ ಸೇವತೇ ಅಸೇವಮಾನೋಽಪಿ ಸೇವಕಃ ಕಶ್ಚಿತ್ .
ಪ್ರಕರಣಚೇಷ್ಟಾ ಕಸ್ಯಾಪಿ ನ ಚ ಪ್ರಾಕರಣ ಇತಿ ಸ ಭವತಿ ..೧೯೭..
ಯಥಾ ಕಶ್ಚಿತ್ ಪ್ರಕರಣೇ ವ್ಯಾಪ್ರಿಯಮಾಣೋಽಪಿ ಪ್ರಕರಣಸ್ವಾಮಿತ್ವಾಭಾವಾತ್ ನ ಪ್ರಾಕರಣಿಕಃ, ಅಪರಸ್ತು
ತತ್ರಾವ್ಯಾಪ್ರಿಯಮಾಣೋಽಪಿ ತತ್ಸ್ವಾಮಿತ್ವಾತ್ ಪ್ರಾಕರಣಿಕಃ, ತಥಾ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಃ ಪೂರ್ವಸಂಚಿತಕರ್ಮೋದಯ-
ಸೇವನ ಕರತಾ ಹುಆ ಭೀ [ಜ್ಞಾನವೈಭವ-ವಿರಾಗತಾ-ಬಲಾತ್ ] ಜ್ಞಾನವೈಭವಕೇ ಔರ ವಿರಾಗತಾಕೇ ಬಲಸೇ
[ವಿಷಯಸೇವನಸ್ಯ ಸ್ವಂ ಫಲಂ ] ವಿಷಯಸೇವನಕೇ ನಿಜಫಲಕೋ ( – ರಂಜಿತ ಪರಿಣಾಮಕೋ) [ನ ಅಶ್ನುತೇ ] ನಹೀಂ
ಭೋಗತಾ — ಪ್ರಾಪ್ತ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, [ತತ್ ] ಇಸಲಿಯೇ [ಅಸೌ ] ಯಹ (ಪುರುಷ) [ಸೇವಕಃ ಅಪಿ ಅಸೇವಕಃ ] ಸೇವಕ
ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ಅಸೇವಕ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ವಿಷಯೋಂಕಾ ಸೇವನ ಕರತಾ ಹುಆ ಭೀ ಸೇವನ ನಹೀಂ ಕರತಾ) .
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಜ್ಞಾನ ಔರ ವಿರಾಗತಾಕಾ ಐಸಾ ಕೋಈ ಅಚಿಂತ್ಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೈ ಕಿ ಜ್ಞಾನೀ ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂಕೇ
ವಿಷಯೋಂಕಾ ಸೇವನ ಕರತಾ ಹುಆ ಭೀ ಉನಕಾ ಸೇವನ ಕರನೇವಾಲಾ ನಹೀಂ ಕಹಾ ಜಾ ಸಕತಾ, ಕ್ಯೋಂಕಿ
ವಿಷಯಸೇವನಕಾ ಫಲ ತೋ ರಂಜಿತ ಪರಿಣಾಮ ಹೈ ಉಸೇ ಜ್ಞಾನೀ ನಹೀಂ ಭೋಗತಾ — ಪ್ರಾಪ್ತ ನಹೀಂ ಕರತಾ ..೧೩೫..
ಅಬ ಇಸೀ ಬಾತಕೋ ಪ್ರಗಟ ದೃಷ್ಟಾನ್ತ ದ್ವಾರಾ ಬತಲಾತೇ ಹೈಂ : —
ಸೇತಾ ಹುಆ ನಹಿಂ ಸೇವತಾ, ನಹಿಂ ಸೇವತಾ ಸೇವಕ ಬನೇ .
ಪ್ರಕರಣತನೀ ಚೇಷ್ಟಾ ಕರೇ, ಅರು ಪ್ರಾಕರಣ ಜ್ಯೋ ನಹಿಂ ಹುವೇ ..೧೯೭..
ಗಾಥಾರ್ಥ : — [ಕಶ್ಚಿತ್ ] ಕೋಈ ತೋ [ಸೇವಮಾನಃ ಅಪಿ ] ವಿಷಯೋಂಕೋ ಸೇವನ ಕರತಾ ಹುಆ ಭೀ [ನ
ಸೇವತೇ ] ಸೇವನ ನಹೀಂ ಕರತಾ, ಔರ [ಅಸೇವಮಾನಃ ಅಪಿ ] ಕೋಈ ಸೇವನ ನಹೀಂ ಕರತಾ ಹುಆ ಭೀ [ಸೇವಕಃ ] ಸೇವನ
ಕರನೇವಾಲಾ ಹೈೈ — [ಕಸ್ಯ ಅಪಿ ] ಜೈಸೇ ಕಿಸೀ ಪುರುಷಕೇ [ಪ್ರಕರಣಚೇಷ್ಟಾ ] ೧ಪ್ರಕ ರಣಕೀ ಚೇಷ್ಟಾ (ಕೋಈ ಕಾರ್ಯ
ಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಕ್ರಿಯಾ) ವರ್ತತೀ ಹೈ [ನ ಚ ಸಃ ಪ್ರಾಕರಣಃ ಇತಿ ಭವತಿ ] ತಥಾಪಿ ವಹ ೨ಪ್ರಾಕ ರಣಿಕ ನಹೀಂ ಹೋತಾ .
ಟೀಕಾ : — ಜೈಸೇ ಕೋಈ ಪುರುಷ ಕಿಸೀ ಪ್ರಕರಣಕೀ ಕ್ರಿಯಾಮೇಂ ಪ್ರವರ್ತಮಾನ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ಪ್ರಕರಣಕಾ
ಸ್ವಾಮಿತ್ವ ನ ಹೋನೇಸೇ ಪ್ರಾಕರಣಿಕ ನಹೀಂ ಹೈ ಔರ ದೂಸರಾ ಪುರುಷ ಪ್ರಕರಣಕೀ ಕ್ರಿಯಾಮೇಂ ಪ್ರವೃತ್ತ ನ ಹೋತಾ ಹುಆ
ಭೀ ಪ್ರಕರಣಕಾ ಸ್ವಾಮಿತ್ವ ಹೋನೇಸೇ ಪ್ರಾಕರಣಿಕ ಹೈ, ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ಪೂರ್ವಸಂಚಿತ ಕರ್ಮೋದಯಸೇ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹುಏ

Page 309 of 642
PDF/HTML Page 342 of 675
single page version

ಸಮ್ಪನ್ನಾನ್ ವಿಷಯಾನ್ ಸೇವಮಾನೋಽಪಿ ರಾಗಾದಿಭಾವಾನಾಮಭಾವೇನ ವಿಷಯಸೇವನಫಲಸ್ವಾಮಿತ್ವಾಭಾವಾದ-
ಸೇವಕ ಏವ, ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿಸ್ತು ವಿಷಯಾನಸೇವಮಾನೋಽಪಿ ರಾಗಾದಿಭಾವಾನಾಂ ಸದ್ಭಾವೇನ ವಿಷಯಸೇವನಫಲಸ್ವಾಮಿ-
ತ್ವಾತ್ಸೇವಕ ಏವ .
(ಮನ್ದಾಕ್ರಾನ್ತಾ)
ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟೇರ್ಭವತಿ ನಿಯತಂ ಜ್ಞಾನವೈರಾಗ್ಯಶಕ್ತಿ :
ಸ್ವಂ ವಸ್ತುತ್ವಂ ಕಲಯಿತುಮಯಂ ಸ್ವಾನ್ಯರೂಪಾಪ್ತಿಮುಕ್ತ್ಯಾ .
ಯಸ್ಮಾಜ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ವ್ಯತಿಕರಮಿದಂ ತತ್ತ್ವತಃ ಸ್ವಂ ಪರಂ ಚ
ಸ್ವಸ್ಮಿನ್ನಾಸ್ತೇ ವಿರಮತಿ ಪರಾತ್ಸರ್ವತೋ ರಾಗಯೋಗಾತ್ ..೧೩೬..
ವಿಷಯೋಂಕಾ ಸೇವನ ಕರತಾ ಹುಆ ಭೀ ರಾಗಾದಿಭಾವೋಂಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ವಿಷಯಸೇವನಕೇ ಫಲಕಾ ಸ್ವಾಮಿತ್ವ
ನ ಹೋನೇಸೇ ಅಸೇವಕ ಹೀ ಹೈ (ಸೇವನ ಕರನೇವಾಲಾ ನಹೀಂ ಹೈ) ಔರ ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿ ವಿಷಯೋಂಕಾ ಸೇವನ ನ ಕರತಾ
ಹುಆ ಭೀ ರಾಗಾದಿಭಾವೋಂಕೇ ಸದ್ಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ವಿಷಯಸೇವನಕೇ ಫಲಕಾ ಸ್ವಾಮಿತ್ವ ಹೋನೇಸೇ ಸೇವನ ಕರನೇವಾಲಾ
ಹೀ ಹೈ .
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಜೈಸೇ ಕಿಸೀ ಸೇಠನೇ ಅಪನೀ ದುಕಾನ ಪರ ಕಿಸೀಕೋ ನೌಕರ ರಖಾ . ಔರ ವಹ ನೌಕರ
ಹೀ ದುಕಾನಕಾ ಸಾರಾ ವ್ಯಾಪಾರ — ಖರೀದನಾ, ಬೇಚನಾ ಇತ್ಯಾದಿ ಸಾರಾ ಕಾಮಕಾಜ — ಕರತಾ ಹೈ ತಥಾಪಿ ವಹ
ವ್ಯಾಪಾರೀ (ಸೇಠ) ನಹೀಂ ಹೈಂ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ವಹ ಉಸ ವ್ಯಾಪಾರಕಾ ಔರ ಉಸ ವ್ಯಾಪಾರಕೇ ಹಾನಿ-ಲಾಭಕಾ ಸ್ವಾಮೀ
ನಹೀಂ ಹೈ; ವಹ ತೋ ಮಾತ್ರ ನೌಕರ ಹೈ, ಸೇಠಕೇ ದ್ವಾರಾ ಕರಾಯೇ ಗಯೇ ಸಬ ಕಾಮಕಾಜಕೋ ಕರತಾ ಹೈ . ಔರ ಜೋ ಸೇಠ
ಹೈ ವಹ ವ್ಯಾಪಾರಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಕೋಈ ಕಾಮಕಾಜ ನಹೀಂ ಕರತಾ, ಘರ ಹೀ ಬೈಠಾ ರಹತಾ ಹೈ ತಥಾಪಿ ಉಸ ವ್ಯಾಪಾರ ತಥಾ
ಉಸಕೇ ಹಾನಿ-ಲಾಭಕಾ ಸ್ವಾಮೀ ಹೋನೇಸೇ ವಹೀ ವ್ಯಾಪಾರೀ (ಸೇಠ) ಹೈ . ಯಹ ದೃಷ್ಟಾನ್ತ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ಔರ
ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿ ಪರ ಘಟಿತ ಕರ ಲೇನಾ ಚಾಹಿಏ . ಜೈಸೇ ನೌಕರ ವ್ಯಾಪಾರ ಕರನೇವಾಲಾ ನಹೀಂ ಹೈ ಇಸೀಪ್ರಕಾರ
ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ವಿಷಯ ಸೇವನ ಕರನೇವಾಲಾ ನಹೀಂ ಹೈ, ಔರ ಜೈಸೇ ಸೇಠ ವ್ಯಾಪಾರ ಕರನೇವಾಲಾ ಹೈ ಉಸೀಪ್ರಕಾರ
ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿ ವಿಷಯ ಸೇವನ ಕರನೇವಾಲಾ ಹೈ ..೧೯೭..
ಅಬ ಆಗೇಕೀ ಗಾಥಾಓಂಕಾ ಸೂಚಕ ಕಾವ್ಯ ಕಹತೇ ಹೈಂ : —
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — [ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟೇಃ ನಿಯತಂ ಜ್ಞಾನ-ವೈರಾಗ್ಯ-ಶಕ್ತಿಃ ಭವತಿ ] ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಕೇ ನಿಯಮಸೇ
ಜ್ಞಾನ ಔರ ವೈರಾಗ್ಯಕೀ ಶಕ್ತಿ ಹೋತೀ ಹೈ; [ಯಸ್ಮಾತ್ ] ಕ್ಯೋಂಕಿ [ಅಯಂ ] ವಹ (ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ಜೀವ)
[ಸ್ವ-ಅನ್ಯ-ರೂಪ-ಆಪ್ತಿ-ಮುಕ್ತ್ಯಾ ] ಸ್ವರೂಪಕಾ ಗ್ರಹಣ ಔರ ಪರಕಾ ತ್ಯಾಗ ಕರನೇಕೀ ವಿಧಿಕೇ ದ್ವಾರಾ
[ಸ್ವಂ ವಸ್ತುತ್ವಂ ಕಲಯಿತುಮ್ ] ಅಪನೇ ವಸ್ತುತ್ವಕಾ (ಯಥಾರ್ಥ ಸ್ವರೂಪಕಾ) ಅಭ್ಯಾಸ ಕರನೇಕೇ ಲಿಯೇ, [ಇದಂ
ಸ್ವಂ ಚ ಪರಂ ] ‘ಯಹ ಸ್ವ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಆತ್ಮಸ್ವರೂಪ ಹೈ) ಔರ ಯಹ ಪರ ಹೈ’ [ವ್ಯತಿಕರಮ್ ] ಇಸ

Page 310 of 642
PDF/HTML Page 343 of 675
single page version

ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಃ ಸಾಮಾನ್ಯೇನ ಸ್ವಪರಾವೇವಂ ತಾವಜ್ಜಾನಾತಿ —
ಉದಯವಿವಾಗೋ ವಿವಿಹೋ ಕಮ್ಮಾಣಂ ವಣ್ಣಿದೋ ಜಿಣವರೇಹಿಂ .
ಣ ದು ತೇ ಮಜ್ಝ ಸಹಾವಾ ಜಾಣಗಭಾವೋ ದು ಅಹಮೇಕ್ಕೋ ..೧೯೮..
ಉದಯವಿಪಾಕೋ ವಿವಿಧಃ ಕರ್ಮಣಾಂ ವರ್ಣಿತೋ ಜಿನವರೈಃ .
ನ ತು ತೇ ಮಮ ಸ್ವಭಾವಾಃ ಜ್ಞಾಯಕಭಾವಸ್ತ್ವಹಮೇಕಃ ..೧೯೮..
ಯೇ ಕರ್ಮೋದಯವಿಪಾಕಪ್ರಭವಾ ವಿವಿಧಾ ಭಾವಾ ನ ತೇ ಮಮ ಸ್ವಭಾವಾಃ . ಏಷ ಟಂಕೋತ್ಕೀರ್ಣೈಕ-
ಜ್ಞಾಯಕಭಾವೋಽಹಮ್ .
ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿರ್ವಿಶೇಷೇಣ ತು ಸ್ವಪರಾವೇವಂ ಜಾನಾತಿ —
ಭೇದಕೋ [ತತ್ತ್ವತಃ ] ಪರಮಾರ್ಥಸೇ [ಜ್ಞಾತ್ವಾ ] ಜಾನಕರ [ಸ್ವಸ್ಮಿನ್ ಆಸ್ತೇ ] ಸ್ವಮೇಂ ಸ್ಥಿರ ಹೋತಾ ಹೈ ಔರ
[ಪರಾತ್ ರಾಗಯೋಗಾತ್ ] ಪರಸೇ — ರಾಗಕೇ ಯೋಗಸೇ — [ಸರ್ವತಃ ] ಸರ್ವತಃ [ವಿರಮತಿ ] ವಿರಮತಾ ಹೈ . (ಯಹ
ರೀತಿ ಜ್ಞಾನವೈರಾಗ್ಯಕೀ ಶಕ್ತಿಕೇ ಬಿನಾ ನಹೀಂ ಹೋ ಸಕತೀ .) .೧೩೬.
ಅಬ ಪ್ರಥಮ, ಯಹ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಕಿ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ಸಾಮಾನ್ಯತಯಾ ಸ್ವ ಔರ ಪರಕೋ ಇಸಪ್ರಕಾರ ಜಾನತಾ
ಹೈ : —
ಕರ್ಮೋಂ ಹಿ ಕೇ ಜು ಅನೇಕ, ಉದಯ ವಿಪಾಕ ಜಿನವರನೇ ಕಹೇ .
ವೇ ಮುಝ ಸ್ವಭಾವ ಜು ಹೈಂ ನಹೀಂ, ಮೈಂ ಏಕ ಜ್ಞಾಯಕಭಾವ ಹೂಂ ..೧೯೮..
ಗಾಥಾರ್ಥ : — [ಕರ್ಮಣಾಂ ] ಕರ್ಮೋಂಕೇ [ಉದಯವಿಪಾಕಃ ] ಉದಯಕಾ ವಿಪಾಕ (ಫಲ) [ಜಿನವರೈಃ ]
ಜಿನೇನ್ದ್ರದೇವೋಂನೇ [ವಿವಿಧಃ ] ಅನೇಕ ಪ್ರಕಾರಕಾ [ವರ್ಣಿತಃ ] ಕಹಾ ಹೈ [ತೇ ] ವೇ [ಮಮ ಸ್ವಭಾವಾಃ ]
ಮೇರೇ ಸ್ವಭಾವ [ನ ತು ] ನಹೀಂ ಹೈ; [ಅಹಮ್ ತು ] ಮೈಂ ತೋೇ [ಏಕಃ ] ಏಕ [ಜ್ಞಾಯಕಭಾವಃ ] ಜ್ಞಾಯಕಭಾವ
ಹೂಂ .
ಟೀಕಾ : — ಜೋ ಕರ್ಮೋದಯಕೇ ವಿಪಾಕಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹುಏ ಅನೇಕ ಪ್ರಕಾರಕೇ ಭಾವ ಹೈಂ ವೇ ಮೇರೇ
ಸ್ವಭಾವ ನಹೀಂ ಹೈಂ; ಮೈಂ ತೋ ಯಹ (ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಅನುಭವಗೋಚರ) ಟಂಕೋತ್ಕೀರ್ಣ ಏಕ ಜ್ಞಾಯಕಭಾವ ಹೂಂ .
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಇಸಪ್ರಕಾರ ಸಾಮಾನ್ಯತಯಾ ಸಮಸ್ತ ಕರ್ಮಜನ್ಯ ಭಾವೋಂಕೋ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ಪರ ಜಾನತಾ ಹೈ
ಔರ ಅಪನೇಕೋ ಏಕ ಜ್ಞಾಯಕಸ್ವಭಾವ ಹೀ ಜಾನತಾ ಹೈ ..೧೯೮..
ಅಬ ಯಹ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಕಿ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ವಿಶೇಷತಯಾ ಸ್ವ ಔರ ಪರಕೋ ಇಸಪ್ರಕಾರ ಜಾನತಾ ಹೈ : —

Page 311 of 642
PDF/HTML Page 344 of 675
single page version

ಪೋಗ್ಗಲಕಮ್ಮಂ ರಾಗೋ ತಸ್ಸ ವಿವಾಗೋದಓ ಹವದಿ ಏಸೋ .
ಣ ದು ಏಸ ಮಜ್ಝ ಭಾವೋ ಜಾಣಗಭಾವೋ ಹು ಅಹಮೇಕ್ಕೋ ..೧೯೯..
ಪುದ್ಗಲಕರ್ಮ ರಾಗಸ್ತಸ್ಯ ವಿಪಾಕೋದಯೋ ಭವತಿ ಏಷಃ .
ನ ತ್ವೇಷ ಮಮ ಭಾವೋ ಜ್ಞಾಯಕಭಾವಃ ಖಲ್ವಹಮೇಕಃ ..೧೯೯..
ಅಸ್ತಿ ಕಿಲ ರಾಗೋ ನಾಮ ಪುದ್ಗಲಕರ್ಮ, ತದುದಯವಿಪಾಕಪ್ರಭವೋಽಯಂ ರಾಗರೂಪೋ ಭಾವಃ, ನ ಪುನರ್ಮಮ
ಸ್ವಭಾವಃ . ಏಷ ಟಂಕೋತ್ಕೀರ್ಣೈಕಜ್ಞಾಯಕಭಾವೋಽಹಮ್ .
ಏವಮೇವ ಚ ರಾಗಪದಪರಿವರ್ತನೇನ ದ್ವೇಷಮೋಹಕ್ರೋಧಮಾನಮಾಯಾಲೋಭಕರ್ಮನೋಕರ್ಮಮನೋವಚನಕಾಯ-
ಶ್ರೋತ್ರಚಕ್ಷುರ್ಘ್ರಾಣರಸನಸ್ಪರ್ಶನಸೂತ್ರಾಣಿ ಷೋಡಶ ವ್ಯಾಖ್ಯೇಯಾನಿ, ಅನಯಾ ದಿಶಾ ಅನ್ಯಾನ್ಯಪ್ಯೂಹ್ಯಾನಿ .
ಏವಂ ಚ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಃ ಸ್ವಂ ಜಾನನ್ ರಾಗಂ ಮುಞ್ಚಂಶ್ಚ ನಿಯಮಾಜ್ಜ್ಞಾನವೈರಾಗ್ಯಸಮ್ಪನ್ನೋ ಭವತಿ —
ಪುದ್ಗಲಕರ್ಮರೂಪ ರಾಗಕಾ ಹಿ, ವಿಪಾಕರೂಪ ಹೈ ಉದಯ ಯೇ .
ಯೇ ಹೈ ನಹೀಂ ಮುಝಭಾವ, ನಿಶ್ಚಯ ಏಕ ಜ್ಞಾಯಕಭಾವ ಹೂಂ ..೧೯೯..
ಗಾಥಾರ್ಥ : — [ರಾಗಃ ] ರಾಗ [ಪುದ್ಗಲಕರ್ಮ ] ಪುದ್ಗಲಕರ್ಮ ಹೈ, [ತಸ್ಯ ] ಉಸಕಾ
[ವಿಪಾಕೋದಯಃ ] ವಿಪಾಕರೂಪ ಉದಯ [ಏಷಃ ಭವತಿ ] ಯಹ ಹೈ, [ಏಷಃ ] ಯಹ [ಮಮ ಭಾವಃ ] ಮೇರಾ
ಭಾವ [ನ ತು ] ನಹೀಂ ಹೈ; [ಅಹಮ್ ] ಮೈಂಂ ತೋ [ಖಲು ] ನಿಶ್ಚಯಸೇ [ಏಕಃ ] ಏಕ [ಜ್ಞಾಯಕಭಾವಃ ]
ಜ್ಞಾಯಕಭಾವ ಹೂಂ .
ಟೀಕಾ : — ವಾಸ್ತವಮೇಂ ರಾಗ ನಾಮಕ ಪುದ್ಗಲಕರ್ಮ ಹೈ ಉಸಕೇ ವಿಪಾಕಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹುಆ ಯಹ
ರಾಗರೂಪ ಭಾವ ಹೈ, ಯಹ ಮೇರಾ ಸ್ವಭಾವ ನಹೀಂ ಹೈ; ಮೈಂ ತೋ ಯಹ (ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಅನುಭವಗೋಚರ) ಟಂಕೋತ್ಕೀರ್ಣ
ಏಕ ಜ್ಞಾಯಕಭಾವ ಹೂಂ . (ಇಸಪ್ರಕಾರ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ವಿಶೇಷತಯಾ ಸ್ವಕೋ ಔರ ಪರಕೋ ಜಾನತಾ ಹೈ .)
ಔರ ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ‘ರಾಗ’ ಪದಕೋ ಬದಲಕರ ಉಸಕೇ ಸ್ಥಾನ ಪರ ದ್ವೇಷ, ಮೋಹ, ಕ್ರೋಧ, ಮಾನ, ಮಾಯಾ,
ಲೋಭ, ಕರ್ಮ, ನೋಕರ್ಮ, ಮನ, ವಚನ, ಕಾಯ, ಶ್ರೋತ್ರ, ಚಕ್ಷು, ಘ್ರಾಣ, ರಸನ ಔರ ಸ್ಪರ್ಶನ — ಯೇ ಶಬ್ದ
ರಖಕರ ಸೋಲಹ ಸೂತ್ರ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನರೂಪ ಕರನಾ, ಔರ ಇಸೀ ಉಪದೇಶಸೇ ದೂಸರೇ ಭೀ ವಿಚಾರನಾ ..೧೯೯..
ಇಸಪ್ರಕಾರ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ಅಪನೇಕೋ ಜಾನತಾ ಔರ ರಾಗಕೋ ಛೋಡತಾ ಹುಆ ನಿಯಮಸೇ
ಜ್ಞಾನವೈರಾಗ್ಯಸಮ್ಪನ್ನ ಹೋತಾ ಹೈ — ಯಹ ಇಸ ಗಾಥಾ ದ್ವಾರಾ ಕಹತೇ ಹೈಂ : —

Page 312 of 642
PDF/HTML Page 345 of 675
single page version

ಏವಂ ಸಮ್ಮದ್ದಿಟ್ಠೀ ಅಪ್ಪಾಣಂ ಮುಣದಿ ಜಾಣಗಸಹಾವಂ .
ಉದಯಂ ಕಮ್ಮವಿವಾಗಂ ಚ ಮುಯದಿ ತಚ್ಚಂ ವಿಯಾಣಂತೋ ..೨೦೦..
ಏವಂ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಃ ಆತ್ಮಾನಂ ಜಾನಾತಿ ಜ್ಞಾಯಕಸ್ವಭಾವಮ್ .
ಉದಯಂ ಕರ್ಮವಿಪಾಕಂ ಚ ಮುಞ್ಚತಿ ತತ್ತ್ವಂ ವಿಜಾನನ್ ..೨೦೦..
ಏವಂ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಃ ಸಾಮಾನ್ಯೇನ ವಿಶೇಷೇಣ ಚ ಪರಸ್ವಭಾವೇಭ್ಯೋ ಭಾವೇಭ್ಯಃ ಸರ್ವೇಭ್ಯೋಽಪಿ ವಿವಿಚ್ಯ
ಟಂಕೋತ್ಕೀರ್ಣೈಕಜ್ಞಾಯಕಭಾವಸ್ವಭಾವಮಾತ್ಮನಸ್ತತ್ತ್ವಂ ವಿಜಾನಾತಿ . ತಥಾ ತತ್ತ್ವಂ ವಿಜಾನಂಶ್ಚ ಸ್ವಪರಭಾವೋ-
ಪಾದಾನಾಪೋಹನನಿಷ್ಪಾದ್ಯಂ ಸ್ವಸ್ಯ ವಸ್ತುತ್ವಂ ಪ್ರಥಯನ್ ಕರ್ಮೋದಯವಿಪಾಕಪ್ರಭವಾನ್ ಭಾವಾನ್ ಸರ್ವಾನಪಿ ಮುಞ್ಚತಿ .
ತತೋಽಯಂ ನಿಯಮಾತ್ ಜ್ಞಾನವೈರಾಗ್ಯಸಮ್ಪನ್ನೋ ಭವತಿ .
ಸದ್ದೃಷ್ಟಿ ಇಸ ರೀತ ಆತ್ಮಕೋ, ಜ್ಞಾಯಕಸ್ವಭಾವ ಹಿ ಜಾನತಾ .
ಅರು ಉದಯ ಕರ್ಮವಿಪಾಕಕೋ ವಹ, ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾಯಕ ಛೋಡತಾ ..೨೦೦..
ಗಾಥಾರ್ಥ : — [ಏವಂ ] ಇಸಪ್ರಕಾರ [ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಃ ] ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ [ಆತ್ಮಾನಂ ] ಆತ್ಮಾಕೋ
(ಅಪನೇಕೋ) [ಜ್ಞಾಯಕಸ್ವಭಾವಮ್ ] ಜ್ಞಾಯಕಸ್ವಭಾವ [ಜಾನಾತಿ ] ಜಾನತಾ ಹೈ [ಚ ] ಔರ [ತತ್ತ್ವಂ ]
ತತ್ತ್ವಕೋ ಅರ್ಥಾತ್ ಯಥಾರ್ಥ ಸ್ವರೂಪಕೋ [ವಿಜಾನನ್ ] ಜಾನತಾ ಹುಆ [ಕರ್ಮವಿಪಾಕಂ ] ಕರ್ಮಕೇ ವಿಪಾಕರೂಪ
[ಉದಯಂ ] ಉದಯಕೋ [ಮುಞ್ಚತಿ ] ಛೋಡತಾ ಹೈ .
ಟೀಕಾ : — ಇಸಪ್ರಕಾರ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ಸಾಮಾನ್ಯತಯಾ ಔರ ವಿಶೇಷತಯಾ ಪರಭಾವಸ್ವರೂಪ ಸರ್ವ
ಭಾವೋಂಸೇ ವಿವೇಕ (ಭೇದಜ್ಞಾನ, ಭಿನ್ನತಾ) ಕರಕೇ, ಟಂಕೋತ್ಕೀರ್ಣ ಏಕ ಜ್ಞಾಯಕಭಾವ ಜಿಸಕಾ ಸ್ವಭಾವ ಹೈ
ಐಸಾ ಜೋ ಆತ್ಮಾಕಾ ತತ್ತ್ವ ಉಸಕೋ (ಭಲೀಭಾಂತಿ) ಜಾನತಾ ಹೈ; ಔರ ಇಸಪ್ರಕಾರ ತತ್ತ್ವಕೋ ಜಾನತಾ ಹುಆ,
ಸ್ವಭಾವಕೇ ಗ್ರಹಣ ಔರ ಪರಭಾವಕೇ ತ್ಯಾಗಸೇ ನಿಷ್ಪನ್ನ ಹೋನೇ ಯೋಗ್ಯ ಅಪನೇ ವಸ್ತುತ್ವಕೋ ವಿಸ್ತರಿತ ( –
ಪ್ರಸಿದ್ಧ) ಕರತಾ ಹುಆ, ಕರ್ಮೋದಯಕೇ ವಿಪಾಕಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹುಏ ಸಮಸ್ತ ಭಾವೋಂಕೋ ಛೋಡತಾ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ
ವಹ (ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ) ನಿಯಮಸೇ ಜ್ಞಾನವೈರಾಗ್ಯಸಂಪನ್ನ ಹೋತಾ ಹೈ (ಯಹ ಸಿದ್ಧ ಹುಆ) .
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಜಬ ಅಪನೇಕೋ ತೋ ಜ್ಞಾಯಕಭಾವರೂಪ ಸುಖಮಯ ಜಾನೇ ಔರ ಕರ್ಮೋದಯಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ
ಹುಏ ಭಾವೋಂಕೋ ಆಕುಲತಾರೂಪ ದುಃಖಮಯ ಜಾನೇ ತಬ ಜ್ಞಾನರೂಪ ರಹನಾ ತಥಾ ಪರಭಾವೋಂಸೇ ವಿರಾಗತಾ — ಯಹ
ದೋನೋಂ ಅವಶ್ಯ ಹೀ ಹೋತೇ ಹೈಂ . ಯಹ ಬಾತ ಪ್ರಗಟ ಅನುಭವಗೋಚರ ಹೈ . ಯಹೀ (ಜ್ಞಾನವೈರಾಗ್ಯ ಹೀ)
ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಕಾ ಚಿಹ್ನ ಹೈ ..೨೦೦..

Page 313 of 642
PDF/HTML Page 346 of 675
single page version

(ಮನ್ದಾಕ್ರಾನ್ತಾ)
ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಃ ಸ್ವಯಮಯಮಹಂ ಜಾತು ಬನ್ಧೋ ನ ಮೇ ಸ್ಯಾ-
ದಿತ್ಯುತ್ತಾನೋತ್ಪುಲಕವದನಾ ರಾಗಿಣೋಽಪ್ಯಾಚರನ್ತು .
40
‘‘ಜೋ ಜೀವ ಪರದ್ರವ್ಯಮೇಂ ಆಸಕ್ತ — ರಾಗೀ ಹೈಂ ಔರ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿತ್ವಕಾ ಅಭಿಮಾನ ಕರತೇ ಹೈಂ ವೇ
ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ನಹೀಂ ಹೈಂ, ವೇ ವೃಥಾ ಅಭಿಮಾನ ಕರತೇ ಹೈಂ ’’ ಇಸ ಅರ್ಥಕಾ ಕಲಶರೂಪ ಕಾವ್ಯ ಅಬ ಕಹತೇ ಹೈಂ : —
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — ‘‘[ಅಯಮ್ ಅಹಂ ಸ್ವಯಮ್ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಃ, ಮೇ ಜಾತುಃ ಬನ್ಧಃ ನ ಸ್ಯಾತ್ ] ‘‘ಯಹ
ಮೈಂ ಸ್ವಯಂ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ಹೂಂ, ಮುಝೇ ಕಭೀ ಬನ್ಧ ನಹೀಂ ಹೋತಾ (ಕ್ಯೋಂಕಿ ಶಾಸ್ತ್ರಮೇಂ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಕೋ ಬನ್ಧ ನಹೀಂ
ಕಹಾ ಹೈ)’’ [ಇತಿ ] ಐಸಾ ಮಾನಕರ [ಉತ್ತಾನ-ಉತ್ಪುಲಕ-ವದನಾಃ ] ಜಿಸಕಾ ಮುಖ ಗರ್ವಸೇ ಊಂ ಚಾ ಔರ
ಪುಲಕಿತ ಹೋ ರಹಾ ಹೈ ಐಸೇ [ರಾಗಿಣಃ ] ರಾಗೀ ಜೀವ ( – ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ಪ್ರತಿ ರಾಗದ್ವೇಷಮೋಹಭಾವವಾಲೇ
ಜೀವ – ) [ಅಪಿ ] ಭಲೇ ಹೀ [ಆಚರನ್ತು ] ಮಹಾವ್ರತಾಾದಿಕಾ ಆಚರಣ ಕರೇಂ ತಥಾ [ಸಮಿತಿಪರತಾಂ
ಆಲಮ್ಬನ್ತಾಂ ] ಸಮಿತಿಯೋಂಕೀ ಉತ್ಕೃಷ್ಟತಾಕಾ ಆಲಮ್ಬನ ಕರೇಂ [ಅದ್ಯ ಅಪಿ ] ತಥಾಪಿ [ತೇ ಪಾಪಾಃ ] ವೇ
ಪಾಪೀ (ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿ) ಹೀ ಹೈಂ, [ಯತಃ ] ಕ್ಯೋಂಕಿ ವೇ [ಆತ್ಮ-ಅನಾತ್ಮ-ಅವಗಮ-ವಿರಹಾತ್ ] ಆತ್ಮಾ ಔರ
ಅನಾತ್ಮಾಕೇ ಜ್ಞಾನಸೇ ರಹಿತ ಹೋನೇಸೇ [ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವ-ರಿಕ್ತಾಃ ಸನ್ತಿ ] ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಸೇ ರಹಿತ ಹೈ .
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ಪ್ರತಿ ರಾಗ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ಜೋ ಜೀವ ಯಹ ಮಾನತಾ ಹೈ ಕಿ ‘ಮೈಂ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ
ಹೂಂ, ಮುಝೇ ಬನ್ಧ ನಹೀಂ ಹೋತಾ’ ಉಸೇ ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವ ಕೈಸಾ ? ವಹ ವ್ರತ-ಸಮಿತಿಕಾ ಪಾಲನ ಭಲೇ ಹೀ ಕರೇ ತಥಾಪಿ
ಸ್ವ-ಪರಕಾ ಜ್ಞಾನ ನ ಹೋನೇಸೇ ವಹ ಪಾಪೀ ಹೀ ಹೈ . ಜೋ ‘ಮುಝೇ ಬನ್ಧ ನಹೀಂ ಹೋತಾ’ ಯಹ ಮಾನಕರ ಸ್ವಚ್ಛನ್ದ
ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಕರತಾ ಹೈ ವಹ ಭಲಾ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ಕೈಸಾ ? ಕ್ಯೋಂಕಿ ಜಬ ತಕ ಯಥಾಖ್ಯಾತ ಚಾರಿತ್ರ ನ ಹೋ ತಬ ತಕ
ಚಾರಿತ್ರಮೋಹಕೇ ರಾಗಸೇ ಬನ್ಧ ತೋ ಹೋತಾ ಹೀ ಹೈ ಔರ ಜಬ ತಕ ರಾಗ ರಹತಾ ಹೈ ತಬ ತಕ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ತೋ ಅಪನೀ
ನಿಂದಾ-ಗರ್ಹಾ ಕರತಾ ಹೀ ರಹತಾ ಹೈ . ಜ್ಞಾನಕೇ ಹೋನೇಮಾತ್ರಸೇ ಬನ್ಧಸೇ ನಹೀಂ ಛೂಟಾ ಜಾ ಸಕತಾ, ಜ್ಞಾನ ಹೋನೇಕೇ ಬಾದ
ಉಸೀಮೇಂ ಲೀನತಾರೂಪ – ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗರೂಪ – ಚಾರಿತ್ರಸೇ ಬನ್ಧ ಕಟ ಜಾತೇ ಹೈಂ . ಇಸಲಿಯೇ ರಾಗ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ‘ಬನ್ಧ
ನಹೀಂ ಹೋತಾ’ ಯಹ ಮಾನಕರ ಸ್ವಚ್ಛನ್ದತಯಾ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಕರನೇವಾಲಾ ಜೀವ ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿ ಹೀ ಹೈ .
ಯಹಾಂ ಕೋಈ ಪೂಛತಾ ಹೈ ಕಿ — ‘‘ವ್ರತ-ಸಮಿತಿ ಶುಭ ಕಾರ್ಯ ಹೈಂ, ತಬ ಫಿ ರ ಉನಕಾ ಪಾಲನ ಕರತೇ ಹುಏ
ಭೀ ಜೀವಕೋ ಪಾಪೀ ಕ್ಯೋಂ ಕಹಾ ಗಯಾ ಹೈ ?’’ ಉಸಕಾ ಸಮಾಧಾನ ಯಹ ಹೈ — ಸಿದ್ಧಾನ್ತಮೇಂ ಮಿಥ್ಯಾತ್ವಕೋ ಹೀ ಪಾಪ
ಕಹಾ ಹೈ; ಜಬ ತಕ ಮಿಥ್ಯಾತ್ವ ರಹತಾ ಹೈ ತಬ ತಕ ಶುಭಾಶುಭ ಸರ್ವ ಕ್ರಿಯಾಓಂಕೋ ಅಧ್ಯಾತ್ಮಮೇಂ ಪರಮಾರ್ಥತಃ
ಪಾಪ ಹೀ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ . ಔರ ವ್ಯವಹಾರನಯಕೀ ಪ್ರಧಾನತಾಮೇಂ, ವ್ಯವಹಾರೀ ಜೀವೋಂಕೋ ಅಶುಭಸೇ ಛುಡಾಕರ
ಶುಭಮೇಂ ಲಗಾನೇಕೀ ಶುಭ ಕ್ರಿಯಾಕೋ ಕಥಂಚಿತ್ ಪುಣ್ಯ ಭೀ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ . ಐಸಾ ಕಹನೇಸೇ ಸ್ಯಾದ್ವಾದಮತಮೇಂ ಕೋಈ
ವಿರೋಧ ನಹೀಂ ಹೈ .
ಫಿ ರ ಕೋಈ ಪೂಛತಾ ಹೈ ಕಿ — ‘‘ಪರದ್ರವ್ಯಮೇಂ ಜಬ ತಕ ರಾಗ ರಹೇ ತಬ ತಕ ಜೀವಕೋ ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿ ಕಹಾ

Page 314 of 642
PDF/HTML Page 347 of 675
single page version

ಆಲಮ್ಬನ್ತಾಂ ಸಮಿತಿಪರತಾಂ ತೇ ಯತೋಽದ್ಯಾಪಿ ಪಾಪಾ
ಆತ್ಮಾನಾತ್ಮಾವಗಮವಿರಹಾತ್ಸನ್ತಿ ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವರಿಕ್ತಾಃ ..೧೩೭..
ಹೈ ಸೋ ಯಹ ಬಾತ ಹಮಾರೀ ಸಮಝಮೇಂ ನಹೀಂ ಆಈ . ಅವಿರತಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ಇತ್ಯಾದಿಕೇ ಚಾರಿತ್ರಮೋಹಕೇ ಉದಯಸೇ
ರಾಗಾದಿಭಾವ ತೋ ಹೋತೇ ಹೈಂ, ತಬ ಫಿ ರ ಉನಕೇ ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವ ಕೈಸೇ ಹೈ ?’’ ಉಸಕಾ ಸಮಾಧಾನ ಯಹ ಹೈ : — ಯಹಾಂ
ಮಿಥ್ಯಾತ್ವ ಸಹಿತ ಅನನ್ತಾನುಬಂಧೀ ರಾಗ ಪ್ರಧಾನತಾಸೇ ಕಹಾ ಹೈ . ಜಿಸೇ ಐಸಾ ರಾಗ ಹೋತಾ ಹೈ ಅರ್ಥಾತ್ ಜಿಸೇ
ಪರದ್ರವ್ಯಮೇಂ ತಥಾ ಪರದ್ರವ್ಯಸೇ ಹೋನೇವಾಲೇ ಭಾವೋಂಮೇಂ ಆತ್ಮಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಕ ಪ್ರೀತಿ-ಅಪ್ರೀತಿ ಹೋತೀ ಹೈ, ಉಸೇ ಸ್ವ-ಪರಕಾ
ಜ್ಞಾನಶ್ರದ್ಧಾನ ನಹೀಂ ಹೈ — ಭೇದಜ್ಞಾನ ನಹೀಂ ಹೈ ಐಸಾ ಸಮಝನಾ ಚಾಹಿಏ . ಜೋ ಜೀವ ಮುನಿಪದ ಲೇಕರ ವ್ರತ-ಸಮಿತಿಕಾ
ಪಾಲನ ಕರೇ ತಥಾಪಿ ಜಬ ತಕ ಪರ ಜೀವೋಂಕೀ ರಕ್ಷಾ ತಥಾ ಶರೀರ ಸನ್ಬನ್ಧೀ ಯತ್ನಪೂರ್ವಕ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಕರನಾ ಇತ್ಯಾದಿ
ಪರದ್ರವ್ಯಕೀ ಕ್ರಿಯಾಸೇ ಔರ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ನಿಮಿತ್ತಸೇ ಹೋನೇವಾಲೇ ಅಪನೇ ಶುಭ ಭಾವೋಂಸೇ ಅಪನೀ ಮುಕ್ತಿ ಮಾನತಾ ಹೈ
ಔರ ಪರ ಜೀವೋಂಕಾ ಘಾತ ಹೋನಾ ತಥಾ ಅಯತ್ನಾಚಾರರೂಪಸೇ ಪ್ರವೃತ್ತ ಕರನಾ ಇತ್ಯಾದಿ ಪರದ್ರವ್ಯಕೀ ಕ್ರಿಯಾಸೇ ಔರ
ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ನಿಮಿತ್ತಸೇ ಹೋನೇವಾಲೇ ಅಪನೇ ಅಶುಭ ಭಾವೋಂಸೇ ಹೀ ಅಪನಾ ಬನ್ಧ ಹೋನಾ ಮಾನತಾ ಹೈ ತಬ ತಕ ಯಹ
ಜಾನನಾ ಚಾಹಿಏ ಕಿ ಉಸೇ ಸ್ವ-ಪರಕಾ ಜ್ಞಾನ ನಹೀಂ ಹುಆ; ಕ್ಯೋಂಕಿ ಬನ್ಧ-ಮೋಕ್ಷ ಅಪನೇ ಅಶುದ್ಧ ತಥಾ ಶುದ್ಧ
ಭಾವೋಂಸೇ ಹೀ ಹೋತಾ ಥಾ, ಶುಭಾಶುಭ ಭಾವ ತೋ ಬನ್ಧಕೇ ಕಾರಣ ಥೇ ಔರ ಪರದ್ರವ್ಯ ತೋ ನಿಮಿತ್ತಮಾತ್ರ ಹೀ ಥಾ, ಉಸಮೇಂ
ಉಸನೇ ವಿಪರ್ಯಯರೂಪ ಮಾನ ಲಿಯಾ . ಇಸಪ್ರಕಾರ ಜಬ ತಕ ಜೀವ ಪರದ್ರವ್ಯಸೇ ಹೀ ಭಲಾಬುರಾ ಮಾನಕರ ರಾಗದ್ವೇಷ
ಕರತಾ ಹೈ ತಬ ತಕ ವಹ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ನಹೀಂ ಹೈ .
ಜಬ ತಕ ಅಪನೇಮೇಂ ಚಾರಿತ್ರಮೋಹಸಮ್ಬನ್ಧೀ ರಾಗಾದಿಕ ರಹತಾ ಹೈ ತಬ ತಕ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ಜೀವ ರಾಗಾದಿಮೇಂ
ತಥಾ ರಾಗಾದಿಕೀ ಪ್ರೇರಣಾಸೇ ಜೋ ಪರದ್ರವ್ಯಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಶುಭಾಶುಭ ಕ್ರಿಯಾಮೇಂ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಕರತಾ ಹೈ ಉನ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯೋಂಕೇ
ಸಮ್ಬನ್ಧಮೇಂ ಯಹ ಮಾನತಾ ಹೈ ಕಿ — ಯಹ ಕರ್ಮಕಾ ಜೋರ ಹೈ; ಉಸಸೇ ನಿವೃತ್ತ ಹೋನೇಮೇಂ ಹೀ ಮೇರಾ ಭಲಾ ಹೈ . ವಹ
ಉನ್ಹೇಂ ರೋಗವತ್ ಜಾನತಾ ಹೈ . ಪೀಡಾ ಸಹನ ನಹೀಂ ಹೋತೀ, ಇಸಲಿಯೇ ರೋಗಕಾ ಇಲಾಜ ಕರನೇಮೇಂ ಪ್ರವೃತ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ
ತಥಾಪಿ ಉಸಕೇ ಪ್ರತಿ ಉಸಕಾ ರಾಗ ನಹೀಂ ಕಹಾ ಜಾ ಸಕತಾ; ಕ್ಯೋಂಕಿ ಜಿಸೇ ವಹ ರೋಗ ಮಾನತಾ ಹೈ ಉಸಕೇ
ಪ್ರತಿ ರಾಗ ಕೈಸಾ ? ವಹ ಉಸೇ ಮಿಟಾನೇಕಾ ಹೀ ಉಪಾಯ ಕರತಾ ಹೈ ಔರ ಉಸಕಾ ಮಿಟನಾ ಭೀ ಅಪನೇ ಹೀ
ಜ್ಞಾನಪರಿಣಾಮರೂಪ ಪರಿಣಮನಸೇ ಮಾನತಾ ಹೈ . ಇಸ ಭಾಂತಿ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಕೇ ರಾಗ ನಹೀಂ ಹೈ . ಇಸಪ್ರಕಾರ ಯಹಾಂ
ಪರಮಾರ್ಥ ಅಧ್ಯಾತ್ಮದೃಷ್ಟಿಸೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಜಾನನಾ ಚಾಹಿಏ . ಯಹಾಂ ಮಿಥ್ಯಾತ್ವ ಸಹಿತ ರಾಗಕೋ ಹೀ ರಾಗ ಕಹಾ ಹೈ,
ಮಿಥ್ಯಾತ್ವ ರಹಿತ ಚಾರಿತ್ರಮೋಹಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಉದಯಕೇ ಪರಿಣಾಮಕೋ ರಾಗ ನಹೀಂ ಕಹಾ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಕೇ
ಜ್ಞಾನವೈರಾಗ್ಯಶಕ್ತಿ ಅವಶ್ಯ ಹೋತೀ ಹೀ ಹೈ . ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಕೇ ಮಿಥ್ಯಾತ್ವ ಸಹಿತ ರಾಗ ನಹೀಂ ಹೋತಾ ಔರ ಜಿಸಕೇ
ಮಿಥ್ಯಾತ್ವ ಸಹಿತ ರಾಗ ಹೋ ವಹ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ನಹೀಂ ಹೈ . ಐಸೇ (ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿ ಔರ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಕೇ ಭಾವೋಂಕೇ)
ಅನ್ತರಕೋ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ಹೀ ಜಾನತಾ ಹೈ . ಪಹಲೇ ತೋ ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿಕಾ ಅಧ್ಯಾತ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಮೇಂ ಪ್ರವೇಶ ಹೀ ನಹೀಂ ಹೈ
ಔರ ಯದಿ ವಹ ಪ್ರವೇಶ ಕರತಾ ಹೈ ತೋ ವಿಪರೀತ ಸಮಝತಾ ಹೈ — ವ್ಯವಹಾರಕೋ ಸರ್ವಥಾ ಛೋಡಕರ ಭ್ರಷ್ಟ ಹೋತಾ ಹೈ
ಅಥವಾ ನಿಶ್ಚಯಕೋ ಭಲೀಭಾಂತಿ ಜಾನೇ ಬಿನಾ ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಹೀ ಮೋಕ್ಷ ಮಾನತಾ ಹೈ, ಪರಮಾರ್ಥ ತತ್ತ್ವಮೇಂ ಮೂಢ ರಹತಾ
ಹೈ . ಯದಿ ಕೋಈ ವಿರಲ ಜೀವ ಯಥಾರ್ಥ ಸ್ಯಾದ್ವಾದನ್ಯಾಯಸೇ ಸತ್ಯಾರ್ಥಕೋ ಸಮಝ ಲೇ ತೋ ಉಸೇ ಅವಶ್ಯ

Page 315 of 642
PDF/HTML Page 348 of 675
single page version

ಕಥಂ ರಾಗೀ ನ ಭವತಿ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿರಿತಿ ಚೇತ್ —
ಪರಮಾಣುಮಿತ್ತಯಂ ಪಿ ಹು ರಾಗಾದೀಣಂ ತು ವಿಜ್ಜದೇ ಜಸ್ಸ .
ಣ ವಿ ಸೋ ಜಾಣದಿ ಅಪ್ಪಾಣಯಂ ತು ಸವ್ವಾಗಮಧರೋ ವಿ ..೨೦೧..
ಅಪ್ಪಾಣಮಯಾಣಂತೋ ಅಣಪ್ಪಯಂ ಚಾವಿ ಸೋ ಅಯಾಣಂತೋ .
ಕಹ ಹೋದಿ ಸಮ್ಮದಿಟ್ಠೀ ಜೀವಾಜೀವೇ ಅಯಾಣಂತೋ ..೨೦೨..
ಪರಮಾಣುಮಾತ್ರಮಪಿ ಖಲು ರಾಗಾದೀನಾಂ ತು ವಿದ್ಯತೇ ಯಸ್ಯ .
ನಾಪಿ ಸ ಜಾನಾತ್ಯಾತ್ಮಾನಂ ತು ಸರ್ವಾಗಮಧರೋಽಪಿ ..೨೦೧..
ಆತ್ಮಾನಮಜಾನನ್ ಅನಾತ್ಮಾನಂ ಚಾಪಿ ಸೋಽಜಾನನ್ .
ಕಥಂ ಭವತಿ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿರ್ಜೀವಾಜೀವಾವಜಾನನ್ ..೨೦೨..
ಯಸ್ಯ ರಾಗಾದೀನಾಮಜ್ಞಾನಮಯಾನಾಂ ಭಾವಾನಾಂ ಲೇಶಸ್ಯಾಪಿ ಸದ್ಭಾವೋಽಸ್ತಿ ಸ ಶ್ರುತಕೇವಲಿಕಲ್ಪೋಽಪಿ
ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಕೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿ ಹೋತೀ ಹೈ — ವಹ ಅವಶ್ಯ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ಹೋ ಜಾತಾ ಹೈ .೧೩೭.
ಅಬ ಪೂಛತಾ ಹೈ ಕಿ ರಾಗೀ (ಜೀವ) ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ಕ್ಯೋಂ ನಹೀಂ ಹೋತಾ ? ಉಸಕಾ ಉತ್ತರ ಕಹತೇ ಹೈಂ : —
ಅಣುಮಾತ್ರ ಭೀ ರಾಗಾದಿಕಾ ಸದ್ಭಾವ ಹೈ ಜಿಸ ಜೀವಕೋ .
ವಹ ಸರ್ವಆಗಮಧರ ಭಲೇ ಹೀ, ಜಾನತಾ ನಹಿಂ ಆತ್ಮಕೋ ..೨೦೧..
ನಹಿಂ ಜಾನತಾ ಜಹಂ ಆತ್ಮಕೋ, ಅನಆತ್ಮ ಭೀ ನಹಿಂ ಜಾನತಾ .
ವಹ ಕ್ಯೋಂಹಿ ಹೋಯ ಸುದೃಷ್ಟಿ ಜೋ, ಜೀವ-ಅಜೀವಕೋ ನಹಿಂ ಜಾನತಾ ? ೨೦೨..
ಗಾಥಾರ್ಥ : — [ಖಲು ] ವಾಸ್ತವಮೇಂ [ಯಸ್ಯ ] ಜಿಸ ಜೀವಕೇ [ರಾಗಾದೀನಾಂ ತು ಪರಮಾಣುಮಾತ್ರಮ್ ಅಪಿ ]
ಪರಮಾಣುಮಾತ್ರ – ಲೇಶಮಾತ್ರ – ಭೀ ರಾಗಾದಿಕ [ವಿದ್ಯತೇ ] ವರ್ತತಾ ಹೈ [ಸಃ ] ವಹ ಜೀವ [ಸರ್ವಾಗಮಧರಃ ಅಪಿ ] ಭಲೇ
ಹೀ ಸರ್ವಾಗಮಕಾ ಧಾರೀ (ಸಮಸ್ತ ಆಗಮೋಂಕೋ ಪಢಾ ಹುಆ) ಹೋ ತಥಾಪಿ [ಆತ್ಮಾನಂ ತು ] ಆತ್ಮಾಕೋ [ನ ಅಪಿ
ಜಾನಾತಿ ] ನಹೀಂ ಜಾನತಾ; [ಚ ] ಔರ [ಆತ್ಮಾನಮ್ ] ಆತ್ಮಾಕೋ [ಅಜಾನನ್ ] ನ ಜಾನತಾ ಹುಆ [ಸಃ ] ವಹ
[ಅನಾತ್ಮಾನಂ ಅಪಿ ] ಅನಾತ್ಮಾಕೋ (ಪರಕೋ) ಭೀ [ಅಜಾನನ್ ] ನಹೀಂ ಜಾನತಾ; [ಜೀವಾಜೀವೌ ] ಇಸಪ್ರಕಾರ ಜೋ
ಜೀವ ಔರ ಅಜೀವಕೋ [ಅಜಾನನ್ ] ನಹೀಂ ಜಾನತಾ ವಹ [ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಃ ] ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ [ಕಥಂ ಭವತಿ ] ಕೈಸೇ
ಹೋ ಸಕತಾ ಹೈ ?
ಟೀಕಾ : — ಜಿಸಕೇ ರಾಗಾದಿ ಅಜ್ಞಾನಮಯ ಭಾವೋಂಕೇ ಲೇಶಮಾತ್ರಕಾ ಭೀ ಸದ್ಭಾವ ಹೈ ವಹ ಭಲೇ ಹೀ

Page 316 of 642
PDF/HTML Page 349 of 675
single page version

ಜ್ಞಾನಮಯಸ್ಯ ಭಾವಸ್ಯಾಭಾವಾದಾತ್ಮಾನಂ ನ ಜಾನಾತಿ . ಯಸ್ತ್ವಾತ್ಮಾನಂ ನ ಜಾನಾತಿ ಸೋಽನಾತ್ಮಾನಮಪಿ ನ
ಜಾನಾತಿ, ಸ್ವರೂಪಪರರೂಪಸತ್ತಾಸತ್ತಾಭ್ಯಾಮೇಕಸ್ಯ ವಸ್ತುನೋ ನಿಶ್ಚೀಯಮಾನತ್ವಾತ್ . ತತೋ ಯ ಆತ್ಮಾನಾತ್ಮಾನೌ ನ
ಜಾನಾತಿ ಸ ಜೀವಾಜೀವೌ ನ ಜಾನಾತಿ . ಯಸ್ತು ಜೀವಾಜೀವೌ ನ ಜಾನಾತಿ ಸ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿರೇವ ನ ಭವತಿ .
ತತೋ ರಾಗೀ ಜ್ಞಾನಾಭಾವಾನ್ನ ಭವತಿ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಃ .
ಶ್ರುತಕೇವಲೀ ಜೈಸಾ ಹೋ ತಥಾಪಿ ವಹ ಜ್ಞಾನಮಯ ಭಾವಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ಆತ್ಮಾಕೋ ನಹೀಂ ಜಾನತಾ ಔರ
ಜೋ ಆತ್ಮಾಕೋ ನಹೀಂ ಜಾನತಾ ವಹ ಅನಾತ್ಮಾಕೋ ಭೀ ನಹೀಂ ಜಾನತಾ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಸ್ವರೂಪಸೇ ಸತ್ತಾ ಔರ ಪರರೂಪಸೇ
ಅಸತ್ತಾ — ಇನ ದೋನೋಂಕೇ ದ್ವಾರಾ ಏಕ ವಸ್ತುಕಾ ನಿಶ್ಚಯ ಹೋತಾ ಹೈ; (ಜಿಸೇ ಅನಾತ್ಮಾಕಾ – ರಾಗಕಾ – ನಿಶ್ಚಯ ಹುಆ
ಹೋ ಉಸೇ ಅನಾತ್ಮಾ ಔರ ಆತ್ಮಾ — ದೋನೋಂಕಾ ನಿಶ್ಚಯ ಹೋನಾ ಚಾಹಿಯೇ .) ಇಸಪ್ರಕಾರ ಜೋ ಆತ್ಮಾ ಔರ
ಅನಾತ್ಮಾಕೋ ನಹೀಂ ಜಾನತಾ ವಹ ಜೀವ ಔರ ಅಜೀವಕೋ ನಹೀಂ ಜಾನತಾ; ತಥಾ ಜೋ ಜೀವ ಔರ ಅಜೀವಕೋ
ನಹೀಂ ಜಾನತಾ ವಹ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ಹೀ ನಹೀಂ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ರಾಗೀ (ಜೀವ) ಜ್ಞಾನಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ
ನಹೀಂ ಹೋತಾ .
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಯಹಾಂ ‘ರಾಗ’ ಶಬ್ದಸೇ ಅಜ್ಞಾನಮಯ ರಾಗದ್ವೇಷಮೋಹ ಕಹೇ ಗಯೇ ಹೈಂ . ಔರ ‘ಅಜ್ಞಾನಮಯ’
ಕಹನೇಸೇ ಮಿಥ್ಯಾತ್ವ-ಅನನ್ತಾನುಬಂಧೀಸೇ ಹುಏ ರಾಗಾದಿಕ ಸಮಝನಾ ಚಾಹಿಯೇ, ಮಿಥ್ಯಾತ್ವಕೇ ಬಿನಾ ಚಾರಿತ್ರಮೋಹಕೇ
ಉದಯಕಾ ರಾಗ ನಹೀಂ ಲೇನಾ ಚಾಹಿಯೇ; ಕ್ಯೋಂಕಿ ಅವಿರತಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ಇತ್ಯಾದಿಕೋ ಚಾರಿತ್ರಮೋಹಕೇ ಉದಯ ಸಮ್ಬನ್ಧೀ
ಜೋ ರಾಗ ಹೈ ಸೋ ಜ್ಞಾನಸಹಿತ ಹೈ; ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ಉಸ ರಾಗಕೋ ಕರ್ಮೋದಯಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹುಆ ರೋಗ ಜಾನತಾ ಹೈ ಔರ
ಉಸೇ ಮಿಟಾನಾ ಹೀ ಚಾಹತಾ ಹೈ; ಉಸೇ ಉಸ ರಾಗಕೇ ಪ್ರತಿ ರಾಗ ನಹೀಂ ಹೈ . ಔರ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಕೇ ರಾಗಕಾ ಲೇಶಮಾತ್ರ
ಸದ್ಭಾವ ನಹೀಂ ಹೈ ಐಸಾ ಕಹಾ ಹೈ ಸೋ ಇಸಕಾ ಕಾರಣ ಇಸಪ್ರಕಾರ ಹೈ : — ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಕೇ ಅಶುಭ ರಾಗ ತೋ
ಅತ್ಯನ್ತ ಗೌಣ ಹೈ ಔರ ಜೋ ಶುಭ ರಾಗ ಹೋತಾ ಹೈ ಸೇ ವಹ ಉಸೇ ಕಿಂಚಿತ್ಮಾತ್ರ ಭೀ ಭಲಾ (ಅಚ್ಛಾ) ನಹೀಂ
ಸಮಝತಾ — ಉಸಕೇ ಪ್ರತಿ ಲೇಶಮಾತ್ರ ರಾಗ ನಹೀಂ ಕರತಾ; ಔರ ನಿಶ್ಚಯಸೇ ತೋ ಉಸಕೇ ರಾಗಕಾ ಸ್ವಾಮಿತ್ವ ಹೀ
ನಹೀಂ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ ಉಸಕೇ ಲೇಶಮಾತ್ರ ರಾಗ ನಹೀಂ ಹೈ .
ಯದಿ ಕೋಈ ಜೀವ ರಾಗಕೋ ಭಲಾ ಜಾನಕರ ಉಸಕೇ ಪ್ರತಿ ಲೇಶಮಾತ್ರ ರಾಗ ಕರೇ ತೋ — ವಹ ಭಲೇ ಹೀ
ಸರ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರೋಂಕೋ ಪಢ ಚುಕಾ ಹೋ, ಮುನಿ ಹೋ, ವ್ಯವಹಾರಚಾರಿತ್ರಕಾ ಪಾಲನ ಕರತಾ ಹೋ ತಥಾಪಿ — ಯಹ ಸಮಝನಾ
ಚಾಹಿಯೇ ಕಿ ಉಸನೇ ಅಪನೇ ಆತ್ಮಾಕೇ ಪರಮಾರ್ಥಸ್ವರೂಪಕೋ ನಹೀಂ ಜಾನಾ, ಕರ್ಮೋದಯಜನಿತ ರಾಗಕೋ ಹೀ ಅಚ್ಛಾ
ಮಾನ ರಕ್ಖಾ ಹೈ, ತಥಾ ಉಸೀಸೇ ಅಪನಾ ಮೋಕ್ಷ ಮಾನಾ ಹೈ . ಇಸಪ್ರಕಾರ ಅಪನೇ ಔರ ಪರಕೇ ಪರಮಾರ್ಥ ಸ್ವರೂಪಕೋ
ನ ಜಾನನೇಸೇ ಜೀವ-ಅಜೀವಕೇ ಪರಮಾರ್ಥ ಸ್ವರೂಪಕೋ ನಹೀಂ ಜಾನತಾ . ಔರ ಜಹಾಂ ಜೀವ ತಥಾ ಅಜೀವ — ಇನ
ದೋ ಪದಾರ್ಥೋಂಕೋ ಹೀ ನಹೀಂ ಜಾನತಾ ವಹಾಂ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ಕೈಸಾ ? ತಾತ್ಪರ್ಯ ಯಹ ಹೈ ಕಿ ರಾಗೀ ಜೀವ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ
ನಹೀಂ ಹೋ ಸಕತಾ ..೨೦೧-೨೦೨..
ಅಬ ಇಸೀ ಅರ್ಥಕಾ ಕಲಶರೂಪ ಕಾವ್ಯ ಕಹತೇ ಹೈಂ, ಜಿಸ ಕಾವ್ಯಕೇ ದ್ವಾರಾ ಆಚಾರ್ಯದೇವ

Page 317 of 642
PDF/HTML Page 350 of 675
single page version

(ಮನ್ದಾಕ್ರಾನ್ತಾ)
ಆಸಂಸಾರಾತ್ಪ್ರತಿಪದಮಮೀ ರಾಗಿಣೋ ನಿತ್ಯಮತ್ತಾಃ
ಸುಪ್ತಾ ಯಸ್ಮಿನ್ನಪದಮಪದಂ ತದ್ವಿಬುಧ್ಯಧ್ವಮನ್ಧಾಃ .
ಏತೈತೇತಃ ಪದಮಿದಮಿದಂ ಯತ್ರ ಚೈತನ್ಯಧಾತುಃ
ಶುದ್ಧಃ ಶುದ್ಧಃ ಸ್ವರಸಭರತಃ ಸ್ಥಾಯಿಭಾವತ್ವಮೇತಿ ..೧೩೮..
ಅನಾದಿಕಾಲಸೇ ರಾಗಾದಿಕೋ ಅಪನಾ ಪದ ಜಾನಕರ ಸೋಯೇ ಹುಯೇ ರಾಗೀ ಪ್ರಾಣಿಯೋಂಕೋ ಉಪದೇಶ ದೇತೇ ಹೈಂ : —
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — (ಶ್ರೀ ಗುರು ಸಂಸಾರೀ ಭವ್ಯ ಜೀವೋಂಕೋ ಸಮ್ಬೋಧನ ಕರತೇ ಹೈಂ ಕಿ – ) [ಅನ್ಧಾಃ ]
ಹೇ ಅನ್ಧ ಪ್ರಾಣಿಯೋಂ ! [ಆಸಂಸಾರಾತ್ ] ಅನಾದಿ ಸಂಸಾರಸೇ ಲೇಕರ [ಪ್ರತಿಪದಮ್ ] ಪರ್ಯಾಯ-ಪರ್ಯಾಯಮೇಂ [ಅಮೀ
ರಾಗಿಣಃ ] ಯಹ ರಾಗೀ ಜೀವ [ನಿತ್ಯಮತ್ತಾಃ ] ಸದಾ ಮತ್ತ ವರ್ತತೇ ಹುಏ [ಯಸ್ಮಿನ್ ಸುಪ್ತಾಃ ] ಜಿಸ ಪದಮೇಂ ಸೋ
ರಹೇ ಹೈಂ [ತತ್ ] ವಹ ಪದ ಅರ್ಥಾತ್ ಸ್ಥಾನ [ಅಪದಮ್ ಅಪದಂ ] ಅಪದ ಹೈ — ಅಪದ ಹೈ, (ತುಮ್ಹಾರಾ ಸ್ಥಾನ
ನಹೀಂ ಹೈ,) [ವಿಬುಧ್ಯಧ್ವಮ್ ] ಐಸಾ ತುಮ ಸಮಝೋ . (ಅಪದ ಶಬ್ದಕೋ ದೋ ಬಾರ ಕಹನೇಸೇ ಅತಿ
ಕರುಣಾಭಾವ ಸೂಚಿತ ಹೋತಾ ಹೈ .) [ಇತಃ ಏತ ಏತ ] ಇಸ ಓರ ಆಓ — ಇಸ ಓರ ಆಓ, (ಯಹಾಂ
ನಿವಾಸ ಕರೋ,) [ಪದಮ್ ಇದಮ್ ಇದಂ ] ತುಮ್ಹಾರಾ ಪದ ಯಹ ಹೈ — ಯಹ ಹೈ, [ಯತ್ರ ] ಜಹಾಂ [ಶುದ್ಧಃ ಶುದ್ಧಃ
ಚೈತನ್ಯಧಾತುಃ ] ಶುದ್ಧ-ಶುದ್ಧ ಚೈತನ್ಯಧಾತು [ಸ್ವ-ರಸ-ಭರತಃ ] ನಿಜ ರಸಕೀ ಅತಿಶಯತಾಕೇ ಕಾರಣ
[ಸ್ಥಾಯಿಭಾವತ್ವಮ್ ಏತಿ ] ಸ್ಥಾಯೀಭಾವತ್ವಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೈ ಅರ್ಥಾತ್ ಸ್ಥಿರ ಹೈ — ಅವಿನಾಶೀ ಹೈ . (ಯಹಾಂ
‘ಶುದ್ಧ’ ಶಬ್ದ ದೋ ಬಾರ ಕಹಾ ಹೈ ಜೋ ಕಿ ದ್ರವ್ಯ ಔರ ಭಾವ ದೋನೋಂಕೀ ಶುದ್ಧತಾಕೋ ಸೂಚಿತ ಕರತಾ ಹೈ .
ಸಮಸ್ತ ಅನ್ಯದ್ರವ್ಯೋಂಸೇ ಭಿನ್ನ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಆತ್ಮಾ ದ್ರವ್ಯಸೇ ಶುದ್ಧ ಹೈ ಔರ ಪರಕೇ ನಿಮಿತ್ತಸೇ ಹೋನೇವಾಲೇ
ಅಪನೇ ಭಾವೋಂಸೇ ರಹಿತ ಹೋನೇಸೇ ಭಾವಸೇ ಶುದ್ಧ ಹೈ .)
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಜೈಸೇ ಕೋಈ ಮಹಾನ್ ಪುರುಷ ಮದ್ಯ ಪೀ ಕರಕೇ ಮಲಿನ ಸ್ಥಾನ ಪರ ಸೋ ರಹಾ ಹೋ ಉಸೇ
ಕೋಈ ಆಕರ ಜಗಾಯೇ — ಸಮ್ಬೋಧಿತ ಕರೇ ಕಿ ‘‘ಯಹ ತೇರೇ ಸೋನೇಕಾ ಸ್ಥಾನ ನಹೀಂ ಹೈ; ತೇರಾ ಸ್ಥಾನ ತೋ ಶುದ್ಧ
ಸುವರ್ಣಮಯ ಧಾತುಸೇ ನಿರ್ಮಿತ ಹೈ, ಅನ್ಯ ಕುಧಾತುಓಂಕೇ ಮಿಶ್ರಣಸೇ ರಹಿತ ಶುದ್ಧ ಹೈ ಔರ ಅತಿ ಸುದೃಢ ಹೈ;
ಇಸಲಿಯೇ ಮೈಂ ತುಝೇ ಜೋ ಬತಲಾತಾ ಹೂಂ ವಹಾಂ ಆ ಔರ ವಹಾಂ ಶಯನಾದಿ ಕರಕೇ ಆನನ್ದಿತ ಹೋ’’; ಇಸೀಪ್ರಕಾರ
ಯೇ ಪ್ರಾಣೀ ಅನಾದಿ ಸಂಸಾರಸೇ ಲೇಕರ ರಾಗಾದಿಕೋ ಭಲಾ ಜಾನಕರ, ಉನ್ಹೀಂಕೋ ಅಪನಾ ಸ್ವಭಾವ ಮಾನಕರ, ಉಸೀಮೇಂ
ನಿಶ್ಚಿನ್ತ ಹೋಕರ ಸೋ ರಹೇ ಹೈಂ — ಸ್ಥಿತ ಹೈಂ, ಉನ್ಹೇಂ ಶ್ರೀ ಗುರು ಕರುಣಾಪೂರ್ವಕ ಸಮ್ಬೋಧಿತ ಕರತೇ ಹೈಂ — ಜಗಾತೇ
ಹೈಂ — ಸಾವಧಾನ ಕರತೇ ಹೈಂ ಕಿ ‘‘ಹೇ ಅನ್ಧ ಪ್ರಾಣಿಯೋಂ ! ತುಮ ಜಿಸ ಪದಮೇಂ ಸೋ ರಹೇ ಹೋ ವಹ ತುಮ್ಹಾರಾ ಪದ
ನಹೀಂ ಹೈ; ತುಮ್ಹಾರಾ ಪದ ತೋ ಶುದ್ಧ ಚೈತನ್ಯಧಾತುಮಯ ಹೈ, ಬಾಹ್ಯಮೇಂ ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯೋಂಕೀ ಮಿಲಾವಟಸೇ ರಹಿತ ತಥಾ
ಅನ್ತರಂಗಮೇಂ ವಿಕಾರ ರಹಿತ ಶುದ್ಧ ಔರ ಸ್ಥಾಈ ಹೈ; ಉಸ ಪದಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋ — ಶುದ್ಧ ಚೈತನ್ಯರೂಪ ಅಪನೇ ಭಾವಕಾ
ಆಶ್ರಯ ಕರೋ’’ .೧೩೮.

Page 318 of 642
PDF/HTML Page 351 of 675
single page version

ಕಿಂ ನಾಮ ತತ್ಪದಮಿತ್ಯಾಹ —
ಆದಮ್ಹಿ ದವ್ವಭಾವೇ ಅಪದೇ ಮೋತ್ತೂಣ ಗಿಣ್ಹ ತಹ ಣಿಯದಂ .
ಥಿರಮೇಗಮಿಮಂ ಭಾವಂ ಉವಲಬ್ಭಂತಂ ಸಹಾವೇಣ ..೨೦೩..
ಆತ್ಮನಿ ದ್ರವ್ಯಭಾವಾನಪದಾನಿ ಮುಕ್ತ್ವಾ ಗೃಹಾಣ ತಥಾ ನಿಯತಮ್ .
ಸ್ಥಿರಮೇಕಮಿಮಂ ಭಾವಮುಪಲಭ್ಯಮಾನಂ ಸ್ವಭಾವೇನ ..೨೦೩..
ಇಹ ಖಲು ಭಗವತ್ಯಾತ್ಮನಿ ಬಹೂನಾಂ ದ್ರವ್ಯಭಾವಾನಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಯೇ ಕಿಲ ಅತತ್ಸ್ವಭಾವೇನೋಪಲಭ್ಯಮಾನಾಃ,
ಅನಿಯತತ್ವಾವಸ್ಥಾಃ, ಅನೇಕೇ, ಕ್ಷಣಿಕಾಃ, ವ್ಯಭಿಚಾರಿಣೋ ಭಾವಾಃ, ತೇ ಸರ್ವೇಽಪಿ ಸ್ವಯಮಸ್ಥಾಯಿತ್ವೇನ ಸ್ಥಾತುಃ
ಸ್ಥಾನಂ ಭವಿತುಮಶಕ್ಯತ್ವಾತ್ ಅಪದಭೂತಾಃ . ಯಸ್ತು ತತ್ಸ್ವಭಾವೇನೋಪಲಭ್ಯಮಾನಃ, ನಿಯತತ್ವಾವಸ್ಥಃ, ಏಕಃ,
ನಿತ್ಯಃ, ಅವ್ಯಭಿಚಾರೀ ಭಾವಃ, ಸ ಏಕ ಏವ ಸ್ವಯಂ ಸ್ಥಾಯಿತ್ವೇನ ಸ್ಥಾತುಃ ಸ್ಥಾನಂ ಭವಿತುಂ ಶಕ್ಯತ್ವಾತ್ ಪದಭೂತಃ .
ಅಬ ಯಹಾಂ ಪೂಛತೇ ಹೈಂ ಕಿ (ಹೇ ಗುರುದೇವ !) ವಹ ಪದ ಕ್ಯಾ ಹೈ ? ಉಸಕಾ ಉತ್ತರ ದೇತೇ ಹೈಂ : —
ಜೀವಮೇಂ ಅಪದ್ಭೂತ ದ್ರವ್ಯಭಾವಕೋ, ಛೋಡ ಗ್ರಹ ತೂ ಯಥಾರ್ಥಸೇ .
ಥಿರ, ನಿಯತ, ಏಕ ಹಿ ಭಾವ ಯಹ, ಉಪಲಭ್ಯ ಜೋ ಹಿ ಸ್ವಭಾವಸೇ ..೨೦೩..
ಗಾಥಾರ್ಥ : — [ಆತ್ಮನಿ ] ಆತ್ಮಾಮೇಂ [ಅಪದಾನಿ ] ಅಪದಭೂತ [ದ್ರವ್ಯಭಾವಾನ್ ] ದ್ರವ್ಯಭಾವೋಂಕೋ
[ಮುಕ್ತ್ವಾ ] ಛೋಡಕರ [ನಿಯತಮ್ ] ನಿಶ್ಚಿತ, [ಸ್ಥಿರಮ್ ] ಸ್ಥಿರ, [ಏಕಮ್ ] ಏಕ [ಇಮಂ ] ಇಸ (ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ
ಅನುಭವಗೋಚರ) [ಭಾವಮ್ ] ಭಾವಕೋ — [ಸ್ವಭಾವೇನ ಉಪಲಭ್ಯಮಾನಂ ] ಜೋ ಕಿ (ಆತ್ಮಾಕೇ) ಸ್ವಭಾವರೂಪಸೇ
ಅನುಭವ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ ಉಸೇ — [ತಥಾ ] (ಹೇ ಭವ್ಯ !) ಜೈಸಾ ಹೈ ವೈಸಾ [ಗೃಹಾಣ ] ಗ್ರಹಣ ಕರ . (ವಹ
ತೇರಾ ಪದ ಹೈ .)
ಟೀಕಾ : — ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಇಸ ಭಗವಾನ ಆತ್ಮಾಮೇಂ ಬಹುತಸೇ ದ್ರವ್ಯ-ಭಾವೋಂಕೇ ಬೀಚ ( – ದ್ರವ್ಯಭಾವರೂಪ
ಬಹುತಸೇ ಭಾವೋಂಕೇ ಬೀಚ), ಜೋ ಅತತ್ಸ್ವಭಾವಸೇ ಅನುಭವಮೇಂ ಆತೇ ಹುಏ (ಆತ್ಮಾಕೇ ಸ್ವಭಾವರೂಪ ನಹೀಂ, ಕಿನ್ತು
ಪರಸ್ವಭಾವರೂಪ ಅನುಭವಮೇಂ ಆತೇ ಹುಏ), ಅನಿಯತ ಅವಸ್ಥಾವಾಲೇ, ಅನೇಕ, ಕ್ಷಣಿಕ, ವ್ಯಭಿಚಾರೀ ಭಾವ ಹೈಂ,
ವೇ ಸಭೀ ಸ್ವಯಂ ಅಸ್ಥಾಈ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಸ್ಥಾತಾಕಾ ಸ್ಥಾನ ಅರ್ಥಾತ್ ರಹನೇವಾಲೇಕಾ ಸ್ಥಾನ ನಹೀಂ ಹೋ ಸಕನೇ
ಯೋಗ್ಯ ಹೋನೇಸೇ ಅಪದಭೂತ ಹೈಂ; ಔರ ಜೋ ತತ್ಸ್ವಭಾವಸೇ (ಆತ್ಮಸ್ವಭಾವರೂಪಸೇ) ಅನುಭವಮೇಂ ಆತಾ ಹುಆ, ನಿಯತ
ಅವಸ್ಥಾವಾಲಾ, ಏಕ, ನಿತ್ಯ, ಅವ್ಯಭಿಚಾರೀ ಭಾವ (ಚೈತನ್ಯಮಾತ್ರ ಜ್ಞಾನಭಾವ) ಹೈ, ವಹ ಏಕ ಹೀ ಸ್ವಯಂ ಸ್ಥಾಈ
ಹೋನೇಸೇ ಸ್ಥಾತಾಕಾ ಸ್ಥಾನ ಅರ್ಥಾತ್ ರಹನೇವಾಲೇಕಾ ಸ್ಥಾನ ಹೋ ಸಕನೇ ಯೋಗ್ಯ ಹೋನೇಸೇ ಪದಭೂತ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ ಸಮಸ್ತ
ಅಸ್ಥಾಈ ಭಾವೋಂಕೋ ಛೋಡಕರ, ಜೋ ಸ್ಥಾಈಭಾವರೂಪ ಹೈ ಐಸಾ ಪರಮಾರ್ಥರೂಪಸೇ ಸ್ವಾದಮೇಂ ಆನೇವಾಲಾ ಯಹ ಜ್ಞಾನ ಏಕ
ಹೀ ಆಸ್ವಾದನೇ ಯೋಗ್ಯ ಹೈ .

Page 319 of 642
PDF/HTML Page 352 of 675
single page version

ತತಃ ಸರ್ವಾನೇವಾಸ್ಥಾಯಿಭಾವಾನ್ ಮುಕ್ತ್ವಾ ಸ್ಥಾಯಿಭಾವಭೂತಂ ಪರಮಾರ್ಥರಸತಯಾ ಸ್ವದಮಾನಂ ಜ್ಞಾನಮೇಕಮೇವೇದಂ ಸ್ವಾದ್ಯಮ್ .
(ಅನುಷ್ಟುಭ್)
ಏಕಮೇವ ಹಿ ತತ್ಸ್ವಾದ್ಯಂ ವಿಪದಾಮಪದಂ ಪದಮ್ .
ಅಪದಾನ್ಯೇವ ಭಾಸನ್ತೇ ಪದಾನ್ಯನ್ಯಾನಿ ಯತ್ಪುರಃ ..೧೩೯..
(ಶಾರ್ದೂಲವಿಕ್ರೀಡಿತ)
ಏಕಜ್ಞಾಯಕಭಾವನಿರ್ಭರಮಹಾಸ್ವಾದಂ ಸಮಾಸಾದಯನ್
ಸ್ವಾದಂ ದ್ವನ್ದ್ವಮಯಂ ವಿಧಾತುಮಸಹಃ ಸ್ವಾಂ ವಸ್ತುವೃತ್ತಿಂ ವಿದನ್ .
ಆತ್ಮಾತ್ಮಾನುಭವಾನುಭಾವವಿವಶೋ ಭ್ರಶ್ಯದ್ವಿಶೇಷೋದಯಂ
ಸಾಮಾನ್ಯಂ ಕಲಯನ್ ಕಿಲೈಷ ಸಕಲಂ ಜ್ಞಾನಂ ನಯತ್ಯೇಕತಾಮ್ ..೧೪೦..
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಪಹಲೇ ವರ್ಣಾದಿಕ ಗುಣಸ್ಥಾನಪರ್ಯನ್ತ ಜೋ ಭಾವ ಕಹೇ ಥೇ ವೇ ಸಭೀ, ಆತ್ಮಾಮೇಂ
ಅನಿಯತ, ಅನೇಕ, ಕ್ಷಣಿಕ, ವ್ಯಭಿಚಾರೀ ಭಾವ ಹೈಂ . ಆತ್ಮಾ ಸ್ಥಾಈ ಹೈ ( – ಸದಾ ವಿದ್ಯಮಾನ ಹೈ) ಔರ
ವೇ ಸಬ ಭಾವ ಅಸ್ಥಾಈ ಹೈಂ, ಇಸಲಿಯೇ ವೇ ಆತ್ಮಾಕಾ ಸ್ಥಾನ ನಹೀಂ ಹೋ ಸಕತೇ ಅರ್ಥಾತ್ ವೇ ಆತ್ಮಾಕಾ
ಪದ ನಹೀಂ ಹೈ . ಜೋ ಯಹ ಸ್ವಸಂವೇದನರೂಪ ಜ್ಞಾನ ಹೈ ವಹ ನಿಯತ ಹೈ, ಏಕ ಹೈ, ನಿತ್ಯ ಹೈ, ಅವ್ಯಭಿಚಾರೀ
ಹೈ . ಆತ್ಮಾ ಸ್ಥಾಈ ಹೈ ಔರ ಯಹ ಜ್ಞಾನ ಭೀ ಸ್ಥಾಈ ಭಾವ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ವಹ ಆತ್ಮಾಕಾ ಪದ ಹೈ . ವಹ
ಏಕ ಹೀ ಜ್ಞಾನಿಯೋಂಕೇ ದ್ವಾರಾ ಆಸ್ವಾದ ಲೇನೇ ಯೋಗ್ಯ ಹೈ ..೨೦೩..
ಅಬ ಇಸ ಅರ್ಥಕಾ ಕಲಶರೂಪ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ : —
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — [ತತ್ ಏಕಮ್ ಏವ ಹಿ ಪದಮ್ ಸ್ವಾದ್ಯಂ ] ವಹ ಏಕ ಹೀ ಪದ ಆಸ್ವಾದನಕೇ ಯೋಗ್ಯ
ಹೈ [ವಿಪದಾಮ್ ಅಪದಂ ] ಜೋ ಕಿ ವಿಪತ್ತಿಯೋಂಕಾ ಅಪದ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಜಿಸಕೇ ಆಪದಾಯೇಂ ಸ್ಥಾನ ನಹೀಂ
ಪಾ ಸಕತೀಂ ) ಔರ [ಯತ್ಪುರಃ ] ಜಿಸಕೇ ಆಗೇ [ಅನ್ಯಾನಿ ಪದಾನಿ ] ಅನ್ಯ (ಸರ್ವ) ಪದ [ಅಪದಾನಿ
ಏವ ಭಾಸನ್ತೇ ] ಅಪದ ಹೀ ಭಾಸಿತ ಹೋತೇ ಹೈಂ .
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಏಕ ಜ್ಞಾನ ಹೀ ಆತ್ಮಾಕಾ ಪದ ಹೈ . ಉಸಮೇಂ ಕೋಈ ಭೀ ಆಪದಾ ಪ್ರವೇಶ ನಹೀಂ ಕರ
ಸಕತೀ ಔರ ಉಸಕೇ ಆಗೇ ಸಬ ಪದ ಅಪದಸ್ವರೂಪ ಭಾಸಿತ ಹೋತೇ ಹೈಂ (ಕ್ಯೋಂಕಿ ವೇ ಆಕುಲತಾಮಯ
ಹೈಂ — ಆಪತ್ತಿರೂಪ ಹೈಂ) .೧೩೯.
ಅಬ ಯಹಾಂ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಕಿ ಜಬ ಆತ್ಮಾ ಜ್ಞಾನಕಾ ಅನುಭವ ಕರತಾ ಹೈ ತಬ ಇಸಪ್ರಕಾರ ಕರತಾ ಹೈ : —
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — [ಏಕ-ಜ್ಞಾಯಕಭಾವ-ನಿರ್ಭರ-ಮಹಾಸ್ವಾದಂ ಸಮಾಸಾದಯನ್ ] ಏಕ ಜ್ಞಾಯಕಭಾವಸೇ ಭರೇ
ಹುಏ ಮಹಾಸ್ವಾದಕೋ ಲೇತಾ ಹುಆ, (ಇಸಪ್ರಕಾರ ಜ್ಞಾನಮೇಂ ಹೀ ಏಕಾಗ್ರ ಹೋನೇ ಪರ ದೂಸರಾ ಸ್ವಾದ ನಹೀಂ ಆತಾ,
ಇಸಲಿಯೇ) [ದ್ವನ್ದ್ವಮಯಂ ಸ್ವಾದಂ ವಿಧಾತುಮ್ ಅಸಹಃ ] ದ್ವನ್ದಮಯ ಸ್ವಾದಕೇ ಲೇನೇಮೇಂ ಅಸಮರ್ಥ (ಅರ್ಥಾತ್ ವರ್ಣಾದಿಕ ,

Page 320 of 642
PDF/HTML Page 353 of 675
single page version

ತಥಾಹಿ —
ಆಭಿಣಿಸುದೋಧಿಮಣಕೇವಲಂ ಚ ತಂ ಹೋದಿ ಏಕ್ಕಮೇವ ಪದಂ .
ಸೋ ಏಸೋ ಪರಮಟ್ಠೋ ಜಂ ಲಹಿದುಂ ಣಿವ್ವುದಿಂ ಜಾದಿ ..೨೦೪..
ಆಭಿನಿಬೋಧಿಕಶ್ರುತಾವಧಿಮನಃಪರ್ಯಯಕೇವಲಂ ಚ ತದ್ಭವತ್ಯೇಕಮೇವ ಪದಮ್ .
ಸ ಏಷ ಪರಮಾರ್ಥೋ ಯಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ನಿರ್ವೃತ್ತಿಂ ಯಾತಿ ..೨೦೪..
ರಾಗಾದಿಕ ತಥಾ ಕ್ಷಾಯೋಪಶಮಿಕ ಜ್ಞಾನಕೇ ಭೇದೋಂಕಾ ಸ್ವಾದ ಲೇನೇಮೇಂ ಅಸಮರ್ಥ ), [ಆತ್ಮ-ಅನುಭವ-ಅನುಭಾವ-
ವಿವಶಃ ಸ್ವಾಂ ವಸ್ತುವೃತ್ತಿಂ ವಿದನ್ ] ಆತ್ಮಾನುಭವಕೇ – ಆತ್ಮಸ್ವಾದಕೇ — ಪ್ರಭಾವಸೇ ಆಧೀನ ಹೋನೇಸೇ ನಿಜ
ವಸ್ತುವೃತ್ತಿಕೋ (ಆತ್ಮಾಕೀ ಶುದ್ಧ ಪರಿಣತಿಕೋ) ಜಾನತಾ – ಆಸ್ವಾದ ಲೇತಾ ಹುಆ ( ಅರ್ಥಾತ್ ಆತ್ಮಾಕೇ
ಅದ್ವಿತೀಯ ಸ್ವಾದಕೇ ಅನುಭವನಮೇಂಸೇ ಬಾಹರ ನ ಆತಾ ಹುಆ) [ಏಷಃ ಆತ್ಮಾ ] ಯಹ ಆತ್ಮಾ [ವಿಶೇಷ-ಉದಯಂ
ಭ್ರಶ್ಯತ್ ] ಜ್ಞಾನಕೇ ವಿಶೇಷೋಂಕೇ ಉದಯಕೋ ಗೌಣ ಕ ರತಾ ಹುಆ, [ಸಾಮಾನ್ಯಂ ಕಲಯನ್ ಕಿಲ ] ಸಾಮಾನ್ಯಮಾತ್ರ
ಜ್ಞಾನಕಾ ಅಭ್ಯಾಸ ಕರತಾ ಹುಆ, [ಸಕಲಂ ಜ್ಞಾನಂ ] ಸಕಲ ಜ್ಞಾನಕೋ [ಏಕತಾಮ್ ನಯತಿ ]ೇ ಏಕತ್ವಮೇಂ ಲಾತಾ
ಹೈ — ಏಕರೂಪಮೇಂ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತಾ ಹೈ .
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಇಸ ಏಕ ಸ್ವರೂಪಜ್ಞಾನಕೇ ರಸೀಲೇ ಸ್ವಾದಕೇ ಆಗೇ ಅನ್ಯ ರಸ ಫೀಕೇ ಹೈಂ . ಔರ
ಸ್ವರೂಪಜ್ಞಾನಕಾ ಅನುಭವ ಕರನೇ ಪರ ಸರ್ವ ಭೇದಭಾವ ಮಿಟ ಜಾತೇ ಹೈಂ . ಜ್ಞಾನಕೇ ವಿಶೇಷ ಜ್ಞೇಯಕೇ ನಿಮಿತ್ತಸೇ ಹೋತೇ
ಹೈಂ . ಜಬ ಜ್ಞಾನ ಸಾಮಾನ್ಯಕಾ ಸ್ವಾದ ಲಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ ತಬ ಜ್ಞಾನಕೇ ಸಮಸ್ತ ಭೇದ ಭೀ ಗೌಣ ಹೋ ಜಾತೇ ಹೈಂ, ಏಕ
ಜ್ಞಾನ ಹೀ ಜ್ಞೇಯರೂಪ ಹೋತಾ ಹೈ .
ಯಹಾಂ ಪ್ರಶ್ನ ಹೋತಾ ಹೈ ಕಿ ಛದ್ಮಸ್ಥಕೋ ಪೂರ್ಣರೂಪ ಕೇವಲಜ್ಞಾನಕಾ ಸ್ವಾದ ಕೈಸೇ ಆವೇ ? ಇಸ ಪ್ರಶ್ನಕಾ
ಉತ್ತರ ಪಹಲೇ ಶುದ್ಧನಯಕಾ ಕಥನ ಕರತೇ ಹುಏ ದಿಯಾ ಜಾ ಚುಕಾ ಹೈ ಕಿ ಶುದ್ಧನಯ ಆತ್ಮಾಕಾ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣ ಸ್ವರೂಪ
ಬತಲಾತಾ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಶುದ್ಧನಯಕೇ ದ್ವಾರಾ ಪೂರ್ಣರೂಪ ಕೇವಲಜ್ಞಾನಕಾ ಪರೋಕ್ಷ ಸ್ವಾದ ಆತಾ ಹೈ .೧೪೦.
ಅಬ, ‘ಕರ್ಮಕೇ ಕ್ಷಯೋಪಶಮಕೇ ನಿಮಿತ್ತಸೇ ಜ್ಞಾನಮೇಂ ಭೇದ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ಉಸಕೇ (ಜ್ಞಾನಕೇ) ಸ್ವರೂಪಕಾ
ವಿಚಾರ ಕಿಯಾ ಜಾಯೇ ತೋ ಜ್ಞಾನ ಏಕ ಹೀ ಹೈ ಔರ ವಹ ಜ್ಞಾನ ಹೀ ಮೋಕ್ಷಕಾ ಉಪಾಯ ಹೈ’ ಇಸ ಅರ್ಥಕೀ ಗಾಥಾ
ಕಹತೇ ಹೈಂ : —
ಮತಿ, ಶ್ರುತ, ಅವಧಿ, ಮನಃ, ಕೇವಲ ಸಬಹಿ ಏಕ ಹೀ ಪದ ಜು ಹೈ .
ವಹ ಜ್ಞಾನಪದ ಪರಮಾರ್ಥ ಹೈ, ಜೋ ಪಾಯ ಜೀವ ಮುಕ್ತೀ ಲಹೇ ..೨೦೪..
ಗಾಥಾರ್ಥ : — [ಆಭಿನಿಬೋಧಿಕಶ್ರುತಾವಧಿಮನಃಪರ್ಯಯಕೇವಲಂ ಚ ] ಮತಿಜ್ಞಾನ, ಶ್ರುತಜ್ಞಾನ,
ಅವಧಿಜ್ಞಾನ, ಮನಃಪರ್ಯಯಜ್ಞಾನ ಔರ ಕೇವಲಜ್ಞಾನ — [ತತ್ ] ತೋ [ಏಕಮ್ ಏವ ] ಏಕ ಹೀ [ಪದಮ್ ಭವತಿ ]

Page 321 of 642
PDF/HTML Page 354 of 675
single page version

ಆತ್ಮಾ ಕಿಲ ಪರಮಾರ್ಥಃ, ತತ್ತು ಜ್ಞಾನಮ್; ಆತ್ಮಾ ಚ ಏಕ ಏವ ಪದಾರ್ಥಃ, ತತೋ ಜ್ಞಾನಮಪ್ಯೇಕಮೇವ
ಪದಂ; ಯದೇತತ್ತು ಜ್ಞಾನಂ ನಾಮೈಕಂ ಪದಂ ಸ ಏಷ ಪರಮಾರ್ಥಃ ಸಾಕ್ಷಾನ್ಮೋಕ್ಷೋಪಾಯಃ . ನ ಚಾಭಿನಿಬೋಧಿಕಾದಯೋ ಭೇದಾ
ಇದಮೇಕಂ ಪದಮಿಹ ಭಿನ್ದನ್ತಿ, ಕಿನ್ತು ತೇಽಪೀದಮೇವೈಕಂ ಪದಮಭಿನನ್ದನ್ತಿ . ತಥಾ ಹಿ — ಯಥಾತ್ರ
ಸವಿತುರ್ಘನಪಟಲಾವಗುಣ್ಠಿತಸ್ಯ ತದ್ವಿಘಟನಾನುಸಾರೇಣ ಪ್ರಾಕಟಯಮಾಸಾದಯತಃ ಪ್ರಕಾಶನಾತಿಶಯಭೇದಾ ನ ತಸ್ಯ
ಪ್ರಕಾಶಸ್ವಭಾವಂ ಭಿನ್ದನ್ತಿ, ತಥಾ ಆತ್ಮನಃ ಕರ್ಮಪಟಲೋದಯಾವಗುಣ್ಠಿತಸ್ಯ ತದ್ವಿಘಟನಾನುಸಾರೇಣ
ಪ್ರಾಕಟಯಮಾಸಾದಯತೋ ಜ್ಞಾನಾತಿಶಯಭೇದಾ ನ ತಸ್ಯ ಜ್ಞಾನಸ್ವಭಾವಂ ಭಿನ್ದ್ಯುಃ, ಕಿನ್ತು ಪ್ರತ್ಯುತ ತಮಭಿನನ್ದೇಯುಃ .
ತತೋ ನಿರಸ್ತಸಮಸ್ತಭೇದಮಾತ್ಮಸ್ವಭಾವಭೂತಂ ಜ್ಞಾನಮೇವೈಕಮಾಲಮ್ಬ್ಯಮ್ . ತದಾಲಮ್ಬನಾದೇವ ಭವತಿ ಪದಪ್ರಾಪ್ತಿಃ,
ನಶ್ಯತಿ ಭ್ರಾನ್ತಿಃ, ಭವತ್ಯಾತ್ಮಲಾಭಃ, ಸಿಧ್ಯತ್ಯನಾತ್ಮಪರಿಹಾರಃ, ನ ಕರ್ಮ ಮೂರ್ಛತಿ, ನ ರಾಗದ್ವೇಷಮೋಹಾ
ಉತ್ಪ್ಲವನ್ತೇ, ನ ಪುನಃ ಕರ್ಮ ಆಸ್ರವತಿ, ನ ಪುನಃ ಕರ್ಮ ಬಧ್ಯತೇ, ಪ್ರಾಗ್ಬದ್ಧಂ ಕರ್ಮ ಉಪಭುಕ್ತಂ ನಿರ್ಜೀರ್ಯತೇ,
41
ಪದ ಹೈ (ಕ್ಯೋಂಕಿ ಜ್ಞಾನಕೇ ಸಮಸ್ತ ಭೇದ ಜ್ಞಾನ ಹೀ ಹೈೈ); [ಸಃ ಏಷಃ ಪರಮಾರ್ಥಃ ] ವಹ ಯಹ ಪರಮಾರ್ಥ ಹೈ
( – ಶುದ್ಧನಯಕಾ ವಿಷಯಭೂತ ಜ್ಞಾನಸಾಮಾನ್ಯ ಹೀ ಯಹ ಪರಮಾರ್ಥ ಹೈ – ) [ಯಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ] ಜಿಸೇ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರಕೇ [ನಿರ್ವೃತಿಂ
ಯಾತಿ ] ಆತ್ಮಾ ನಿರ್ವಾಣಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ .
ಟೀಕಾ : — ಆತ್ಮಾ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಪರಮಾರ್ಥ (ಪರಮ ಪದಾರ್ಥ) ಹೈ ಔರ ವಹ (ಆತ್ಮಾ) ಜ್ಞಾನ ಹೈ;
ಔರ ಆತ್ಮಾ ಏಕ ಹೀ ಪದಾರ್ಥ ಹೈ; ಇಸಲಿಯೇ ಜ್ಞಾನ ಭೀ ಏಕ ಹೀ ಪದ ಹೈ . ಯಹ ಜೋ ಜ್ಞಾನ ನಾಮಕ
ಏಕ ಪದ ಹೈ ಸೋ ಯಹ ಪರಮಾರ್ಥಸ್ವರೂಪ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಮೋಕ್ಷ-ಉಪಾಯ ಹೈ . ಯಹಾಂ, ಮತಿಜ್ಞಾನಾದಿ (ಜ್ಞಾನಕೇ) ಭೇದ
ಇಸ ಏಕ ಪದಕೋ ನಹೀಂ ಭೇದತೇ, ಕಿನ್ತು ವೇ ಭೀ ಇಸೀ ಏಕ ಪದಕಾ ಅಭಿನನ್ದನ ಕರತೇ ಹೈಂ ( – ಸಮರ್ಥನ
ಕರತೇ ಹೈಂ ) . ಇಸೀ ಬಾತಕೋ ದೃಷ್ಟಾನ್ತಪೂರ್ವಕ ಸಮಝಾತೇ ಹೈಂ : — ಜೈಸೇ ಇಸ ಜಗತಮೇಂ ಬಾದಲೋಂಕೇ ಪಟಲಸೇ
ಢಕಾ ಹುಆ ಸೂರ್ಯ ಜೋ ಕಿ ಬಾದಲೋಂಕೇ ವಿಘಟನ (ಬಿಖರನೇ)ಕೇ ಅನುಸಾರ ಪ್ರಗಟತಾಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ,
ಉಸಕೇ (ಸೂರ್ಯಕೇ) ಪ್ರಕಾಶನಕೀ (ಪ್ರಕಾಶ ಕರನೇಕೀ) ಹೀನಾಧಿಕತಾರೂಪ ಭೇದ ಉಸಕೇ (ಸಾಮಾನ್ಯ)
ಪ್ರಕಾಶಸ್ವಭಾವಕೋ ನಹೀಂ ಭೇದತೇ, ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಕರ್ಮಪಟಲಕೇ ಉದಯಸೇ ಢಕಾ ಹುಆ ಆತ್ಮಾ ಜೋ ಕಿ ಕರ್ಮಕೇ
ವಿಘಟನ-(ಕ್ಷಯೋಪಶಮ)ಕೇ ಅನುಸಾರ ಪ್ರಗಟತಾಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ, ಉಸಕೇ ಜ್ಞಾನಕೀ ಹೀನಾಧಿಕತಾರೂಪ ಭೇದ
ಉಸಕೇ (ಸಾಮಾನ್ಯ) ಜ್ಞಾನಸ್ವಭಾವಕೋ ನಹೀಂ ಭೇದತೇ, ಪ್ರತ್ಯುತ (ಉಲಟೇ) ಉಸಕಾ ಅಭಿನನ್ದನ ಕರತೇ ಹೈಂ .
ಇಸಲಿಯೇ ಜಿಸಮೇಂ ಸಮಸ್ತ ಭೇದ ದೂರ ಹುಏ ಹೈಂ ಐಸೇ ಆತ್ಮಸ್ವಭಾವಭೂತ ಏಕ ಜ್ಞಾನಕಾ ಹೀ ಅವಲಮ್ಬನ
ಕರನಾ ಚಾಹಿಏ . ಉಸಕೇ ಆಲಮ್ಬನಸೇ ಹೀ (ನಿಜ) ಪದಕೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿ ಹೋತೀ ಹೈ, ಭ್ರಾನ್ತಿಕಾ ನಾಶ ಹೋತಾ
ಹೈ, ಆತ್ಮಾಕಾ ಲಾಭ ಹೋತಾ ಹೈ, ಅನಾತ್ಮಾಕಾ ಪರಿಹಾರ ಹೋತಾ ಸಿದ್ಧ ಹೈ, (ಐಸಾ ಹೋನೇಸೇ) ಕರ್ಮ ಬಲವಾನ
ನಹೀಂ ಹೋ ಸಕತಾ, ರಾಗದ್ವೇಷಮೋಹ ಉತ್ಪನ್ನ ನಹೀಂ ಹೋತೇ, (ರಾಗದ್ವೇಷಮೋಹಕೇ ಬಿನಾ) ಪುನಃ ಕರ್ಮಾಸ್ರವ ನಹೀಂ ಹೋತಾ,
(ಆಸ್ರವಕೇ ಬಿನಾ) ಪುನಃ ಕರ್ಮ-ಬನ್ಧ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ಪೂರ್ವಬದ್ಧ ಕರ್ಮ ಭುಕ್ತ ಹೋಕರ ನಿರ್ಜರಾಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋ
ಜಾತಾ ಹೈ, ಸಮಸ್ತ ಕರ್ಮಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇಸೇ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಮೋಕ್ಷ ಹೋತಾ ಹೈ . (ಜ್ಞಾನಕೇ ಆಲಮ್ಬನಕಾ ಐಸಾ

Page 322 of 642
PDF/HTML Page 355 of 675
single page version

ಕೃತ್ಸ್ನಕರ್ಮಾಭಾವಾತ್ ಸಾಕ್ಷಾನ್ಮೋಕ್ಷೋ ಭವತಿ .
(ಶಾರ್ದೂಲವಿಕ್ರೀಡಿತ)
ಅಚ್ಛಾಚ್ಛಾಃ ಸ್ವಯಮುಚ್ಛಲನ್ತಿ ಯದಿಮಾಃ ಸಂವೇದನವ್ಯಕ್ತ ಯೋ
ನಿಷ್ಪೀತಾಖಿಲಭಾವಮಣ್ಡಲರಸಪ್ರಾಗ್ಭಾರಮತ್ತಾ ಇವ .
ಯಸ್ಮಾಭಿನ್ನರಸಃ ಸ ಏಷ ಭಗವಾನೇಕೋಽಪ್ಯನೇಕೀಭವನ್
ವಲ್ಗತ್ಯುತ್ಕಲಿಕಾಭಿರದ್ಭುತನಿಧಿಶ್ಚೈತನ್ಯರತ್ನಾಕರಃ ..೧೪೧..
ಕಿಂಚ —
ಮಾಹಾತ್ಮ್ಯ ಹೈ .)
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಕರ್ಮಕೇ ಕ್ಷಯೋಪಶಮಕೇ ಅನುಸಾರ ಜ್ಞಾನಮೇಂ ಜೋ ಭೇದ ಹುಏ ಹೈಂ ವೇ ಕಹೀಂ ಜ್ಞಾನಸಾಮಾನ್ಯಕೋ
ಅಜ್ಞಾನರೂಪ ನಹೀಂ ಕರತೇ, ಪ್ರತ್ಯುತ ಜ್ಞಾನಕೋ ಪ್ರಗಟ ಕರತೇ ಹೈಂ; ಇಸಲಿಯೇ ಭೇದೋಂಕೋ ಗೌಣ ಕರಕೇ, ಏಕ
ಜ್ಞಾನಸಾಮಾನ್ಯಕಾ ಆಲಮ್ಬನ ಲೇಕರ ಆತ್ಮಾಕೋ ಧ್ಯಾವನಾ; ಇಸೀಸೇ ಸರ್ವಸಿದ್ಧಿ ಹೋತೀ ಹೈ ..೨೦೪..
ಅಬ ಇಸ ಅರ್ಥಕಾ ಕಲಶರೂಪ ಕಾವ್ಯ ಕಹತೇ ಹೈಂ : —
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — [ನಿಷ್ಪೀತ-ಅಖಿಲ-ಭಾವ-ಮಣ್ಡಲ-ರಸ-ಪ್ರಾಗ್ಭಾರ-ಮತ್ತಾಃ ಇವ ] ಸಮಸ್ತ
ಪದಾರ್ಥೋಂಕೇ ಸಮೂಹರೂಪ ರಸಕೋ ಪೀ ಲೇನೇಕೀ ಅತಿಶಯತಾಸೇ ಮಾನೋಂ ಮತ್ತ ಹೋ ಗಈ ಹೋ ಐಸೀ [ಯಸ್ಯ ಇಮಾಃ ಅಚ್ಛ-
ಅಚ್ಛಾಃ ಸಂವೇದನವ್ಯಕ್ತಯಃ ] ಜಿಸಕೀ ಯಹ ನಿರ್ಮಲಸೇ ಭೀ ನಿರ್ಮಲ ಸಂವೇದನವ್ಯಕ್ತಿ
( – ಜ್ಞಾನಪರ್ಯಾಯ, ಅನುಭವಮೇಂ ಆನೇವಾಲೇ ಜ್ಞಾನಕೇ ಭೇದ) [ಯದ್ ಸ್ವಯಮ್ ಉಚ್ಛಲನ್ತಿ ] ಅಪನೇ ಆಪ ಉಛಲತೀ
ಹೈಂ, [ಸಃ ಏಷಃ ಭಗವಾನ್ ಅದ್ಭುತನಿಧಿಃ ಚೈತನ್ಯರತ್ನಾಕರಃ ] ವಹ ಯಹ ಭಗವಾನ ಅದ್ಭುತ ನಿಧಿವಾಲಾ
ಚೈತನ್ಯರತ್ನಾಕರ, [ಅಭಿನ್ನರಸಃ ] ಜ್ಞಾನಪರ್ಯಾಯರೂಪ ತರಂಗೋಂಕೇ ಸಾಥ ಜಿಸಕಾ ರಸ ಅಭಿನ್ನ ಹೈ ಐಸಾ, [ಏಕಃ
ಅಪಿ ಅನೇಕೀಭವನ್ ] ಏಕ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ಅನೇಕ ಹೋತಾ ಹುಆ, [ಉತ್ಕಲಿಕಾಭಿಃ ] ಜ್ಞಾನಪರ್ಯಾಯರೂಪ ತರಂಗೋಂಕೇ
ದ್ವಾರಾ [ವಲ್ಗತಿ ] ದೋಲಾಯಮಾನ ಹೋತಾ ಹೈ — ಉಛಲತಾ ಹೈ .
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಜೈಸೇ ಅನೇಕ ರತ್ನೋಂವಾಲಾ ಸಮುದ್ರ ಏಕ ಜಲಸೇ ಹೀ ಭರಾ ಹುಆ ಹೈ ಔರ ಉಸಮೇಂ ಛೋಟೀ
ಬಡೀ ಅನೇಕ ತರಂಗೇಂ ಉಠತೀ ರಹತೀ ಹೈಂ ಜೋ ಕಿ ಏಕ ಜಲರೂಪ ಹೀ ಹೈಂ, ಇಸೀ ಪ್ರಕಾರ ಅನೇಕ ಗುಣೋಂಕಾ ಭಣ್ಡಾರ
ಯಹ ಜ್ಞಾನಸಮುದ್ರ ಆತ್ಮಾ ಏಕ ಜ್ಞಾನಜಲಸೇ ಹೀ ಭರಾ ಹುಆ ಹೈ ಔರ ಕರ್ಮಕೇ ನಿಮಿತ್ತಸೇ ಜ್ಞಾನಕೇ ಅನೇಕ ಭೇದ
(ವ್ಯಕ್ತಿಯೇಂ) ಅಪನೇ ಆಪ ಪ್ರಗಟ ಹೋತೇ ಹೈಂ ಉನ್ಹೇಂ ಏಕ ಜ್ಞಾನರೂಪ ಹೀ ಜಾನನಾ ಚಾಹಿಯೇ, ಖಣ್ಡಖಣ್ಡರೂಪಸೇ
ಅನುಭವ ನಹೀಂ ಕರನಾ ಚಾಹಿಯೇ .೧೪೧.
ಅಬ ಇಸೀ ಬಾತಕೋ ವಿಶೇಷ ಕಹತೇ ಹೈಂ : —

Page 323 of 642
PDF/HTML Page 356 of 675
single page version

(ಶಾರ್ದೂಲವಿಕ್ರೀಡಿತ)
ಕ್ಲಿಶ್ಯನ್ತಾಂ ಸ್ವಯಮೇವ ದುಷ್ಕರತರೈರ್ಮೋಕ್ಷೋನ್ಮುಖೈಃ ಕರ್ಮಭಿಃ
ಕ್ಲಿಶ್ಯನ್ತಾಂ ಚ ಪರೇ ಮಹಾವ್ರತತಪೋಭಾರೇಣ ಭಗ್ನಾಶ್ಚಿರಮ್ .
ಸಾಕ್ಷಾನ್ಮೋಕ್ಷ ಇದಂ ನಿರಾಮಯಪದಂ ಸಂವೇದ್ಯಮಾನಂ ಸ್ವಯಂ
ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞಾನಗುಣಂ ವಿನಾ ಕಥಮಪಿ ಪ್ರಾಪ್ತುಂ ಕ್ಷಮನ್ತೇ ನ ಹಿ ..೧೪೨..
ಣಾಣಗುಣೇಣ ವಿಹೀಣಾ ಏದಂ ತು ಪದಂ ಬಹೂ ವಿ ಣ ಲಹಂತೇ .
ತಂ ಗಿಣ್ಹ ಣಿಯದಮೇದಂ ಜದಿ ಇಚ್ಛಸಿ ಕಮ್ಮಪರಿಮೋಕ್ಖಂ ..೨೦೫..
ಜ್ಞಾನಗುಣೇನ ವಿಹೀನಾ ಏತತ್ತು ಪದಂ ಬಹವೋಽಪಿ ನ ಲಭನ್ತೇ .
ತದ್ ಗೃಹಾಣ ನಿಯತಮೇತದ್ ಯದೀಚ್ಛಸಿ ಕರ್ಮಪರಿಮೋಕ್ಷಮ್ ..೨೦೫..
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — [ದುಷ್ಕರತರೈಃ ] ಕೋಈ ಜೀವ ತೋ ಅತಿ ದುಷ್ಕ ರ ಔರ [ಮೋಕ್ಷ-ಉನ್ಮುಖೈಃ ] ಮೋಕ್ಷಸೇ
ಪರಾಙ್ಮುಖ [ಕರ್ಮಭಿಃ ] ಕರ್ಮೋಂಕೇ ದ್ವಾರಾ [ಸ್ವಯಮೇವ ] ಸ್ವಯಮೇವ (ಜಿನಾಜ್ಞಾಕೇ ಬಿನಾ) [ಕ್ಲಿಶ್ಯನ್ತಾಂ ]
ಕ್ಲೇೇಶ ಪಾತೇ ಹೈಂ ತೋ ಪಾಓ [ಚ ] ಔರ [ಪರೇ ] ಅನ್ಯ ಕೋಈ ಜೀವ [ಮಹಾವ್ರತ-ತಪಃ-ಭಾರೇಣ ] (ಮೋಕ್ಷಕೇ
ಸನ್ಮುಖ ಅರ್ಥಾತ್ ಕ ಥಂಚಿತ್ ಜಿನಾಜ್ಞಾಮೇಂಂ ಕಥಿತ) ಮಹಾವ್ರತ ಔರ ತಪಕೇ ಭಾರಸೇ [ಚಿರಮ್ ] ಬಹುತ ಸಮಯ
ತಕ [ಭಗ್ನಾಃ ] ಭಗ್ನ ಹೋತೇ ಹುಏ [ಕ್ಲಿಶ್ಯನ್ತಾಂ ] ಕ್ಲೇಶ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರೇಂ ತೋ ಕರೋೇ; (ಕಿನ್ತು) [ಸಾಕ್ಷಾತ್
ಮೋಕ್ಷಃ ] ಜೋ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಮೋಕ್ಷಸ್ವರೂಪ ಹೈ, [ನಿರಾಮಯಪದಂ ] ನಿರಾಮಯ (ರೋಗಾದಿ ಸಮಸ್ತ ಕ್ಲೇಶೋಂಸೇ ರಹಿತ)
ಪದ ಹೈ ಔರ [ಸ್ವಯಂ ಸಂವೇದ್ಯಮಾನಂ ] ಸ್ವಯಂ ಸಂವೇದ್ಯಮಾನ ಹೈ ಐಸೇ [ಇದಂ ಜ್ಞಾನಂ ] ಇಸ ಜ್ಞಾನಕೋ [ಜ್ಞಾನಗುಣಂ
ವಿನಾ ] ಜ್ಞಾನಗುಣಕೇ ಬಿನಾ [ಕಥಮ್ ಅಪಿ ] ಕಿಸೀ ಭೀ ಪ್ರಕಾರಸೇ [ಪ್ರಾಪ್ತುಂ ನ ಹಿ ಕ್ಷಮನ್ತೇ ] ವೇ ಪ್ರಾಪ್ತ ನಹೀಂ
ಕರ ಸಕತೇ
.
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಜ್ಞಾನ ಹೈ ವಹ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಮೋಕ್ಷ ಹೈ; ವಹ ಜ್ಞಾನಸೇ ಹೀ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ, ಅನ್ಯ ಕಿಸೀ
ಕ್ರಿಯಾಕಾಂಡಸೇ ಉಸಕೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿ ನಹೀಂ ಹೋತೀ .೧೪೨.
ಅಬ ಯಹೀ ಉಪದೇಶ ಗಾಥಾ ದ್ವಾರಾ ಕಹತೇ ಹೈಂ : —
ರೇ ಜ್ಞಾನಗುಣಸೇ ರಹಿತ ಬಹುಜನ, ಪದ ನಹೀಂ ಯಹ ಪಾ ಸಕೇ .
ತೂ ಕರ ಗ್ರಹಣ ಪದ ನಿಯತ ಯೇ, ಜೋ ಕರ್ಮಮೋಕ್ಷೇಚ್ಛಾ ತುಝೇ ..೨೦೫..
ಗಾಥಾರ್ಥ : — [ಜ್ಞಾನಗುಣೇನ ವಿಹೀನಾಃ ] ಜ್ಞಾನಗುಣಸೇ ರಹಿತ [ಬಹವಃ ಅಪಿ ] ಬಹುತಸೇ ಲೋಗ (ಅನೇಕ
ಪ್ರಕಾರಕೇ ಕರ್ಮ ಕರನೇ ಪರ ಭೀ) [ಏತತ್ ಪದಂ ತು ] ಇಸ ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪ ಪದಕೋ [ನ ಲಭನ್ತೇ ] ಪ್ರಾಪ್ತ ನಹೀಂ ಕರತೇ;
[ತದ್ ] ಇಸಲಿಯೇ ಹೇ ಭವ್ಯ! [ಯದಿ ] ಯದಿ ತೂ [ಕರ್ಮಪರಿಮೋಕ್ಷಮ್ ] ಕರ್ಮಸೇ ಸರ್ವಥಾ ಮುಕ್ತಿ [ಇಚ್ಛಸಿ ]

Page 324 of 642
PDF/HTML Page 357 of 675
single page version

ಯತೋ ಹಿ ಸಕಲೇನಾಪಿ ಕರ್ಮಣಾ ಕರ್ಮಣಿ ಜ್ಞಾನಸ್ಯಾಪ್ರಕಾಶನಾತ್ ಜ್ಞಾನಸ್ಯಾನುಪಲಮ್ಭಃ, ಕೇವಲೇನ
ಜ್ಞಾನೇನೈವ ಜ್ಞಾನ ಏವ ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಪ್ರಕಾಶನಾತ್ ಜ್ಞಾನಸ್ಯೋಪಲಮ್ಭಃ, ತತೋ ಬಹವೋಽಪಿ ಬಹುನಾಪಿ ಕರ್ಮಣಾ
ಜ್ಞಾನಶೂನ್ಯಾ ನೇದಮುಪಲಭನ್ತೇ, ಇದಮನುಪಲಭಮಾನಾಶ್ಚ ಕರ್ಮಭಿರ್ನ ಮುಚ್ಯನ್ತೇ . ತತಃ ಕರ್ಮಮೋಕ್ಷಾರ್ಥಿನಾ
ಕೇವಲಜ್ಞಾನಾವಷ್ಟಮ್ಭೇನ ನಿಯತಮೇವೇದಮೇಕಂ ಪದಮುಪಲಮ್ಭನೀಯಮ್ .
(ದ್ರುತವಿಲಮ್ಬಿತ)
ಪದಮಿದಂ ನನು ಕರ್ಮದುರಾಸದಂ
ಸಹಜಬೋಧಕಲಾಸುಲಭಂ ಕಿಲ .
ತತ ಇದಂ ನಿಜಬೋಧಕಲಾಬಲಾತ್
ಕಲಯಿತುಂ ಯತತಾಂ ಸತತಂ ಜಗತ್ ..೧೪೩..
ಚಾಹತಾ ಹೋ ತೋ [ನಿಯತಮ್ ಏತತ್ ] ನಿಯತ ಐಸೇ ಇಸಕೋ (ಜ್ಞಾನಕೋ) [ಗೃಹಾಣ ] ಗ್ರಹಣ ಕರ .
ಟೀಕಾ : — ಕರ್ಮಮೇಂ (ಕರ್ಮಕಾಣ್ಡಮೇಂ) ಜ್ಞಾನಕಾ ಪ್ರಕಾಶಿತ ಹೋನಾ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ಇಸಲಿಯೇ ಸಮಸ್ತ
ಕರ್ಮಸೇ ಜ್ಞಾನಕೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿ ನಹೀಂ ಹೋತೀ; ಜ್ಞಾನಮೇಂ ಹೀ ಜ್ಞಾನಕಾ ಪ್ರಕಾಶನ ಹೋತಾ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಕೇವಲ (ಏಕ) ಜ್ಞಾನಸೇ
ಹೀ ಜ್ಞಾನಕೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿ ಹೋತೀ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ ಜ್ಞಾನಶೂನ್ಯ ಬಹುತಸೇ ಜೀವ, ಬಹುತಸೇ (ಅನೇಕ ಪ್ರಕಾರಕೇ) ಕರ್ಮ ಕರನೇ
ಪರ ಭೀ ಇಸ ಜ್ಞಾನಪದಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ನಹೀಂ ಕರ ಪಾತೇ ಔರ ಇಸ ಪದಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ನ ಕರತೇ ಹುಏ ವೇ ಕರ್ಮೋಂಸೇ ಮುಕ್ತ ನಹೀಂ
ಹೋತೇ; ಇಸಲಿಯೇ ಕರ್ಮಸೇ ಮುಕ್ತ ಹೋನೇಕೇ ಇಚ್ಛುಕಕೋ ಮಾತ್ರ (ಏಕ) ಜ್ಞಾನಕೇ ಆಲಮ್ಬನಸೇ, ನಿಯತ ಐಸಾ ಯಹ
ಏಕ ಪದ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರನಾ ಚಾಹಿಯೇ .
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಜ್ಞಾನಸೇ ಹೀ ಮೋಕ್ಷ ಹೋತಾ ಹೈ, ಕರ್ಮಸೇ ನಹೀಂ; ಇಸಲಿಯೇ ಮೋಕ್ಷಾರ್ಥೀಕೋ ಜ್ಞಾನಕಾ ಹೀ ಧ್ಯಾನ
ಕರನಾ ಐಸಾ ಉಪದೇಶ ಹೈ ..೨೦೫..
ಅಬ ಇಸೀ ಅರ್ಥಕಾ ಕಲಶರೂಪ ಕಾವ್ಯ ಕಹತೇ ಹೈಂ : —
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — [ಇದಂ ಪದಮ್ ] ಯಹ (ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪ) ಪದ [ನನು ಕರ್ಮದುರಾಸದಂ ] ಕ ರ್ಮಸೇ ವಾಸ್ತವಮೇಂ
೧ದುರಾಸದ ಹೈ ಔರ [ಸಹಜ-ಬೋಧ-ಕಲಾ-ಸುಲಭಂ ಕಿಲ ] ಸಹಜ ಜ್ಞಾನಕೀ ಕಲಾಕೇ ದ್ವಾರಾ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಸುಲಭ
ಹೈ; [ತತಃ ] ಇಸಲಿಯೇ [ನಿಜ-ಬೋಧ-ಕಲಾ-ಬಲಾತ್ ] ನಿಜಜ್ಞಾನಕೀ ಕಲಾಕೇ ಬಲಸೇ [ಇದಂ ಕಲಯಿತುಂ ] ಇಸ
ಪದಕಾ ೨ಅಭ್ಯಾಸ ಕರನೇಕೇ ಲಿಯೇ [ಜಗತ್ ಸತತಂ ಯತತಾಂ ] ಜಗತ ಸತತ ಪ್ರಯತ್ನ ಕರೋ .
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಸಮಸ್ತ ಕರ್ಮಕೋ ಛುಡಾಕರ ಜ್ಞಾನಕಲಾಕೇ ಬಲ ದ್ವಾರಾ ಹೀ ಜ್ಞಾನಕಾ ಅಭ್ಯಾಸ ಕರನೇಕಾ
೧ದುರಾಸದ=ದುಷ್ಪ್ರಾಪ್ಯ; ನ ಜೀತಾ ಜಾ ಸಕೇ ಐಸಾ .
೨ಯಹಾಂ ‘ಅಭ್ಯಾಸ ಕರನೇಕೇ ಲಿಯೇ’ ಐಸೇ ಅರ್ಥಕೇ ಬದಲೇಮೇಂ ‘ಅನುಭವ ಕರನೇಕೇ ಲಿಯೇ’, ‘ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರನೇಕೇ ಲಿಯೇ’ ಐಸಾ
ಅರ್ಥ ಭೀ ಹೋತಾ ಹೈ .

Page 325 of 642
PDF/HTML Page 358 of 675
single page version

ಕಿಂಚ —
ಏದಮ್ಹಿ ರದೋ ಣಿಚ್ಚಂ ಸಂತುಟ್ಠೋ ಹೋಹಿ ಣಿಚ್ಚಮೇದಮ್ಹಿ .
ಏದೇಣ ಹೋಹಿ ತಿತ್ತೋ ಹೋಹದಿ ತುಹ ಉತ್ತಮಂ ಸೋಕ್ಖಂ ..೨೦೬..
ಏತಸ್ಮಿನ್ ರತೋ ನಿತ್ಯಂ ಸನ್ತುಷ್ಟೋ ಭವ ನಿತ್ಯಮೇತಸ್ಮಿನ್ .
ಏತೇನ ಭವ ತೃಪ್ತೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ ತವೋತ್ತಮಂ ಸೌಖ್ಯಮ್ ..೨೦೬..
ಏತಾವಾನೇವ ಸತ್ಯ ಆತ್ಮಾ ಯಾವದೇತಜ್ಜ್ಞಾನಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಜ್ಞಾನಮಾತ್ರ ಏವ ನಿತ್ಯಮೇವ ರತಿಮುಪೈಹಿ .
ಏತಾವತ್ಯೇವ ಸತ್ಯಾಶೀಃ ಯಾವದೇತಜ್ಜ್ಞಾನಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಜ್ಞಾನಮಾತ್ರೇಣೈವ ನಿತ್ಯಮೇವ ಸನ್ತೋಷಮುಪೈಹಿ . ಏತಾವದೇವ
ಸತ್ಯಮನುಭವನೀಯಂ ಯಾವದೇತಜ್ಜ್ಞಾನಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಜ್ಞಾನಮಾತ್ರೇಣೈವ ನಿತ್ಯಮೇವ ತೃಪ್ತಿಮುಪೈಹಿ . ಅಥೈವಂ ತವ
ನಿತ್ಯಮೇವಾತ್ಮರತಸ್ಯ, ಆತ್ಮಸನ್ತುಷ್ಟಸ್ಯ, ಆತ್ಮತೃಪ್ತಸ್ಯ ಚ ವಾಚಾಮಗೋಚರಂ ಸೌಖ್ಯಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ . ತತ್ತು ತತ್ಕ್ಷಣ
ಆಚಾರ್ಯದೇವನೇ ಉಪದೇಶ ದಿಯಾ ಹೈ . ಜ್ಞಾನಕೀ ‘ಕಲಾ’ ಕಹನೇಸೇ ಯಹ ಸೂಚಿತ ಹೋತಾ ಹೈ ಕಿ — ಜಬ ತಕ ಪೂರ್ಣ
ಕಲಾ (ಕೇವಲಜ್ಞಾನ) ಪ್ರಗಟ ನ ಹೋ ತಬ ತಕ ಜ್ಞಾನ ಹೀನಕಲಾಸ್ವರೂಪ — ಮತಿಜ್ಞಾನಾದಿರೂಪ ಹೈ; ಜ್ಞಾನಕೀ ಉಸ
ಕಲಾಕೇ ಆಲಮ್ಬನಸೇ ಜ್ಞಾನಕಾ ಅಭ್ಯಾಸ ಕರನೇಸೇ ಕೇವಲಜ್ಞಾನ ಅರ್ಥಾತ್ ಪೂರ್ಣ ಕಲಾ ಪ್ರಗಟ ಹೋತೀ ಹೈ .೧೪೩.
ಅಬ ಇಸ ಗಾಥಾಮೇಂ ಇಸೀ ಉಪದೇಶಕೋ ವಿಶೇಷ ಕಹತೇ ಹೈಂ : —
ಇಸಮೇಂ ಸದಾ ರತಿವಂತ ಬನ, ಇಸಮೇಂ ಸದಾ ಸಂತುಷ್ಟ ರೇ .
ಇಸಸೇ ಹಿ ಬನ ತೂ ತೃಪ್ತ, ಉತ್ತಮ ಸೌಖ್ಯ ಹೋ ಜಿಸಸೇ ತುಝೇ ..೨೦೬..
ಗಾಥಾರ್ಥ : — (ಹೇ ಭವ್ಯ ಪ್ರಾಣೀ !) ತೂ [ಏತಸ್ಮಿನ್ ] ಇಸಮೇಂಂ ( – ಜ್ಞಾನಮೇಂ) [ನಿತ್ಯಂ ] ನಿತ್ಯ [ರತಃ ]
ರತ ಅರ್ಥಾತ್ ಪ್ರೀತಿವಾಲಾ ಹೋ, [ಏತಸ್ಮಿನ್ ] ಇಸಮೇಂಂ [ನಿತ್ಯಂ ] ನಿತ್ಯ [ಸನ್ತುಷ್ಟಃ ಭವ ] ಸಂತುಷ್ಟ ಹೋ ಔರ [ಏತೇನ ]
ಇಸಸೇ [ತೃಪ್ತಃ ಭವ ] ತೃಪ್ತ ಹೋ; (ಐಸಾ ಕರನೇಸೇ) [ತವ ] ತುಝೇ [ಉತ್ತಮಂ ಸೌಖ್ಯಮ್ ] ಉತ್ತಮ ಸುಖ
[ಭವಿಷ್ಯತಿ ] ಹೋಗಾ .
ಟೀಕಾ : — (ಹೇ ಭವ್ಯ !) ಇತನಾ ಹೀ ಸತ್ಯ ( – ಪರಮಾರ್ಥಸ್ವರೂಪ) ಆತ್ಮಾ ಹೈ ಜಿತನಾ ಯಹ ಜ್ಞಾನ
ಹೈ — ಐಸಾ ನಿಶ್ಚಯ ಕರಕೇ ಜ್ಞಾನಮಾತ್ರಮೇಂ ಹೀ ಸದಾ ಹೀ ರತಿ ( – ಪ್ರೀತಿ, ರುಚಿ) ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರ; ಇತನಾ ಹೀ ಸತ್ಯ
ಕಲ್ಯಾಣ ಹೈ ಜಿತನಾ ಯಹ ಜ್ಞಾನ ಹೈ — ಐಸಾ ನಿಶ್ಚಯ ಕರಕೇ ಜ್ಞಾನಮಾತ್ರಸೇ ಹೀ ಸದಾ ಹೀ ಸನ್ತೋಷಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ
ಕರ; ಇತನಾ ಹೀ ಸತ್ಯ ಅನುಭವ ಕರನೇ ಯೋಗ್ಯ ಹೈ ಜಿತನಾ ಯಹ ಜ್ಞಾನ ಹೈ — ಐಸಾ ನಿಶ್ಚಯ ಕರಕೇ
ಜ್ಞಾನಮಾತ್ರಸೇ ಹೀ ಸದಾ ಹೀ ತೃಪ್ತಿ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರ . ಇಸಪ್ರಕಾರ ಸದಾ ಹೀ ಆತ್ಮಾಮೇಂ ರತ, ಆತ್ಮಾಸೇ ಸಂತುಷ್ಟ ಔರ
ಆತ್ಮಾಸೇ ತೃಪ್ತ ಐಸೇ ತುಝಕೋ ವಚನಸೇ ಅಗೋಚರ ಸುಖ ಹೋಗಾ; ಔರ ಉಸ ಸುಖಕೋ ಉಸೀ ಕ್ಷಣ ತೂ ಹೀ

Page 326 of 642
PDF/HTML Page 359 of 675
single page version

ಏವ ತ್ವಮೇವ ಸ್ವಯಮೇವ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸಿ, “ಮಾ ಅನ್ಯಾನ್ ಪ್ರಾಕ್ಷೀಃ .
(ಉಪಜಾತಿ)
ಅಚಿನ್ತ್ಯಶಕ್ತಿ : ಸ್ವಯಮೇವ ದೇವ-
ಶ್ಚಿನ್ಮಾತ್ರಚಿನ್ತಾಮಣಿರೇಷ ಯಸ್ಮಾತ್ .
ಸರ್ವಾರ್ಥಸಿದ್ಧಾತ್ಮತಯಾ ವಿಧತ್ತೇ
ಜ್ಞಾನೀ ಕಿಮನ್ಯಸ್ಯ ಪರಿಗ್ರಹೇಣ ..೧೪೪..
ಕುತೋ ಜ್ಞಾನೀ ಪರಂ ನ ಪರಿಗೃಹ್ಣಾತೀತಿ ಚೇತ್ —
ಸ್ವಯಮೇವ ದೇಖೇಗಾ, ೧ದೂಸರೋಂಸೇ ಮತ ಪೂಛ . (ವಹ ಸುಖ ಅಪನೇಕೋ ಹೀ ಅನುಭವಗೋಚರ ಹೈ, ದೂಸರೋಂಸೇ ಕ್ಯೋಂ
ಪೂಛನಾ ಪಡೇ ?)
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಜ್ಞಾನಮಾತ್ರ ಆತ್ಮಾಮೇಂ ಲೀನ ಹೋನಾ, ಉಸೀಸೇ ಸನ್ತುಷ್ಟ ಹೋನಾ ಔರ ಉಸೀಸೇ ತೃಪ್ತ ಹೋನಾ
ಪರಮ ಧ್ಯಾನ ಹೈ . ಉಸಸೇ ವರ್ತಮಾನ ಆನನ್ದಕಾ ಅನುಭವ ಹೋತಾ ಹೈ ಔರ ಥೋಡೇ ಹೀ ಸಮಯಮೇಂ
ಜ್ಞಾನಾನನ್ದಸ್ವರೂಪ ಕೇವಲಜ್ಞಾನಕೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿ ಹೋತೀ ಹೈ . ಐಸಾ ಕರನೇವಾಲಾ ಪುರುಷ ಹೀ ಉಸ ಸುಖಕೋ ಜಾನತಾ
ಹೈ, ದೂಸರೇಕಾ ಇಸಮೇಂ ಪ್ರವೇಶ ನಹೀಂ ಹೈ ..೨೦೬..
ಅಬ, ಜ್ಞಾನಾನುಭವಕೀ ಮಹಿಮಾಕಾ ಔರ ಆಗಾಮೀ ಗಾಥಾಕೀ ಸೂಚನಾಕಾ ಕಾವ್ಯ ಕಹತೇ ಹೈಂ : —
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — [ಯಸ್ಮಾತ್ ] ಕ್ಯೋಂಕಿ [ಏಷಃ ] ಯಹ (ಜ್ಞಾನೀ) [ಸ್ವಯಮ್ ಏವ ] ಸ್ವಯಂ ಹೀ
[ಅಚಿನ್ತ್ಯಶಕ್ತಿಃ ದೇವಃ ] ಅಚಿಂತ್ಯ ಶಕ್ತಿವಾಲಾ ದೇವ ಹೈ ಔರ [ಚಿನ್ಮಾತ್ರ-ಚಿನ್ತಾಮಣಿಃ ] ಚಿನ್ಮಾತ್ರ
ಚಿಂತಾಮಣಿ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ [ಸರ್ವ-ಅರ್ಥ-ಸಿದ್ಧ-ಆತ್ಮತಯಾ ] ಜಿಸಕೇ ಸರ್ವ ಅರ್ಥ (ಪ್ರಯೋಜನ) ಸಿದ್ಧ ಹೈಂ
ಐಸೇ ಸ್ವರೂಪ ಹೋನೇಸೇ [ಜ್ಞಾನೀ ] ಜ್ಞಾನೀ [ಅನ್ಯಸ್ಯ ಪರಿಗ್ರಹೇಣ ] ದೂಸರೇಕೇ ಪರಿಗ್ರಹಸೇ [ಕಿಮ್ ವಿಧತ್ತೇ ]
ಕ್ಯಾ ಕರೇಗಾ ? (ಕುಛ ಭೀ ಕರನೇಕಾ ನಹೀಂ ಹೈ .)
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಯಹ ಜ್ಞಾನಮೂರ್ತಿ ಆತ್ಮಾ ಸ್ವಯಂ ಹೀ ಅನನ್ತ ಶಕ್ತಿಕಾ ಧಾರಕ ದೇವ ಹೈ ಔರ ಸ್ವಯಂ
ಹೀ ಚೈತನ್ಯರೂಪ ಚಿಂತಾಮಣಿ ಹೋನೇಸೇ ವಾಂಛಿತ ಕಾರ್ಯಕೀ ಸಿದ್ಧಿ ಕರನೇವಾಲಾ ಹೈ; ಇಸಲಿಯೇ ಜ್ಞಾನೀಕೇ ಸರ್ವ
ಪ್ರಯೋಜನ ಸಿದ್ಧ ಹೋನೇಸೇ ಉಸೇ ಅನ್ಯ ಪರಿಗ್ರಹಕಾ ಸೇವನ ಕರನೇಸೇ ಕ್ಯಾ ಸಾಧ್ಯ ಹೈ ? ಅರ್ಥಾತ್ ಕುಛ ಭೀ
ಸಾಧ್ಯ ನಹೀಂ ಹೈ . ಐಸಾ ನಿಶ್ಚಯನಯಕಾ ಉಪದೇಶ ಹೈ .೧೪೪.
ಅಬ ಪ್ರಶ್ನ ಕರತಾ ಹೈ ಕಿ ಜ್ಞಾನೀ ಪರಕೋ ಕ್ಯೋಂ ಗ್ರಹಣ ನಹೀಂ ಕರತಾ ? ಇಸಕಾ ಉತ್ತರ ಕಹತೇ
ಹೈಂ : —
೧
ಮಾ ಅನ್ಯಾನ್ ಪ್ರಾಕ್ಷೀಃ (ದೂಸರೋಂಕೋ ಮತ ಪೂಛ)ಕಾ ಪಾಠಾನ್ತರ — ಮಾಽತಿಪ್ರಾಕ್ಷೀಃ (ಅತಿ ಪ್ರಶ್ನ ನ ಕರ)

Page 327 of 642
PDF/HTML Page 360 of 675
single page version

ಕೋ ಣಾಮ ಭಣಿಜ್ಜ ಬುಹೋ ಪರದವ್ವಂ ಮಮ ಇಮಂ ಹವದಿ ದವ್ವಂ .
ಅಪ್ಪಾಣಮಪ್ಪಣೋ ಪರಿಗಹಂ ತು ಣಿಯದಂ ವಿಯಾಣಂತೋ ..೨೦೭..
ಕೋ ನಾಮ ಭಣೇದ್ಬುಧಃ ಪರದ್ರವ್ಯಂ ಮಮೇದಂ ಭವತಿ ದ್ರವ್ಯಮ್ .
ಆತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಃ ಪರಿಗ್ರಹಂ ತು ನಿಯತಂ ವಿಜಾನನ್ ..೨೦೭..
ಯತೋ ಹಿ ಜ್ಞಾನೀ, ಯೋ ಹಿ ಯಸ್ಯ ಸ್ವೋ ಭಾವಃ ಸ ತಸ್ಯ ಸ್ವಃ ಸ ತಸ್ಯ ಸ್ವಾಮೀ ಇತಿ
ಖರತರತತ್ತ್ವದ್ರಷ್ಟಯವಷ್ಟಮ್ಭಾತ್, ಆತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಃ ಪರಿಗ್ರಹಂ ತು ನಿಯಮೇನ ವಿಜಾನಾತಿ, ತತೋ ನ ಮಮೇದಂ ಸ್ವಂ,
ನಾಹಮಸ್ಯ ಸ್ವಾಮೀ ಇತಿ ಪರದ್ರವ್ಯಂ ನ ಪರಿಗೃಹ್ಣಾತಿ .
ಅತೋಽಹಮಪಿ ನ ತತ್ ಪರಿಗೃಹ್ಣಾಮಿ —
೧ಸ್ವ=ಧನ; ಮಿಲ್ಕಿಯತ; ಅಪನೀ ಸ್ವಾಮಿತ್ವಕೀ ಚೀಜ .
‘ಪರದ್ರವ್ಯ ಯಹ ಮುಝ ದ್ರವ್ಯ’, ಯೋಂ ತೋ ಕೌನ ಜ್ಞಾನೀಜನ ಕಹೇ .
ನಿಜ ಆತ್ಮಕೋ ನಿಜಕಾ ಪರಿಗ್ರಹ, ಜಾನತಾ ಜೋ ನಿಯಮಸೇ ..೨೦೭..
ಗಾಥಾರ್ಥ : — [ಆತ್ಮಾನಮ್ ತು ] ಅಪನೇ ಆತ್ಮಾಕೋ ಹೀ [ನಿಯತಂ ] ನಿಯಮಸೇ [ಆತ್ಮನಃ ಪರಿಗ್ರಹಂ ]
ಅಪನಾ ಪರಿಗ್ರಹ [ವಿಜಾನನ್ ] ಜಾನತಾ ಹುಆ [ಕಃ ನಾಮ ಬುಧಃ ] ಕೌನಸಾ ಜ್ಞಾನೀ [ಭಣೇತ್ ] ಯಹ ಕಹೇಗಾ ಕಿ
[ಇದಂ ಪರದ್ರವ್ಯಂ ] ಯಹ ಪರದ್ರವ್ಯ [ಮಮ ದ್ರವ್ಯಮ್ ] ಮೇರಾ ದ್ರವ್ಯ [ಭವತಿ ] ಹೈ ?
ಟೀಕಾ : — ಜೋ ಜಿಸಕಾ ಸ್ವಭಾವ ಹೈ ವಹ ಉಸಕಾ ‘೧ಸ್ವ’ ಹೈ ಔರ ವಹ ಉಸಕಾ (ಸ್ವ ಭಾವಕಾ)
ಸ್ವಾಮೀ ಹೈ — ಇಸಪ್ರಕಾರ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ತೀಕ್ಷ್ಣ ತತ್ತ್ವದೃಷ್ಟಿಕೇ ಆಲಮ್ಬನಸೇ ಜ್ಞಾನೀ (ಅಪನೇ) ಆತ್ಮಾಕೋ ಹೀ ಆತ್ಮಾಕಾ
ಪರಿಗ್ರಹ ನಿಯಮಸೇ ಜಾನತಾ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ‘‘ಯಹ ಮೇರಾ ‘ಸ್ವ’ ನಹೀಂ ಹೈ, ಮೈಂ ಇಸಕಾ ಸ್ವಾಮೀ ನಹೀಂ ಹೂಂ’’ ಐಸಾ ಜಾನತಾ
ಹುಆ ಪರದ್ರವ್ಯಕಾ ಪರಿಗ್ರಹ ನಹೀಂ ಕರತಾ (ಅರ್ಥಾತ್ ಪರದ್ರವ್ಯಕೋ ಅಪನಾ ಪರಿಗ್ರಹ ನಹೀಂ ಕರತಾ) .
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಯಹ ಲೋಕರೀತಿ ಹೈ ಕಿ ಸಮಝದಾರ ಸಯಾನಾ ಪುರುಷ ದೂಸರೇಕೀ ವಸ್ತುಕೋ ಅಪನೀ ನಹೀಂ
ಜಾನತಾ, ಉಸೇ ಗ್ರಹಣ ನಹೀಂ ಕರತಾ . ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಪರಮಾರ್ಥಜ್ಞಾನೀ ಅಪನೇ ಸ್ವಭಾವಕೋ ಹೀ ಅಪನಾ ಧನ ಜಾನತಾ
ಹೈ, ಪರಕೇ ಭಾವಕೋ ಅಪನಾ ನಹೀಂ ಜಾನತಾ, ಉಸೇ ಗ್ರಹಣ ನಹೀಂ ಕರತಾ . ಇಸಪ್ರಕಾರ ಜ್ಞಾನೀ ಪರಕಾ ಗ್ರಹಣ – ಸೇವನ
ನಹೀಂ ಕರತಾ ..೨೦೭..
‘‘ಇಸಲಿಯೇ ಮೈಂ ಭೀ ಪರದ್ರವ್ಯಕಾ ಪರಿಗ್ರಹಣ ನಹೀಂ ಕರೂಂಗಾ’’ ಇಸಪ್ರಕಾರ ಅಬ (ಮೋಕ್ಷಾಭಿಲಾಷೀ ಜೀವ)
ಕಹತಾ ಹೈ : —