Samaysar-Hindi (Kannada transliteration). Gatha: 208-227 ; Kalash: 145-152.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 19 of 34

 

Page 328 of 642
PDF/HTML Page 361 of 675
single page version

ಮಜ್ಝಂ ಪರಿಗ್ಗಹೋ ಜದಿ ತದೋ ಅಹಮಜೀವದಂ ತು ಗಚ್ಛೇಜ್ಜ .
ಣಾದೇವ ಅಹಂ ಜಮ್ಹಾ ತಮ್ಹಾ ಣ ಪರಿಗ್ಗಹೋ ಮಜ್ಝ ..೨೦೮..
ಮಮ ಪರಿಗ್ರಹೋ ಯದಿ ತತೋಽಹಮಜೀವತಾಂ ತು ಗಚ್ಛೇಯಮ್ .
ಜ್ಞಾತೈವಾಹಂ ಯಸ್ಮಾತ್ತಸ್ಮಾನ್ನ ಪರಿಗ್ರಹೋ ಮಮ ..೨೦೮..
ಯದಿ ಪರದ್ರವ್ಯಮಜೀವಮಹಂ ಪರಿಗೃಹ್ಣೀಯಾಂ ತದಾವಶ್ಯಮೇವಾಜೀವೋ ಮಮಾಸೌ ಸ್ವಃ ಸ್ಯಾತ್, ಅಹಮಪ್ಯ-
ವಶ್ಯಮೇವಾಜೀವಸ್ಯಾಮುಷ್ಯ ಸ್ವಾಮೀ ಸ್ಯಾಮ್ . ಅಜೀವಸ್ಯ ತು ಯಃ ಸ್ವಾಮೀ, ಸ ಕಿಲಾಜೀವ ಏವ . ಏವಮವಶೇನಾಪಿ
ಮಮಾಜೀವತ್ವಮಾಪದ್ಯೇತ . ಮಮ ತು ಏಕೋ ಜ್ಞಾಯಕ ಏವ ಭಾವಃ ಯಃ ಸ್ವಃ, ಅಸ್ಯೈವಾಹಂ ಸ್ವಾಮೀ; ತತೋ ಮಾ
ಭೂನ್ಮಮಾಜೀವತ್ವಂ, ಜ್ಞಾತೈವಾಹಂ ಭವಿಷ್ಯಾಮಿ, ನ ಪರದ್ರವ್ಯಂ ಪರಿಗೃಹ್ಣಾಮಿ .
ಅಯಂ ಚ ಮೇ ನಿಶ್ಚಯಃ
ಪರಿಗ್ರಹ ಕಭೀ ಮೇರಾ ಬನೇ, ತೋ ಮೈಂ ಅಜೀವ ಬನೂಂ ಅರೇ .
ಮೈಂ ನಿಯಮಸೇ ಜ್ಞಾತಾ ಹಿ, ಇಸಸೇ ನಹಿಂ ಪರಿಗ್ರಹ ಮುಝ ಬನೇ ..೨೦೮..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಯದಿ ] ಯದಿೇ [ಪರಿಗ್ರಹಃ ] ಪರದ್ರವ್ಯ-ಪರಿಗ್ರಹ [ಮಮ ] ಮೇರಾ ಹೋ [ತತಃ ] ತೋ
[ಅಹಮ್ ] ಮೈಂ [ಅಜೀವತಾಂ ತು ] ಅಜೀವತ್ವಕೋೇ [ಗಚ್ಛೇಯಮ್ ] ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋ ಜಾಊಂ . [ಯಸ್ಮಾತ್ ] ಕ್ಯೋಂಕಿ [ಅಹಂ ]
ಮೈಂ ತೋ [ಜ್ಞಾತಾ ಏವ ] ಜ್ಞಾತಾ ಹೀ ಹೂಂ, [ತಸ್ಮಾತ್ ] ಇಸಲಿಯೇ [ಪರಿಗ್ರಹಃ ] (ಪರದ್ರವ್ಯರೂಪ) ಪರಿಗ್ರಹ [ಮಮ ನ ]
ಮೇರಾ ನಹೀಂ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಯದಿ ಮೈಂ ಅಜೀವ ಪರದ್ರವ್ಯಕಾ ಪರಿಗ್ರಹ ಕರೂಂ ತೋ ಅವಶ್ಯಮೇವ ವಹ ಅಜೀವ ಮೇರಾ ‘ಸ್ವ’
ಹೋ ಔರ ಮೈಂ ಭೀ ಅವಶ್ಯ ಹೀ ಉಸ ಅಜೀವಕಾ ಸ್ವಾಮೀ ಹೋಊಂ ; ಔರ ಜೋ ಅಜೀವಕಾ ಸ್ವಾಮೀ ಹೋಗಾ ವಹ ವಾಸ್ತವಮೇಂ
ಅಜೀವ ಹೀ ಹೋಗಾ
. ಇಸಪ್ರಕಾರ ಅವಶತಃ (ಲಾಚಾರೀಸೇ) ಮುಝಮೇಂ ಅಜೀವತ್ವ ಆ ಪಡೇ . ಮೇರಾ ತೋ ಏಕ ಜ್ಞಾಯಕ
ಭಾವ ಹೀ ಜೋ ‘ಸ್ವ’ ಹೈ, ಉಸೀಕಾ ಮೈಂ ಸ್ವಾಮೀ ಹೂಂ; ಇಸಲಿಯೇ ಮುಝಕೋ ಅಜೀವತ್ವ ನ ಹೋ, ಮೈಂ ತೋ ಜ್ಞಾತಾ ಹೀ ರಹೂಂಗಾ,
ಮೈಂ ಪರದ್ರವ್ಯಕಾ ಪರಿಗ್ರಹ ನಹೀಂ ಕರೂಂಗಾ
.
ಭಾವಾರ್ಥ :ನಿಶ್ಚಯನಯಸೇ ಯಹ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಹೈಂ ಕಿ ಜೀವಕಾ ಭಾವ ಜೀವ ಹೀ ಹೈ, ಉಸಕೇ ಸಾಥ ಜೀವಕಾ
ಸ್ವ-ಸ್ವಾಮೀ ಸಮ್ಬನ್ಧ ಹೈ; ಔರ ಅಜೀವಕಾ ಭಾವ ಅಜೀವ ಹೀ ಹೈ, ಉಸಕೇ ಸಾಥ ಅಜೀವಕಾ ಸ್ವ-ಸ್ವಾಮೀ
ಸಮ್ಬನ್ಧ ಹೈ
. ಯದಿ ಜೀವಕೇ ಅಜೀವಕಾ ಪರಿಗ್ರಹ ಮಾನಾ ಜಾಯ ತೋ ಜೀವ ಅಜೀವತ್ವಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋ ಜಾಯ; ಇಸಲಿಯೇ
ಪರಮಾರ್ಥತಃ ಜೀವಕೇ ಅಜೀವಕಾ ಪರಿಗ್ರಹ ಮಾನನಾ ಮಿಥ್ಯಾಬುದ್ಧಿ ಹೈ . ಜ್ಞಾನೀಕೇ ಐಸೀ ಮಿಥ್ಯಾಬುದ್ಧಿ ನಹೀಂ ಹೋತೀ .
ಜ್ಞಾನೀ ತೋ ಯಹ ಮಾನತಾ ಹೈ ಕಿ ಪರದ್ರವ್ಯ ಮೇರಾ ಪರಿಗ್ರಹ ನಹೀಂ ಹೈ, ಮೈಂ ತೋ ಜ್ಞಾತಾ ಹೂಂ ..೨೦೮..
‘ಔರ ಮೇರಾ ತೋ ಯಹ (ನಿಮ್ನೋಕ್ತ) ನಿಶ್ಚಯ ಹೈ’ ಯಹ ಅಬ ಕಹತೇ ಹೈಂ :

Page 329 of 642
PDF/HTML Page 362 of 675
single page version

ಛಿಜ್ಜದು ವಾ ಭಿಜ್ಜದು ವಾ ಣಿಜ್ಜದು ವಾ ಅಹವ ಜಾದು ವಿಪ್ಪಲಯಂ .
ಜಮ್ಹಾ ತಮ್ಹಾ ಗಚ್ಛದು ತಹ ವಿ ಹು ಣ ಪರಿಗ್ಗಹೋ ಮಜ್ಝ ..೨೦೯..
ಛಿದ್ಯತಾಂ ವಾ ಭಿದ್ಯತಾಂ ವಾ ನೀಯತಾಂ ವಾಥವಾ ಯಾತು ವಿಪ್ರಲಯಮ್ .
ಯಸ್ಮಾತ್ತಸ್ಮಾತ್ ಗಚ್ಛತು ತಥಾಪಿ ಖಲು ನ ಪರಿಗ್ರಹೋ ಮಮ ..೨೦೯..
ಛಿದ್ಯತಾಂ ವಾ, ಭಿದ್ಯತಾಂ ವಾ, ನೀಯತಾಂ ವಾ, ವಿಪ್ರಲಯಂ ಯಾತು ವಾ, ಯತಸ್ತತೋ ಗಚ್ಛತು ವಾ, ತಥಾಪಿ
ನ ಪರದ್ರವ್ಯಂ ಪರಿಗೃಹ್ಣಾಮಿ; ಯತೋ ನ ಪರದ್ರವ್ಯಂ ಮಮ ಸ್ವಂ, ನಾಹಂ ಪರದ್ರವ್ಯಸ್ಯ ಸ್ವಾಮೀ, ಪರದ್ರವ್ಯಮೇವ ಪರದ್ರವ್ಯಸ್ಯ
ಸ್ವಂ, ಪರದ್ರವ್ಯಮೇವ ಪರದ್ರವ್ಯಸ್ಯ ಸ್ವಾಮೀ, ಅಹಮೇವ ಮಮ ಸ್ವಂ, ಅಹಮೇವ ಮಮ ಸ್ವಾಮೀ ಇತಿ ಜಾನಾಮಿ
.
(ವಸನ್ತತಿಲಕಾ)
ಇತ್ಥಂ ಪರಿಗ್ರಹಮಪಾಸ್ಯ ಸಮಸ್ತಮೇವ
ಸಾಮಾನ್ಯತಃ ಸ್ವಪರಯೋರವಿವೇಕಹೇತುಮ್
.
ಅಜ್ಞಾನಮುಜ್ಝಿತುಮನಾ ಅಧುನಾ ವಿಶೇಷಾದ್
ಭೂಯಸ್ತಮೇವ ಪರಿಹರ್ತುಮಯಂ ಪ್ರವೃತ್ತಃ
..೧೪೫..
42
ಛೇದಾಯ ಯಾ ಭೇದಾಯ, ಕೋ ಲೇ ಜಾಯ, ನಷ್ಟ ಬನೋ ಭಲೇ .
ಯಾ ಅನ್ಯ ಕೋ ರೀತ ಜಾಯ, ಪರ ಪರಿಗ್ರಹ ನ ಮೇರಾ ಹೈ ಅರೇ ..೨೦೯..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಛಿದ್ಯತಾಂ ವಾ ] ಛಿದ ಜಾಯೇ, [ಭಿದ್ಯತಾಂ ವಾ ] ಅಥವಾ ಭಿದ ಜಾಯೇ, [ನೀಯತಾಂ
ವಾ ] ಅಥವಾ ಕೋಈ ಲೇ ಜಾಯೇ, [ಅಥವಾ ವಿಪ್ರಲಯಮ್ ಯಾತು ] ಅಥವಾ ನಷ್ಟ ಹೋ ಜಾಯೇೇ, [ಯಸ್ಮಾತ್ ತಸ್ಮಾತ್
ಗಚ್ಛತು ]
ಅಥವಾ ಚಾಹೇೇ ಜಿಸ ಪ್ರಕಾರಸೇ ಚಲಾ ಜಾಯೇ, [ತಥಾಪಿ ] ಫಿ ರ ಭೀ [ಖಲು ] ವಾಸ್ತವಮೇಂ
[ಪರಿಗ್ರಹಃ ] ಪರಿಗ್ರಹ [ಮಮ ನ ] ಮೇರಾ ನಹೀಂ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಪರದ್ರವ್ಯ ಛಿದೇ, ಅಥವಾ ಭಿದೇ, ಅಥವಾ ಕೋಈ ಉಸೇ ಲೇ ಜಾಯೇ, ಅಥವಾ ವಹ ನಷ್ಟ ಹೋ
ಜಾಯೇ, ಅಥವಾ ಚಾಹೇ ಜಿಸಪ್ರಕಾರಸೇ ಜಾಯೇ, ತಥಾಪಿ ಮೈಂ ಪರದ್ರವ್ಯಕೋ ನಹೀಂ ಪರಿಗೃಹಿತ ಕರೂಂಗಾ; ಕ್ಯೋಂಕಿ
‘ಪರದ್ರವ್ಯ ಮೇರಾ ಸ್ವ ನಹೀಂ ಹೈ,
ಮೈಂ ಪರದ್ರವ್ಯಕಾ ಸ್ವಾಮೀ ನಹೀಂ ಹೂಂ, ಪರದ್ರವ್ಯ ಹೀ ಪರದ್ರವ್ಯಕಾ ಸ್ವ ಹೈ,ಪರದ್ರವ್ಯ
ಹೀ ಪರದ್ರವ್ಯಕಾ ಸ್ವಾಮೀ ಹೈ, ಮೈಂ ಹೀ ಅಪನಾ ಸ್ವ ಹೂಂ,ಮೈಂ ಹೀ ಅಪನಾ ಸ್ವಾಮೀ ಹೂಂಐಸಾ ಮೈಂ ಜಾನತಾ ಹೂಂ .
ಭಾವಾರ್ಥ :ಜ್ಞಾನೀಕೋ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ಬಿಗಡನೇ-ಸುಧರನೇಕಾ ಹರ್ಷ-ವಿಷಾದ ನಹೀಂ ಹೋತಾ ..೨೦೯..
ಅಬ ಇಸೀ ಅರ್ಥಕಾ ಕಲಶರೂಪ ಔರ ಆಗಾಮೀ ಕಥನಕೀ ಸೂಚನಾರೂಪ ಕಾವ್ಯ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ :[ಇತ್ಥಂ ] ಇಸಪ್ರಕಾರ [ಸಮಸ್ತಮ್ ಏವ ಪರಿಗ್ರಹಮ್ ] ಸಮಸ್ತ ಪರಿಗ್ರಹಕೋ
ಇಸ ಕಲಶಕಾ ಅರ್ಥ ಇಸಪ್ರಕಾರ ಭೀ ಹೋತಾ ಹೈ :[ಇತ್ಥಂ ] ಇಸಪ್ರಕಾರ [ಸ್ವಪರಯೋಃ ಅವಿವೇಕಹೇತುಮ್ ಸಮಸ್ತಮ್ ಏವ

Page 330 of 642
PDF/HTML Page 363 of 675
single page version

ಅಪರಿಗ್ಗಹೋ ಅಣಿಚ್ಛೋ ಭಣಿದೋ ಣಾಣೀ ಯ ಣೇಚ್ಛದೇ ಧಮ್ಮಂ .
ಅಪರಿಗ್ಗಹೋ ದು ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಜಾಣಗೋ ತೇಣ ಸೋ ಹೋದಿ ..೨೧೦..
ಅಪರಿಗ್ರಹೋಽನಿಚ್ಛೋ ಭಣಿತೋ ಜ್ಞಾನೀ ಚ ನೇಚ್ಛತಿ ಧರ್ಮಮ್ .
ಅಪರಿಗ್ರಹಸ್ತು ಧರ್ಮಸ್ಯ ಜ್ಞಾಯಕಸ್ತೇನ ಸ ಭವತಿ ..೨೧೦..
ಇಚ್ಛಾ ಪರಿಗ್ರಹಃ . ತಸ್ಯ ಪರಿಗ್ರಹೋ ನಾಸ್ತಿ ಯಸ್ಯೇಚ್ಛಾ ನಾಸ್ತಿ . ಇಚ್ಛಾ ತ್ವಜ್ಞಾನಮಯೋ ಭಾವಃ,
ಅಜ್ಞಾನಮಯೋ ಭಾವಸ್ತು ಜ್ಞಾನಿನೋ ನಾಸ್ತಿ, ಜ್ಞಾನಿನೋ ಜ್ಞಾನಮಯ ಏವ ಭಾವೋಽಸ್ತಿ . ತತೋ ಜ್ಞಾನೀ ಅಜ್ಞಾನಮಯಸ್ಯ
[ಸಾಮಾನ್ಯತಃ ] ಸಾಮಾನ್ಯತಃ [ಅಪಾಸ್ಯ ] ಛೋಡಕರ [ಅಧುನಾ ] ಅಬ [ಸ್ವಪರಯೋಃ ಅವಿವೇಕಹೇತುಮ್ ಅಜ್ಞಾನಮ್
ಉಜ್ಝಿತುಮನಾಃ ಅಯಂ ]
ಸ್ವ-ಪರಕೇ ಅವಿವೇಕಕೇ ಕಾರಣರೂಪ ಅಜ್ಞಾನಕೋ ಛೋಡನೇಕಾ ಜಿಸಕಾ ಮನ ಹೈ ಐಸಾ ಯಹ
[ಭೂಯಃ ] ಪುನಃ [ತಮ್ ಏವ ] ಉಸೀಕೋ (
ಪರಿಗ್ರಹಕೋ) [ವಿಶೇಷಾತ್ ] ವಿಶೇಷತಃ [ಪರಿಹರ್ತುಮ್ ]
ಛೋಡನೇಕೋೇ [ಪ್ರವೃತ್ತಃ ] ಪ್ರವೃತ್ತ ಹುಆ ಹೈ .
ಭಾವಾರ್ಥ :ಸ್ವ-ಪರಕೋ ಏಕರೂಪ ಜಾನನೇಕಾ ಕಾರಣ ಅಜ್ಞಾನ ಹೈ . ಉಸ ಅಜ್ಞಾನಕೋ ಸಮ್ಪೂರ್ಣತಯಾ
ಛೋಡನೇಕೇ ಇಚ್ಛುಕ ಜೀವನೇ ಪಹಲೇ ತೋ ಪರಿಗ್ರಹಕಾ ಸಾಮಾನ್ಯತಃ ತ್ಯಾಗ ಕಿಯಾ ಔರ ಅಬ (ಆಗಾಮೀ
ಗಾಥಾಓಂಮೇಂ) ಉಸ ಪರಿಗ್ರಹಕೋ ವಿಶೇಷತಃ (ಭಿನ್ನ-ಭಿನ್ನ ನಾಮ ಲೇಕರ) ಛೋಡತಾ ಹೈ
.೧೪೫.
ಪಹಲೇ ಯಹ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಕಿ ಜ್ಞಾನೀಕೇ ಧರ್ಮಕಾ (ಪುಣ್ಯಕಾ) ಪರಿಗ್ರಹ ನಹೀಂ ಹೈ :
ಅನಿಚ್ಛಕ ಕಹಾ ಅಪರಿಗ್ರಹೀ, ನಹಿಂ ಪುಣ್ಯ ಇಚ್ಛಾ ಜ್ಞಾನಿಕೇ .
ಇಸಸೇ ನ ಪರಿಗ್ರಹಿ ಪುಣ್ಯಕಾ ವಹ, ಪುಣ್ಯಕಾ ಜ್ಞಾಯಕ ರಹೇ ..೨೧೦..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಅನಿಚ್ಛಃ ] ಅನಿಚ್ಛಕಕೋ [ಅಪರಿಗ್ರಹಃ ] ಅಪರಿಗ್ರಹೀ [ಭಣಿತಃ ] ಕಹಾ ಹೈ
[ಚ ] ಔರ [ಜ್ಞಾನೀ ] ಜ್ಞಾನೀ [ಧರ್ಮಮ್ ] ಧರ್ಮಕೋ (ಪುಣ್ಯಕೋ) [ನ ಇಚ್ಛತಿ ] ನಹೀಂ ಚಾಹತಾ, [ತೇನ ] ಇಸಲಿಯೇ
[ಸಃ ] ವಹ [ಧರ್ಮಸ್ಯ ] ಧರ್ಮಕಾ [ಅಪರಿಗ್ರಹಃ ತು ] ಪರಿಗ್ರಹೀ ನಹೀಂ ಹೈ, (ಕಿನ್ತು) [ಜ್ಞಾಯಕಃ ] (ಧರ್ಮಕಾ)
ಜ್ಞಾಯಕ ಹೀ [ಭವತಿ ] ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಇಚ್ಛಾ ಪರಿಗ್ರಹ ಹೈ . ಉಸಕೋ ಪರಿಗ್ರಹ ನಹೀಂ ಹೈಜಿಸಕೋ ಇಚ್ಛಾ ನಹೀಂ ಹೈ . ಇಚ್ಛಾ ತೋ
ಅಜ್ಞಾನಮಯಭಾವ ಹೈ ಔರ ಅಜ್ಞಾನಮಯ ಭಾವ ಜ್ಞಾನೀಕೇ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ಜ್ಞಾನೀಕೇ ಜ್ಞಾನಮಯ ಹೀ ಭಾವ ಹೋತಾ ಹೈ; ಇಸಲಿಯೇ
ಪರಿಗ್ರಹಮ್ ] ಸ್ವ-ಪರಕೇ ಅವಿವೇಕಕೇ ಕಾರಣರೂಪ ಸಮಸ್ತ ಪರಿಗ್ರಹಕೋ [ಸಾಮಾನ್ಯತಃ ] ಸಾಮಾನ್ಯತಃ [ಅಪಾಸ್ಯ ]
ಛೋಡಕರ [ಅಧುನಾ ] ಅಬ, [ಅಜ್ಞಾನಮ್ ಉಜ್ಝಿತುಮನಾಃ ಅಯಂ ] ಅಜ್ಞಾನಕೋ ಛೋಡನೇಕಾ ಜಿಸಕಾ ಮನ ಹೈ ಐಸಾ ಯಹ,
[ಭೂಯಃ ] ಫಿ ರ ಭೀ [ತಮ್ ಏವ ] ಉಸೇ ಹೀ [ವಿಶೇಷಾತ್ ] ವಿಶೇಷತಃ [ಪರಿಹರ್ತುಮ್ ] ಛೋಡನೇಕೇ ಲಿಯೇ [ಪ್ರವೃತ್ತಃ ] ಪ್ರವೃತ್ತ
ಹುಆ ಹೈ
.

Page 331 of 642
PDF/HTML Page 364 of 675
single page version

ಭಾವಸ್ಯ ಇಚ್ಛಾಯಾ ಅಭಾವಾದ್ಧರ್ಮಂ ನೇಚ್ಛತಿ . ತೇನ ಜ್ಞಾನಿನೋ ಧರ್ಮಪರಿಗ್ರಹೋ ನಾಸ್ತಿ . ಜ್ಞಾನಮಯಸ್ಯೈಕಸ್ಯ
ಜ್ಞಾಯಕಭಾವಸ್ಯ ಭಾವಾದ್ಧರ್ಮಸ್ಯ ಕೇವಲಂ ಜ್ಞಾಯಕ ಏವಾಯಂ ಸ್ಯಾತ್ .
ಅಪರಿಗ್ಗಹೋ ಅಣಿಚ್ಛೋ ಭಣಿದೋ ಣಾಣೀ ಯ ಣೇಚ್ಛದಿ ಅಧಮ್ಮಂ .
ಅಪರಿಗ್ಗಹೋ ಅಧಮ್ಮಸ್ಸ ಜಾಣಗೋ ತೇಣ ಸೋ ಹೋದಿ ..೨೧೧..
ಅಪರಿಗ್ರಹೋಽನಿಚ್ಛೋ ಭಣಿತೋ ಜ್ಞಾನೀ ಚ ನೇಚ್ಛತ್ಯಧರ್ಮಮ್ .
ಅಪರಿಗ್ರಹೋಽಧರ್ಮಸ್ಯ ಜ್ಞಾಯಕಸ್ತೇನ ಸ ಭವತಿ ..೨೧೧..
ಇಚ್ಛಾ ಪರಿಗ್ರಹಃ . ತಸ್ಯ ಪರಿಗ್ರಹೋ ನಾಸ್ತಿ ಯಸ್ಯೇಚ್ಛಾ ನಾಸ್ತಿ . ಇಚ್ಛಾ ತ್ವಜ್ಞಾನಮಯೋ ಭಾವಃ,
ಅಜ್ಞಾನಮಯೋ ಭಾವಸ್ತು ಜ್ಞಾನಿನೋ ನಾಸ್ತಿ, ಜ್ಞಾನಿನೋ ಜ್ಞಾನಮಯ ಏವ ಭಾವೋಽಸ್ತಿ . ತತೋ ಜ್ಞಾನೀ ಅಜ್ಞಾನಮಯಸ್ಯ
ಭಾವಸ್ಯ ಇಚ್ಛಾಯಾ ಅಭಾವಾದಧರ್ಮಂ ನೇಚ್ಛತಿ . ತೇನ ಜ್ಞಾನಿನೋಽಧರ್ಮಪರಿಗ್ರಹೋ ನಾಸ್ತಿ . ಜ್ಞಾನಮಯಸ್ಯೈಕಸ್ಯ
ಜ್ಞಾಯಕಭಾವಸ್ಯ ಭಾವಾದಧರ್ಮಸ್ಯ ಕೇವಲಂ ಜ್ಞಾಯಕ ಏವಾಯಂ ಸ್ಯಾತ್ .
ಅಜ್ಞಾನಮಯ ಭಾವ ಜೋ ಇಚ್ಛಾ ಉಸಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ಜ್ಞಾನೀ ಧರ್ಮಕೋ ನಹೀಂ ಚಾಹತಾ; ಇಸಲಿಯೇ ಜ್ಞಾನೀಕೇ
ಧರ್ಮಕಾ ಪರಿಗ್ರಹ ನಹೀಂ ಹೈ
. ಜ್ಞಾನಮಯ ಏಕ ಜ್ಞಾಯಕಭಾವಕೇ ಸದ್ಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ಯಹ (ಜ್ಞಾನೀ) ಧರ್ಮಕಾ ಕೇವಲ
ಜ್ಞಾಯಕ ಹೀ ಹೈ ..೨೧೦..
ಅಬ, ಯಹ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಕಿ ಜ್ಞಾನೀಕೇ ಅಧರ್ಮಕಾ (ಪಾಪಕಾ) ಪರಿಗ್ರಹ ನಹೀಂ ಹೈ :
ಅನಿಚ್ಛಕ ಕಹಾ ಅಪರಿಗ್ರಹೀ, ನಹಿಂ ಪಾಪ ಇಚ್ಛಾ ಜ್ಞಾನಿಕೇ .
ಇಸಸೇ ನ ಪರಿಗ್ರಹಿ ಪಾಪಕಾ ವಹ, ಪಾಪಕಾ ಜ್ಞಾಯಕ ರಹೇ ..೨೧೧..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಅನಿಚ್ಛಃ ] ಅನಿಚ್ಛಕಕೋ [ಅಪರಿಗ್ರಹಃ ] ಅಪರಿಗ್ರಹೀ [ಭಣಿತಃ ] ಕಹಾ ಹೈ
[ಚ ] ಔರ [ಜ್ಞಾನೀ ] ಜ್ಞಾನೀ [ಅಧರ್ಮಮ್ ] ಅಧರ್ಮಕೋ (ಪಾಪಕೋ) [ನ ಇಚ್ಛತಿ ] ನಹೀಂ ಚಾಹತಾ, [ತೇನ ]
ಇಸಲಿಯೇ [ಸಃ ] ವಹ [ಅಧರ್ಮಸ್ಯ ] ಅಧರ್ಮಕಾ [ಅಪರಿಗ್ರಹಃ ] ಪರಿಗ್ರಹೀ ನಹೀಂ ಹೈ, (ಕಿ ನ್ತು) [ಜ್ಞಾಯಕಃ ]
(ಅಧರ್ಮಕಾ) ಜ್ಞಾಯಕ ಹೀ [ಭವತಿ ] ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಇಚ್ಛಾ ಪರಿಗ್ರಹ ಹೈ . ಉಸಕೋ ಪರಿಗ್ರಹ ನಹೀಂ ಹೈಜಿಸಕೋ ಇಚ್ಛಾ ನಹೀಂ ಹೈ . ಇಚ್ಛಾ ತೋ
ಅಜ್ಞಾನಮಯ ಭಾವ ಹೈ ಔರ ಅಜ್ಞಾನಮಯ ಭಾವ ಜ್ಞಾನೀಕೇ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ಜ್ಞಾನೀಕೇ ಜ್ಞಾನಮಯ ಹೀ ಭಾವ ಹೋತಾ ಹೈ;
ಇಸಲಿಯೇ ಅಜ್ಞಾನಮಯ ಭಾವ ಜೋ ಇಚ್ಛಾ ಉಸಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ಜ್ಞಾನೀ ಅಧರ್ಮಕೋ ನಹೀಂ ಚಾಹತಾ; ಇಸಲಿಯೇ
ಜ್ಞಾನೀಕೇ ಅಧರ್ಮಕಾ ಪರಿಗ್ರಹ ನಹೀಂ ಹೈ
. ಜ್ಞಾನಮಯ ಏಕ ಜ್ಞಾಯಕಭಾವಕೇ ಸದ್ಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ಯಹ (ಜ್ಞಾನೀ)
ಅಧರ್ಮಕಾ ಕೇವಲ ಜ್ಞಾಯಕ ಹೀ ಹೈ .

Page 332 of 642
PDF/HTML Page 365 of 675
single page version

ಏವಮೇವ ಚಾಧರ್ಮಪದಪರಿವರ್ತನೇನ ರಾಗದ್ವೇಷಕ್ರೋಧಮಾನಮಾಯಾಲೋಭಕರ್ಮನೋಕರ್ಮಮನೋವಚನಕಾಯಶ್ರೋತ್ರಚಕ್ಷು-
ರ್ಘ್ರಾಣರಸನಸ್ಪರ್ಶನಸೂತ್ರಾಣಿ ಷೋಡಶ ವ್ಯಾಖ್ಯೇಯಾನಿ . ಅನಯಾ ದಿಶಾಽನ್ಯಾನ್ಯಪ್ಯೂಹ್ಯಾನಿ .
ಅಪರಿಗ್ಗಹೋ ಅಣಿಚ್ಛೋ ಭಣಿದೋ ಣಾಣೀ ಯ ಣೇಚ್ಛದೇ ಅಸಣಂ .
ಅಪರಿಗ್ಗಹೋ ದು ಅಸಣಸ್ಸ ಜಾಣಗೋ ತೇಣ ಸೋ ಹೋದಿ ..೨೧೨..
ಅಪರಿಗ್ರಹೋಽನಿಚ್ಛೋ ಭಣಿತೋ ಜ್ಞಾನೀ ಚ ನೇಚ್ಛತ್ಯಶನಮ್ .
ಅಪರಿಗ್ರಹಸ್ತ್ವಶನಸ್ಯ ಜ್ಞಾಯಕಸ್ತೇನ ಸ ಭವತಿ ..೨೧೨..
ಇಚ್ಛಾ ಪರಿಗ್ರಹಃ . ತಸ್ಯ ಪರಿಗ್ರಹೋ ನಾಸ್ತಿ ಯಸ್ಯೇಚ್ಛಾ ನಾಸ್ತಿ . ಇಚ್ಛಾ ತ್ವಜ್ಞಾನಮಯೋ ಭಾವಃ,
ಅಜ್ಞಾನಮಯೋ ಭಾವಸ್ತು ಜ್ಞಾನಿನೋ ನಾಸ್ತಿ, ಜ್ಞಾನಿನೋ ಜ್ಞಾನಮಯ ಏವ ಭಾವೋಽಸ್ತಿ . ತತೋ ಜ್ಞಾನೀ ಅಜ್ಞಾನಮಯಸ್ಯ
ಭಾವಸ್ಯ ಇಚ್ಛಾಯಾ ಅಭಾವಾದಶನಂ ನೇಚ್ಛತಿ . ತೇನ ಜ್ಞಾನಿನೋಽಶನಪರಿಗ್ರಹೋ ನಾಸ್ತಿ . ಜ್ಞಾನಮಯಸ್ಯೈಕಸ್ಯ
ಜ್ಞಾಯಕಭಾವಸ್ಯ ಭಾವಾದಶನಸ್ಯ ಕೇವಲಂ ಜ್ಞಾಯಕ ಏವಾಯಂ ಸ್ಯಾತ್ .
ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಗಾಥಾಮೇಂ ‘ಅಧರ್ಮ’ ಶಬ್ದ ಬದಲಕರ ಉಸಕೇ ಸ್ಥಾನ ಪರ ರಾಗ, ದ್ವೇಷ, ಕ್ರೋಧ, ಮಾನ, ಮಾಯಾ,
ಲೋಭ, ಕರ್ಮ, ನೋಕರ್ಮ, ಮನ, ವಚನ, ಕಾಯ, ಶ್ರೋತ್ರ, ಚಕ್ಷು, ಘ್ರಾಣ, ರಸನ ಔರ ಸ್ಪರ್ಶನಯಹ ಸೋಲಹ ಶಬ್ದ ರಖಕರ,
ಸೋಲಹ ಗಾಥಾಸೂತ್ರ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನರೂಪ ಕರನಾ ಔರ ಇಸ ಉಪದೇಶಸೇ ದೂಸರೇ ಭೀ ವಿಚಾರ ಕರನಾ ಚಾಹಿಏ ..೨೧೧..
ಅಬ, ಯಹ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಕಿ ಜ್ಞಾನೀಕೇ ಆಹಾರಕಾ ಭೀ ಪರಿಗ್ರಹ ನಹೀಂ ಹೈ :
ಅನಿಚ್ಛಕ ಕಹಾ ಅಪರಿಗ್ರಹೀ, ನಹಿಂ ಅಶನ ಇಚ್ಛಾ ಜ್ಞಾನಿಕೇ .
ಇಸಸೇ ನ ಪರಿಗ್ರಹಿ ಅಶನಕಾ ವಹ, ಅಶನಕಾ ಜ್ಞಾಯಕ ರಹೇ ..೨೧೨..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಅನಿಚ್ಛಃ ] ಅನಿಚ್ಛಕಕೋ [ಅಪರಿಗ್ರಹಃ ] ಅಪರಿಗ್ರಹೀ [ಭಣಿತಃ ] ಕಹಾ ಹೈ
[ಚ ] ಔರ [ಜ್ಞಾನೀ ] ಜ್ಞಾನೀ [ಅಶನಮ್ ] ಭೋಜನಕೋ [ನ ಇಚ್ಛತಿ ] ನಹೀಂ ಚಾಹತಾ, [ತೇನ ] ಇಸಲಿಯೇ [ಸಃ ]
ವಹ [ಅಶನಸ್ಯ ] ಭೋಜನಕಾ [ಅಪರಿಗ್ರಹಃ ತು ] ಪರಿಗ್ರಹೀ ನಹೀಂ ಹೈ, (ಕಿನ್ತು) [ಜ್ಞಾಯಕಃ ] (ಭೋಜನಕಾ)
ಜ್ಞಾಯಕ ಹೀ [ಭವತಿ ] ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಇಚ್ಛಾ ಪರಿಗ್ರಹ ಹೈ . ಉಸಕೋ ಪರಿಗ್ರಹ ನಹೀಂ ಹೈಜಿಸಕೋ ಇಚ್ಛಾ ನಹೀಂ ಹೈ . ಇಚ್ಛಾ ತೋ
ಅಜ್ಞಾನಮಯ ಭಾವ ಹೈ ಔರ ಅಜ್ಞಾನಮಯ ಭಾವ ಜ್ಞಾನೀಕೇ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ಜ್ಞಾನೀಕೇ ಜ್ಞಾನಮಯ ಹೀ ಭಾವ ಹೋತಾ ಹೈ;
ಇಸಲಿಯೇ ಅಜ್ಞಾನಮಯ ಭಾವ ಜೋ ಇಚ್ಛಾ ಉಸಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ಜ್ಞಾನೀ ಭೋಜನಕೋ ನಹೀಂ ಚಾಹತಾ; ಇಸಲಿಯೇ
ಜ್ಞಾನೀಕೇ ಭೋಜನಕಾ ಪರಿಗ್ರಹ ನಹೀಂ ಹೈ
. ಜ್ಞಾನಮಯ ಏಕ ಜ್ಞಾಯಕಭಾವಕೇ ಸದ್ಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ಯಹ (ಜ್ಞಾನೀ)
ಭೋಜನಕಾ ಕೇವಲ ಜ್ಞಾಯಕ ಹೀ ಹೈ .

Page 333 of 642
PDF/HTML Page 366 of 675
single page version

ಅಪರಿಗ್ಗಹೋ ಅಣಿಚ್ಛೋ ಭಣಿದೋ ಣಾಣೀ ಯ ಣೇಚ್ಛದೇ ಪಾಣಂ .
ಅಪರಿಗ್ಗಹೋ ದು ಪಾಣಸ್ಸ ಜಾಣಗೋ ತೇಣ ಸೋ ಹೋದಿ ..೨೧೩..
ಅಪರಿಗ್ರಹೋಽನಿಚ್ಛೋ ಭಣಿತೋ ಜ್ಞಾನೀ ಚ ನೇಚ್ಛತಿ ಪಾನಮ್ .
ಅಪರಿಗ್ರಹಸ್ತು ಪಾನಸ್ಯ ಜ್ಞಾಯಕಸ್ತೇನ ಸ ಭವತಿ ..೨೧೩..
ಇಚ್ಛಾ ಪರಿಗ್ರಹಃ . ತಸ್ಯ ಪರಿಗ್ರಹೋ ನಾಸ್ತಿ ಯಸ್ಯೇಚ್ಛಾ ನಾಸ್ತಿ . ಇಚ್ಛಾ ತ್ವಜ್ಞಾನಮಯೋ ಭಾವಃ,
ಅಜ್ಞಾನಮಯೋ ಭಾವಸ್ತು ಜ್ಞಾನಿನೋ ನಾಸ್ತಿ, ಜ್ಞಾನಿನೋ ಜ್ಞಾನಮಯ ಏವ ಭಾವೋಽಸ್ತಿ . ತತೋ ಜ್ಞಾನೀ ಅಜ್ಞಾನಮಯಸ್ಯ
ಭಾವಸ್ಯ ಇಚ್ಛಾಯಾ ಅಭಾವಾತ್ ಪಾನಂ ನೇಚ್ಛತಿ . ತೇನ ಜ್ಞಾನಿನಃ ಪಾನಪರಿಗ್ರಹೋ ನಾಸ್ತಿ . ಜ್ಞಾನಮಯಸ್ಯೈಕಸ್ಯ
ಭಾವಾರ್ಥ :ಜ್ಞಾನೀಕೇ ಆಹಾರಕೀ ಭೀ ಇಚ್ಛಾ ನಹೀಂ ಹೋತೀ, ಇಸಲಿಯೇ ಜ್ಞಾನೀಕಾ ಆಹಾರ ಕರನಾ ವಹ
ಭೀ ಪರಿಗ್ರಹ ನಹೀಂ ಹೈ . ಯಹಾಂ ಪ್ರಶ್ನ ಹೋತಾ ಹೈ ಕಿಆಹಾರ ತೋ ಮುನಿ ಭೀ ಕರತೇ ಹೈಂ, ಉನಕೇ ಇಚ್ಛಾ ಹೈ ಯಾ
ನಹೀಂ ? ಇಚ್ಛಾಕೇ ಬಿನಾ ಆಹಾರ ಕೈಸೇ ಕಿಯಾ ಜಾ ಸಕತಾ ಹೈ ? ಸಮಾಧಾನ : ಅಸಾತಾವೇದನೀಯ ಕರ್ಮಕೇ ಉದಯಸೇ
ಜಠರಾಗ್ನಿರೂಪ ಕ್ಷುಧಾ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತೀ ಹೈ, ವೀರ್ಯಾಂತರಾಯಕೇ ಉದಯಸೇ ಉಸಕೀ ವೇದನಾ ಸಹನ ನಹೀಂ ಕೀ ಜಾ ಸಕತೀ
ಔರ ಚಾರಿತ್ರಮೋಹಕೇ ಉದಯಸೇ ಆಹಾರಗ್ರಹಣಕೀ ಇಚ್ಛಾ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತೀ ಹೈ
. ಉಸ ಇಚ್ಛಾಕೋ ಜ್ಞಾನೀ ಕರ್ಮೋಂದಯಕಾ
ಕಾರ್ಯ ಜಾನತೇ ಹೈಂ, ಔರ ಉಸೇ ರೋಗ ಸಮಾನ ಜಾನಕರ ಮಿಟಾನಾ ಚಾಹತೇ ಹೈಂ . ಜ್ಞಾನೀಕೇ ಇಚ್ಛಾಕೇ ಪ್ರತಿ ಅನುರಾಗರೂಪ
ಇಚ್ಛಾ ನಹೀಂ ಹೋತೀ ಅರ್ಥಾತ್ ಉಸಕೇ ಐಸೀ ಇಚ್ಛಾ ನಹೀಂ ಹೋತೀ ಕಿ ಮೇರೀ ಯಹ ಇಚ್ಛಾ ಸದಾ ರಹೇ . ಇಸಲಿಯೇ ಉಸಕೇ
ಅಜ್ಞಾನಮಯ ಇಚ್ಛಾಕಾ ಅಭಾವ ಹೈ . ಪರಜನ್ಯ ಇಚ್ಛಾಕಾ ಸ್ವಾಮಿತ್ವ ಜ್ಞಾನೀಕೇ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ಇಸಲಿಯೇ ಜ್ಞಾನೀ
ಇಚ್ಛಾಕಾ ಭೀ ಜ್ಞಾಯಕ ಹೀ ಹೈ . ಇಸಪ್ರಕಾರ ಶುದ್ಧನಯಕೀ ಪ್ರಧಾನತಾಸೇ ಕಥನ ಜಾನನಾ ಚಾಹಿಏ ..೨೧೨..
ಅಬ, ಯಹ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಕಿ ಜ್ಞಾನೀಕೇ ಪಾನಕಾ (ಪಾನೀ ಇತ್ಯಾದಿಕೇ ಪೀನೇಕಾ) ಭೀ ಪರಿಗ್ರಹ ನಹೀಂ ಹೈ :
ಅನಿಚ್ಛಕ ಕಹಾ ಅಪರಿಗ್ರಹೀ, ನಹಿಂ ಪಾನ ಇಚ್ಛಾ ಜ್ಞಾನಿಕೇ .
ಇಸಸೇ ನ ಪರಿಗ್ರಹಿ ಪಾನಕಾ ವಹ, ಪಾನಕಾ ಜ್ಞಾಯಕ ರಹೇ ..೨೧೩..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಅನಿಚ್ಛಃ ] ಅನಿಚ್ಛಕಕೋ [ಅಪರಿಗ್ರಹಃ ] ಅಪರಿಗ್ರಹೀ [ಭಣಿತಃ ] ಕಹಾ ಹೈ
[ಚ ] ಔರ [ಜ್ಞಾನೀ ] ಜ್ಞಾನೀ [ಪಾನಮ್ ] ಪಾನಕೋ (ಪೇಯಕೋ) [ನ ಇಚ್ಛತಿ ] ನಹೀಂ ಚಾಹತಾ, [ತೇನ ] ಇಸಲಿಯೇ
[ಸಃ ] ವಹ [ಪಾನಸ್ಯ ] ಪಾನಕಾ [ಅಪರಿಗ್ರಹಃ ತು ] ಪರಿಗ್ರಹೀ ನಹೀಂ ಹೈ, ಕಿ ನ್ತು [ಜ್ಞಾಯಕಃ ] (ಪಾನಕಾ)
ಜ್ಞಾಯಕ ಹೀ [ಭವತಿ ] ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಇಚ್ಛಾ ಪರಿಗ್ರಹ ಹೈ . ಉಸಕೋ ಪರಿಗ್ರಹ ನಹೀಂ ಹೈಜಿಸಕೋ ಇಚ್ಛಾ ನಹೀಂ ಹೈ . ಇಚ್ಛಾ ತೋ
ಅಜ್ಞಾನಮಯಭಾವ ಹೈ ಔರ ಅಜ್ಞಾನಮಯ ಭಾವ ಜ್ಞಾನೀಕೇ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ಜ್ಞಾನೀಕೇ ಜ್ಞಾನಮಯಭಾವ ಹೀ ಹೋತಾ ಹೈ; ಇಸಲಿಯೇ
ಅಜ್ಞಾನಮಯಭಾವ ಜೋ ಇಚ್ಛಾ ಉಸಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ಜ್ಞಾನೀ ಪಾನಕೋ (ಪಾನೀ ಇತ್ಯಾದಿ ಪೇಯಕೋ) ನಹೀಂ ಚಾಹತಾ;

Page 334 of 642
PDF/HTML Page 367 of 675
single page version

ಜ್ಞಾಯಕಭಾವಸ್ಯ ಭಾವಾತ್ ಕೇವಲಂ ಪಾನಕಸ್ಯ ಜ್ಞಾಯಕ ಏವಾಯಂ ಸ್ಯಾತ್ .
ಏಮಾದಿಏ ದು ವಿವಿಹೇ ಸವ್ವೇ ಭಾವೇ ಯ ಣೇಚ್ಛದೇ ಣಾಣೀ .
ಜಾಣಗಭಾವೋ ಣಿಯದೋ ಣೀರಾಲಂಬೋ ದು ಸವ್ವತ್ಥ ..೨೧೪..
ಏವಮಾದಿಕಾಂಸ್ತು ವಿವಿಧಾನ್ ಸರ್ವಾನ್ ಭಾವಾಂಶ್ಚ ನೇಚ್ಛತಿ ಜ್ಞಾನೀ .
ಜ್ಞಾಯಕಭಾವೋ ನಿಯತೋ ನಿರಾಲಮ್ಬಸ್ತು ಸರ್ವತ್ರ ..೨೧೪..
ಏವಮಾದಯೋಽನ್ಯೇಽಪಿ ಬಹುಪ್ರಕಾರಾಃ ಪರದ್ರವ್ಯಸ್ಯ ಯೇ ಸ್ವಭಾವಾಸ್ತಾನ್ ಸರ್ವಾನೇವ ನೇಚ್ಛತಿ ಜ್ಞಾನೀ, ತೇನ
ಜ್ಞಾನಿನಃ ಸರ್ವೇಷಾಮಪಿ ಪರದ್ರವ್ಯಭಾವಾನಾಂ ಪರಿಗ್ರಹೋ ನಾಸ್ತಿ . ಇತಿ ಸಿದ್ಧಂ ಜ್ಞಾನಿನೋಽತ್ಯನ್ತನಿಷ್ಪರಿಗ್ರಹತ್ವಮ್ .
ಅಥೈವಮಯಮಶೇಷಭಾವಾನ್ತರಪರಿಗ್ರಹಶೂನ್ಯತ್ವಾದುದ್ವಾನ್ತಸಮಸ್ತಾಜ್ಞಾನಃ ಸರ್ವತ್ರಾಪ್ಯತ್ಯನ್ತನಿರಾಲಮ್ಬೋ ಭೂತ್ವಾ ಪ್ರತಿ-
ಇಸಲಿಯೇ ಜ್ಞಾನೀಕೇ ಪಾನಕಾ ಪರಿಗ್ರಹ ನಹೀಂ ಹೈ . ಜ್ಞಾನಮಯ ಏಕ ಜ್ಞಾಯಕಭಾವಕೇ ಸದ್ಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ಯಹ (ಜ್ಞಾನೀ)
ಪಾನಕಾ ಕೇವಲ ಜ್ಞಾಯಕ ಹೀ ಹೈ .
ಭಾವಾರ್ಥ :ಆಹಾರಕೀ ಗಾಥಾಕೇ ಭಾವಾರ್ಥಕೀ ಭಾಂತಿ ಯಹಾಂ ಭೀ ಸಮಝನಾ ಚಾಹಿಯೇ ..೨೧೩..
ಐಸೇ ಹೀ ಅನ್ಯ ಭೀ ಅನೇಕ ಪ್ರಕಾರಕೇ ಪರಜನ್ಯ ಭಾವೋಂಕೋ ಜ್ಞಾನೀ ನಹೀಂ ಚಾಹತಾ, ಯಹ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಯೇ ಆದಿ ವಿಧವಿಧ ಭಾವ ಬಹು ಜ್ಞಾನೀ ನ ಇಚ್ಛೇ ಸರ್ವಕೋ .
ಸರ್ವತ್ರ ಆಲಮ್ಬನ ರಹಿತ ಬಸ, ನಿಯತ ಜ್ಞಾಯಕಭಾವ ಸೋ ..೨೧೪..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಏವಮಾದಿಕಾನ್ ತು ] ಇತ್ಯಾದಿಕ [ವಿವಿಧಾನ್ ] ಅನೇಕ ಪ್ರಕಾರಕೇ [ಸರ್ವಾನ್ ಭಾವಾನ್
ಚ ] ಸರ್ವ ಭಾವೋಂಕೋ [ಜ್ಞಾನೀ ] ಜ್ಞಾನೀ [ನ ಇಚ್ಛತಿ ] ನಹೀಂ ಚಾಹತಾ; [ಸರ್ವತ್ರ ನಿರಾಲಮ್ಬಃ ತು ] ಸರ್ವತ್ರ
(ಸಭೀಮೇಂಂ) ನಿರಾಲಮ್ಬ ವಹ [ನಿಯತಃ ಜ್ಞಾಯಕಭಾವಃ ] ನಿಶ್ಚಿತ ಜ್ಞಾಯಕಭಾವ ಹೀ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಇತ್ಯಾದಿಕ ಅನ್ಯ ಭೀ ಅನೇಕ ಪ್ರಕಾರಕೇ ಜೋ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ಸ್ವಭಾವ ಹೈಂ ಉನ ಸಭೀಕೋ ಜ್ಞಾನೀ
ನಹೀಂ ಚಾಹತಾ, ಇಸಲಿಯೇ ಜ್ಞಾನೀಕೇ ಸಮಸ್ತ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ಭಾವೋಂಕಾ ಪರಿಗ್ರಹ ನಹೀಂ ಹೈ . ಇಸಪ್ರಕಾರ ಜ್ಞಾನೀಕೇ ಅತ್ಯನ್ತ
ನಿಷ್ಪರಿಗ್ರಹತ್ವ ಸಿದ್ಧ ಹುಆ .
ಅಬ ಇಸಪ್ರಕಾರ, ಸಮಸ್ತ ಅನ್ಯ ಭಾವೋಂಕೇ ಪರಿಗ್ರಹಸೇ ಶೂನ್ಯತ್ವಕೇ ಕಾರಣ ಜಿಸನೇ ಸಮಸ್ತ ಅಜ್ಞಾನಕಾ
ವಮನ ಕರ ಡಾಲಾ ಹೈ ಐಸಾ ಯಹ (ಜ್ಞಾನೀ), ಸರ್ವತ್ರ ಅತ್ಯನ್ತ ನಿರಾಲಮ್ಬ ಹೋಕರ, ನಿಯತ ಟಂಕೋತ್ಕೀರ್ಣ ಏಕ
ಜ್ಞಾಯಕಭಾವ ರಹತಾ ಹುಆ, ಸಾಕ್ಷಾತ್ ವಿಜ್ಞಾನಘನ ಆತ್ಮಾಕಾ ಅನುಭವ ಕರತಾ ಹೈ
.

Page 335 of 642
PDF/HTML Page 368 of 675
single page version

ನಿಯತಟಂಕೋತ್ಕೀರ್ಣೈಕಜ್ಞಾಯಕಭಾವಃ ಸನ್ ಸಾಕ್ಷಾದ್ವಿಜ್ಞಾನಘನಮಾತ್ಮಾನಮನುಭವತಿ .
(ಸ್ವಾಗತಾ)
ಪೂರ್ವಬದ್ಧನಿಜಕರ್ಮವಿಪಾಕಾದ್
ಜ್ಞಾನಿನೋ ಯದಿ ಭವತ್ಯುಪಭೋಗಃ
.
ತದ್ಭವತ್ವಥ ಚ ರಾಗವಿಯೋಗಾ-
ನ್ನೂನಮೇತಿ ನ ಪರಿಗ್ರಹಭಾವಮ್
..೧೪೬..
ಉಪ್ಪಣ್ಣೋದಯಭೋಗೋ ವಿಯೋಗಬುದ್ಧೀಏ ತಸ್ಸ ಸೋ ಣಿಚ್ಚಂ .
ಕಂಖಾಮಣಾಗದಸ್ಸ ಯ ಉದಯಸ್ಸ ಣ ಕುವ್ವದೇ ಣಾಣೀ ..೨೧೫..
ಪಹಲೇ, ಮೋಕ್ಷಾಭಿಲಾಷೀ ಸರ್ವ ಪರಿಗ್ರಹಕೋ ಛೋಡನೇಕೇ ಲಿಏ ಪ್ರವೃತ್ತ ಹುಆ ಥಾ; ಉಸನೇ ಇಸ ಗಾಥಾ ತಕಮೇಂ ಸಮಸ್ತ ಪರಿಗ್ರಹ-
ಭಾವಕೋ ಛೋಡ ದಿಯಾ, ಔರ ಇಸಪ್ರಕಾರ ಸಮಸ್ತ ಅಜ್ಞಾನಕೋ ದೂರ ಕರ ದಿಯಾ ತಥಾ ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪ ಆತ್ಮಾಕಾ ಅನುಭವ ಕಿಯಾ
.
ಭಾವಾರ್ಥ :ಪುಣ್ಯ, ಪಾಪ, ಅಶನ, ಪಾನ ಇತ್ಯಾದಿ ಸಮಸ್ತ ಅನ್ಯಭಾವೋಂಕಾ ಜ್ಞಾನೀಕೋ ಪರಿಗ್ರಹ ನಹೀಂ
ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಸಮಸ್ತ ಪರಭಾವೋಂಕೋ ಹೇಯ ಜಾನೇ ತಬ ಉಸಕೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿಕೀ ಇಚ್ಛಾ ನಹೀಂ ಹೋತೀ ...೨೧೪..
ಅಬ ಆಗಾಮೀ ಗಾಥಾಕಾ ಸೂಚಕ ಕಾವ್ಯ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ :[ಪೂರ್ವಬದ್ಧ-ನಿಜ-ಕರ್ಮ-ವಿಪಾಕಾದ್ ] ಪೂರ್ವಬದ್ಧ ಅಪನೇ ಕರ್ಮಕೇ ವಿಪಾಕಕೇ ಕಾರಣ
[ಜ್ಞಾನಿನಃ ಯದಿ ಉಪಭೋಗಃ ಭವತಿ ತತ್ ಭವತು ] ಜ್ಞಾನೀಕೇ ಯದಿ ಉಪಭೋಗ ಹೋ ತೋ ಹೋ, [ಅಥ ಚ ] ಪರಂತು
[ರಾಗವಿಯೋಗಾತ್ ] ರಾಗಕೇ ವಿಯೋಗ (
ಅಭಾವ)ಕೇ ಕಾರಣ [ನೂನಮ್ ] ವಾಸ್ತವಮೇಂ [ಪರಿಗ್ರಹಭಾವಮ್ ನ ಏತಿ ]
ವಹ ಉಪಭೋಗ ಪರಿಗ್ರಹಭಾವಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ನಹೀಂ ಹೋತಾ .
ಭಾವಾರ್ಥ :ಪೂರ್ವಬದ್ಧ ಕರ್ಮಕಾ ಉದಯ ಆನೇ ಪರ ಜೋ ಉಪಭೋಗಸಾಮಗ್ರೀ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತೀ ಹೈ ಉಸೇ ಯದಿ
ಅಜ್ಞಾನಮಯ ರಾಗಭಾವಸೇ ಭೋಗಾ ಜಾಯೇ ತೋ ವಹ ಉಪಭೋಗ ಪರಿಗ್ರಹತ್ವಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋ . ಪರನ್ತು ಜ್ಞಾನೀಕೇ ಅಜ್ಞಾನಮಯ
ರಾಗಭಾವ ನಹೀಂ ಹೋತಾ . ವಹ ಜಾನತಾ ಹೈ ಕಿ ಜೋ ಪಹಲೇ ಬಾಂಧಾ ಥಾ ವಹ ಉದಯಮೇಂ ಆ ಗಯಾ ಔರ ಛೂಟ ಗಯಾ;
ಅಬ ಮೈಂ ಉಸೇ ಭವಿಷ್ಯಮೇಂ ನಹೀಂ ಚಾಹತಾ . ಇಸಪ್ರಕಾರ ಜ್ಞಾನೀಕೇ ರಾಗರೂಪ ಇಚ್ಛಾ ನಹೀಂ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಉಸಕಾ
ಉಪಭೋಗ ಪರಿಗ್ರಹತ್ವಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ನಹೀಂ ಹೋತಾ .೧೪೬.
ಅಬ, ಯಹ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಕಿ ಜ್ಞಾನೀಕೇ ತ್ರಿಕಾಲ ಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಪರಿಗ್ರಹ ನಹೀಂ ಹೈ :
ಸಾಂಪ್ರತ ಉದಯಕೇ ಭೋಗಮೇಂ ಜು ವಿಯೋಗಬುದ್ಧೀ ಜ್ಞಾನಿಕೇ .
ಅರು ಭಾವಿ ಕರ್ಮವಿಪಾಕಕೀ, ಕಾಂಕ್ಷಾ ನಹೀಂ ಜ್ಞಾನೀ ಕರೇ ..೨೧೫..

Page 336 of 642
PDF/HTML Page 369 of 675
single page version

ಉತ್ಪನ್ನೋದಯಭೋಗೋ ವಿಯೋಗಬುದ್ಧಯಾ ತಸ್ಯ ಸ ನಿತ್ಯಮ್ .
ಕಾಂಕ್ಷಾಮನಾಗತಸ್ಯ ಚ ಉದಯಸ್ಯ ನ ಕರೋತಿ ಜ್ಞಾನೀ ..೨೧೫..
ಕರ್ಮೋದಯೋಪಭೋಗಸ್ತಾವತ್ ಅತೀತಃ ಪ್ರತ್ಯುತ್ಪನ್ನೋಽನಾಗತೋ ವಾ ಸ್ಯಾತ್ . ತತ್ರಾತೀತಸ್ತಾವತ್
ಅತೀತತ್ವಾದೇವ ಸ ನ ಪರಿಗ್ರಹಭಾವಂ ಬಿಭರ್ತಿ . ಅನಾಗತಸ್ತು ಆಕಾಂಕ್ಷ್ಯಮಾಣ ಏವ ಪರಿಗ್ರಹಭಾವಂ ಬಿಭೃಯಾತ್ .
ಪ್ರತ್ಯುತ್ಪನ್ನಸ್ತು ಸ ಕಿಲ ರಾಗಬುದ್ಧಯಾ ಪ್ರವರ್ತಮಾನ ಏವ ತಥಾ ಸ್ಯಾತ್ . ನ ಚ ಪ್ರತ್ಯುತ್ಪನ್ನಃ ಕರ್ಮೋದಯೋಪಭೋಗೋ
ಜ್ಞಾನಿನೋ ರಾಗಬುದ್ಧಯಾ ಪ್ರವರ್ತಮಾನೋ ದೃಷ್ಟಃ, ಜ್ಞಾನಿನೋಽಜ್ಞಾನಮಯಭಾವಸ್ಯ ರಾಗಬುದ್ಧೇರಭಾವಾತ್ . ವಿಯೋಗಬುದ್ಧಯೈವ
ಕೇವಲಂ ಪ್ರವರ್ತಮಾನಸ್ತು ಸ ಕಿಲ ನ ಪರಿಗ್ರಹಃ ಸ್ಯಾತ್ . ತತಃ ಪ್ರತ್ಯುತ್ಪನ್ನಃ ಕರ್ಮೋದಯೋಪಭೋಗೋ ಜ್ಞಾನಿನಃ
ಪರಿಗ್ರಹೋ ನ ಭವೇತ್ . ಅನಾಗತಸ್ತು ಸ ಕಿಲ ಜ್ಞಾನಿನೋ ನಾಕಾಂಕ್ಷಿತ ಏವ, ಜ್ಞಾನಿನೋಽಜ್ಞಾನಮಯ-
ಭಾವಸ್ಯಾಕಾಂಕ್ಷಾಯಾ ಅಭಾವಾತ್ . ತತೋಽನಾಗತೋಽಪಿ ಕರ್ಮೋದಯೋಪಭೋಗೋ ಜ್ಞಾನಿನಃ ಪರಿಗ್ರಹೋ ನ ಭವೇತ್ .
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಉತ್ಪನ್ನೋದಯಭೋಗಃ ] ಜೋ ಉತ್ಪನ್ನ (ಅರ್ಥಾತ್ ವರ್ತಮಾನ ಕಾಲಕೇ) ಉದಯಕಾ ಭೋಗ ಹೈ
[ಸಃ ] ವಹ, [ತಸ್ಯ ] ಜ್ಞಾನೀಕೇ [ನಿತ್ಯಮ್ ] ಸದಾ [ವಿಯೋಗಬುದ್ಧಯಾ ] ವಿಯೋಗಬುದ್ಧಿಸೇ ಹೋತಾ ಹೈ [ಚ ] ಔರ
[ಅನಾಗತಸ್ಯ ಉದಯಸ್ಯ ] ಆಗಾಮೀ ಉದಯಕೀ [ಜ್ಞಾನೀ ] ಜ್ಞಾನೀ [ಕಾಂಕ್ಷಾಮ್ ] ವಾಂಛಾ [ನ ಕರೋತಿ ] ನಹೀಂ ಕರತಾ
.
ಟೀಕಾ :ಕರ್ಮಕೇ ಉದಯಕಾ ಉಪಭೋಗ ತೀನ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಹೋತಾ ಹೈಅತೀತ, ವರ್ತಮಾನ ಔರ ಭವಿಷ್ಯ
ಕಾಲಕಾ . ಇನಮೇಂಸೇ ಪಹಲಾ, ಜೋ ಅತೀತ ಉಪಭೋಗ ಹೈ ವಹ ಅತೀತತಾ- (ವ್ಯತೀತ ಹೋ ಚುಕಾ ಹೋನೇ)ಕೇ ಕಾರಣ
ಹೀ ಪರಿಗ್ರಹಭಾವಕೋ ಧಾರಣ ನಹೀಂ ಕರತಾ . ಭವಿಷ್ಯಕಾ ಉಪಭೋಗ ಯದಿ ವಾಂಛಾಮೇಂ ಆತಾ ಹೋ ತೋ ಹೀ ವಹ
ಪರಿಗ್ರಹಭಾವಕೋ ಧಾರಣ ಕರತಾ ಹೈ; ಔರ ಜೋ ವರ್ತಮಾನ ಉಪಭೋಗ ಹೈ ವಹ ಯದಿ ರಾಗಬುದ್ಧಿಸೇ ಹೋ ರಹಾ ಹೋ ತೋ ಹೀ
ಪರಿಗ್ರಹಭಾವಕೋ ಧಾರಣ ಕರತಾ ಹೈ
.
ವರ್ತಮಾನ ಕರ್ಮೋದಯ-ಉಪಭೋಗ ಜ್ಞಾನೀಕೇ ರಾಗಬುದ್ಧಿಸೇ ಪ್ರವರ್ತಮಾನ ದಿಖಾಈ ನಹೀಂ ದೇತಾ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಜ್ಞಾನೀಕೇ
ಅಜ್ಞಾನಮಯಭಾವ ಜೋ ರಾಗಬುದ್ಧಿ ಉಸಕಾ ಅಭಾವ ಹೈ; ಔರ ಕೇವಲ ವಿಯೋಗಬುದ್ಧಿ(ಹೇಯಬುದ್ಧಿ)ಸೇ ಹೀ ಪ್ರವರ್ತಮಾನ
ವಹ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಪರಿಗ್ರಹ ನಹೀಂ ಹೈ
. ಇಸಲಿಯೇ ವರ್ತಮಾನ ಕರ್ಮೋದಯ-ಉಪಭೋಗ ಜ್ಞಾನೀಕೇ ಪರಿಗ್ರಹ ನಹೀಂ ಹೈ
(ಪರಿಗ್ರಹರೂಪ ನಹೀಂ ಹೈ) .
ಅನಾಗತ ಉಪಭೋಗ ತೋ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಜ್ಞಾನೀಕೇ ವಾಂಛಿತ ಹೀ ನಹೀಂ ಹೈ, (ಅರ್ಥಾತ್ ಜ್ಞಾನೀಕೋ ಉಸಕೀ ವಾಂಛಾ
ಹೀ ನಹೀಂ ಹೋತೀ) ಕ್ಯೋಂಕಿ ಜ್ಞಾನೀಕೇ ಅಜ್ಞಾನಮಯ ಭಾವವಾಂಛಾಕಾ ಅಭಾವ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ ಅನಾಗತ ಕರ್ಮೋದಯ-
ಉಪಭೋಗ ಜ್ಞಾನೀಕೇ ಪರಿಗ್ರಹ ನಹೀಂ ಹೈ (ಪರಿಗ್ರಹರೂಪ ನಹೀಂ ಹೈ) .
ಭಾವಾರ್ಥ :ಅತೀತ ಕರ್ಮೋದಯ-ಉಪಭೋಗ ತೋ ವ್ಯತೀತ ಹೀ ಹೋ ಚುಕಾ ಹೈ . ಅನಾಗತ ಉಪಭೋಗಕೀ ವಾಂಛಾ
ನಹೀಂ ಹೈ; ಕ್ಯೋಂಕಿ ಜ್ಞಾನೀ ಜಿಸ ಕರ್ಮಕೋ ಅಹಿತರೂಪ ಜಾನತಾ ಹೈ ಉಸಕೇ ಆಗಾಮೀ ಉದಯಕೇ ಭೋಗಕೀ ವಾಂಛಾ ಕ್ಯೋಂ
ಕರೇಗಾ ? ವರ್ತಮಾನ ಉಪಭೋಗಕೇ ಪ್ರತಿ ರಾಗ ನಹೀಂ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ವಹ ಜಿಸೇ ಹೇಯ ಜಾನತಾ ಹೈ ಉಸಕೇ ಪ್ರತಿ ರಾಗ ಕೈಸೇ

Page 337 of 642
PDF/HTML Page 370 of 675
single page version

ಕುತೋಽನಾಗತಮುದಯಂ ಜ್ಞಾನೀ ನಾಕಾಂಕ್ಷತೀತಿ ಚೇತ್
ಜೋ ವೇದದಿ ವೇದಿಜ್ಜದಿ ಸಮಏ ಸಮಏ ವಿಣಸ್ಸದೇ ಉಭಯಂ .
ತಂ ಜಾಣಗೋ ದು ಣಾಣೀ ಉಭಯಂ ಪಿ ಣ ಕಂಖದಿ ಕಯಾವಿ ..೨೧೬..
ಯೋ ವೇದಯತೇ ವೇದ್ಯತೇ ಸಮಯೇ ಸಮಯೇ ವಿನಶ್ಯತ್ಯುಭಯಮ್ .
ತದ್ಜ್ಞಾಯಕಸ್ತು ಜ್ಞಾನೀ ಉಭಯಮಪಿ ನ ಕಾಂಕ್ಷತಿ ಕದಾಪಿ ..೨೧೬..
ಜ್ಞಾನೀ ಹಿ ತಾವದ್ ಧ್ರುವತ್ವಾತ್ ಸ್ವಭಾವಭಾವಸ್ಯ ಟಂಕೋತ್ಕೀರ್ಣೈಕಜ್ಞಾಯಕಭಾವೋ ನಿತ್ಯೋ ಭವತಿ, ಯೌ ತು
ವೇದ್ಯವೇದಕಭಾವೌ ತೌ ತೂತ್ಪನ್ನಪ್ರಧ್ವಂಸಿತ್ವಾದ್ವಿಭಾವಭಾವಾನಾಂ ಕ್ಷಣಿಕೌ ಭವತಃ . ತತ್ರ ಯೋ ಭಾವಃ ಕಾಂಕ್ಷಮಾಣಂ
ವೇದ್ಯಭಾವಂ ವೇದಯತೇ ಸ ಯಾವದ್ಭವತಿ ತಾವತ್ಕಾಂಕ್ಷಮಾಣೋ ವೇದ್ಯೋ ಭಾವೋ ವಿನಶ್ಯತಿ; ತಸ್ಮಿನ್ ವಿನಷ್ಟೇ ವೇದಕೋ ಭಾವಃ
೧ ವೇದ್ಯ = ವೇದನಮೇಂ ಆನೇ ಯೋಗ್ಯ . ವೇದಕ = ವೇದನೇವಾಲಾ; ಅನುಭವ ಕರನೇವಾಲಾ .
43
ಹೋ ಸಕತಾ ಹೈ ? ಇಸಪ್ರಕಾರ ಜ್ಞಾನೀಕೇ ಜೋ ತ್ರಿಕಾಲ ಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಕರ್ಮೋದಯಕಾ ಉಪಭೋಗ ಹೈ ವಹ ಪರಿಗ್ರಹ ನಹೀಂ ಹೈ .
ಜ್ಞಾನೀ ವರ್ತಮಾನಮೇಂ ಜೋ ಉಪಭೋಗಕೇ ಸಾಧನ ಏಕತ್ರಿತ ಕರತಾ ಹೈ ವಹ ತೋ ಜೋ ಪೀಡಾ ನಹೀಂ ಸಹೀ ಜಾ ಸಕತೀ ಉಸಕಾ
ಉಪಚಾರ ಕರತಾ ಹೈ
ಜೈಸೇ ರೋಗೀ ರೋಗಕಾ ಉಪಚಾರ ಕರತಾ ಹೈ . ಯಹ ಅಶಕ್ತಿಕಾ ದೋಷ ಹೈ ..೨೧೫..
ಅಬ ಪ್ರಶ್ನ ಹೋತಾ ಹೈ ಕಿ ಜ್ಞಾನೀ ಅನಾಗತ ಕರ್ಮೋದಯ-ಉಪಭೋಗಕೀ ವಾಂಛಾ ಕ್ಯೋಂ ನಹೀಂ ಕರತಾ ? ಉಸಕಾ
ಉತ್ತರ ಯಹ ಹೈ :
ರೇ ! ವೇದ್ಯ ವೇದಕ ಭಾವ ದೋನೋಂ, ಸಮಯ ಸಮಯ ವಿನಷ್ಟ ಹೈಂ .
ಜ್ಞಾನೀ ರಹೇ ಜ್ಞಾಯಕ, ಕದಾಪಿ ನ ಉಭಯಕೀ ಕಾಂಕ್ಷಾ ಕರೇ ..೨೧೬..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಯಃ ವೇದಯತೇ ] ಜೋ ಭಾವ ವೇದನ ಕರತಾ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ವೇದಕ ಭಾವ) ಔರ [ವೇದ್ಯತೇ ]
ಜೋ ಭಾವ ವೇದನ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ವೇದ್ಯಭಾವ) [ಉಭಯಮ್ ] ವೇ ದೋನೋಂ ಭಾವ [ಸಮಯೇ ಸಮಯೇ ] ಸಮಯ
ಸಮಯ ಪರ [ವಿನಶ್ಯತಿ ] ನಷ್ಟ ಹೋ ಜಾತೇ ಹೈಂ
[ತದ್ಜ್ಞಾಯಕಃ ತು ] ಐಸಾ ಜಾನನೇವಾಲಾ [ಜ್ಞಾನೀ ] ಜ್ಞಾನೀ
[ಉಭಯಮ್ ಅಪಿ ] ಉನ ದೋನೋಂ ಭಾವೋಂಕೀ [ಕದಾಪಿ ] ಕ ಭೀ ಭೀ [ನ ಕಾಂಕ್ಷತಿ ] ವಾಂಛಾ ನಹೀಂ ಕರತಾ .
ಟೀಕಾ :ಜ್ಞಾನೀ ತೋ, ಸ್ವಭಾವಭಾವಕಾ ಧ್ರುವತ್ವ ಹೋನೇಸೇ, ಟಂಕೋತ್ಕೀರ್ಣ ಏಕ ಜ್ಞಾಯಕಭಾವಸ್ವರೂಪ
ನಿತ್ಯ ಹೈ; ಔರ ಜೋ ವೇದ್ಯ-ವೇದಕ (ದೋ) ಭಾವ ಹೈಂ ವೇ, ವಿಭಾವಭಾವೋಂಕಾ ಉತ್ಪನ್ನ-ವಿನಾಶತ್ವ ಹೋನೇಸೇ, ಕ್ಷಣಿಕ
ಹೈ . ವಹಾಂ ಜೋ ಭಾವ ಕಾಂಕ್ಷಮಾಣ (ಅರ್ಥಾತ್ ವಾಂಛಾ ಕರನೇವಾಲಾ) ಐಸೇ ವೇದ್ಯಭಾವಕಾ ವೇದನ ಕರತಾ ಹೈ ಅರ್ಥಾತ್
ವೇದ್ಯಭಾವಕಾ ಅನುಭವ ಕರನೇವಾಲಾ ಹೈ ವಹ (ವೇದಕಭಾವ) ಜಬ ತಕ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತಾ ಹೈ ತಬ ತಕ ಕಾಂಕ್ಷಮಾಣ
(ಅರ್ಥಾತ್ ವಾಂಛಾ ಕರನೇವಾಲಾ) ವೇದ್ಯಭಾವ ವಿನಷ್ಟ ಹೋ ಜಾತಾ ಹೈ; ಉಸಕೇ ವಿನಷ್ಟ ಹೋ ಜಾನೇ ಪರ, ವೇದಕಭಾವ
ಕಿಸಕಾ ವೇದನ ಕರೇಗಾ ? ಯದಿ ಯಹ ಕಹಾ ಜಾಯೇ ಕಿ ಕಾಂಕ್ಷಮಾಣ ವೇದ್ಯಭಾವಕೇ ಬಾದ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲೇ ಅನ್ಯ

Page 338 of 642
PDF/HTML Page 371 of 675
single page version

ಕಿಂ ವೇದಯತೇ ? ಯದಿ ಕಾಂಕ್ಷಮಾಣವೇದ್ಯಭಾವಪೃಷ್ಠಭಾವಿನಮನ್ಯಂ ಭಾವಂ ವೇದಯತೇ, ತದಾ ತದ್ಭವನಾತ್ಪೂರ್ವಂ ಸ ವಿನಶ್ಯತಿ;
ಕಸ್ತಂ ವೇದಯತೇ ? ಯದಿ ವೇದಕಭಾವಪೃಷ್ಠಭಾವೀ ಭಾವೋಽನ್ಯಸ್ತಂ ವೇದಯತೇ, ತದಾ ತದ್ಭವನಾತ್ಪೂರ್ವಂ ಸ ವಿನಶ್ಯತಿ; ಕಿಂ
ಸ ವೇದಯತೇ ? ಇತಿ ಕಾಂಕ್ಷಮಾಣಭಾವವೇದನಾನವಸ್ಥಾ
. ತಾಂ ಚ ವಿಜಾನನ್ ಜ್ಞಾನೀ ನ ಕಿಂಚಿದೇವ ಕಾಂಕ್ಷತಿ .
(ಸ್ವಾಗತಾ)
ವೇದ್ಯವೇದಕವಿಭಾವಚಲತ್ವಾದ್
ವೇದ್ಯತೇ ನ ಖಲು ಕಾಂಕ್ಷಿತಮೇವ
.
ತೇನ ಕಾಂಕ್ಷತಿ ನ ಕಿಂಚನ ವಿದ್ವಾನ್
ಸರ್ವತೋಽಪ್ಯತಿವಿರಕ್ತಿ ಮುಪೈತಿ
..೧೪೭..
ವೇದ್ಯಭಾವಕಾ ವೇದನ ಕರತಾ ಹೈ, ತೋ (ವಹಾಂ ಐಸಾ ಹೈ ಕಿ) ಉಸ ಅನ್ಯ ವೇದ್ಯಭಾವಕೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇಸೇ ಪೂರ್ವ ಹೀ
ವಹ ವೇದಕಭಾವ ನಷ್ಟ ಹೋ ಜಾತಾ ಹೈ; ತಬ ಫಿ ರ ಉಸ ದೂಸರೇ ವೇದ್ಯಭಾವಕಾ ಕೌನ ವೇದನ ಕರೇಗಾ ? ಯದಿ ಯಹ ಕಹಾ
ಜಾಯೇ ಕಿ ವೇದನಭಾವಕೇ ಬಾದ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲಾ ದೂಸರಾ ವೇದಕಭಾವ ಉಸಕಾ ವೇದನ ಕರತಾ ಹೈ, ತೋ (ವಹಾಂ ಐಸಾ
ಹೈ ಕಿ) ಇಸ ದೂಸರೇ ವೇದಕಭಾವಕೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇಸೇ ಪೂರ್ವ ಹೀ ವಹ ವೇದ್ಯಭಾವ ವಿನಷ್ಟ ಹೋ ಜಾತಾ ಹೈ; ತಬ ಫಿ ರ
ವಹ ದೂಸರಾ ವೇದಕಭಾವ ಕಿಸಕಾ ವೇದನ ಕರೇಗಾ ? ಇಸಪ್ರಕಾರ ಕಾಂಕ್ಷಮಾಣ ಭಾವಕೇ ವೇದನಕೀ ಅನವಸ್ಥಾ ಹೈ
.
ಉಸ ಅನವಸ್ಥಾಕೋ ಜಾನತಾ ಹುಆ ಜ್ಞಾನೀ ಕುಛ ಭೀ ವಾಂಛಾ ನಹೀಂ ಕರತಾ .
ಭಾವಾರ್ಥ :ವೇದಕಭಾವ ಔರ ವೇದ್ಯಭಾವಮೇಂ ಕಾಲ ಭೇದ ಹೈ . ಜಬ ವೇದಕಭಾವ ಹೋತಾ ಹೈ ತಬ
ವೇದ್ಯಭಾವ ನಹೀಂ ಹೋತಾ ಔರ ಜಬ ವೇದ್ಯಭಾವ ಹೋತಾ ಹೈ ತಬ ವೇದಕಭಾವ ನಹೀಂ ಹೋತಾ . ಜಬ ವೇದಕಭಾವ ಆತಾ
ಹೈ ತಬ ವೇದ್ಯಭಾವ ವಿನಷ್ಟ ಹೋ ಚುಕತಾ ಹೈ; ತಬ ಫಿ ರ ವೇದಕಭಾವ ಕಿಸಕಾ ವೇದನ ಕರೇಗಾ ? ಔರ ಜಬ ವೇದ್ಯಭಾವ
ಆತಾ ಹೈ ತಬ ವೇದಕಭಾವ ವಿನಷ್ಟ ಹೋ ಚುಕತಾ ಹೈ; ತಬ ಫಿ ರ ವೇದಕಭಾವಕೇ ಬಿನಾ ವೇದ್ಯಕಾ ಕೌನ ವೇದನ
ಕರೇಗಾ ? ಐಸೀ ಅವ್ಯವಸ್ಥಾಕೋ ಜಾನಕರ ಜ್ಞಾನೀ ಸ್ವಯಂ ಜ್ಞಾತಾ ಹೀ ರಹತಾ ಹೈ, ವಾಂಛಾ ನಹೀಂ ಕರತಾ
.
ಯಹಾಂ ಪ್ರಶ್ನ ಹೋತಾ ಹೈ ಕಿಆತ್ಮಾ ತೋ ನಿತ್ಯ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ವಹ ದೋನೋಂ ಭಾವೋಂಕಾ ವೇದನ ಕರ ಸಕತಾ
ಹೈ; ತಬ ಫಿ ರ ಜ್ಞಾನೀ ವಾಂಛಾ ಕ್ಯೋಂ ನ ಕರೇ ? ಸಮಾಧಾನವೇದ್ಯ-ವೇದಕಭಾವ ವಿಭಾವಭಾವ ಹೈ, ಸ್ವಭಾವಭಾವ
ನಹೀಂ, ಇಸಲಿಯೇ ವೇ ವಿನಶ್ವರ ಹೈಂ . ಅತಃ ವಾಂಛಾ ಕರನೇವಾಲಾ ವೇದ್ಯಭಾವ ಜಬ ತಕ ಆತಾ ಹೈ ತಬ ತಕ ವೇದಕಭಾವ
(ಭೋಗನೇವಾಲಾ ಭಾವ) ನಷ್ಟ ಹೋ ಜಾತಾ ಹೈ, ಔರ ದೂಸರಾ ವೇದಕಭಾವ ಆಯೇ ತಬ ತಕ ವೇದ್ಯಭಾವ ನಷ್ಟ ಹೋ ಜಾತಾ
ಹೈ; ಇಸಪ್ರಕಾರ ವಾಂಛಿತ ಭೋಗ ತೋ ನಹೀಂ ಹೋತಾ
. ಇಸಲಿಯೇ ಜ್ಞಾನೀ ನಿಷ್ಫಲ ವಾಂಛಾ ಕ್ಯೋಂ ಕರೇ ? ಜಹಾಂ
ಮನೋವಾಂಛಿತಕಾ ವೇದನ ನಹೀಂ ಹೋತಾ ವಹಾಂ ವಾಂಛಾ ಕರನಾ ಅಜ್ಞಾನ ಹೈ ..೨೧೬..
ಅಬ ಇಸ ಅರ್ಥಕಾ ಕಲಶರೂಪ ಕಾವ್ಯ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ :[ವೇದ್ಯ-ವೇದಕ-ವಿಭಾವ-ಚಲತ್ವಾತ್ ] ವೇದ್ಯ-ವೇದಕ ರೂಪ ವಿಭಾವಭಾವೋಂಕೀ ಚಲತಾ
(ಅಸ್ಥಿರತಾ) ಹೋನೇಸೇ [ಖಲು ] ವಾಸ್ತವಮೇಂ [ಕಾಂಕ್ಷಿತಮ್ ಏವ ವೇದ್ಯತೇ ನ ] ವಾಂಛಿತಕಾ ವೇದನ ನಹೀಂ ಹೋತಾ;

Page 339 of 642
PDF/HTML Page 372 of 675
single page version

ತಥಾ ಹಿ
ಬಂಧುವಭೋಗಣಿಮಿತ್ತೇ ಅಜ್ಝವಸಾಣೋದಏಸು ಣಾಣಿಸ್ಸ .
ಸಂಸಾರದೇಹವಿಸಏಸು ಣೇವ ಉಪ್ಪಜ್ಜದೇ ರಾಗೋ ..೨೧೭..
ಬನ್ಧೋಪಭೋಗನಿಮಿತ್ತೇಷು ಅಧ್ಯವಸಾನೋದಯೇಷು ಜ್ಞಾನಿನಃ .
ಸಂಸಾರದೇಹವಿಷಯೇಷು ನೈವೋತ್ಪದ್ಯತೇ ರಾಗಃ ..೨೧೭..
ಇಹ ಖಲ್ವಧ್ಯವಸಾನೋದಯಾಃ ಕತರೇಽಪಿ ಸಂಸಾರವಿಷಯಾಃ, ಕತೇರಽಪಿ ಶರೀರವಿಷಯಾಃ . ತತ್ರ ಯತರೇ
ಸಂಸಾರವಿಷಯಾಃ ತತರೇ ಬನ್ಧನಿಮಿತ್ತಾಃ, ಯತರೇ ಶರೀರವಿಷಯಾಸ್ತತರೇ ತೂಪಭೋಗನಿಮಿತ್ತಾಃ . ಯತರೇ ಬನ್ಧ-
ನಿಮಿತ್ತಾಸ್ತತರೇ ರಾಗದ್ವೇಷಮೋಹಾದ್ಯಾಃ, ಯತರೇ ತೂಪಭೋಗನಿಮಿತ್ತಾಸ್ತತರೇ ಸುಖದುಃಖಾದ್ಯಾಃ . ಅಥಾಮೀಷು ಸರ್ವೇಷ್ವಪಿ
ಜ್ಞಾನಿನೋ ನಾಸ್ತಿ ರಾಗಃ, ನಾನಾದ್ರವ್ಯಸ್ವಭಾವತ್ವೇನ ಟಂಕೋತ್ಕೀರ್ಣೈಕ ಜ್ಞಾಯಕಭಾವಸ್ವಭಾವಸ್ಯ ತಸ್ಯ ತತ್ಪ್ರತಿಷೇಧಾತ್ .
[ತೇನ ] ಇಸಲಿಯೇ [ವಿದ್ವಾನ್ ಕಿಞ್ಚನ ಕಾಂಕ್ಷತಿ ನ ] ಜ್ಞಾನೀ ಕುಛ ಭೀ ವಾಂಛಾ ನಹೀಂ ಕರತಾ; [ಸರ್ವತಃ ಅಪಿ
ಅತಿವಿರಕ್ತಿಮ್ ಉಪೈತಿ ]
ಸಬಕೇ ಪ್ರತಿ ಅತ್ಯನ್ತ ವಿರಕ್ತತಾಕೋ (ವೈರಾಗ್ಯಭಾವಕೋ) ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ
.
ಭಾವಾರ್ಥ :ಅನುಭವಗೋಚರ ವೇದ್ಯ-ವೇದಕ ವಿಭಾವೋಂಮೇಂ ಕಾಲ ಭೇದ ಹೈ, ಉನಕಾ ಮಿಲಾಪ ನಹೀಂ ಹೋತಾ,
(ಕ್ಯೋಂಕಿ ವೇ ಕರ್ಮಕೇ ನಿಮಿತ್ತಸೇ ಹೋತೇ ಹೈಂ, ಇಸಲಿಯೇ ಅಸ್ಥಿರ ಹೈಂ); ಇಸಲಿಯೇ ಜ್ಞಾನೀ ಆಗಾಮೀ ಕಾಲ ಸಮ್ಬನ್ಧೀ
ವಾಂಛಾ ಕ್ಯೋಂ ಕರೇ ?
.೧೪೭.
ಇಸಪ್ರಕಾರ ಜ್ಞಾನೀಕೋ ಸರ್ವ ಉಪಭೋಗೋಂಕೇ ಪ್ರತಿ ವೈರಾಗ್ಯ ಹೈ, ಯಹ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಸಂಸಾರತನಸಮ್ಬನ್ಧಿ, ಅರು ಬನ್ಧೋಪಭೋಗನಿಮಿತ್ತ ಜೋ .
ಉನ ಸರ್ವ ಅಧ್ಯವಸಾನಉದಯ ಜು, ರಾಗ ಹೋಯ ನ ಜ್ಞಾನಿಕೋ ..೨೧೭..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಬನ್ಧೋಪಭೋಗನಿಮಿತ್ತೇಷು ] ಬಂಧ ಔರ ಉಪಭೋಗಕೇ ನಿಮಿತ್ತಭೂತ [ಸಂಸಾರದೇಹವಿಷಯೇಷು ]
ಸಂಸಾರಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಔರ ದೇಹಸಮ್ಬನ್ಧೀ [ಅಧ್ಯವಸಾನೋದಯೇಷು ] ಅಧ್ಯವಸಾನಕೇ ಉದಯೋಂಮೇಂ [ಜ್ಞಾನಿನಃ ] ಜ್ಞಾನೀಕೇ
[ರಾಗಃ ] ರಾಗ [ನ ಏವ ಉತ್ಪದ್ಯತೇ ] ಉತ್ಪನ್ನ ಹೀ ನಹೀಂ ಹೋತಾ
.
ಟೀಕಾ :ಇಸ ಲೋಕಮೇಂ ಜೋ ಅಧ್ಯವಸಾನಕೇ ಉದಯ ಹೈಂ ವೇ ಕಿತನೇ ಹೀ ತೋ ಸಂಸಾರಸಮ್ಬನ್ಧೀ
ಹೈಂ ಔರ ಕಿತನೇ ಹೀ ಶರೀರಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಹೈಂ . ಉನಮೇಂಸೇ ಜಿತನೇ ಸಂಸಾರಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಹೈಂ ಉತನೇ ಬನ್ಧಕೇ ನಿಮಿತ್ತ
ಹೈಂ ಔರ ಜಿತನೇ ಶರೀರಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಹೈಂ ಉತನೇ ಉಪಭೋಗಕೇ ನಿಮಿತ್ತ ಹೈಂ . ಜಿತನೇ ಬನ್ಧಕೇ ನಿಮಿತ್ತ ಹೈಂ ಉತನೇ
ತೋ ರಾಗದ್ವೇಷಮೋಹಾದಿಕ ಹೈಂ ಔರ ಜಿತನೇ ಉಪಭೋಗಕೇ ನಿಮಿತ್ತ ಹೈಂ ಉತನೇ ಸುಖದುಃಖಾದಿಕ ಹೈಂ . ಇನ ಸಭೀಮೇಂ
ಜ್ಞಾನೀಕೇ ರಾಗ ನಹೀಂ ಹೈ; ಕ್ಯೋಂಕಿ ವೇ ಸಭೀ ನಾನಾ ದ್ರವ್ಯೋಂಕೇ ಸ್ವಭಾವ ಹೈಂ ಇಸಲಿಯೇ, ಟಂಕೋತ್ಕೀರ್ಣ ಏಕ

Page 340 of 642
PDF/HTML Page 373 of 675
single page version

(ಸ್ವಾಗತಾ)
ಜ್ಞಾನಿನೋ ನ ಹಿ ಪರಿಗ್ರಹಭಾವಂ
ಕರ್ಮ ರಾಗರಸರಿಕ್ತ ತಯೈತಿ
.
ರಂಗಯುಕ್ತಿ ರಕಷಾಯಿತವಸ್ತ್ರೇ-
ಽಸ್ವೀಕೃತೈವ ಹಿ ಬಹಿರ್ಲುಠತೀಹ
..೧೪೮..
(ಸ್ವಾಗತಾ)
ಜ್ಞಾನವಾನ್ ಸ್ವರಸತೋಽಪಿ ಯತಃ ಸ್ಯಾತ್
ಸರ್ವರಾಗರಸವರ್ಜನಶೀಲಃ
.
ಲಿಪ್ಯತೇ ಸಕಲಕರ್ಮಭಿರೇಷಃ
ಕರ್ಮಮಧ್ಯಪತಿತೋಽಪಿ ತತೋ ನ
..೧೪೯..
ಜ್ಞಾಯಕಭಾವ-ಸ್ವಭಾವವಾಲೇ ಜ್ಞಾನೀಕೇ ಉನಕಾ ನಿಷೇಧ ಹೈ .
ಭಾವಾರ್ಥ :ಜೋ ಅಧ್ಯವಸಾನಕೇ ಉದಯ ಸಂಸಾರ ಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಹೈಂ ಔರ ಬನ್ಧನಕೇ ನಿಮಿತ್ತ ಹೈಂ ವೇ ತೋ ರಾಗ,
ದ್ವೇಷ, ಮೋಹ ಇತ್ಯಾದಿ ಹೈಂ ತಥಾ ಜೋ ಅಧ್ಯವಸಾನಕೇ ಉದಯ ದೇಹ ಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಹೈಂ ಔರ ಉಪಭೋಗಕೇ ನಿಮಿತ್ತ ಹೈಂ ವೇ
ಸುಖ, ದುಃಖ ಇತ್ಯಾದಿ ಹೈಂ
. ವೇ ಸಭೀ (ಅಧ್ಯವಸಾನಕೇ ಉದಯ), ನಾನಾ ದ್ರವ್ಯೋಂಕೇ (ಅರ್ಥಾತ್ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯ ಔರ
ಜೀವದ್ರವ್ಯ ಜೋ ಕಿ ಸಂಯೋಗರೂಪ ಹೈಂ, ಉನಕೇ) ಸ್ವಭಾವ ಹೈಂ; ಜ್ಞಾನೀಕಾ ತೋ ಏಕ ಜ್ಞಾಯಕಸ್ವಭಾವ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ
ಜ್ಞಾನೀಕೇ ಉನಕಾ ನಿಷೇಧ ಹೈ; ಅತಃ ಜ್ಞಾನೀಕೋ ಉನಕೇ ಪ್ರತಿ ರಾಗಪ್ರೀತಿ ನಹೀಂ ಹೈ . ಪರದ್ರವ್ಯ, ಪರಭಾವ ಸಂಸಾರಮೇಂ
ಭ್ರಮಣಕೇ ಕಾರಣ ಹೈಂ; ಯದಿ ಉನಕೇ ಪ್ರತಿ ಪ್ರೀತಿ ಕರೇ ತೋ ಜ್ಞಾನೀ ಕೈಸಾ ?..೨೧೭..
ಅಬ ಇಸ ಅರ್ಥಕಾ ಕಲಶರೂಪ ಔರ ಆಗಾಮೀ ಕಥನಕಾ ಸೂಚಕ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ :[ಇಹ ಅಕಷಾಯಿತವಸ್ತ್ರೇ ] ಜೈಸೇ ಲೋಧ ಔರ ಫಿ ಟಕರೀ ಇತ್ಯಾದಿಸೇ ಜೋೇ ಕಸಾಯಲಾ
ನಹೀಂ ಕಿಯಾ ಗಯಾ ಹೋ ಐಸೇ ವಸ್ತ್ರಮೇಂ [ರಂಗಯುಕ್ತಿಃ ] ರಂಗಕಾ ಸಂಯೋಗ, [ಅಸ್ವೀಕೃತಾ ] ವಸ್ತ್ರಕೇ ದ್ವಾರಾ ಅಂಗೀಕಾರ
ನ ಕಿಯಾ ಜಾನೇಸೇ, [ಬಹಿಃ ಏವ ಹಿ ಲುಠತಿ ] ಊ ಪರ ಹೀ ಲೌಟತಾ ಹೈ (ರಹ ಜಾತಾ ಹೈ)
ವಸ್ತ್ರಕೇ ಭೀತರ ಪ್ರವೇಶ
ನಹೀಂ ಕರತಾ, [ಜ್ಞಾನಿನಃ ರಾಗರಸರಿಕ್ತತಯಾ ಕರ್ಮ ಪರಿಗ್ರಹಭಾವಂ ನ ಹಿ ಏತಿ ] ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಜ್ಞಾನೀ ರಾಗರೂಪ ರಸಸೇ
ರಹಿತ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಕರ್ಮೋದಯಕಾ ಭೋಗ ಉಸೇ ಪರಿಗ್ರಹತ್ವಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ನಹೀಂ ಹೋತಾ
.
ಭಾವಾರ್ಥ :ಜೈಸೇ ಲೋಧ ಔರ ಫಿ ಟಕರೀ ಇತ್ಯಾದಿಕೇ ಲಗಾಯೇ ಬಿನಾ ವಸ್ತ್ರಮೇಂ ರಂಗ ನಹೀಂ ಚಢತಾ
ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ರಾಗಭಾವಕೇ ಬಿನಾ ಜ್ಞಾನೀಕೇ ಕರ್ಮೋದಯಕಾ ಭೋಗ ಪರಿಗ್ರಹತ್ವಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ನಹೀಂ ಹೋತಾ .೧೪೮.
ಅಬ ಪುನಃ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಕಿ :
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ :[ಯತಃ ] ಕ್ಯೋಂಕಿ [ಜ್ಞಾನವಾನ್ ] ಜ್ಞಾನೀ [ಸ್ವರಸತಃ ಅಪಿ ] ನಿಜ ರಸಸೇ ಹೀ
[ಸರ್ವರಾಗರಸವರ್ಜನಶೀಲಃ ] ಸರ್ವ ರಾಗರಸಕೇ ತ್ಯಾಗರೂಪ ಸ್ವಭಾವವಾಲಾ [ಸ್ಯಾತ್ ] ಹೈ, [ತತಃ ] ಇಸಲಿಯೇ

Page 341 of 642
PDF/HTML Page 374 of 675
single page version

ಣಾಣೀ ರಾಗಪ್ಪಜಹೋ ಸವ್ವದವ್ವೇಸು ಕಮ್ಮಮಜ್ಝಗದೋ .
ಣೋ ಲಿಪ್ಪದಿ ರಜಏಣ ದು ಕದ್ದಮಮಜ್ಝೇ ಜಹಾ ಕಣಯಂ ..೨೧೮..
ಅಣ್ಣಾಣೀ ಪುಣ ರತ್ತೋ ಸವ್ವದವ್ವೇಸು ಕಮ್ಮಮಜ್ಝಗದೋ .
ಲಿಪ್ಪದಿ ಕಮ್ಮರಏಣ ದು ಕದ್ದಮಮಜ್ಝೇ ಜಹಾ ಲೋಹಂ ..೨೧೯..
ಜ್ಞಾನೀ ರಾಗಪ್ರಹಾಯಕಃ ಸರ್ವದ್ರವ್ಯೇಷು ಕರ್ಮಮಧ್ಯಗತಃ .
ನೋ ಲಿಪ್ಯತೇ ರಜಸಾ ತು ಕರ್ದಮಮಧ್ಯೇ ಯಥಾ ಕನಕಮ್ ..೨೧೮..
ಅಜ್ಞಾನೀ ಪುನಾ ರಕ್ತ : ಸರ್ವದ್ರವ್ಯೇಷು ಕರ್ಮಮಧ್ಯಗತಃ .
ಲಿಪ್ಯತೇ ಕರ್ಮರಜಸಾ ತು ಕರ್ದಮಮಧ್ಯೇ ಯಥಾ ಲೋಹಮ್ ..೨೧೯..
ಯಥಾ ಖಲು ಕನಕಂ ಕರ್ದಮಮಧ್ಯಗತಮಪಿ ಕರ್ದಮೇನ ನ ಲಿಪ್ಯತೇ, ತದಲೇಪಸ್ವಭಾವತ್ವಾತ್, ತಥಾ ಕಿಲ
[ಏಷಃ ] ವಹ [ಕರ್ಮಮಧ್ಯಪತಿತಃ ಅಪಿ ] ಕರ್ಮಕೇ ಬೀಚ ಪಡಾ ಹುಆ ಭೀ [ಸಕಲಕರ್ಮಭಿಃ ] ಸರ್ವ ಕರ್ಮೋಂಸೇ
[ನ ಲಿಪ್ಯತೇ ] ಲಿಪ್ತ ನಹೀಂ ಹೋತಾ
.೧೪೯.
ಅಬ ಇಸೀ ಅರ್ಥಕಾ ವಿವೇಚನ ಗಾಥಾಓಂ ದ್ವಾರಾ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಹೋ ದ್ರವ್ಯ ಸಬಮೇಂ ರಾಗವರ್ಜಕ ಜ್ಞಾನಿ ಕರ್ಮೋಂ ಮಧ್ಯಮೇಂ .
ಪರ ಕರ್ಮರಜಸೇ ಲಿಪ್ತ ನಹಿಂ, ಜ್ಯೋಂ ಕನಕ ಕರ್ದಮಮಧ್ಯಮೇಂ ..೨೧೮..
ಪರ ದ್ರವ್ಯ ಸಬಮೇಂ ರಾಗಶೀಲ ಅಜ್ಞಾನಿ ಕರ್ಮೋಂ ಮಧ್ಯಮೇಂ .
ವಹ ಕರ್ಮರಜಸೇ ಲಿಪ್ತ ಹೋ, ಜ್ಯೋಂ ಲೋಹ ಕರ್ದಮಮಧ್ಯಮೇಂ ..೨೧೯..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಜ್ಞಾನೀ ] ಜ್ಞಾನೀ [ಸರ್ವದ್ರವ್ಯೇಷು ] ಜೋ ಕಿ ಸರ್ವ ದ್ರವ್ಯೋಂಕೇ ಪ್ರತಿ [ರಾಗಪ್ರಹಾಯಕಃ ]
ರಾಗಕೋ ಛೋಡನೇವಾಲಾ ಹೈ ವಹ [ಕರ್ಮಮಧ್ಯಗತಃ ] ಕ ರ್ಮಕೇ ಮಧ್ಯಮೇಂ ರಹಾ ಹುಆ ಹೋ [ತು ] ತೋ ಭೀ [ರಜಸಾ ]
ಕ ರ್ಮರೂಪ ರಜಸೇ [ನೋ ಲಿಪ್ಯತೇ ] ಲಿಪ್ತ ನಹೀಂ ಹೋತಾ
[ಯಥಾ ] ಜೈಸೇ [ಕನಕಮ್ ] ಸೋನಾ [ಕರ್ದಮಮಧ್ಯೇ ]
ಕೀಚಡಕೇ ಬೀಚ ಪಡಾ ಹುಆ ಹೋ ತೋ ಭೀ ಲಿಪ್ತ ನಹೀಂ ಹೋತಾ . [ಪುನಃ ] ಔರ [ಅಜ್ಞಾನೀ ] ಅಜ್ಞಾನೀ
[ಸರ್ವದ್ರವ್ಯೇಷು ] ಜೋ ಕಿ ಸರ್ವ ದ್ರವ್ಯೋಂಕೇ ಪ್ರತಿ [ರಕ್ತಃ ] ರಾಗೀ ಹೈ ವಹ [ಕರ್ಮಮಧ್ಯಗತಃ ] ಕ ರ್ಮಕೇ ಮಧ್ಯ ರಹಾ
ಹುಆ [ಕರ್ಮರಜಸಾ ] ಕ ರ್ಮರಜಸೇ [ಲಿಪ್ಯತೇ ತು ] ಲಿಪ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ
[ಯಥಾ ] ಜೈಸೇ [ಲೋಹಮ್ ] ಲೋಹಾ
[ಕರ್ದಮಮಧ್ಯೇ ] ಕೀಚಡಕೇ ಬೀಚ ರಹಾ ಹುಆ ಲಿಪ್ತ ಹೋ ಜಾತಾ ಹೈೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಉಸೇ ಜಂಗ ಲಗ ಜಾತೀ ಹೈ) .
ಟೀಕಾ :ಜೈಸೇ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಸೋನಾ ಕೀಚಡಕೇ ಬೀಚ ಪಡಾ ಹೋ ತೋ ಭೀ ವಹ ಕೀಚಡಸೇ ಲಿಪ್ತ ನಹೀಂ

Page 342 of 642
PDF/HTML Page 375 of 675
single page version

ಜ್ಞಾನೀ ಕರ್ಮಮಧ್ಯಗತೋಽಪಿ ಕರ್ಮಣಾ ನ ಲಿಪ್ಯತೇ, ಸರ್ವಪರದ್ರವ್ಯಕೃತರಾಗತ್ಯಾಗಶೀಲತ್ವೇ ಸತಿ ತದಲೇಪ-
ಸ್ವಭಾವತ್ವಾತ್
. ಯಥಾ ಲೋಹಂ ಕರ್ದಮಮಧ್ಯಗತಂ ಸತ್ಕರ್ದಮೇನ ಲಿಪ್ಯತೇ, ತಲ್ಲೇಪಸ್ವಭಾವತ್ವಾತ್, ತಥಾ ಕಿಲಾಜ್ಞಾನೀ
ಕರ್ಮಮಧ್ಯಗತಃ ಸನ್ ಕರ್ಮಣಾ ಲಿಪ್ಯತೇ, ಸರ್ವಪರದ್ರವ್ಯಕೃತರಾಗೋಪಾದಾನಶೀಲತ್ವೇ ಸತಿ ತಲ್ಲೇಪಸ್ವಭಾವತ್ವಾತ್ .
(ಶಾರ್ದೂಲವಿಕ್ರೀಡಿತ)
ಯಾದ್ರಕ್ ತಾದ್ರಗಿಹಾಸ್ತಿ ತಸ್ಯ ವಶತೋ ಯಸ್ಯ ಸ್ವಭಾವೋ ಹಿ ಯಃ
ಕರ್ತುಂ ನೈಷ ಕಥಂಚನಾಪಿ ಹಿ ಪರೈರನ್ಯಾದ್ರಶಃ ಶಕ್ಯತೇ .
ಅಜ್ಞಾನಂ ನ ಕದಾಚನಾಪಿ ಹಿ ಭವೇಜ್ಜ್ಞಾನಂ ಭವತ್ಸನ್ತತಂ
ಜ್ಞಾನಿನ್ ಭುಂಕ್ಷ್ವ ಪರಾಪರಾಧಜನಿತೋ ನಾಸ್ತೀಹ ಬನ್ಧಸ್ತವ
..೧೫೦..
ಹೋತಾ, (ಅರ್ಥಾತ್ ಉಸೇ ಜಂಗ ನಹೀಂ ಲಗತೀ) ಕ್ಯೋಂಕಿ ಉಸಕಾ ಸ್ವಭಾವ ಕೀಚಡಸೇ ಅಲಿಪ್ತ ರಹನಾ ಹೈ, ಇಸೀಪ್ರಕಾರ
ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಜ್ಞಾನೀ ಕರ್ಮಕೇ ಮಧ್ಯ ರಹಾ ಹುಆ ಹೋ ತಥಾಪಿ ವಹ ಕರ್ಮಸೇ ಲಿಪ್ತ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಸರ್ವ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ
ಪ್ರತಿ ಕಿಯೇ ಜಾನೇವಾಲಾ ರಾಗ ಉಸಕಾ ತ್ಯಾಗರೂಪ ಸ್ವಭಾವಪನಾ ಹೋನೇಸೇ ಜ್ಞಾನೀ ಕರ್ಮಸೇ ಅಲಿಪ್ತ ರಹನೇಕೇ
ಸ್ವಭಾವವಾಲಾ ಹೈ
. ಜೈಸೇ ಕೀಚಡಕೇ ಬೀಚ ಪಡಾ ಹುಆ ಲೋಹಾ ಕೀಚಡಸೇ ಲಿಪ್ತ ಹೋ ಜಾತಾ ಹೈ, (ಅರ್ಥಾತ್ ಉಸಮೇಂ
ಜಂಗ ಲಗ ಜಾತೀ ಹೈ) ಕ್ಯೋಂಕಿ ಉಸಕಾ ಸ್ವಭಾವ ಕೀಚಡಸೇ ಲಿಪ್ತ ಹೋನಾ ಹೈ, ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಅಜ್ಞಾನೀ
ಕರ್ಮಕೇ ಮಧ್ಯ ರಹಾ ಹುಆ ಕರ್ಮಸೇ ಲಿಪ್ತ ಹೋ ಜಾತಾ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಸರ್ವ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ಪ್ರತಿ ಕಿಯೇ ಜಾನೇವಾಲಾ ರಾಗ
ಉಸಕಾ ಗ್ರಹಣರೂಪ ಸ್ವಭಾವಪನಾ ಹೋನೇಸೇ ಅಜ್ಞಾನೀ ಕರ್ಮಸೇ ಲಿಪ್ತ ಹೋನೇಕೇ ಸ್ವಭಾವವಾಲಾ ಹೈ
.
ಭಾವಾರ್ಥ :ಜೈಸೇ ಕೀಚಡಮೇಂ ಪಡೇ ಹುಏ ಸೋನೇಕೋ ಜಂಗ ನಹೀಂ ಲಗತೀ ಔರ ಲೋಹೇಕೋ ಲಗ ಜಾತೀ ಹೈ,
ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಕರ್ಮಕೇ ಮಧ್ಯ ರಹಾ ಹುಆ ಜ್ಞಾನೀ ಕರ್ಮಸೇ ನಹೀಂ ಬಂಧತಾ ತಥಾ ಅಜ್ಞಾನೀ ಬಂಧ ಜಾತಾ ಹೈ . ಯಹ ಜ್ಞಾನ
-ಅಜ್ಞಾನಕೀ ಮಹಿಮಾ ಹೈ ..೨೧೮-೨೧೯..
ಅಬ ಇಸ ಅರ್ಥಕಾ ಔರ ಆಗಾಮೀ ಕಥನಕಾ ಸೂಚಕ ಕಲಶರೂಪ ಕಾವ್ಯ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ :[ಇಹ ] ಇಸ ಲೋಕ ಮೇಂ [ಯಸ್ಯ ಯಾದ್ರಕ್ ಯಃ ಹಿ ಸ್ವಭಾವಃ ತಾದ್ರಕ್ ತಸ್ಯ ವಶತಃ
ಅಸ್ತಿ ] ಜಿಸ ವಸ್ತುಕಾ ಜೈಸಾ ಸ್ವಭಾವ ಹೋತಾ ಹೈ ಉಸಕಾ ವೈಸಾ ಸ್ವಭಾವ ಉಸ ವಸ್ತುಕೇ ಅಪನೇ ವಶಸೇ ಹೀ (ಅಪನೇ
ಆಧೀನ ಹೀ) ಹೋತಾ ಹೈ
. [ಏಷಃ ] ಐಸಾ ವಸ್ತುಕಾ ಜೋ ಸ್ವಭಾವ ವಹ, [ಪರೈಃ ] ಪರವಸ್ತುಓಂಕೇ ದ್ವಾರಾ [ಕಥಂಚನ
ಅಪಿ ಹಿ ] ಕಿಸೀ ಭೀ ಪ್ರಕಾರಸೇ [ಅನ್ಯಾದ್ರಶಃ ] ಅನ್ಯ ಜೈಸಾ [ಕರ್ತುಂ ನ ಶಕ್ಯತೇ ] ನಹೀಂ ಕಿಯಾ ಜಾ ಸಕತಾ .
[ಹಿ ] ಇಸಲಿಯೇ [ಸನ್ತತಂ ಜ್ಞಾನಂ ಭವತ್ ] ಜೋ ನಿರನ್ತರ ಜ್ಞಾನರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತಾ ಹೈ ವಹ [ಕದಾಚನ ಅಪಿ
ಅಜ್ಞಾನಂ ನ ಭವೇತ್ ]
ಕ ಭೀ ಭೀ ಅಜ್ಞಾನ ನಹೀಂ ಹೋತಾ; [ಜ್ಞಾನಿನ್ ] ಇಸಲಿಯೇ ಹೇ ಜ್ಞಾನೀ ! [ಭುಂಕ್ಷ್ವ ] ತೂ
(ಕ ರ್ಮೋದಯಜನಿತ) ಉಪಭೋಗಕೋ ಭೋಗ, [ಇಹ ] ಇಸ ಜಗತಮೇಂ [ಪರ-ಅಪರಾಧ-ಜನಿತಃ ಬನ್ಧಃ ತವ ನಾಸ್ತಿ ]
ಪರಕೇ ಅಪರಾಧಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲಾ ಬನ್ಧ ತುಝೇ ನಹೀಂ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಪರಕೇ ಅಪರಾಧಸೇ ತುಝೇ ಬನ್ಧ ನಹೀಂ ಹೋತಾ)
.
ಭಾವಾರ್ಥ :ವಸ್ತುಕಾ ಸ್ವಭಾವ ವಸ್ತುಕೇ ಅಪನೇ ಆಧೀನ ಹೀ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ ಜೋ ಆತ್ಮಾ ಸ್ವಯಂ

Page 343 of 642
PDF/HTML Page 376 of 675
single page version

ಭುಂಜಂತಸ್ಸ ವಿ ವಿವಿಹೇ ಸಚ್ಚಿತ್ತಾಚಿತ್ತಮಿಸ್ಸಿಏ ದವ್ವೇ .
ಸಂಖಸ್ಸ ಸೇದಭಾವೋ ಣ ವಿ ಸಕ್ಕದಿ ಕಿಣ್ಹಗೋ ಕಾದುಂ ..೨೨೦..
ತಹ ಣಾಣಿಸ್ಸ ವಿ ವಿವಿಹೇ ಸಚ್ಚಿತ್ತಾಚಿತ್ತಮಿಸ್ಸಿಏ ದವ್ವೇ .
ಭುಂಜಂತಸ್ಸ ವಿ ಣಾಣಂ ಣ ಸಕ್ಕಮಣ್ಣಾಣದಂ ಣೇದುಂ ..೨೨೧..
ಜಇಯಾ ಸ ಏವ ಸಂಖೋ ಸೇದಸಹಾವಂ ತಯಂ ಪಜಹಿದೂಣ .
ಗಚ್ಛೇಜ್ಜ ಕಿಣ್ಹಭಾವಂ ತಇಯಾ ಸುಕ್ಕತ್ತಣಂ ಪಜಹೇ ..೨೨೨..
ತಹ ಣಾಣೀ ವಿ ಹು ಜಇಯಾ ಣಾಣಸಹಾವಂ ತಯಂ ಪಜಹಿದೂಣ .
ಅಣ್ಣಾಣೇಣ ಪರಿಣದೋ ತಇಯಾ ಅಣ್ಣಾಣದಂ ಗಚ್ಛೇ ..೨೨೩..
ಜ್ಞಾನರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತಾ ಹೈ ಉಸೇ ಪರದ್ರವ್ಯ ಅಜ್ಞಾನರೂಪ ಕಭೀ ಭೀ ಪರಿಣಮಿತ ನಹೀಂ ಕರಾ ಸಕತಾ . ಐಸಾ
ಹೋನೇಸೇ ಯಹಾಂ ಜ್ಞಾನೀಸೇ ಕಹಾ ಹೈ ಕಿತುಝೇ ಪರಕೇ ಅಪರಾಧಸೇ ಬನ್ಧ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ಇಸಲಿಯೇ ತೂ ಉಪಭೋಗಕೋ
ಭೋಗ . ತೂ ಐಸೀ ಶಂಕಾ ಮತ ಕರ ಕಿ ಉಪಭೋಗಕೇ ಭೋಗನೇಸೇ ಮುಝೇ ಬನ್ಧ ಹೋಗಾ . ಯದಿ ಐಸೀ ಶಂಕಾ ಕರೇಗಾ
ತೋ ‘ಪರದ್ರವ್ಯಸೇ ಆತ್ಮಾಕಾ ಬುರಾ ಹೋತಾ ಹೈ’ ಐಸೀ ಮಾನ್ಯತಾಕಾ ಪ್ರಸಂಗ ಆ ಜಾಯೇಗಾ . ಇಸಪ್ರಕಾರ ಯಹಾಂ ಪರದ್ರವ್ಯಸೇ
ಅಪನಾ ಬುರಾ ಹೋನಾ ಮಾನನೇಕೀ ಜೀವಕೀ ಶಂಕಾ ಮಿಟಾಈ ಹೈ; ಯಹ ನಹೀಂ ಸಮಝನಾ ಚಾಹಿಯೇ ಕಿ ಭೋಗ ಭೋಗನೇಕೀ
ಪ್ರೇರಣಾ ಕರಕೇ ಸ್ವಚ್ಛಂದ ಕರ ದಿಯಾ ಹೈ
. ಸ್ವೇಚ್ಛಾಚಾರೀ ಹೋನಾ ತೋ ಅಜ್ಞಾನಭಾವ ಹೈ ಯಹ ಆಗೇ ಕಹೇಂಗೇ .೧೫೦.
ಅಬ ಇಸೀ ಅರ್ಥಕೋ ದೃಷ್ಟಾನ್ತ ದ್ವಾರಾ ದೃಢ ಕರತೇ ಹೈಂ :
ಜ್ಯೋಂ ಶಂಖ ವಿವಿಧ ಸಚಿತ್ತ, ಮಿಶ್ರ, ಅಚಿತ್ತ ವಸ್ತೂ ಭೋಗತೇ .
ಪರ ಶಂಖಕೇ ಶುಕ್ಲತ್ವಕೋ ನಹಿಂ, ಕೃಷ್ಣ ಕೋಈ ಕರ ಸಕೇ ..೨೨೦..
ತ್ಯೋಂ ಜ್ಞಾನಿ ಭೀ ಮಿಶ್ರಿತ, ಸಚಿತ್ತ, ಅಚಿತ್ತ ವಸ್ತೂ ಭೋಗತೇ .
ಪರ ಜ್ಞಾನ ಜ್ಞಾನೀಕಾ ನಹೀಂ, ಅಜ್ಞಾನ ಕೋಈ ಕರ ಸಕೇ ..೨೨೧..
ಜಬ ಹೀ ಸ್ವಯಂ ವಹ ಶಂಖ, ತಜಕರ ಸ್ವೀಯ ಶ್ವೇತಸ್ವಭಾವಕೋ .
ಪಾವೇ ಸ್ವಯಂ ಕೃಷ್ಣತ್ವ ತಬ ಹೀ, ಛೋಡತಾ ಶುಕ್ಲತ್ವಕೋ ..೨೨೨..
ತ್ಯೋಂ ಜ್ಞಾನಿ ಭೀ ಜಬ ಹೀ ಸ್ವಯಂ ನಿಜ, ಛೋಡ ಜ್ಞಾನಸ್ವಭಾವಕೋ .
ಅಜ್ಞಾನಭಾವೋಂ ಪರಿಣಮೇ, ಅಜ್ಞಾನತಾಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋ ..೨೨೩..

Page 344 of 642
PDF/HTML Page 377 of 675
single page version

ಭುಞ್ಜಾನಸ್ಯಾಪಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಸಚಿತ್ತಾಚಿತ್ತಮಿಶ್ರಿತಾನಿ ದ್ರವ್ಯಾಣಿ .
ಶಂಖಸ್ಯ ಶ್ವೇತಭಾವೋ ನಾಪಿ ಶಕ್ಯತೇ ಕೃಷ್ಣಕಃ ಕರ್ತುಮ್ ..೨೨೦..
ತಥಾ ಜ್ಞಾನಿನೋಽಪಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಸಚಿತ್ತಾಚಿತ್ತಮಿಶ್ರಿತಾನಿ ದ್ರವ್ಯಾಣಿ .
ಭುಞ್ಜಾನಸ್ಯಾಪಿ ಜ್ಞಾನಂ ನ ಶಕ್ಯಮಜ್ಞಾನತಾಂ ನೇತುಮ್ ..೨೨೧..
ಯದಾ ಸ ಏವ ಶಂಖಃ ಶ್ವೇತಸ್ವಭಾವಂ ತಕಂ ಪ್ರಹಾಯ .
ಗಚ್ಛೇತ್ ಕೃಷ್ಣಭಾವಂ ತದಾ ಶುಕ್ಲತ್ವಂ ಪ್ರಜಹ್ಯಾತ್ ..೨೨೨..
ತಥಾ ಜ್ಞಾನ್ಯಪಿ ಖಲು ಯದಾ ಜ್ಞಾನಸ್ವಭಾವಂ ತಕಂ ಪ್ರಹಾಯ .
ಅಜ್ಞಾನೇನ ಪರಿಣತಸ್ತದಾ ಅಜ್ಞಾನತಾಂ ಗಚ್ಛೇತ್ ..೨೨೩..
ಯಥಾ ಖಲು ಶಂಖಸ್ಯ ಪರದ್ರವ್ಯಮುಪಭುಂಜಾನಸ್ಯಾಪಿ ನ ಪರೇಣ ಶ್ವೇತಭಾವಃ ಕೃಷ್ಣಃ ಕರ್ತುಂ ಶಕ್ಯೇತ, ಪರಸ್ಯ
ಪರಭಾವತ್ವನಿಮಿತ್ತತ್ವಾನುಪಪತ್ತೇಃ, ತಥಾ ಕಿಲ ಜ್ಞಾನಿನಃ ಪರದ್ರವ್ಯಮುಪಭುಂಜಾನಸ್ಯಾಪಿ ನ ಪರೇಣ ಜ್ಞಾನಮಜ್ಞಾನಂ
ಕರ್ತುಂ ಶಕ್ಯೇತ, ಪರಸ್ಯ ಪರಭಾವತ್ವನಿಮಿತ್ತತ್ವಾನುಪಪತ್ತೇಃ
. ತತೋ ಜ್ಞಾನಿನಃ ಪರಾಪರಾಧನಿಮಿತ್ತೋ ನಾಸ್ತಿ ಬನ್ಧಃ .
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಶಂಖಸ್ಯ ] ಜೈಸೇ ಶಂಖ [ವಿವಿಧಾನಿ ] ಅನೇಕ ಪ್ರಕಾರಕೇ
[ಸಚಿತ್ತಾಚಿತ್ತಮಿಶ್ರಿತಾನಿ ] ಸಚಿತ್ತ, ಅಚಿತ್ತ ಔರ ಮಿಶ್ರ [ದ್ರವ್ಯಾಣಿ ] ದ್ರವ್ಯೋಂಕೋ [ಭುಞ್ಜಾನಸ್ಯ ಅಪಿ ]
ಭೋಗತಾ ಹೈ
ಖಾತಾ ಹೈ ತಥಾಪಿ [ಶ್ವೇತಭಾವಃ ] ಉಸಕಾ ಶ್ವೇತಭಾವ [ಕೃಷ್ಣಕಃ ಕರ್ತುಂ ನ ಅಪಿ ಶಕ್ಯತೇ ]
(ಕಿಸೀಕೇ ದ್ವಾರಾ) ಕಾಲಾ ನಹೀಂ ಕಿಯಾ ಜಾ ಸಕತಾ, [ತಥಾ ] ಇಸೀಪ್ರಕಾರ [ಜ್ಞಾನಿನಃ ಅಪಿ ] ಜ್ಞಾನೀ ಭೀ
[ವಿವಿಧಾನಿ ] ಅನೇಕ ಪ್ರಕಾರಕೇ [ಸಚಿತ್ತಾಚಿತ್ತಮಿಶ್ರಿತಾನಿ ] ಸಚಿತ್ತ, ಅಚಿತ್ತ ಔರ ಮಿಶ್ರ [ದ್ರವ್ಯಾಣಿ ]
ದ್ರವ್ಯೋಂಕೋ [ಭುಞ್ಜಾನಸ್ಯ ಅಪಿ ] ಭೋಗೇ ತಥಾಪಿ ಉಸಕೇ [ಜ್ಞಾನಂ ] ಜ್ಞಾನಕೋ [ಅಜ್ಞಾನತಾಂ ನೇತುಮ್ ನ ಶಕ್ಯಮ್ ]
(ಕಿಸೀಕೇ ದ್ವಾರಾ) ಅಜ್ಞಾನರೂಪ ನಹೀಂ ಕಿಯಾ ಜಾ ಸಕತಾ
.
[ಯದಾ ] ಜಬ [ಸಃ ಏವ ಶಂಖಃ ] ವಹೀ ಶಂಖ (ಸ್ವಯಂ) [ತಕಂ ಶ್ವೇತಸ್ವಭಾವಂ ] ಉಸ ಶ್ವೇತ ಸ್ವಭಾವಕೋ
[ಪ್ರಹಾಯ ] ಛೋಡಕರ [ಕೃಷ್ಣಭಾವಂ ಗಚ್ಛೇತ್ ] ಕೃ ಷ್ಣಭಾವಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ (ಕೃ ಷ್ಣರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತಾ ಹೈ)
[ತದಾ ] ತಬ [ಶುಕ್ಲತ್ವಂ ಪ್ರಜಹ್ಯಾತ್ ] ಶುಕ್ಲತ್ವಕೋ ಛೋಡ ದೇತಾ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಕಾಲಾ ಹೋ ಜಾತಾ ಹೈ), [ತಥಾ ]
ಇಸೀಪ್ರಕಾರ [ಖಲು ] ವಾಸ್ತವಮೇಂ [ಜ್ಞಾನೀ ಅಪಿ ] ಜ್ಞಾನೀ ಭೀ (ಸ್ವಯಂ) [ಯದಾ ] ಜಬ [ತಕಂ ಜ್ಞಾನಸ್ವಭಾವಂ ]
ಉಸ ಜ್ಞಾನಸ್ವಭಾವಕೋ [ಪ್ರಹಾಯ ] ಛೋಡಕರ [ಅಜ್ಞಾನೇನ ] ಅಜ್ಞಾನರೂಪ [ಪರಿಣತಃ ] ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತಾ ಹೈ
[ತದಾ ] ತಬ [ಅಜ್ಞಾನತಾಂ ] ಅಜ್ಞಾನತಾಕೋ [ಗಚ್ಛೇತ್ ] ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಜೈಸೇ ಯದಿ ಶಂಖ ಪರದ್ರವ್ಯಕೋ ಭೋಗೇಖಾಯೇ ತಥಾಪಿ ಉಸಕಾ ಶ್ವೇತಪನ ಪರಕೇ ದ್ವಾರಾ ಕಾಲಾ
ನಹೀಂ ಕಿಯಾ ಜಾ ಸಕತಾ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಪರ ಅರ್ಥಾತ್ ಪರದ್ರವ್ಯ ಕಿಸೀ ದ್ರವ್ಯಕೋ ಪರಭಾವಸ್ವರೂಪ ಕರನೇಕಾ ನಿಮಿತ್ತ
(ಅರ್ಥಾತ್ ಕಾರಣ) ನಹೀಂ ಹೋ ಸಕತಾ, ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಯದಿ ಜ್ಞಾನೀ ಪರದ್ರವ್ಯಕೋ ಭೋಗೇ ತೋ ಭೀ ಉಸಕಾ ಜ್ಞಾನ ಪರಕೇ

Page 345 of 642
PDF/HTML Page 378 of 675
single page version

ಯಥಾ ಚ ಯದಾ ಸ ಏವ ಶಂಖಃ ಪರದ್ರವ್ಯಮುಪಭುಂಜಾನೋಽನುಪಭುಂಜಾನೋ ವಾ ಶ್ವೇತಭಾವಂ ಪ್ರಹಾಯ ಸ್ವಯಮೇವ ಕೃಷ್ಣಭಾವೇನ
ಪರಿಣಮತೇ ತದಾಸ್ಯ ಶ್ವೇತಭಾವಃ ಸ್ವಯಂಕೃತಃ ಕೃಷ್ಣಭಾವಃ ಸ್ಯಾತ್, ತಥಾ ಯದಾ ಸ ಏವ ಜ್ಞಾನೀ
ಪರದ್ರವ್ಯಮುಪಭುಂಜಾನೋಽನುಪಭುಂಜಾನೋ ವಾ ಜ್ಞಾನಂ ಪ್ರಹಾಯ ಸ್ವಯಮೇವಾಜ್ಞಾನೇನ ಪರಿಣಮತೇ ತದಾಸ್ಯ ಜ್ಞಾನಂ
ಸ್ವಯಂಕೃತಮಜ್ಞಾನಂ ಸ್ಯಾತ್
. ತತೋ ಜ್ಞಾನಿನೋ ಯದಿ (ಬಂಧಃ) ಸ್ವಾಪರಾಧನಿಮಿತ್ತೋ ಬನ್ಧಃ .
(ಶಾರ್ದೂಲವಿಕ್ರೀಡಿತ)
ಜ್ಞಾನಿನ್ ಕರ್ಮ ನ ಜಾತು ಕರ್ತುಮುಚಿತಂ ಕಿಂಚಿತ್ತಥಾಪ್ಯುಚ್ಯತೇ
ಭುಂಕ್ಷೇ ಹನ್ತ ನ ಜಾತು ಮೇ ಯದಿ ಪರಂ ದುರ್ಭುಕ್ತ ಏವಾಸಿ ಭೋಃ
.
ಬನ್ಧಃ ಸ್ಯಾದುಪಭೋಗತೋ ಯದಿ ನ ತತ್ಕಿಂ ಕಾಮಚಾರೋಽಸ್ತಿ ತೇ
ಜ್ಞಾನಂ ಸನ್ವಸ ಬನ್ಧಮೇಷ್ಯಪರಥಾ ಸ್ವಸ್ಯಾಪರಾಧಾದ್ ಧ್ರುವಮ್
..೧೫೧..
44
ದ್ವಾರಾ ಅಜ್ಞಾನ ನಹೀಂ ಕಿಯಾ ಜಾ ಸಕತಾ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಪರ ಅರ್ಥಾತ್ ಪರದ್ರವ್ಯ ಕಿಸೀ ದ್ರವ್ಯಕೋ ಪರಭಾವಸ್ವರೂಪ
ಕರನೇಕಾ ನಿಮಿತ್ತ ನಹೀಂ ಹೋ ಸಕತಾ
. ಇಸಲಿಯೇ ಜ್ಞಾನೀಕೋ ಪರಕೇ ಅಪರಾಧಕೇ ನಿಮಿತ್ತಸೇ ಬನ್ಧ ನಹೀಂ ಹೋತಾ .
ಔರ ಜಬ ವಹೀ ಶಂಖ, ಪರದ್ರವ್ಯಕೋ ಭೋಗತಾ ಹುಆ ಅಥವಾ ನ ಭೋಗತಾ ಹುಆ, ಶ್ವೇತಭಾವಕೋ ಛೋಡಕರ
ಸ್ವಯಮೇವ ಕೃಷ್ಣರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತಾ ಹೈ ತಬ ಉಸಕಾ ಶ್ವೇತಭಾವ ಸ್ವಯಂಕೃತ ಕೃಷ್ಣಭಾವ ಹೋತಾ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್
ಸ್ವಯಮೇವ ಕಿಯೇ ಗಯೇ ಕೃಷ್ಣಭಾವರೂಪ ಹೋತಾ ಹೈ), ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಜಬ ವಹ ಜ್ಞಾನೀ, ಪರದ್ರವ್ಯಕೋ ಭೋಗತಾ ಹುಆ
ಅಥವಾ ನ ಭೋಗತಾ ಹುಆ, ಜ್ಞಾನಕೋ ಛೋಡಕರ ಸ್ವಯಮೇವ ಅಜ್ಞಾನರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತಾ ಹೈ ತಬ ಉಸಕಾ ಜ್ಞಾನ
ಸ್ವಯಂಕೃತ ಅಜ್ಞಾನ ಹೋತಾ ಹೈ
. ಇಸಲಿಯೇ ಜ್ಞಾನೀಕೇ ಯದಿ (ಬನ್ಧ) ಹೋ ತೋ ವಹ ಅಪನೇ ಹೀ ಅಪರಾಧಕೇ ನಿಮಿತ್ತಸೇ
(ಅರ್ಥಾತ್ ಸ್ವಯಂ ಹೀ ಅಜ್ಞಾನರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋ ತಬ) ಬನ್ಧ ಹೋತಾ ಹೈ .
ಭಾವಾರ್ಥ :ಜೈಸೇ ಶ್ವೇತ ಶಂಖ ಪರಕೇ ಭಕ್ಷಣಸೇ ಕಾಲಾ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ಕಿನ್ತು ಜಬ ವಹ ಸ್ವಯಂ ಹೀ
ಕಾಲಿಮಾರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತಾ ಹೈ ತಬ ಕಾಲಾ ಹೋ ಜಾತಾ ಹೈ, ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಜ್ಞಾನೀ ಪರಕೇ ಉಪಭೋಗಸೇ ಅಜ್ಞಾನೀ
ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ಕಿನ್ತು ಜಬ ಸ್ವಯಂ ಹೀ ಅಜ್ಞಾನರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತಾ ಹೈ ತಬ ಅಜ್ಞಾನೀ ಹೋತಾ ಹೈ ಔರ ತಬ ಬನ್ಧ
ಕರತಾ ಹೈ
..೨೨೦ ಸೇ ೨೨೩..
ಅಬ ಇಸಕಾ ಕಲಶರೂಪ ಕಾವ್ಯ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ :[ಜ್ಞಾನಿನ್ ] ಹೇ ಜ್ಞಾನೀ, [ಜಾತು ಕಿಚಿಂತ್ ಕರ್ಮ ಕರ್ತುಮ್ ಉಚಿತಂ ನ ] ತುಝೇೇ ಕ ಭೀ ಕೋಈ
ಭೀ ಕರ್ಮ ಕ ರನಾ ಉಚಿತ ನಹೀಂ ಹೈ [ತಥಾಪಿ ] ತಥಾಪಿ [ಯದಿ ಉಚ್ಯತೇ ] ಯದಿ ತೂ ಯಹ ಕಹೇ ಕಿ ‘‘[ಪರಂ
ಮೇ ಜಾತು ನ, ಭುಂಕ್ಷೇ ]
ಪರದ್ರವ್ಯ ಮೇರಾ ಕ ಭೀ ಭೀ ನಹೀಂ ಹೈ ಔರ ಮೈಂ ಉಸೇ ಭೋಗತಾ ಹೂಂಂ’’, [ಭೋಃ ದುರ್ಭುಕ್ತಃ ಏವ ಅಸಿ ]
ತೋ ತುಝಸೇ ಕ ಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ ಕಿ ಹೇ ಭಾಈ, ತೂ ಖರಾಬ ಪ್ರಕಾರಸೇ ಭೋಗನೇವಾಲಾ ಹೈ; [ಹನ್ತ ] ಜೋ ತೇರಾ ನಹೀಂ ಹೈ
ಉಸೇ ತೂ ಭೋಗತಾ ಹೈ ಯಹ ಮಹಾ ಖೇದಕೀ ಬಾತ ಹೈ ! [ಯದಿ ಉಪಭೋಗತಃ ಬನ್ಧಃ ನ ಸ್ಯಾತ್ ] ಯದಿ ತೂ ಕ ಹೇ ಕಿ
‘ಸಿದ್ಧಾನ್ತಮೇಂ ಯಹ ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ಉಪಭೋಗಸೇ ಬನ್ಧ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ಇಸಲಿಯೇ ಭೋಗತಾ ಹೂಂ ’, [ತತ್ ಕಿಂ

Page 346 of 642
PDF/HTML Page 379 of 675
single page version

(ಶಾರ್ದೂಲವಿಕ್ರೀಡಿತ)
ಕರ್ತಾರಂ ಸ್ವಫಲೇನ ಯತ್ಕಿಲ ಬಲಾತ್ಕರ್ಮೈವ ನೋ ಯೋಜಯೇತ್
ಕುರ್ವಾಣಃ ಫಲಲಿಪ್ಸುರೇವ ಹಿ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಯತ್ಕರ್ಮಣಃ
.
ಜ್ಞಾನಂ ಸಂಸ್ತದಪಾಸ್ತರಾಗರಚನೋ ನೋ ಬಧ್ಯತೇ ಕರ್ಮಣಾ
ಕುರ್ವಾಣೋಽಪಿ ಹಿ ಕರ್ಮ ತತ್ಫಲಪರಿತ್ಯಾಗೈಕಶೀಲೋ ಮುನಿಃ
..೧೫೨..
ತೇ ಕಾಮಚಾರಃ ಅಸ್ತಿ ] ತೋ ಕ್ಯಾ ತುಝೇ ಭೋಗನೇಕೀ ಇಚ್ಛಾ ಹೈ ? [ಜ್ಞಾನಂ ಸನ್ ವಸ ] ತೂ ಜ್ಞಾನರೂಪ ಹೋಕರ
(
ಶುದ್ಧ ಸ್ವರೂಪಮೇಂ) ನಿವಾಸ ಕ ರ, [ಅಪರಥಾ ] ಅನ್ಯಥಾ (ಅರ್ಥಾತ್ ಯದಿ ಭೋಗನೇಕೀ ಇಚ್ಛಾ ಕ ರೇಗಾ
ಅಜ್ಞಾನರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋಗಾ ತೋ) [ಧ್ರುವಮ್ ಸ್ವಸ್ಯ ಅಪರಾಧಾತ್ ಬನ್ಧಮ್ ಏಷಿ ] ತೂ ನಿಶ್ಚಯತಃ ಅಪನೇ ಅಪರಾಧಸೇ
ಬನ್ಧಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋಗಾ
.
ಭಾವಾರ್ಥ :ಜ್ಞಾನೀಕೋ ಕರ್ಮ ತೋ ಕರನಾ ಹೀ ಉಚಿತ ನಹೀಂ ಹೈ . ಯದಿ ಪರದ್ರವ್ಯ ಜಾನಕರ ಭೀ ಉಸೇ ಭೋಗೇ
ತೋ ಯಹ ಯೋಗ್ಯ ನಹೀಂ ಹೈ . ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ಭೋಕ್ತಾಕೋ ತೋ ಜಗತಮೇಂ ಚೋರ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ, ಅನ್ಯಾಯೀ ಕಹಾ ಜಾತಾ
ಹೈ . ಔರ ಜೋ ಉಪಭೋಗಸೇ ಬನ್ಧ ನಹೀಂ ಕಹಾ ಸೋ ತೋ, ಜ್ಞಾನೀ ಇಚ್ಛಾಕೇ ಬಿನಾ ಹೀ ಪರಕೀ ಜಬರದಸ್ತೀಸೇ ಉದಯಮೇಂ
ಆಯೇ ಹುಏಕೋ ಭೋಗತಾ ಹೈ ವಹಾಂ ಉಸೇ ಬನ್ಧ ನಹೀಂ ಕಹಾ . ಯದಿ ವಹ ಸ್ವಯಂ ಇಚ್ಛಾಸೇ ಭೋಗೇ ತಬ ತೋ ಸ್ವಯಂ
ಅಪರಾಧೀ ಹುಆ ಔರ ತಬ ಉಸೇ ಬನ್ಧ ಕ್ಯೋಂ ನ ಹೋ ? .೧೫೧.
ಅಬ ಆಗೇಕೀ ಗಾಥಾಕಾ ಸೂಚಕ ಕಾವ್ಯ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ :[ಯತ್ ಕಿಲ ಕರ್ಮ ಏವ ಕರ್ತಾರಂ ಸ್ವಫಲೇನ ಬಲಾತ್ ನೋ ಯೋಜಯೇತ್ ] ಕ ರ್ಮ ಹೀ ಉಸಕೇ
ಕ ರ್ತಾಕೋ ಅಪನೇ ಫಲಕೇ ಸಾಥ ಬಲಾತ್ ನಹೀಂ ಜೋಡತಾ (ಕಿ ತೂ ಮೇರೇ ಫಲಕೋ ಭೋಗ), [ಫಲಲಿಪ್ಸುಃ ಏವ
ಹಿ ಕುರ್ವಾಣಃ ಕರ್ಮಣಃ ಯತ್ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ]
ಫಲಕೀ ಇಚ್ಛಾವಾಲಾ ಹೀ ಕ ರ್ಮಕೋ ಕ ರತಾ ಹುಆ ಕ ರ್ಮಕೇ
ಫಲಕೋ ಪಾತಾ ಹೈ; [ಜ್ಞಾನಂ ಸನ್ ] ಇಸಲಿಏ ಜ್ಞಾನರೂಪ ರಹತಾ ಹುಆ ಔರ [ತದ್-ಅಪಾಸ್ತ-ರಾಗರಚನಃ ] ಜಿಸನೇ
ಕ ರ್ಮಕೇ ಪ್ರತಿ ರಾಗಕೀ ರಚನಾ ದೂರ ಕೀ ಹೈ ಐಸಾ [ಮುನಿಃ ] ಮುನಿ, [ತತ್-ಫಲ-ಪರಿತ್ಯಾಗ-ಏಕ-ಶೀಲಃ ]
ಕ ರ್ಮಫಲಕೇ ಪರಿತ್ಯಾಗರೂಪ ಹೀ ಏಕ ಸ್ವಭಾವವಾಲಾ ಹೋನೇಸೇ, [ಕರ್ಮ ಕುರ್ವಾಣಃ ಅಪಿ ಹಿ ] ಕ ರ್ಮ ಕ ರತಾ ಹುಆ
ಭೀ [ಕರ್ಮಣಾ ನೋ ಬಧ್ಯತೇ ] ಕ ರ್ಮಸೇ ನಹೀಂ ಬನ್ಧತಾ
.
ಭಾವಾರ್ಥ :ಕರ್ಮ ತೋ ಕರ್ತಾಕೋ ಬಲಾತ್ ಅಪನೇ ಫಲಕೇ ಸಾಥ ನಹೀಂ ಜೋಡತಾ, ಕಿನ್ತು ಜೋ ಕರ್ಮಕೋ
ಕರತಾ ಹುಆ ಉಸಕೇ ಫಲಕೀ ಇಚ್ಛಾ ಕರತಾ ಹೈ ವಹೀ ಉಸಕಾ ಫಲ ಪಾತಾ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ ಜೋ ಜ್ಞಾನರೂಪ ವರ್ತತಾ
ಹೈ ಔರ ಬಿನಾ ಹೀ ರಾಗಕೇ ಕರ್ಮ ಕರತಾ ಹೈ ವಹ ಮುನಿ ಕರ್ಮಸೇ ನಹೀಂ ಬಂಧತಾ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಉಸೇ ಕರ್ಮಫಲಕೀ ಇಚ್ಛಾ
ನಹೀಂ ಹೈ
.೧೫೨.
ಕರ್ಮಕಾ ಫಲ ಅರ್ಥಾತ್ (೧) ರಂಜಿತ ಪರಿಣಾಮ, ಅಥವಾ (೨) ಸುಖ (ರಂಜಿತ ಪರಿಣಾಮ) ಕೋ ಉತ್ಪನ್ನ ಕರನೇವಾಲಾ
ಆಗಾಮೀ ಭೋಗ .

Page 347 of 642
PDF/HTML Page 380 of 675
single page version

ಪುರಿಸೋ ಜಹ ಕೋ ವಿ ಇಹಂ ವಿತ್ತಿಣಿಮಿತ್ತಂ ತು ಸೇವದೇ ರಾಯಂ .
ತೋ ಸೋ ವಿ ದೇದಿ ರಾಯಾ ವಿವಿಹೇ ಭೋಗೇ ಸುಹುಪ್ಪಾಏ ..೨೨೪..
ಏಮೇವ ಜೀವಪುರಿಸೋ ಕಮ್ಮರಯಂ ಸೇವದೇ ಸುಹಣಿಮಿತ್ತಂ .
ತೋ ಸೋ ವಿ ದೇದಿ ಕಮ್ಮೋ ವಿವಿಹೇ ಭೋಗೇ ಸುಹುಪ್ಪಾಏ ..೨೨೫..
ಜಹ ಪುಣ ಸೋ ಚ್ಚಿಯ ಪುರಿಸೋ ವಿತ್ತಿಣಿಮಿತ್ತಂ ಣ ಸೇವದೇ ರಾಯಂ .
ತೋ ಸೋ ಣ ದೇದಿ ರಾಯಾ ವಿವಿಹೇ ಭೋಗೇ ಸುಹುಪ್ಪಾಏ ..೨೨೬..
ಏಮೇವ ಸಮ್ಮದಿಟ್ಠೀ ವಿಸಯತ್ಥಂ ಸೇವದೇ ಣ ಕಮ್ಮರಯಂ .
ತೋ ಸೋ ಣ ದೇದಿ ಕಮ್ಮೋ ವಿವಿಹೇ ಭೋಗೇ ಸುಹುಪ್ಪಾಏ ..೨೨೭..
ಪುರುಷೋ ಯಥಾ ಕೋಽಪೀಹ ವೃತ್ತಿನಿಮಿತ್ತಂ ತು ಸೇವತೇ ರಾಜಾನಮ್ .
ತತ್ಸೋಽಪಿ ದದಾತಿ ರಾಜಾ ವಿವಿಧಾನ್ ಭೋಗಾನ್ ಸುಖೋತ್ಪಾದಕಾನ್ ..೨೨೪..
ಏವಮೇವ ಜೀವಪುರುಷಃ ಕರ್ಮರಜಃ ಸೇವತೇ ಸುಖನಿಮಿತ್ತಮ್ .
ತತ್ತದಪಿ ದದಾತಿ ಕರ್ಮ ವಿವಿಧಾನ್ ಭೋಗಾನ್ ಸುಖೋತ್ಪಾದಕಾನ್ ..೨೨೫..
ಅಬ ಇಸ ಅರ್ಥಕೋ ದೃಷ್ಟಾನ್ತಸೇ ದೃಢ ಕರತೇ ಹೈಂ :
ಜ್ಯೋಂ ಜಗತಮೇಂ ಕೋ ಪುರುಷ, ವೃತ್ತಿನಿಮಿತ್ತ ಸೇವೇ ಭೂಪಕೋ .
ತೋ ಭೂಪ ಭೀ ಸುಖಜನಕ ವಿಧವಿಧ ಭೋಗ ದೇವೇ ಪುರುಷಕೋ ..೨೨೪..
ತ್ಯೋಂ ಜೀವಪುರುಷ ಭೀ ಕರ್ಮರಜಕಾ ಸುಖಅರಥ ಸೇವನ ಕರೇ .
ತೋ ಕರ್ಮ ಭೀ ಸುಖಜನಕ ವಿಧವಿಧ ಭೋಗ ದೇವೇ ಜೀವಕೋ ..೨೨೫..
ಅರು ಸೋ ಹಿ ನರ ಜಬ ವೃತ್ತಿಹೇತೂ ಭೂಪಕೋ ಸೇವೇ ನಹೀಂ .
ತೋ ಭೂಪ ಭೀ ಸುಖಜನಕ ವಿಧವಿಧ ಭೋಗಕೋ ದೇವೇ ನಹೀಂ ..೨೨೬..
ಸದೃಷ್ಟಿಕೋ ತ್ಯೋಂ ವಿಷಯ ಹೇತೂ ಕರ್ಮರಜಸೇವನ ನಹೀಂ .
ತೋ ಕರ್ಮ ಭೀ ಸುಖಜನಕ ವಿಧವಿಧ ಭೋಗಕೋ ದೇತಾ ನಹೀಂ ..೨೨೭..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಯಥಾ ] ಜೈಸೇ [ಇಹ ] ಇಸ ಜಗತಮೇಂ [ಕಃ ಅಪಿ ಪುರುಷಃ ] ಕೋಈ ಭೀ ಪುರುಷ
[ವೃತ್ತಿನಿಮಿತ್ತಂ ತು ] ಆಜೀವಿಕಾಕೇ ಲಿಏ [ರಾಜಾನಮ್ ] ರಾಜಾಕೀ [ಸೇವತೇ ] ಸೇವಾ ಕರತಾ ಹೈ [ತದ್ ] ತೋ [ಸಃ