Samaysar-Hindi (Kannada transliteration). Gatha: 259-275 ; Kalash: 171-173.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 22 of 34

 

Page 388 of 642
PDF/HTML Page 421 of 675
single page version

ಏಸಾ ದು ಜಾ ಮದೀ ದೇ ದುಕ್ಖಿದಸುಹಿದೇ ಕರೇಮಿ ಸತ್ತೇ ತ್ತಿ .
ಏಸಾ ದೇ ಮೂಢಮದೀ ಸುಹಾಸುಹಂ ಬಂಧದೇ ಕಮ್ಮಂ ..೨೫೯..
ಏಷಾ ತು ಯಾ ಮತಿಸ್ತೇ ದುಃಖಿತಸುಖಿತಾನ್ ಕರೋಮಿ ಸತ್ತ್ವಾನಿತಿ .
ಏಷಾ ತೇ ಮೂಢಮತಿಃ ಶುಭಾಶುಭಂ ಬಧ್ನಾತಿ ಕರ್ಮ ..೨೫೯..
ಪರಜೀವಾನಹಂ ಹಿನಸ್ಮಿ, ನ ಹಿನಸ್ಮಿ, ದುಃಖಯಾಮಿ, ಸುಖಯಾಮಿ ಇತಿ ಯ ಏವಾಯಮಜ್ಞಾನಮಯೋ-
ಽಧ್ಯವಸಾಯೋ ಮಿಥ್ಯಾದ್ರಷ್ಟೇಃ, ಸ ಏವ ಸ್ವಯಂ ರಾಗಾದಿರೂಪತ್ವಾತ್ತಸ್ಯ ಶುಭಾಶುಭಬನ್ಧಹೇತುಃ .
ಅಥಾಧ್ಯವಸಾಯಂ ಬನ್ಧಹೇತುತ್ವೇನಾವಧಾರಯತಿ
ದೃಶ್ಯತೇ ] ಜೋ ಯಹ ಅಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪ ಅಧ್ಯವಸಾಯ ದಿಖಾಈ ದೇತಾ ಹೈ [ಸಃ ಏವ] ವಹ ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಹೀ, [ವಿಪರ್ಯಯಾತ್ ]
ವಿಪರ್ಯಯಸ್ವರೂಪ (ಮಿಥ್ಯಾ) ಹೋನೇಸೇ, [ಅಸ್ಯ ಬನ್ಧಹೇತುಃ ] ಉಸ ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿಕೇ ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ .
ಭಾವಾರ್ಥ :ಮಿಥ್ಯಾ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಹೀ ಮಿಥ್ಯಾತ್ವ ಹೈ ಔರ ವಹೀ ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ಹೈಐಸಾ ಜಾನನಾ
ಚಾಹಿಏ .೧೭೦.
ಅಬ, ಯಹ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಕಿ ಯಹ ಅಜ್ಞಾನಮಯ ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಹೀ ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ :
ಯಹ ಬುದ್ಧಿ ತೇರೀ‘ದುಖಿತ ಅವರು ಸುಖೀ ಕರೂಂ ಹೂಂ ಜೀವಕೋ’ .
ವಹ ಮೂಢಮತಿ ತೇರೀ ಅರೇ ! ಶುಭ ಅಶುಭ ಬಾಂಧೇ ಕರ್ಮಕೋ ..೨೫೯..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ತೇ ] ತೇರೀ [ಯಾ ಏಷಾ ಮತಿಃ ತು ] ಯಹ ಜೋ ಬುದ್ಧಿ ಹೈ ಕಿ ಮೈಂ [ಸತ್ತ್ವಾನ್ ] ಜೀವೋಂಕೋ
[ದುಃಖಿತಸುಖಿತಾನ್ ] ದುಃಖೀ-ಸುಖೀ [ಕರೋಮಿ ಇತಿ ] ಕರತಾ ಹೂಂಂ, [ಏಷಾ ತೇ ಮೂಢಮತಿಃ ] ಯಹೀ ತೇರೀ ಮೂಢಬುದ್ಧಿ
ಹೀ (ಮೋಹಸ್ವರೂಪ ಬುದ್ಧಿ ಹೀ) [ಶುಭಾಶುಭಂ ಕರ್ಮ ] ಶುಭಾಶುಭ ಕ ರ್ಮಕೋ [ಬಧ್ನಾತಿ ] ಬಾಂಧತೀ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :‘ಮೈಂ ಪರ ಜೀವೋಂಕೋ ಮಾರತಾ ಹೂಂ, ನಹೀಂ ಮಾರತಾ, ದುಃಖೀ ಕರತಾ ಹೂಂ, ಸುಖೀ ಕರತಾ ಹೂಂ’ ಐಸಾ
ಜೋ ಯಹ ಅಜ್ಞಾನಮಯ ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿಕೇ ಹೈ, ವಹೀ (ಅರ್ಥಾತ್ ವಹ ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಹೀ) ಸ್ವಯಂ ರಾಗಾದಿರೂಪ
ಹೋನೇಸೇ ಉಸೇ (
ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿಕೋ) ಶುಭಾಶುಭ ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ .
ಭಾವಾರ್ಥ :ಮಿಥ್ಯಾ ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ ..೨೫೯..
ಅಬ, ಅಧ್ಯವಸಾಯಕೋ ಬನ್ಧಕೇ ಕಾರಣಕೇ ರೂಪಮೇಂ ಭಲೀಭಾಂತಿ ನಿಶ್ಚಿತ ಕರತೇ ಹೈಂ (ಅರ್ಥಾತ್ ಮಿಥ್ಯಾ
ಜೋ ಪರಿಣಾಮ ಮಿಥ್ಯಾ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಸಹಿತ ಹೋ (ಸ್ವಪರಕೇ ಏಕತ್ವಕೇ ಅಭಿಪ್ರಾಯಸೇ ಯುಕ್ತ ಹೋ) ಅಥವಾ ವೈಭಾವಿಕ
ಹೋ, ಉಸ ಪರಿಣಾಮಕೇ ಲಿಯೇ ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಶಬ್ದ ಪ್ರಯುಕ್ತ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ . (ಮಿಥ್ಯಾ) ನಿಶ್ಚಯ ಅಥವಾ (ಮಿಥ್ಯಾ)
ಅಭಿಪ್ರಾಯಕೇ ಅರ್ಥಮೇಂ ಭೀ ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಶಬ್ದ ಪ್ರಯುಕ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ .

Page 389 of 642
PDF/HTML Page 422 of 675
single page version

ದುಕ್ಖಿದಸುಹಿದೇ ಸತ್ತೇ ಕರೇಮಿ ಜಂ ಏವಮಜ್ಝವಸಿದಂ ತೇ .
ತಂ ಪಾವಬಂಧಗಂ ವಾ ಪುಣ್ಣಸ್ಸ ವ ಬಂಧಗಂ ಹೋದಿ ..೨೬೦..
ಮಾರಿಮಿ ಜೀವಾವೇಮಿ ಯ ಸತ್ತೇ ಜಂ ಏವಮಜ್ಝವಸಿದಂ ತೇ .
ತಂ ಪಾವಬಂಧಗಂ ವಾ ಪುಣ್ಣಸ್ಸ ವ ಬಂಧಗಂ ಹೋದಿ ..೨೬೧..
ದುಃಖಿತಸುಖಿತಾನ್ ಸತ್ತ್ವಾನ್ ಕರೋಮಿ ಯದೇವಮಧ್ಯವಸಿತಂ ತೇ .
ತತ್ಪಾಪಬನ್ಧಕಂ ವಾ ಪುಣ್ಯಸ್ಯ ವಾ ಬನ್ಧಕಂ ಭವತಿ ..೨೬೦..
ಮಾರಯಾಮಿ ಜೀವಯಾಮಿ ಚ ಸತ್ತ್ವಾನ್ ಯದೇವಮಧ್ಯವಸಿತಂ ತೇ .
ತತ್ಪಾಪಬನ್ಧಕಂ ವಾ ಪುಣ್ಯಸ್ಯ ವಾ ಬನ್ಧಕಂ ಭವತಿ ..೨೬೧..
ಯ ಏವಾಯಂ ಮಿಥ್ಯಾದ್ರಷ್ಟೇರಜ್ಞಾನಜನ್ಮಾ ರಾಗಮಯೋಽಧ್ಯವಸಾಯಃ ಸ ಏವ ಬನ್ಧಹೇತುಃ ಇತ್ಯವ-
ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಹೀ ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ ಐಸಾ ನಿಯಮಸೇ ಕಹತೇ ಹೈಂ ) :
ಕರತಾ ತು ಅಧ್ಯವಸಾನ‘ದುಃಖಿತ-ಸುಖೀ ಕರೂಂ ಹೂಂ ಜೀವಕೋ’ .
ವಹ ಬಾಂಧತಾ ಹೈ ಪಾಪಕೋ ವಾ ಬಾಂಧತಾ ಹೈ ಪುಣ್ಯಕೋ ..೨೬೦..
ಕರತಾ ತು ಅಧ್ಯವಸಾನ‘ಮೈಂ ಮಾರೂಂ ಜಿವಾಊಂ ಜೀವಕೋ’ .
ವಹ ಬಾಂಧತಾ ಹೈ ಪಾಪಕೋ ವಾ ಬಾಂಧತಾ ಹೈ ಪುಣ್ಯಕೋ ..೨೬೧..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಸತ್ತ್ವಾನ್ ] ಜೀವೋಂಕೋ ಮೈಂ [ದುಃಖಿತಸುಖಿತಾನ್ ] ದುಃಖೀ-ಸುಖೀ [ಕರೋಮಿ ] ಕರತಾ
ಹೂಂ’ [ಏವಮ್ ] ಐಸಾ [ಯತ್ ತೇ ಅಧ್ಯವಸಿತಂ ] ಜೋ ತೇರಾ ಅಧ್ಯವಸಾನ, [ತತ್ ] ವಹೀ [ಪಾಪಬನ್ಧಕಂ ವಾ ]
ಪಾಪಕಾ ಬನ್ಧಕ [ ಪುಣ್ಯಸ್ಯ ಬನ್ಧಕಂ ವಾ ] ಅಥವಾ ಪುಣ್ಯಕಾ ಬನ್ಧಕ [ಭವತಿ ] ಹೋತಾ ಹೈ .
[ ಸತ್ತ್ವಾನ್ ] ಜೀವೋಂಕೋ ಮೈಂ [ಮಾರಯಾಮಿ ಚ ಜೀವಯಾಮಿ ] ಮಾರತಾ ಹೂಂ ಔರ ಜಿಲಾತಾ ಹೂಂ ’ [ಏವಮ್ ]
ಐಸಾ [ಯತ್ ತೇ ಅಧ್ಯವಸಿತಂ ] ಜೋ ತೇರಾ ಅಧ್ಯವಸಾನ, [ತತ್ ] ವಹೀ [ಪಾಪಬನ್ಧಕಂ ವಾ ] ಪಾಪಕಾ ಬನ್ಧಕ
[ಪುಣ್ಯಸ್ಯ ಬನ್ಧಕಂ ವಾ ] ಅಥವಾ ಪುಣ್ಯಕಾ ಬನ್ಧಕ [ಭವತಿ ] ಹೋತಾ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿಕೇ ಅಜ್ಞಾನಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲಾ ಜೋ ಯಹ ರಾಗಮಯ ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಹೈ ವಹೀ
ಜೋ ಪರಿಣಮನ ಮಿಥ್ಯಾ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಸಹಿತ ಹೋ (ಸ್ವಪರಕೇ ಏಕತ್ವಕೇ ಅಭಿಪ್ರಾಯಸೇ ಯುಕ್ತ ಹೋ) ಅಥವಾ ವೈಭಾವಿಕ
ಹೋ, ಉಸ ಪರಿಣಮನಕೇ ಲಿಏ ‘ಅಧ್ಯವಸಾನ’ ಶಬ್ದ ಪ್ರಯುಕ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ . (ಮಿಥ್ಯಾ) ನಿಶ್ಚಯ ಅಥವಾ (ಮಿಥ್ಯಾ) ಅಭಿಪ್ರಾಯ
ಕರನೇಕೇ ಅರ್ಥಮೇಂ ಭೀ ‘ಅಧ್ಯವಸಾನ’ ಶಬ್ದ ಪ್ರಯುಕ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ .

Page 390 of 642
PDF/HTML Page 423 of 675
single page version

ಧಾರಣೀಯಮ್ . ನ ಚ ಪುಣ್ಯಪಾಪತ್ವೇನ ದ್ವಿತ್ವಾದ್ಬನ್ಧಸ್ಯ ತದ್ಧೇತ್ವನ್ತರಮನ್ವೇಷ್ಟವ್ಯಂ; ಏಕೇನೈವಾನೇನಾಧ್ಯವಸಾಯೇನ
ದುಃಖಯಾಮಿ ಮಾರಯಾಮೀತಿ, ಸುಖಯಾಮಿ ಜೀವಯಾಮೀತಿ ಚ ದ್ವಿಧಾ ಶುಭಾಶುಭಾಹಂಕಾರರಸನಿರ್ಭರತಯಾ ದ್ವಯೋರಪಿ
ಪುಣ್ಯಪಾಪಯೋರ್ಬನ್ಧಹೇತುತ್ವಸ್ಯಾವಿರೋಧಾತ್
.
ಏವಂ ಹಿ ಹಿಂಸಾಧ್ಯವಸಾಯ ಏವ ಹಿಂಸೇತ್ಯಾಯಾತಮ್
ಅಜ್ಝವಸಿದೇಣ ಬಂಧೋ ಸತ್ತೇ ಮಾರೇಉ ಮಾ ವ ಮಾರೇಉ .
ಏಸೋ ಬಂಧಸಮಾಸೋ ಜೀವಾಣಂ ಣಿಚ್ಛಯಣಯಸ್ಸ ..೨೬೨..
ಅಧ್ಯವಸಿತೇನ ಬನ್ಧಃ ಸತ್ತ್ವಾನ್ ಮಾರಯತು ಮಾ ವಾ ಮಾರಯತು .
ಏಷ ಬನ್ಧಸಮಾಸೋ ಜೀವಾನಾಂ ನಿಶ್ಚಯನಯಸ್ಯ ..೨೬೨..
ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ ಯಹ ಭಲೀಭಾಂತಿ ನಿಶ್ಚಿತ ಕರನಾ ಚಾಹಿಏ . ಔರ ಪುಣ್ಯ-ಪಾಪರೂಪಸೇ ಬನ್ಧಕಾ ದ್ವಿತ್ವ (ದೋ-
ಪನಾಂ) ಹೋನೇಸೇ ಬನ್ಧಕೇ ಕಾರಣಕಾ ಭೇದ ನಹೀಂ ಢೂಂಢನಾ ಚಾಹಿಏ (ಅರ್ಥಾತ್ ಯಹ ನಹೀಂ ಮಾನನಾ ಚಾಹಿಏ ಕಿ
ಪುಣ್ಯಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ದೂಸರಾ ಹೈ ಔರ ಪಾಪಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ಕೋಈ ದೂಸರಾ ಹೈ); ಕ್ಯೋಂಕಿ ಯಹ ಏಕ ಹೀ
ಅಧ್ಯವಸಾಯ ‘ದುಃಖೀ ಕರತಾ ಹೂಂ, ಮಾರತಾ ಹೂಂ’ ಇಸಪ್ರಕಾರ ಔರ ‘ಸುಖೀ ಕರತಾ ಹೂಂ, ಜಿಲಾತಾ ಹೂಂ’ ಯೋಂ ದೋ ಪ್ರಕಾರಸೇ
ಶುಭ-ಅಶುಭ ಅಹಂಕಾರಸೇ ಭರಾ ಹುಆ ಹೋನೇಸೇ ಪುಣ್ಯ ಔರ ಪಾಪ
ದೋನೋಂಕೇ ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ಹೋನೇಮೇಂ ಅವಿರೋಧ
ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಏಕ ಹೀ ಅಧ್ಯವಸಾಯಸೇ ಪುಣ್ಯ ಔರ ಪಾಪದೋನೋಂಕಾ ಬನ್ಧ ಹೋನೇಮೇಂ ಕೋಈ ವಿರೋಧ ನಹೀಂ ಹೈ) .
ಭಾವಾರ್ಥ :ಯಹ ಅಜ್ಞಾನಮಯ ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಹೀ ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ . ಉಸಮೇಂ, ‘ಮೈಂ ಜಿಲಾತಾ ಹೂಂ, ಸುಖೀ
ಕರತಾ ಹೂಂ’ ಐಸೇ ಶುಭ ಅಹಂಕಾರಸೇ ಭರಾ ಹುಆ ವಹ ಶುಭ ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಹೈ ಔರ ‘ಮೈಂ ಮಾರತಾ ಹೂಂ, ದುಃಖೀ ಕರತಾ
ಹೂಂ’ ಐಸೇ ಅಶುಭ ಅಹಂಕಾರಸೇ ಭರಾ ಹುಆ ವಹ ಅಶುಭ ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಹೈ
. ಅಹಂಕಾರರೂಪ ಮಿಥ್ಯಾಭಾವ ದೋನೋಂಮೇಂ ಹೈ;
ಇಸಲಿಯೇ ಅಜ್ಞಾನಮಯತಾಸೇ ದೋನೋಂ ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಏಕ ಹೀ ಹೈಂ . ಅತಃ ಯಹ ನ ಮಾನನಾ ಚಾಹಿಯೇ ಕಿ ಪುಣ್ಯಕಾ ಕಾರಣ
ದೂಸರಾ ಹೈ ಔರ ಪಾಪಕಾ ಕಾರಣ ಕೋಈ ಅನ್ಯ . ಅಜ್ಞಾನಮಯ ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಹೀ ದೋನೋಂಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ .೨೬೦-೨೬೧.
‘ಇಸಪ್ರಕಾರ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಹಿಂಸಾಕಾ ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಹೀ ಹಿಂಸಾ ಹೈ ಯಹ ಫಲಿತ ಹುಆ’ಯಹ ಕಹತೇ
ಹೈಂ :
ಮಾರೋನ ಮಾರೋ ಜೀವಕೋ, ಹೈ ಬನ್ಧ ಅಧ್ಯವಸಾನಸೇ .
ಯಹ ಆತಮಾಕೇ ಬನ್ಧಕಾ, ಸಂಕ್ಷೇಪ ನಿಶ್ಚಯನಯ ವಿಷೇ ..೨೬೨..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಸತ್ತ್ವಾನ್ ] ಜೀವೋಂಕೋ [ಮಾರಯತು ] ಮಾರೋ [ವಾ ಮಾ ಮಾರಯತು ] ಅಥವಾ ನ ಮಾರೋ
[ಬನ್ಧಃ ] ಕ ರ್ಮಬನ್ಧ [ಅಧ್ಯವಸಿತೇನ ] ಅಧ್ಯವಸಾನಸೇ ಹೀ ಹೋತಾ ಹೈ . [ಏಷಃ ] ಯಹ, [ನಿಶ್ಚಯನಯಸ್ಯ ]
ನಿಶ್ಚಯನಯಸೇ, [ಜೀವಾನಾಂ ] ಜೀವೋಂಕೇ [ಬನ್ಧಸಮಾಸಃ ] ಬನ್ಧಕಾ ಸಂಕ್ಷೇಪ ಹೈ .

Page 391 of 642
PDF/HTML Page 424 of 675
single page version

ಪರಜೀವಾನಾಂ ಸ್ವಕರ್ಮೋದಯವೈಚಿತ್ರ್ಯವಶೇನ ಪ್ರಾಣವ್ಯಪರೋಪಃ ಕದಾಚಿದ್ಭವತು, ಕದಾಚಿನ್ಮಾ ಭವತು, ಯ ಏವ
ಹಿನಸ್ಮೀತ್ಯಹಂಕಾರರಸನಿರ್ಭರೋ ಹಿಂಸಾಯಾಮಧ್ಯವಸಾಯಃ ಸ ಏವ ನಿಶ್ಚಯತಸ್ತಸ್ಯ ಬನ್ಧಹೇತುಃ, ನಿಶ್ಚಯೇನ ಪರಭಾವಸ್ಯ
ಪ್ರಾಣವ್ಯಪರೋಪಸ್ಯ ಪರೇಣ ಕರ್ತುಮಶಕ್ಯತ್ವಾತ್
.
ಅಥಾಧ್ಯವಸಾಯಂ ಪಾಪಪುಣ್ಯಯೋರ್ಬನ್ಧಹೇತುತ್ವೇನ ದರ್ಶಯತಿ
ಏವಮಲಿಏ ಅದತ್ತೇ ಅಬಂಭಚೇರೇ ಪರಿಗ್ಗಹೇ ಚೇವ .
ಕೀರದಿ ಅಜ್ಝವಸಾಣಂ ಜಂ ತೇಣ ದು ಬಜ್ಝದೇ ಪಾವಂ ..೨೬೩..
ತಹ ವಿ ಯ ಸಚ್ಚೇ ದತ್ತೇ ಬಂಭೇ ಅಪ್ಪರಿಗ್ಗಹತ್ತಣೇ ಚೇವ .
ಕೀರದಿ ಅಜ್ಝವಸಾಣಂ ಜಂ ತೇಣ ದು ಬಜ್ಝದೇ ಪುಣ್ಣಂ ..೨೬೪..
ಟೀಕಾ :ಪರಜೀವೋಂಕೋ ಅಪನೇ ಕರ್ಮೋದಯಕೀ ವಿಚಿತ್ರತಾವಶ ಪ್ರಾಣೋಂಕಾ ವ್ಯಪರೋಪ (ಉಚ್ಛೇದ,
ವಿಯೋಗ) ಕದಾಚಿತ್ ಹೋ, ಕದಾಚಿತ್ ನ ಹೋ,ಕಿನ್ತು ‘ಮೈಂ ಮಾರತಾ ಹೂಂ’ ಐಸಾ ಅಹಂಕಾರರಸಸೇ ಭರಾ ಹುಆ
ಹಿಂಸಾಕಾ ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಹೀ ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಉಸಕೇ (ಹಿಂಸಾಕಾ ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಕರನೇವಾಲೇ ಜೀವಕೋ) ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ
ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಪರಕಾ ಭಾವ ಜೋ ಪ್ರಾಣೋಂಕಾ ವ್ಯಪರೋಪ ವಹ ದೂಸರೇಸೇ ಕಿಯಾ ಜಾನಾ ಅಶಕ್ಯ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್
ವಹ ಪರಸೇ ನಹೀಂ ಕಿಯಾ ಜಾ ಸಕತಾ)
.
ಭಾವಾರ್ಥ :ನಿಶ್ಚಯನಯಸೇ ದೂಸರೇಕೇ ಪ್ರಾಣೋಂಕಾ ವಿಯೋಗ ದೂಸರೇಸೇ ನಹೀಂ ಕಿಯಾ ಜಾ ಸಕತಾ; ವಹ ಉಸಕೇ
ಅಪನೇ ಕರ್ಮೋಂಕೇ ಉದಯಕೀ ವಿಚಿತ್ರತಾಕೇ ಕಾರಣ ಕದಾಚಿತ್ ಹೋತಾ ಹೈ ಔರ ಕದಾಚಿತ್ ನಹೀಂ ಹೋತಾ . ಇಸಲಿಯೇ
ಜೋ ಯಹ ಮಾನತಾ ಹೈಅಹಂಕಾರ ಕರತಾ ಹೈ ಕಿ‘ಮೈಂ ಪರಜೀವಕೋ ಮಾರತಾ ಹೂಂ’, ಉಸಕಾ ಯಹ ಅಹಂಕಾರರೂಪ
ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಅಜ್ಞಾನಮಯ ಹೈ . ವಹ ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಹೀ ಹಿಂಸಾ ಹೈಅಪನೇ ವಿಶುದ್ಧ ಚೈತನ್ಯಪ್ರಾಣಕಾ ಘಾತ ಹೈ, ಔರ
ವಹೀ ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ . ಯಹ ನಿಶ್ಚಯನಯಕಾ ಮತ ಹೈ .
ಯಹಾಂ ವ್ಯವಹಾರನಯಕೋ ಗೌಣ ಕರಕೇ ಕಹಾ ಹೈ ಐಸಾ ಜಾನನಾ ಚಾಹಿಏ . ಇಸಲಿಯೇ ವಹ ಕಥನ ಕಥಂಚಿತ್
(ಅಪೇಕ್ಷಾಪೂರ್ವಕ) ಹೈ ಐಸಾ ಸಮಝನಾ ಚಾಹಿಏ; ಸರ್ವಥಾ ಏಕಾನ್ತಪಕ್ಷ ಮಿಥ್ಯಾತ್ವ ಹೈ ..೨೬೨..
ಅಬ, (ಹಿಂಸಾ-ಅಹಿಂಸಾಕೀ ಭಾಂತಿ ಸರ್ವ ಕಾರ್ಯೋಂಮೇಂ) ಅಧ್ಯವಸಾಯಕೋ ಹೀ ಪಾಪ-ಪುಣ್ಯಕೇ ಬನ್ಧಕೇ
ಕಾರಣರೂಪಸೇ ದಿಖಾತೇ ಹೈಂ :
ಯೋಂ ಝೂಠ ಮಾಂಹಿಂ ಅದತ್ತಮೇಂ, ಅಬ್ರಹ್ಮ ಅರು ಪರಿಗ್ರಹ ವಿಷೇ .
ಜೋ ಹೋಯ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಉಸಸೇ ಪಾಪಬನ್ಧನ ಹೋಯ ಹೈ ..೨೬೩..
ಇಸ ರೀತ ಸತ್ಯ ರು ದತ್ತಮೇಂ, ತ್ಯೋಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಅನಪರಿಗ್ರಹ ವಿಷೇ .
ಜೋ ಹೋಯ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಉಸಸೇ ಪುಣ್ಯಬನ್ಧನ ಹೋಯ ಹೈ ..೨೬೪..

Page 392 of 642
PDF/HTML Page 425 of 675
single page version

ಏವಮಲೀಕೇಽದತ್ತೇಽಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇ ಪರಿಗ್ರಹೇ ಚೈವ .
ಕ್ರಿಯತೇಽಧ್ಯವಸಾನಂ ಯತ್ತೇನ ತು ಬಧ್ಯತೇ ಪಾಪಮ್ ..೨೬೩..
ತಥಾಪಿ ಚ ಸತ್ಯೇ ದತ್ತೇ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಅಪರಿಗ್ರಹತ್ವೇ ಚೈವ .
ಕ್ರಿಯತೇಽಧ್ಯವಸಾನಂ ಯತ್ತೇನ ತು ಬಧ್ಯತೇ ಪುಣ್ಯಮ್ ..೨೬೪..
ಏವಮಯಮಜ್ಞಾನಾತ್ ಯೋ ಯಥಾ ಹಿಂಸಾಯಾಂ ವಿಧೀಯತೇಽಧ್ಯವಸಾಯಃ, ತಥಾ ಅಸತ್ಯಾದತ್ತಾಬ್ರಹ್ಮ-
ಪರಿಗ್ರಹೇಷು ಯಶ್ಚ ವಿಧೀಯತೇ ಸ ಸರ್ವೋಽಪಿ ಕೇವಲ ಏವ ಪಾಪಬನ್ಧಹೇತುಃ . ಯಸ್ತು ಅಹಿಂಸಾಯಾಂ ಯಥಾ
ವಿಧೀಯತೇಽಧ್ಯವಸಾಯಃ, ತಥಾ ಯಶ್ಚ ಸತ್ಯದತ್ತಬ್ರಹ್ಮಾಪರಿಗ್ರಹೇಷು ವಿಧೀಯತೇ ಸ ಸರ್ವೋಽಪಿ ಕೇವಲ ಏವ
ಪುಣ್ಯಬನ್ಧಹೇತುಃ
.
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಏವಮ್ ] ಇಸೀಪ್ರಕಾರ (ಜೈಸಾ ಕಿ ಪಹಲೇ ಹಿಂಸಾಕೇ ಅಧ್ಯವಸಾಯಕೇ ಸಮ್ಬನ್ಧಮೇಂ
ಕಹಾ ಗಯಾ ಹೈ ಉಸೀಪ್ರಕಾರ) [ಅಲೀಕೇ ] ಅಸತ್ಯಮೇಂ, [ಅದತ್ತೇ ] ಚೋರೀಮೇಂ, [ಅಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇ ] ಅಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಮೇಂ
[ಚ ಏವ ] ಔರ [ಪರಿಗ್ರಹೇ ] ಪರಿಗ್ರಹಮೇಂ [ಯತ್ ] ಜೋ [ಅಧ್ಯವಸಾನಂ ] ಅಧ್ಯವಸಾನ [ಕ್ರಿಯತೇ ] ಕಿಯಾ
ಜಾತಾ ಹೈ [ತೇನ ತು ] ಉಸಸೇ [ಪಾಪಂ ಬಧ್ಯತೇ ] ಪಾಪಕಾ ಬನ್ಧ ಹೋತಾ ಹೈ; [ತಥಾಪಿ ಚ ] ಔರ ಇಸೀಪ್ರಕಾರ
[ಸತ್ಯೇ ] ಸತ್ಯಮೇಂ, [ದತ್ತೇ ] ಅಚೌರ್ಯಮೇಂ, [ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ] ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಮೇಂ [ಚ ಏವ ] ಔರ [ಅಪರಿಗ್ರಹತ್ವೇ ]
ಅಪರಿಗ್ರಹಮೇಂ [ಯತ್ ] ಜೋ [ಅಧ್ಯವಸಾನಂ ] ಅಧ್ಯವಸಾನ [ಕ್ರಿಯತೇ ] ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ [ತೇನ ತು ] ಉಸಸೇ
[ಪುಣ್ಯಂ ಬಧ್ಯತೇ ] ಪುಣ್ಯಕಾ ಬನ್ಧ ಹೋತಾ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಇಸಪ್ರಕಾರ (ಪೂರ್ವೋಕ್ತ ಪ್ರಕಾರ) ಅಜ್ಞಾನಸೇ ಯಹ ಜೋ ಹಿಂಸಾಮೇಂ ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಕಿಯಾ
ಜಾತಾ ಹೈ ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಅಸತ್ಯ, ಚೋರೀ, ಅಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯ ಔರ ಪರಿಗ್ರಹಮೇಂ ಭೀ ಜೋ (ಅಧ್ಯವಸಾಯ) ಕಿಯಾ ಜಾತಾ
ಹೈ, ವಹ ಸಬ ಹೀ ಪಾಪಬನ್ಧಕಾ ಏಕಮಾತ್ರ ಕಾರಣ ಹೈ; ಔರ ಜೋ ಅಹಿಂಸಾಮೇಂ ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ
ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಸತ್ಯ, ಅಚೌರ್ಯ, ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯ ಔರ ಅಪರಿಗ್ರಹಮೇಂ ಭೀ (ಅಧ್ಯವಸಾಯ) ಕಿಯಾ ಜಾಯೇ, ವಹ ಸಬ ಹೀ
ಪುಣ್ಯಬನ್ಧಕಾ ಏಕಮಾತ್ರ ಕಾರಣ ಹೈ
.
ಭಾವಾರ್ಥ :ಜೈಸೇ ಹಿಂಸಾಮೇಂ ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಪಾಪಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ಕಹಾ ಹೈ, ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಅಸತ್ಯ,
ಚೋರೀ, ಅಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯ ಔರ ಪರಿಗ್ರಹಮೇಂ ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಭೀ ಪಾಪಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ . ಜೈಸೇ ಅಹಿಂಸಾಮೇಂ ಅಧ್ಯವಸಾಯ
ಪುಣ್ಯಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ; ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಸತ್ಯ, ಅಚೌರ್ಯ (ದಿಯಾ ಹುಆ ಲೇನಾ ವಹ), ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯ ಔರ
ಅಪರಿಗ್ರಹಮೇಂ ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಭೀ ಪುಣ್ಯಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ . ಇಸಪ್ರಕಾರ, ಪಾಂಚ ಪಾಪೋಂಮೇಂ (ಅವ್ರತೋಂಮೇಂ)
ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಕಿಯಾ ಜಾಯೇ ಸೋ ಪಾಪಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ ಔರ ಪಾಂಚ (ಏಕದೇಶ ಯಾ ಸರ್ವದೇಶ) ವ್ರತೋಂಮೇಂ
ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಕಿಯಾ ಜಾಯೇ ಸೋ ಪುಣ್ಯಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ
. ಪಾಪ ಔರ ಪುಣ್ಯ ದೋನೋಂಕೇ ಬನ್ಧನಮೇಂ, ಅಧ್ಯವಸಾಯ
ಹೀ ಏಕಮಾತ್ರ ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ ..೨೬೩-೨೬೪..

Page 393 of 642
PDF/HTML Page 426 of 675
single page version

ನ ಚ ಬಾಹ್ಯವಸ್ತು ದ್ವಿತೀಯೋಽಪಿ ಬನ್ಧಹೇತುರಿತಿ ಶಂಕ್ಯಮ್
ವತ್ಥುಂ ಪಡುಚ್ಚ ಜಂ ಪುಣ ಅಜ್ಝವಸಾಣಂ ತು ಹೋದಿ ಜೀವಾಣಂ .
ಣ ಯ ವತ್ಥುದೋ ದು ಬಂಧೋ ಅಜ್ಝವಸಾಣೇಣ ಬಂಧೋತ್ಥಿ ..೨೬೫..
ವಸ್ತು ಪ್ರತೀತ್ಯ ಯತ್ಪುನರಧ್ಯವಸಾನಂ ತು ಭವತಿ ಜೀವಾನಾಮ್ .
ನ ಚ ವಸ್ತುತಸ್ತು ಬನ್ಧೋಽಧ್ಯವಸಾನೇನ ಬನ್ಧೋಽಸ್ತಿ ..೨೬೫..
ಅಧ್ಯವಸಾನಮೇವ ಬನ್ಧಹೇತುಃ, ನ ತು ಬಾಹ್ಯವಸ್ತು, ತಸ್ಯ ಬನ್ಧಹೇತೋರಧ್ಯವಸಾನಸ್ಯ ಹೇತುತ್ವೇನೈವ
ಚರಿತಾರ್ಥತ್ವಾತ್ . ತರ್ಹಿ ಕಿಮರ್ಥೋ ಬಾಹ್ಯವಸ್ತುಪ್ರತಿಷೇಧಃ ? ಅಧ್ಯವಸಾನಪ್ರತಿಷೇಧಾರ್ಥಃ . ಅಧ್ಯವಸಾನಸ್ಯ ಹಿ
ಬಾಹ್ಯವಸ್ತು ಆಶ್ರಯಭೂತಂ; ನ ಹಿ ಬಾಹ್ಯವಸ್ತ್ವನಾಶ್ರಿತ್ಯ ಅಧ್ಯವಸಾನಮಾತ್ಮಾನಂ ಲಭತೇ . ಯದಿ
ಬಾಹ್ಯವಸ್ತ್ವನಾಶ್ರಿತ್ಯಾಪಿ ಅಧ್ಯವಸಾನಂ ಜಾಯೇತ ತದಾ, ಯಥಾ ವೀರಸೂಸುತಸ್ಯಾಶ್ರಯಭೂತಸ್ಯ ಸದ್ಭಾವೇ
50
ಔರ ಭೀ ಐಸೀ ಶಂಕಾ ನ ಕರನೀ ಕಿ ‘ಬಾಹ್ಯವಸ್ತು ವಹ ದೂಸರಾ ಭೀ ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ಹೋಗಾ’ .
(‘ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಬನ್ಧಕಾ ಏಕ ಕಾರಣ ಹೋಗಾ ಔರ ಬಾಹ್ಯವಸ್ತು ಬನ್ಧಕಾ ದೂಸರಾ ಕಾರಣ ಹೋಗಾ’ ಐಸೀ ಭೀ ಶಂಕಾ
ಕರನೇ ಯೋಗ್ಯ ನಹೀಂ ಹೈ; ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಹೀ ಏಕಮಾತ್ರ ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ, ಬಾಹ್ಯವಸ್ತು ನಹೀಂ
.) ಇಸೀ ಅರ್ಥಕೀ
ಗಾಥಾ ಅಬ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಜೋ ಹೋಯ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಜೀವಕೇ, ವಸ್ತು-ಆಶ್ರಿತ ಸೋ ಬನೇ .
ಪರ ವಸ್ತುಮೇಂ ನಹಿಂ ಬನ್ಧ, ಅಧ್ಯವಸಾನಸೇ ಹೀ ಬನ್ಧ ಹೈ ..೨೬೫..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಪುನಃ ] ಔರ, [ಜೀವಾನಾಮ್ ] ಜೀವೋಂಕೇ [ಯತ್ ] ಜೋ [ಅಧ್ಯವಸಾನಂ ತು ]
ಅಧ್ಯವಸಾನ [ಭವತಿ ] ಹೋತಾ ಹೈ ವಹ [ವಸ್ತು ] ವಸ್ತುಕೋ [ಪ್ರತೀತ್ಯ ] ಅವಲಮ್ಬಕರ ಹೋತಾ ಹೈ, [ಚ ತು ]
ತಥಾಪಿ [ವಸ್ತುತಃ ] ವಸ್ತುಸೇ [ನ ಬನ್ಧಃ ] ಬನ್ಧ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, [ಅಧ್ಯವಸಾನೇನ ] ಅಧ್ಯವಸಾನಸೇ ಹೀ [ಬನ್ಧಃ
ಅಸ್ತಿ ]
ಬನ್ಧ ಹೋತಾ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಅಧ್ಯವಸಾನ ಹೀ ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ; ಬಾಹ್ಯ ವಸ್ತು ನಹೀಂ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ
ಜೋ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಹೈ ಉಸಕೇ ಕಾರಣತ್ವಸೇ ಹೀ ಬಾಹ್ಯವಸ್ತುಕೀ ಚರಿತಾರ್ಥತಾ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಬನ್ಧಕೇ ಕಾರಣಭೂತ
ಅಧ್ಯವಸಾನಕಾ ಕಾರಣ ಹೋನೇಮೇಂ ಹೀ ಬಾಹ್ಯವಸ್ತುಕಾ ಕಾರ್ಯಕ್ಷೇತ್ರ ಪೂರಾ ಹೋ ಜಾತಾ ಹೈ, ವಹ ವಸ್ತು ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ
ನಹೀಂ ಹೋತೀ)
. ಯಹಾಂ ಪ್ರಶ್ನ ಹೋತಾ ಹೈ ಕಿಯದಿ ಬಾಹ್ಯವಸ್ತು ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ನಹೀಂ ಹೈ ತೋ (‘ಬಾಹ್ಯವಸ್ತುಕಾ
ಪ್ರಸಂಗ ಮತ ಕರೋ, ಕಿಂತು ತ್ಯಾಗ ಕರೋ’ ಇಸಪ್ರಕಾರ) ಬಾಹ್ಯವಸ್ತುಕಾ ನಿಷೇಧ ಕಿಸಲಿಯೇ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ ?
ಇಸಕಾ ಸಮಾಧಾನ ಇಸಪ್ರಕಾರ ಹೈ :
ಅಧ್ಯವಸಾನಕೇ ನಿಷೇಧಕೇ ಲಿಯೇ ಬಾಹ್ಯವಸ್ತುಕಾ ನಿಷೇಧ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ
ಹೈ . ಅಧ್ಯವಸಾನಕೋ ಬಾಹ್ಯವಸ್ತು ಆಶ್ರಯಭೂತ ಹೈ; ಬಾಹ್ಯವಸ್ತುಕಾ ಆಶ್ರಯ ಕಿಯೇ ಬಿನಾ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಅಪನೇ

Page 394 of 642
PDF/HTML Page 427 of 675
single page version

ವೀರಸೂಸುತಂ ಹಿನಸ್ಮೀತ್ಯಧ್ಯವಸಾಯೋ ಜಾಯತೇ ತಥಾ ವನ್ಧ್ಯಾಸುತಸ್ಯಾಶ್ರಯಭೂತಸ್ಯಾಸದ್ಭಾವೇಽಪಿ ವನ್ಧ್ಯಾಸುತಂ
ಹಿನಸ್ಮೀತ್ಯಧ್ಯವಸಾಯೋ ಜಾಯೇತ
. ನ ಚ ಜಾಯತೇ . ತತೋ ನಿರಾಶ್ರಯಂ ನಾಸ್ತ್ಯಧ್ಯವಸಾನಮಿತಿ ನಿಯಮಃ . ತತ
ಏವ ಚಾಧ್ಯವಸಾನಾಶ್ರಯಭೂತಸ್ಯ ಬಾಹ್ಯವಸ್ತುನೋಽತ್ಯನ್ತಪ್ರತಿಷೇಧಃ, ಹೇತುಪ್ರತಿಷೇಧೇನೈವ ಹೇತುಮತ್ಪ್ರತಿಷೇಧಾತ್ . ನ ಚ
ಬನ್ಧಹೇತುಹೇತುತ್ವೇ ಸತ್ಯಪಿ ಬಾಹ್ಯವಸ್ತು ಬನ್ಧಹೇತುಃ ಸ್ಯಾತ್, ಈರ್ಯಾಸಮಿತಿಪರಿಣತಯತೀನ್ದ್ರಪದವ್ಯಾಪಾದ್ಯಮಾನ-
ವೇಗಾಪತತ್ಕಾಲಚೋದಿತಕುಲಿಂಗವತ್, ಬಾಹ್ಯವಸ್ತುನೋ ಬನ್ಧಹೇತುಹೇತೋರಬನ್ಧಹೇತುತ್ವೇನ ಬನ್ಧಹೇತುತ್ವಸ್ಯಾನೈಕಾಂತಿಕ-
ತ್ವಾತ್
. ಅತೋ ನ ಬಾಹ್ಯವಸ್ತು ಜೀವಸ್ಯಾತದ್ಭಾವೋ ಬನ್ಧಹೇತುಃ, ಅಧ್ಯವಸಾನಮೇವ ತಸ್ಯ ತದ್ಭಾವೋ ಬನ್ಧಹೇತುಃ .
ಸ್ವರೂಪಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ನಹೀಂ ಹೋತಾ ಅರ್ಥಾತ್ ಉತ್ಪನ್ನ ನಹೀಂ ಹೋತಾ . ಯದಿ ಬಾಹ್ಯವಸ್ತುಕೇ ಆಶ್ರಯಕೇ ಬಿನಾ ಭೀ
ಅಧ್ಯವಸಾನ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತಾ ಹೋ ತೋ, ಜೈಸೇ ಆಶ್ರಯಭೂತ ವೀರಜನನೀಕೇ ಪುತ್ರಕೇ ಸದ್ಭಾವಮೇಂ (ಕಿಸೀಕೋ) ಐಸಾ
ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತಾ ಹೈ ಕಿ ‘ಮೈಂ ವೀರಜನನೀಕೇ ಪುತ್ರಕೋ ಮಾರತಾ ಹೂಂ’ ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಆಶ್ರಯಭೂತ
ಬಂಧ್ಯಾಪುತ್ರಕೇ ಅಸದ್ಭಾವಮೇಂ ಭೀ (ಕಿಸೀಕೋ) ಐಸಾ ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನಾ ಚಾಹಿಏ ಕಿ ‘ಮೈಂ
ಬಂಧ್ಯಾಪುತ್ರಕೋ ಮಾರತಾ ಹೂಂ’
. ಪರನ್ತು ಐಸಾ ಅಧ್ಯವಸಾಯ ತೋ (ಕಿಸೀಕೋ) ಉತ್ಪನ್ನ ನಹೀಂ ಹೋತಾ . (ಜಹಾಂ
ಬಂಧ್ಯಾಕಾ ಪುತ್ರ ಹೀ ನಹೀಂ ಹೋತಾ ವಹಾಂ ಮಾರನೇಕಾ ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಕಹಾಂಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋಗಾ ?) ಇಸಲಿಯೇ ಯಹ ನಿಯಮ
ಹೈ ಕಿ (ಬಾಹ್ಯವಸ್ತುರೂಪ) ಆಶ್ರಯಕೇ ಬಿನಾ ಅಧ್ಯವಸಾನ ನಹೀಂ ಹೋತಾ
. ಔರ ಇಸೀಲಿಯೇ ಅಧ್ಯವಸಾನಕೋ
ಆಶ್ರಯಭೂತ ಬಾಹ್ಯವಸ್ತುಕಾ ಅತ್ಯನ್ತ ನಿಷೇಧ ಕಿಯಾ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಕಾರಣಕೇ ಪ್ರತಿಷೇಧಸೇ ಹೀ ಕಾರ್ಯಕಾ ಪ್ರತಿಷೇಧ
ಹೋತಾ ಹೈ
. (ಬಾಹ್ಯವಸ್ತು ಅಧ್ಯವಸಾನಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಉಸಕೇ ಪ್ರತಿಷೇಧಸೇ ಅಧ್ಯವಸಾನಕಾ ಪ್ರತಿಷೇಧ
ಹೋತಾ ಹೈ) . ಪರನ್ತು, ಯದ್ಯಪಿ ಬಾಹ್ಯವಸ್ತು ಬನ್ಧಕೇ ಕಾರಣಕಾ (ಅರ್ಥಾತ್ ಅಧ್ಯವಸಾನಕಾ) ಕಾರಣ ಹೈ ತಥಾಪಿ
ವಹ (ಬಾಹ್ಯವಸ್ತು) ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ನಹೀಂ ಹೈ; ಕ್ಯೋಂಕಿ ಈರ್ಯಾಸಮಿತಿಮೇಂ ಪರಿಣಮಿತ ಮುನೀನ್ದ್ರಕೇ ಚರಣಸೇ ಮರ
ಜಾನೇವಾಲೇ
ಐಸೇ ಕಿಸೀ ವೇಗಸೇ ಆಪತಿತ ಕಾಲಪ್ರೇರಿತ ಉಡತೇ ಹುಏ ಜೀವಕೀ ಭಾಂತಿ, ಬಾಹ್ಯವಸ್ತುಜೋ ಕಿ
ಬನ್ಧಕೇ ಕಾರಣಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ ವಹಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ನ ಹೋನೇಸೇ, ಬಾಹ್ಯವಸ್ತುಕೋ ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣತ್ವ
ಮಾನನೇಮೇಂ ಅನೈಕಾನ್ತಿಕ ಹೇತ್ವಾಭಾಸತ್ವ ಹೈವ್ಯಭಿಚಾರ ಆತಾ ಹೈ . (ಇಸಪ್ರಕಾರ ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಬಾಹ್ಯವಸ್ತುಕೋ
ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣತ್ವ ನಿರ್ಬಾಧತಯಾ ಸಿದ್ಧ ನಹೀಂ ಹೋತಾ .) ಇಸಲಿಯೇ ಬಾಹ್ಯವಸ್ತು ಜೋ ಕಿ ಜೀವಕೋ
ಅತದ್ಭಾವರೂಪ ಹೈ ವಹ ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ನಹೀಂ ಹೈ; ಕಿನ್ತು ಅಧ್ಯವಸಾನ ಜೋ ಕಿ ಜೀವಕೋ ತದ್ಭಾವರೂಪ ಹೈ
ವಹೀಂ ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ
.
ಭಾವಾರ್ಥ :ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಹೀ ಹೈ; ಔರ ಬಾಹ್ಯವಸ್ತುಏಂ ಹೈಂ ವೇ
ಅಧ್ಯವಸಾನಕಾ ಆಲಮ್ಬನ ಹೈಂಉನಕೋ ಅವಲಮ್ಬಕರ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತಾ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಉನ್ಹೇಂ
ಅಧ್ಯವಸಾನಕಾ ಕಾರಣ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ . ಬಾಹ್ಯವಸ್ತುಕೇ ಬಿನಾ ನಿರಾಶ್ರಯತಯಾ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಉತ್ಪನ್ನ ನಹೀಂ ಹೋತೇ,
ಇಸಲಿಯೇ ಬಾಹ್ಯವಸ್ತುಓಂಕಾ ತ್ಯಾಗ ಕರಾಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ . ಯದಿ ಬಾಹ್ಯವಸ್ತುಓಂಕೋ ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ಕಹಾ ಜಾಯೇ
ತೋ ಉಸಮೇಂ ವ್ಯಭಿಚಾರ (ದೋಷ) ಆತಾ ಹೈ . (ಕಾರಣ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ಕಹೀಂ ಕಾರ್ಯ ದಿಖಾಈ ದೇತಾ ಹೈ ಔರ ಕಹೀಂ
ನಹೀಂ ದಿಖಾಈ ದೇತಾ, ಉಸೇ ವ್ಯಭಿಚಾರ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಔರ ಐಸೇ ಕಾರಣಕೋ ವ್ಯಭಿಚಾರೀಅನೈಕಾನ್ತಿಕ

Page 395 of 642
PDF/HTML Page 428 of 675
single page version

ಏವಂ ಬನ್ಧಹೇತುತ್ವೇನ ನಿರ್ಧಾರಿತಸ್ಯಾಧ್ಯವಸಾನಸ್ಯ ಸ್ವಾರ್ಥಕ್ರಿಯಾಕಾರಿತ್ವಾಭಾವೇನ ಮಿಥ್ಯಾತ್ವಂ
ದರ್ಶಯತಿ
ದುಕ್ಖಿದಸುಹಿದೇ ಜೀವೇ ಕರೇಮಿ ಬಂಧೇಮಿ ತಹ ವಿಮೋಚೇಮಿ .
ಜಾ ಏಸಾ ಮೂಢಮದೀ ಣಿರತ್ಥಯಾ ಸಾ ಹು ದೇ ಮಿಚ್ಛಾ ..೨೬೬..
ದುಃಖಿತಸುಖಿತಾನ್ ಜೀವಾನ್ ಕರೋಮಿ ಬನ್ಧಯಾಮಿ ತಥಾ ವಿಮೋಚಯಾಮಿ .
ಯಾ ಏಷಾ ಮೂಢಮತಿಃ ನಿರರ್ಥಿಕಾ ಸಾ ಖಲು ತೇ ಮಿಥ್ಯಾ ..೨೬೬..
ಪರಾನ್ ಜೀವಾನ್ ದುಃಖಯಾಮಿ ಸುಖಯಾಮೀತ್ಯಾದಿ, ಬನ್ಧಯಾಮಿ ಮೋಚಯಾಮೀತ್ಯಾದಿ ವಾ, ಯದೇತದಧ್ಯವಸಾನಂ
ತತ್ಸರ್ವಮಪಿ, ಪರಭಾವಸ್ಯ ಪರಸ್ಮಿನ್ನವ್ಯಾಪ್ರಿಯಮಾಣತ್ವೇನ ಸ್ವಾರ್ಥಕ್ರಿಯಾಕಾರಿತ್ವಾಭಾವಾತ್, ಖಕುಸುಮಂ
ಕಾರಣಾಭಾಸ ಕಹತೇ ಹೈಂ .) ಕೋಈ ಮುನಿ ಈರ್ಯಾಸಮಿತಿಪೂರ್ವಕ ಯತ್ನಸೇ ಗಮನ ಕರತೇ ಹೋಂ ಔರ ಉನಕೇ ಪೈರಕೇ ನೀಚೇ
ಕೋಈ ಉಡತಾ ಹುಆ ಜೀವ ವೇಗಪೂರ್ವಕ ಆ ಗಿರೇ ತಥಾ ಮರ ಜಾಯೇ ತೋ ಮುನಿಕೋ ಹಿಂಸಾ ನಹೀಂ ಲಗತೀ . ಯಹಾಂ ಯದಿ
ಬಾಹ್ಯದೃಷ್ಟಿಸೇ ದೇಖಾ ಜಾಯೇ ತೋ ಹಿಂಸಾ ಹುಈ ಹೈ, ಪರನ್ತು ಮುನಿಕೇ ಹಿಂಸಾಕಾ ಅಧ್ಯವಸಾಯ ನಹೀಂ ಹೋನೇಸೇ ಉನ್ಹೇಂ ಬನ್ಧ
ನಹೀಂ ಹೋತಾ
. ಜೈಸೇ ಪೈರಕೇ ನೀಚೇ ಆಕರ ಮರ ಜಾನೇವಾಲಾ ಜೀವ ಮುನಿಕೇ ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ನಹೀಂ ಹೈ, ಉಸೀಪ್ರಕಾರ
ಅನ್ಯ ಬಾಹ್ಯವಸ್ತುಓಂಕೇ ಸಮ್ಬನ್ಧಮೇಂ ಭೀ ಸಮಝನಾ ಚಾಹಿಏ . ಇಸಪ್ರಕಾರ ಬಾಹ್ಯವಸ್ತುಕೋ ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ಮಾನನೇಮೇಂ
ವ್ಯಭಿಚಾರ ಆತಾ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಬಾಹ್ಯವಸ್ತು ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ನಹೀಂ ಹೈ ಯಹ ಸಿದ್ಧ ಹುಆ . ಔರ ಬಾಹ್ಯವಸ್ತು ಬಿನಾ
ನಿರಾಶ್ರಯಸೇ ಅಧ್ಯವಸಾನ ನಹೀಂ ಹೋತೇ, ಇಸಲಿಯೇ ಬಾಹ್ಯವಸ್ತುಕಾ ನಿಷೇಧ ಭೀ ಹೈ ಹೀ ..೨೬೫..
ಇಸಪ್ರಕಾರ ಬನ್ಧಕೇ ಕಾರಣರೂಪಸೇ ನಿಶ್ಚಿತ ಕಿಯಾ ಗಯಾ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಅಪನೀ ಅರ್ಥಕ್ರಿಯಾ ಕರನೇವಾಲಾ
ನ ಹೋನೇಸೇ ಮಿಥ್ಯಾ ಹೈಯಹ ಅಬ ಬತಲಾತೇ ಹೈಂ :
ಕರತಾ ದುಖೀ-ಸುಖಿ ಜೀವಕೋ, ಅರು ಬದ್ಧ-ಮುಕ್ತ ಕರೂಂ ಅರೇ !
ಯಹ ಮೂಢ ಮತಿ ತುಝ ಹೈ ನಿರರ್ಥಕ, ಇಸ ಹಿ ಸೇ ಮಿಥ್ಯಾ ಹಿ ಹೈ
..೨೬೬..
ಗಾಥಾರ್ಥ :ಹೇ ಭಾಈ ! ‘[ಜೀವಾನ್ ] ಮೈಂ ಜೀವೋಂಕೋ [ದುಃಖಿತಸುಖಿತಾನ್ ] ದುಃಖೀ-ಸುಖೀ
[ಕರೋಮಿ ] ಕರತಾ ಹೂಂ, [ಬನ್ಧಯಾಮಿ ] ಬನ್ಧಾತಾ ಹೂಂ [ತಥಾ ವಿಮೋಚಯಾಮಿ ] ತಥಾ ಛುಡಾತಾ ಹೂಂ, [ಯಾ ಏಷಾ ತೇ
ಮೂಢಮತಿಃ ]
ಐಸೀ ಜೋ ಯಹ ತೇರೀ ಮೂಢ ಮತಿ (
ಮೋಹಿತ ಬುದ್ಧಿ) ಹೈ [ಸಾ ] ವಹ [ನಿರರ್ಥಿಕಾ ] ನಿರರ್ಥಕ ಹೋನೇಸೇ
[ಖಲು ] ವಾಸ್ತವಮೇಂ [ಮಿಥ್ಯಾ ] ಮಿಥ್ಯಾ ಹೈ .
ಟೀಕಾ :ಮೈಂ ಪರ ಜೀವೋಂಕೋ ದುಃಖೀ ಕರತಾ ಹೂಂ, ಸುಖೀ ಕರತಾ ಹೂಂ ಇತ್ಯಾದಿ ತಥಾ ಬಂಧಾತಾ ಹೂಂ, ಛುಡಾತಾ
ಹೂಂ ಇತ್ಯಾದಿ ಜೋ ಯಹ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಹೈ ವಹ ಸಬ ಹೀ, ಪರಭಾವಕಾ ಪರಮೇಂ ವ್ಯಾಪಾರ ನ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಅಪನೀ

Page 396 of 642
PDF/HTML Page 429 of 675
single page version

ಲುನಾಮೀತ್ಯಧ್ಯವಸಾನವನ್ಮಿಥ್ಯಾರೂಪಂ, ಕೇವಲಮಾತ್ಮನೋಽನರ್ಥಾಯೈವ .
ಕುತೋ ನಾಧ್ಯವಸಾನಂ ಸ್ವಾರ್ಥಕ್ರಿಯಾಕಾರೀತಿ ಚೇತ್
ಅಜ್ಝವಸಾಣಣಿಮಿತ್ತಂ ಜೀವಾ ಬಜ್ಝಂತಿ ಕಮ್ಮಣಾ ಜದಿ ಹಿ .
ಮುಚ್ಚಂತಿ ಮೋಕ್ಖಮಗ್ಗೇ ಠಿದಾ ಯ ತಾ ಕಿಂ ಕರೇಸಿ ತುಮಂ ..೨೬೭..
ಅಧ್ಯವಸಾನನಿಮಿತ್ತಂ ಜೀವಾ ಬಧ್ಯನ್ತೇ ಕರ್ಮಣಾ ಯದಿ ಹಿ .
ಮುಚ್ಯನ್ತೇ ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗೇ ಸ್ಥಿತಾಶ್ಚ ತತ್ ಕಿಂ ಕರೋಷಿ ತ್ವಮ್ ..೨೬೭..
ಯತ್ಕಿಲ ಬನ್ಧಯಾಮಿ ಮೋಚಯಾಮೀತ್ಯಧ್ಯವಸಾನಂ ತಸ್ಯ ಹಿ ಸ್ವಾರ್ಥಕ್ರಿಯಾ ಯದ್ಬನ್ಧನಂ ಮೋಚನಂ
ಜೀವಾನಾಮ್ . ಜೀವಸ್ತ್ವಸ್ಯಾಧ್ಯವಸಾಯಸ್ಯ ಸದ್ಭಾವೇಽಪಿ ಸರಾಗವೀತರಾಗಯೋಃ ಸ್ವಪರಿಣಾಮಯೋಃ ಅಭಾವಾನ್ನ ಬಧ್ಯತೇ,
ಅರ್ಥಕ್ರಿಯಾ ಕರನೇವಾಲಾ ನಹೀಂ ಹೈ ಇಸಲಿಏ, ‘ಮೈಂ ಆಕಾಶ-ಪುಷ್ಪಕೋ ತೋಡತಾ ಹೂಂ’ ಐಸೇ ಅಧ್ಯವಸಾನಕೀ ಭಾಂತಿ
ಮಿಥ್ಯಾರೂಪ ಹೈ, ಮಾತ್ರ ಅಪನೇ ಅನರ್ಥಕೇ ಲಿಯೇ ಹೀ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಮಾತ್ರ ಅಪನೇ ಲಿಯೇ ಹೀ ಹಾನಿಕಾ ಕಾರಣ ಹೋತಾ
ಹೈ, ಪರಕಾ ತೋ ಕುಛ ಕರ ನಹೀಂ ಸಕತಾ )
.
ಭಾವಾರ್ಥ :ಜೋ ಅಪನೀ ಅರ್ಥಕ್ರಿಯಾ (ಪ್ರಯೋಜನಭೂತ ಕ್ರಿಯಾ) ನಹೀಂ ಕರ ಸಕತಾ ವಹ ನಿರರ್ಥಕ
ಹೈ, ಅಥವಾ ಜಿಸಕಾ ವಿಷಯ ನಹೀಂ ಹೈ ವಹ ನಿರರ್ಥಕ ಹೈ . ಜೀವ ಪರಜೀವೋಂಕೋ ದುಃಖೀ-ಸುಖೀ ಆದಿ ಕರನೇಕೀ
ಬುದ್ಧಿ ಕರತಾ ಹೈ, ಪರನ್ತು ಪರಜೀವ ಅಪನೇ ಕಿಯೇ ದುಃಖೀ-ಸುಖೀ ನಹೀಂ ಹೋತೇ; ಇಸಲಿಏ ವಹ ಬುದ್ಧಿ ನಿರರ್ಥಕ ಹೈ
ಔರ ನಿರರ್ಥಕ ಹೋನೇಸೇ ಮಿಥ್ಯಾ ಹೈ
ಝೂಂಠೀ ಹೈ ..೨೬೬..
ಅಬ ಯಹ ಪ್ರಶ್ನ ಹೋತಾ ಹೈ ಕಿ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಅಪನೀ ಅರ್ಥಕ್ರಿಯಾ ಕರನೇವಾಲಾ ಕೈಸೇ ನಹೀಂ ಹೈ ? ಇಸಕಾ
ಉತ್ತರ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಸಬ ಜೀವ ಅಧ್ಯವಸಾನಕಾರಣ, ಕರ್ಮಸೇ ಬಂಧತೇ ಜಹಾಂ .
ಅರು ಮೋಕ್ಷಮಗ ಥಿತ ಜೀವ ಛೂಟೇಂ, ತೂ ಹಿ ಕ್ಯಾ ಕರತಾ ಭಲಾ ? ..೨೬೭..
ಗಾಥಾರ್ಥ :ಹೇ ಭಾಈ ! [ಯದಿ ಹಿ ] ಯದಿ ವಾಸ್ತವಮೇಂ [ಅಧ್ಯವಸಾನನಿಮಿತ್ತಂ ] ಅಧ್ಯವಸಾನಕೇ
ನಿಮಿತ್ತಸೇ [ಜೀವಾಃ ] ಜೀವ [ಕರ್ಮಣಾ ಬಧ್ಯನ್ತೇ ] ಕ ರ್ಮಸೇ ಬನ್ಧತೇ ಹೈಂ [ಚ ] ಔರ [ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗೇ ಸ್ಥಿತಾಃ ]
ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಮೇಂ ಸ್ಥಿತ [ಮುಚ್ಯನ್ತೇ ] ಛೂಟತೇ ಹೈಂ, [ತದ್ ] ತೋ [ತ್ವಮ್ ಕಿಂ ಕರೋಷಿ ] ತೂ ಕ್ಯಾ ಕರತಾ ಹೈ ? (ತೇರಾ
ತೋ ಬಾಂಧನೇ-ಛೋಡನೇಕಾ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ವ್ಯರ್ಥ ಗಯಾ
.)
ಟೀಕಾ :‘ಮೈಂ ಬಂಧಾತಾ ಹೂಂ, ಛುಡಾತಾ ಹೂಂ’ ಐಸಾ ಜೋ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಉಸಕೀ ಅಪನೀ ಅರ್ಥಕ್ರಿಯಾ
ಜೀವೋಂಕೋ ಬಾಂಧನಾ, ಛೋಡನಾ ಹೈ . ಕಿನ್ತು ಜೀವ ತೋ, ಇಸ ಅಧ್ಯವಸಾಯಕಾ ಸದ್ಭಾವ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ, ಅಪನೇ
ಸರಾಗ-ವೀತರಾಗ ಪರಿಣಾಮಕೇ ಅಭಾವಸೇ ನಹೀಂ ಬಂಧತಾ, ನಹೀಂ ಮುಕ್ತ ಹೋತಾ; ತಥಾ ಅಪನೇ ಸರಾಗ-ವೀತರಾಗ

Page 397 of 642
PDF/HTML Page 430 of 675
single page version

ನ ಮುಚ್ಯತೇ; ಸರಾಗವೀತರಾಗಯೋಃ ಸ್ವಪರಿಣಾಮಯೋಃ ಸದ್ಭಾವಾತ್ತಸ್ಯಾಧ್ಯವಸಾಯಸ್ಯಾಭಾವೇಽಪಿ ಬಧ್ಯತೇ, ಮುಚ್ಯತೇ ಚ .
ತತಃ ಪರತ್ರಾಕಿಂಚಿತ್ಕರತ್ವಾನ್ನೇದಮಧ್ಯವಸಾನಂ ಸ್ವಾರ್ಥಕ್ರಿಯಾಕಾರಿ; ತತಶ್ಚ ಮಿಥ್ಯೈವೇತಿ ಭಾವಃ .
(ಅನುಷ್ಟುಭ್)
ಅನೇನಾಧ್ಯವಸಾಯೇನ ನಿಷ್ಫಲೇನ ವಿಮೋಹಿತಃ .
ತತ್ಕಿಞ್ಚನಾಪಿ ನೈವಾಸ್ತಿ ನಾತ್ಮಾತ್ಮಾನಂ ಕರೋತಿ ಯತ್ ..೧೭೧..
ಸವ್ವೇ ಕರೇದಿ ಜೀವೋ ಅಜ್ಝವಸಾಣೇಣ ತಿರಿಯಣೇರಇಏ .
ದೇವಮಣುಏ ಯ ಸವ್ವೇ ಪುಣ್ಣಂ ಪಾವಂ ಚ ಣೇಯವಿಹಂ ..೨೬೮..
ಪರಿಣಾಮಕೇ ಸದ್ಭಾವಸೇ, ಉಸ ಅಧ್ಯವಸಾಯಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ, ಬಂಧತಾ ಹೈ, ಛೂಟತಾ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ ಪರಮೇಂ
ಅಕಿಂಚಿತ್ಕರ ಹೋನೇಸೇ (ಅರ್ಥಾತ್ ಕುಛ ನಹೀಂ ಕರ ಸಕತಾ ಹೋನೇಸೇ) ಯಹ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಅಪನೀ ಅರ್ಥಕ್ರಿಯಾ
ಕರನೇವಾಲಾ ನಹೀಂ ಹೈ; ಔರ ಇಸಲಿಯೇ ಮಿಥ್ಯಾ ಹೀ ಹೈ
.ಐಸಾ ಭಾವ (ಆಶಯ) ಹೈ .
ಭಾವಾರ್ಥ :ಜೋ ಹೇತು ಕುಛ ಭೀ ನಹೀಂ ಕರತಾ ವಹ ಅಕಿಂಚಿತ್ಕರ ಕಹಲಾತಾ ಹೈ . ಯಹ ಬಾಂಧನೇ-
ಛೋಡನೇಕಾ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಭೀ ಪರಮೇಂ ಕುಛ ನಹೀಂ ಕರತಾ; ಕ್ಯೋಂಕಿ ಯದಿ ವಹ ಅಧ್ಯವಸಾನ ನ ಹೋ ತೋ ಭೀ ಜೀವ
ಅಪನೇ ಸರಾಗ-ವೀತರಾಗ ಪರಿಣಾಮಸೇ ಬನ್ಧ-ಮೋಕ್ಷಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ, ಔರ ವಹ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಹೋ ತೋ ಭೀ ಅಪನೇ
ಸರಾಗ-ವೀತರಾಗ ಪರಿಣಾಮಕೇ ಅಭಾವಸೇ ಬನ್ಧ-ಮೋಕ್ಷಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ನಹೀಂ ಹೋತಾ
. ಇಸಪ್ರಕಾರ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಪರಮೇಂ
ಅಕಿಂಚಿತ್ಕರ ಹೋನೇಸೇ ಸ್ವ-ಅರ್ಥಕ್ರಿಯಾ ಕರನೇವಾಲಾ ನಹೀಂ ಹೈ ಔರ ಇಸಲಿಯೇ ಮಿಥ್ಯಾ ಹೈ ..೨೬೭..
ಅಬ ಇಸ ಅರ್ಥಕಾ ಕಲಶರೂಪ ಔರ ಆಗಾಮೀ ಕಥನಕಾ ಸೂಚಕ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ :[ಅನೇನ ನಿಷ್ಫಲೇನ ಅಧ್ಯವಸಾಯೇನ ಮೋಹಿತಃ ] ಇಸ ನಿಷ್ಫಲ (ನಿರರ್ಥಕ)
ಅಧ್ಯವಸಾಯಸೇ ಮೋಹಿತ ಹೋತಾ ಹುಆ [ಆತ್ಮಾ ] ಆತ್ಮಾ [ತತ್ ಕಿಞ್ಚನ ಅಪಿ ನ ಏವ ಅಸ್ತಿ ಯತ್ ಆತ್ಮಾನಂ
ನ ಕರೋತಿ ]
ಅಪನೇಕೋ ಸರ್ವರೂಪ ಕ ರತಾ ಹೈ,
ಐಸಾ ಕುಛ ಭೀ ನಹೀಂ ಹೈ ಜಿಸರೂಪ ಅಪನೇಕೋ ನ ಕರತಾ ಹೋ .
ಭಾವಾರ್ಥ :ಯಹ ಆತ್ಮಾ ಮಿಥ್ಯಾ ಅಭಿಪ್ರಾಯಸೇ ಭೂಲಾ ಹುಆ ಚತುರ್ಗತಿ-ಸಂಸಾರಮೇಂ ಜಿತನೀ ಅವಸ್ಥಾಏಂ
ಹೈಂ, ಜಿತನೇ ಪದಾರ್ಥ ಹೈಂ ಉನ ಸರ್ವರೂಪ ಅಪನೇಕೋ ಹುಆ ಮಾನತಾ ಹೈ; ಅಪನೇ ಶುದ್ಧ ಸ್ವರೂಪಕೋ ನಹೀಂ
ಪಹಿಚಾನತಾ
.೧೭೧.
ಅಬ ಇಸ ಅರ್ಥಕೋ ಸ್ಪಷ್ಟತಯಾ ಗಾಥಾಮೇಂ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ತಿರ್ಯಂಚ, ನಾರಕ, ದೇವ, ಮಾನವ, ಪುಣ್ಯ-ಪಾಪ ಅನೇಕ ಜೇ .
ಉನ ಸರ್ವರೂಪ ಕರೈ ಜು ನಿಜಕೋ, ಜೀವ ಅಧ್ಯವಸಾನಸೇ ..೨೬೮..

Page 398 of 642
PDF/HTML Page 431 of 675
single page version

ಧಮ್ಮಾಧಮ್ಮಂ ಚ ತಹಾ ಜೀವಾಜೀವೇ ಅಲೋಗಲೋಗಂ ಚ .
ಸವ್ವೇ ಕರೇದಿ ಜೀವೋ ಅಜ್ಝವಸಾಣೇಣ ಅಪ್ಪಾಣಂ ..೨೬೯..
ಸರ್ವಾನ್ ಕರೋತಿ ಜೀವೋಽಧ್ಯವಸಾನೇನ ತಿರ್ಯಙ್ನೈರಯಿಕಾನ್ .
ದೇವಮನುಜಾಂಶ್ಚ ಸರ್ವಾನ್ ಪುಣ್ಯಂ ಪಾಪಂ ಚ ನೈಕವಿಧಮ್ ..೨೬೮..
ಧರ್ಮಾಧರ್ಮಂ ಚ ತಥಾ ಜೀವಾಜೀವೌ ಅಲೋಕಲೋಕಂ ಚ .
ಸರ್ವಾನ್ ಕರೋತಿ ಜೀವಃ ಅಧ್ಯವಸಾನೇನ ಆತ್ಮಾನಮ್ ..೨೬೯..
ಯಥಾಯಮೇವಂ ಕ್ರಿಯಾಗರ್ಭಹಿಂಸಾಧ್ಯವಸಾನೇನ ಹಿಂಸಕಂ, ಇತರಾಧ್ಯವಸಾನೈರಿತರಂ ಚ ಆತ್ಮಾತ್ಮಾನಂ ಕುರ್ಯಾತ್,
ತಥಾ ವಿಪಚ್ಯಮಾನನಾರಕಾಧ್ಯವಸಾನೇನ ನಾರಕಂ, ವಿಪಚ್ಯಮಾನತಿರ್ಯಗಧ್ಯವಸಾನೇನ ತಿರ್ಯಂಚ, ವಿಪಚ್ಯಮಾನ-
ಮನುಷ್ಯಾಧ್ಯವಸಾನೇನ ಮನುಷ್ಯಂ, ವಿಪಚ್ಯಮಾನದೇವಾಧ್ಯವಸಾನೇನ ದೇವಂ, ವಿಪಚ್ಯಮಾನಸುಖಾದಿಪುಣ್ಯಾಧ್ಯವಸಾನೇನ
ಅರು ತ್ಯೋಂ ಹೀ ಧರ್ಮ-ಅಧರ್ಮ, ಜೀವ-ಅಜೀವ, ಲೋಕ-ಅಲೋಕ ಜೇ .
ಉನ ಸರ್ವರೂಪ ಕರೈ ಜು ನಿಜಕೋ, ಜೀವ ಅಧ್ಯವಸಾನಸೇ ..೨೬೯..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಜೀವಃ ] ಜೀವ [ಅಧ್ಯವಸಾನೇನ ] ಅಧ್ಯವಸಾನಸೇ [ತಿರ್ಯಙ್ನೈರಯಿಕಾನ್ ] ತಿರ್ಯಂಚ,
ನಾರಕ , [ದೇವಮನುಜಾನ್ ಚ ] ದೇವ ಔರ ಮನುಷ್ಯ [ಸರ್ವಾನ್ ] ಇನ ಸರ್ವ ಪರ್ಯಾಯೋಂ, [ಚ ] ತಥಾ [ನೈಕವಿಧಮ್ ]
ಅನೇಕ ಪ್ರಕಾರಕೇ [ಪುಣ್ಯಂ ಪಾಪಂ ] ಪುಣ್ಯ ಔರ ಪಾಪ
[ಸರ್ವಾನ್ ] ಇನ ಸಬರೂಪ [ಕರೋತಿ ] ಅಪನೇಕೋ ಕರತಾ
ಹೈ . [ತಥಾ ಚ ] ಔರ ಉಸೀಪ್ರಕಾರ [ಜೀವಃ ] ಜೀವ [ಅಧ್ಯವಸಾನೇನ ] ಅಧ್ಯವಸಾನಸೇ [ಧರ್ಮಾಧರ್ಮಂ ] ಧರ್ಮ-
ಅಧರ್ಮ, [ಜೀವಾಜೀವೌ ] ಜೀವ-ಅಜೀವ [ಚ ] ಔರ [ಅಲೋಕಲೋಕಂ ] ಲೋಕ -ಅಲೋಕ [ಸರ್ವಾನ್ ] ಇನ
ಸಬರೂಪ [ಆತ್ಮಾನಮ್ ಕರೋತಿ ] ಅಪನೇಕೋ ಕರತಾ ಹೈ .
ಟೀಕಾ :ಜೈಸೇ ಯಹ ಆತ್ಮಾ ಪೂರ್ವೋಕ್ತ ಪ್ರಕಾರ ಕ್ರಿಯಾ ಜಿಸಕಾ ಗರ್ಭ ಹೈ ಐಸೇ ಹಿಂಸಾಕೇ
ಅಧ್ಯವಸಾನಸೇ ಅಪನೇಕೋ ಹಿಂಸಕ ಕರತಾ ಹೈ, (ಅಹಿಂಸಾಕೇ ಅಧ್ಯವಸಾನಸೇ ಅಪನೇಕೋ ಅಹಿಂಸಕ ಕರತಾ ಹೈ )
ಔರ ಅನ್ಯ ಅಧ್ಯವಸಾನೋಂಸೇ ಅಪನೇಕೋ ಅನ್ಯ ಕರತಾ ಹೈ, ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಉದಯಮೇಂ ಆತೇ ಹುಏ ನಾರಕಕೇ
ಅಧ್ಯವಸಾನಸೇ ಅಪನೇಕೋ ನಾರಕೀ ಕರತಾ ಹೈ, ಉದಯಮೇಂ ಆತೇ ಹುಏ ತಿರ್ಯಂಚಕೇ ಅಧ್ಯವಸಾನಸೇ ಅಪನೇಕೋ ತಿರ್ಯಂಚ
ಕರತಾ ಹೈ, ಉದಯಮೇಂ ಆತೇ ಹುಏ ಮನುಷ್ಯಕೇ ಅಧ್ಯವಸಾನಸೇ ಅಪನೇಕೋ ಮನುಷ್ಯ ಕರತಾ ಹೈ, ಉದಯಮೇಂ ಆತೇ ಹುಏ ದೇವಕೇ
ಅಧ್ಯವಸಾನಸೇ ಅಪನೇಕೋ ದೇವ ಕರತಾ ಹೈ, ಉದಯಮೇಂ ಆತೇ ಹುಏ ಸುಖ ಆದಿ ಪುಣ್ಯಕೇ ಅಧ್ಯವಸಾನಸೇ ಅಪನೇಕೋ
ಹಿಂಸಾ ಆದಿಕೇ ಅಧ್ಯವಸಾನ ರಾಗ-ದ್ವೇಷಕೇ ಉದಯಮಯ ಹನನ ಆದಿಕೀ ಕ್ರಿಯಾಓಂಸೇ ಭರೇ ಹುಏ ಹೈಂ, ಅರ್ಥಾತ್ ಉನ ಕ್ರಿಯಾಓಂಕೇ
ಸಾಥ ಆತ್ಮಾಕೀ ತನ್ಮಯತಾ ಹೋನೇಕೀ ಮಾನ್ಯತಾರೂಪ ಹೈಂ
.

Page 399 of 642
PDF/HTML Page 432 of 675
single page version

ಪುಣ್ಯಂ, ವಿಪಚ್ಯಮಾನದುಃಖಾದಿಪಾಪಾಧ್ಯವಸಾನೇನ ಪಾಪಮಾತ್ಮಾನಂ ಕುರ್ಯಾತ್ . ತಥೈವ ಚ ಜ್ಞಾಯಮಾನಧರ್ಮಾಧ್ಯವಸಾನೇನ
ಧರ್ಮಂ, ಜ್ಞಾಯಮಾನಾಧರ್ಮಾಧ್ಯವಸಾನೇನಾಧರ್ಮಂ, ಜ್ಞಾಯಮಾನಜೀವಾನ್ತರಾಧ್ಯವಸಾನೇನ ಜೀವಾನ್ತರಂ, ಜ್ಞಾಯಮಾನಪುದ್ಗಲಾಧ್ಯವ-
ಸಾನೇನ ಪುದ್ಗಲಂ, ಜ್ಞಾಯಮಾನಲೋಕಾಕಾಶಾಧ್ಯವಸಾನೇನ ಲೋಕಾಕಾಶಂ, ಜ್ಞಾಯಮಾನಾಲೋಕಾಕಾಶಾಧ್ಯವಸಾನೇನಾ-
ಲೋಕಾಕಾಶಮಾತ್ಮಾನಂ ಕುರ್ಯಾತ್
.
(ಇನ್ದ್ರವಜ್ರಾ)
ವಿಶ್ವಾದ್ವಿಭಕ್ತೋಽಪಿ ಹಿ ಯತ್ಪ್ರಭಾವಾ-
ದಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮಾ ವಿದಧಾತಿ ವಿಶ್ವಮ್
.
ಮೋಹೈಕಕನ್ದೋಽಧ್ಯವಸಾಯ ಏಷ
ನಾಸ್ತೀಹ ಯೇಷಾಂ ಯತಯಸ್ತ ಏವ
..೧೭೨..
ಪುಣ್ಯರೂಪ ಕರತಾ ಹೈ, ಔರ ಉದಯಮೇಂ ಆತೇ ಹುಏ ದುಃಖ ಆದಿ ಪಾಪಕೇ ಅಧ್ಯವಸಾನಸೇ ಅಪನೇಕೋ ಪಾಪರೂಪ ಕರತಾ
ಹೈ, ಔರ ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಜಾನನೇಮೇಂ ಆತಾ ಹುಆ ಜೋ ಧರ್ಮ (ಧರ್ಮಾಸ್ತಿಕಾಯ) ಹೈ ಉಸಕೇ ಅಧ್ಯವಸಾನಸೇ ಅಪನೇಕೋ
ಧರ್ಮರೂಪ ಕರತಾ ಹೈ, ಜಾನನೇಮೇಂ ಆತೇ ಹುವೇ ಅಧರ್ಮಕೇ (-ಅಧರ್ಮಾಸ್ತಿಕಾಯಕೇ) ಅಧ್ಯವಸಾನಸೇ ಅಪನೇಕೋ
ಅಧರ್ಮರೂಪ ಕರತಾ ಹೈ, ಜಾನನೇಮೇಂ ಆತೇ ಹುವೇ ಅನ್ಯ ಜೀವಕೇ ಅಧ್ಯವಸಾನಸೇ ಅಪನೇಕೋ ಅನ್ಯಜೀವರೂಪ ಕರತಾ
ಹೈ, ಜಾನನೇಮೇಂ ಆತೇ ಹುವೇ ಪುದ್ಗಲಕೇ ಅಧ್ಯವಸಾನಸೇ ಅಪನೇಕೋ ಪುದ್ಗಲರೂಪ ಕರತಾ ಹೈ, ಜಾನನೇಮೇಂ ಆತೇ ಹುವೇ
ಲೋಕಾಕಾಶಕೇ ಅಧ್ಯವಸಾನಸೇ ಅಪನೇಕೋ ಲೋಕಾಕಾಶರೂಪ ಕರತಾ ಹೈ, ಔರ ಜಾನನೇಮೇಂ ಆತೇ ಹುವೇ
ಅಲೋಕಾಕಾಶಕೇ ಅಧ್ಯವಸಾನಸೇ ಅಪನೇಕೋ ಅಲೋಕಾಕಾಶರೂಪ ಕರತಾ ಹೈ, (ಇಸಪ್ರಕಾರ ಆತ್ಮಾ
ಅಧ್ಯವಸಾನಸೇ ಅಪನೇಕೋ ಸರ್ವರೂಪ ಕರತಾ ಹೈ
.)
ಭಾವಾರ್ಥ :ಯಹ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಅಜ್ಞಾನರೂಪ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಉಸೇ ಅಪನಾ ಪರಮಾರ್ಥಸ್ವರೂಪ ನಹೀಂ
ಜಾನನಾ ಚಾಹಿಏ . ಉಸ ಅಧ್ಯವಸಾನಸೇ ಹೀ ಆತ್ಮಾ ಅಪನೇಕೋ ಅನೇಕ ಅವಸ್ಥಾರೂಪ ಕರತಾ ಹೈ ಅರ್ಥಾತ್
ಉನಮೇಂ ಅಪನಾಪನ ಮಾನಕರ ಪ್ರವರ್ತತಾ ಹೈ ..೨೬೮-೨೬೯..
ಅಬ ಇಸ ಅರ್ಥಕಾ ಕಲಶರೂಪ ತಥಾ ಆಗಾಮೀ ಕಥನಕಾ ಸೂಚಕ ಕಾವ್ಯ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ :[ವಿಶ್ವಾತ್ ವಿಭಕ್ತಃ ಅಪಿ ಹಿ ] ವಿಶ್ವಸೇ (ಸಮಸ್ತ ದ್ರವ್ಯೋಂಸೇ) ಭಿನ್ನ ಹೋನೇ
ಪರ ಭೀ [ಆತ್ಮಾ ] ಆತ್ಮಾ [ಯತ್-ಪ್ರಭಾವಾತ್ ಆತ್ಮಾನಮ್ ವಿಶ್ವಮ್ ವಿದಧಾತಿ ] ಜಿಸಕೇ ಪ್ರಭಾವಸೇ
ಅಪನೇಕೋ ವಿಶ್ವರೂಪ ಕರತಾ ಹೈ [ಏಷಃ ಅಧ್ಯವಸಾಯಃ ] ಐಸಾ ಯಹ ಅಧ್ಯವಸಾಯ
[ಮೋಹ-ಏಕ-ಕನ್ದಃ ]
ಕಿ ಜಿಸಕಾ ಮೋಹ ಹೀ ಏಕ ಮೂಲ ಹೈ ವಹ[ಯೇಷಾಂ ಇಹ ನಾಸ್ತಿ ] ಜಿನಕೇ ನಹೀಂ ಹೈ [ತೇ ಏವ ಯತಯಃ ]
ವೇ ಹೀ ಮುನಿೇ ಹೈಂ .೧೭೨.
ಯಹ ಅಧ್ಯವಸಾಯ ಜಿನಕೇ ನಹೀಂ ಹೈಂ ವೇ ಮುನಿ ಕರ್ಮಸೇ ಲಿಪ್ತ ನಹೀಂ ಹೋತೇಯಹ ಅಬ ಗಾಥಾ ದ್ವಾರಾ
ಕಹತೇ ಹೈಂ :

Page 400 of 642
PDF/HTML Page 433 of 675
single page version

ಏದಾಣಿ ಣತ್ಥಿ ಜೇಸಿಂ ಅಜ್ಝವಸಾಣಾಣಿ ಏವಮಾದೀಣಿ .
ತೇ ಅಸುಹೇಣ ಸುಹೇಣ ವ ಕಮ್ಮೇಣ ಮುಣೀ ಣ ಲಿಪ್ಪಂತಿ ..೨೭೦..
ಏತಾನಿ ನ ಸನ್ತಿ ಯೇಷಾಮಧ್ಯವಸಾನಾನ್ಯೇವಮಾದೀನಿ .
ತೇ ಅಶುಭೇನ ಶುಭೇನ ವಾ ಕರ್ಮಣಾ ಮುನಯೋ ನ ಲಿಪ್ಯನ್ತೇ ..೨೭೦..
ಏತಾನಿ ಕಿಲ ಯಾನಿ ತ್ರಿವಿಧಾನ್ಯಧ್ಯವಸಾನಾನಿ ತಾನಿ ಸಮಸ್ತಾನ್ಯಪಿ ಶುಭಾಶುಭ-
ಕರ್ಮಬನ್ಧನಿಮಿತ್ತಾನಿ, ಸ್ವಯಮಜ್ಞಾನಾದಿರೂಪತ್ವಾತ್ . ತಥಾ ಹಿಯದಿದಂ ಹಿನಸ್ಮೀತ್ಯಾದ್ಯಧ್ಯವಸಾನಂ ತತ್,
ಜ್ಞಾನಮಯತ್ವೇನಾತ್ಮನಃ ಸದಹೇತುಕಜ್ಞಪ್ತ್ಯೇಕಕ್ರಿಯಸ್ಯ ರಾಗದ್ವೇಷವಿಪಾಕಮಯೀನಾಂ ಹನನಾದಿಕ್ರಿಯಾಣಾಂ ಚ ವಿಶೇಷಾಜ್ಞಾನೇನ
ವಿವಿಕ್ತಾತ್ಮಾಜ್ಞಾನಾದಸ್ತಿ ತಾವದಜ್ಞಾನಂ, ವಿವಿಕ್ತಾತ್ಮಾದರ್ಶನಾದಸ್ತಿ ಚ ಮಿಥ್ಯಾದರ್ಶನಂ,
ಇನ ಆದಿ ಅಧ್ಯವಸಾನ ವಿಧವಿಧ ವರ್ತತೇ ನಹಿಂ ಜಿನಹಿಕೋ .
ಶುಭ-ಅಶುಭ ಕರ್ಮ ಅನೇಕಸೇ, ಮುನಿರಾಜ ವೇ ನಹಿಂ ಲಿಪ್ತ ಹೋಂ ..೨೭೦..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಏತಾನಿ ] ಯಹ (ಪೂರ್ವ ಕಥಿತ) [ಏವಮಾದೀನಿ ] ತಥಾ ಐಸೇ ಔರ ಭೀ
[ಅಧ್ಯವಸಾನಾನಿ ] ಅಧ್ಯವಸಾನ [ಯೇಷಾಮ್ ] ಜಿನಕೇ [ನ ಸನ್ತಿ ] ನಹೀಂ ಹೈಂ, [ತೇ ಮುನಯಃ ] ವೇ ಮುನಿ
[ಅಶುಭೇನ ] ಅಶುಭ [ವಾ ಶುಭೇನ ] ಯಾ ಶುಭ [ಕರ್ಮಣಾ ] ಕ ರ್ಮಸೇ [ನ ಲಿಪ್ಯನ್ತೇ ] ಲಿಪ್ತ ನಹೀಂ ಹೋತೇ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹ ಜೋ ತೀನ ಪ್ರಕಾರಕೇ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಹೈಂ ವೇ ಸಭೀ ಸ್ವಯಂ ಅಜ್ಞಾನಾದಿರೂಪ (ಅರ್ಥಾತ್
ಅಜ್ಞಾನ, ಮಿಥ್ಯಾದರ್ಶನ ಔರ ಅಚಾರಿತ್ರರೂಪ) ಹೋನೇಸೇ ಶುಭಾಶುಭ ಕರ್ಮಬನ್ಧಕೇ ನಿಮಿತ್ತ ಹೈಂ . ಇಸೇ ವಿಶೇಷ
ಸಮಝಾತೇ ಹೈಂ :‘ಮೈಂ (ಪರಜೀವೋಂಕೋ) ಮಾರತಾ ಹೂಂ’ ಇತ್ಯಾದಿ ಜೋ ಯಹ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಹೈ ಉಸ ಅಧ್ಯವಸಾನವಾಲೇ
ಜೀವಕೋ, ಜ್ಞಾನಮಯಪನೇಕೇ ಸದ್ಭಾವಸೇ ಸತ್ರೂಪ, ಅಹೇತುಕ, ಜ್ಞಪ್ತಿ ಹೀ ಜಿಸಕೀ ಏಕ ಕ್ರಿಯಾ ಹೈ ಐಸೇ
ಆತ್ಮಾಕಾ ಔರ ರಾಗದ್ವೇಷಕೇ ಉದಯಮಯ ಐಸೀ ಹನನ ಆದಿ ಕ್ರಿಯಾಓಂಕಾ ವಿಶೇಷ ನಹೀಂ ಜಾನನೇಕೇ ಕಾರಣ
ಭಿನ್ನ ಆತ್ಮಾಕಾ ಅಜ್ಞಾನ ಹೋನೇಸೇ, ವಹ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಪ್ರಥಮ ತೋ ಅಜ್ಞಾನ ಹೈ, ಭಿನ್ನ ಆತ್ಮಾಕಾ ಅದರ್ಶನ
೧. ಸತ್ರೂಪ = ಸತ್ತಾಸ್ವರೂಪ; ಅಸ್ತಿತ್ವಸ್ವರೂಪ . (ಆತ್ಮಾ ಜ್ಞಾನಮಯ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಸತ್ರೂಪ ಅಹೇತುಕ ಜ್ಞಪ್ತಿ ಹೀ ಉಸಕೀ
ಏಕ ಕ್ರಿಯಾ ಹೈ .)
೨. ಅಹೇತುಕ = ಜಿಸಕಾ ಕೋಈ ಕಾರಣ ನಹೀಂ ಹೈ ಐಸೀ; ಅಕಾರಣ; ಸ್ವಯಂಸಿದ್ಧ; ಸಹಜ .
೩. ಜ್ಞಪ್ತಿ = ಜಾನನಾ; ಜಾನನೇರೂಪಕ್ರಿಯಾ . (ಜ್ಞಪ್ತಿಕ್ರಿಯಾ ಸತ್ರೂಪ ಹೈ, ಔರ ಸತ್ರೂಪ ಹೋನೇಸೇ ಅಹೇತುಕ ಹೈ .)
೪. ಹನನ = ಘಾತ ಕರನಾ; ಘಾತ ಕರನೇರೂಪ ಕ್ರಿಯಾ . (ಘಾತ ಕರನಾ ಆದಿ ಕ್ರಿಯಾಯೇಂ ರಾಗ-ದ್ವೇಷಕೇ ಉದಯಮಯ ಹೈಂ .)
೫. ವಿಶೇಷ = ಅನ್ತರ; ಭಿನ್ನ ಲಕ್ಷಣ .

Page 401 of 642
PDF/HTML Page 434 of 675
single page version

ವಿವಿಕ್ತಾತ್ಮಾನಾಚರಣಾದಸ್ತಿ ಚಾಚಾರಿತ್ರಮ್ . [ಯತ್ಪುನಃ ನಾರಕೋಽಹಮಿತ್ಯಾದ್ಯಧ್ಯವಸಾನಂ ತದಪಿ, ಜ್ಞಾನಮಯ-
ತ್ವೇನಾತ್ಮನಃ ಸದಹೇತುಕಜ್ಞಾಯಕೈಕಭಾವಸ್ಯ ಕರ್ಮೋದಯಜನಿತಾನಾಂ ನಾರಕಾದಿಭಾವಾನಾಂ ಚ ವಿಶೇಷಾಜ್ಞಾನೇನ
ವಿವಿಕ್ತಾತ್ಮಾಜ್ಞಾನಾದಸ್ತಿ ತಾವದಜ್ಞಾನಂ, ವಿವಿಕ್ತಾತ್ಮಾದರ್ಶನಾದಸ್ತಿ ಚ ಮಿಥ್ಯಾದರ್ಶನಂ, ವಿವಿಕ್ತಾತ್ಮಾನಾ-
ಚರಣಾದಸ್ತಿ ಚಾಚಾರಿತ್ರಮ್
.] ಯತ್ಪುನರೇಷ ಧರ್ಮೋ ಜ್ಞಾಯತ ಇತ್ಯಾದ್ಯಧ್ಯವಸಾನಂ ತದಪಿ, ಜ್ಞಾನಮಯತ್ವೇನಾತ್ಮನಃ
ಸದಹೇತುಕಜ್ಞಾನೈಕರೂಪಸ್ಯ ಜ್ಞೇಯಮಯಾನಾಂ ಧರ್ಮಾದಿರೂಪಾಣಾಂ ಚ ವಿಶೇಷಾಜ್ಞಾನೇನ ವಿವಿಕ್ತಾತ್ಮಾಜ್ಞಾನಾದಸ್ತಿ
ತಾವದಜ್ಞಾನಂ, ವಿವಿಕ್ತಾತ್ಮಾದರ್ಶನಾದಸ್ತಿ ಚ ಮಿಥ್ಯಾದರ್ಶನಂ, ವಿವಿಕ್ತಾತ್ಮಾನಾಚರಣಾದಸ್ತಿ ಚಾಚಾರಿತ್ರಮ್
. ತತೋ
ಬನ್ಧನಿಮಿತ್ತಾನ್ಯೇವೈತಾನಿ ಸಮಸ್ತಾನ್ಯಧ್ಯವಸಾನಾನಿ . ಯೇಷಾಮೇವೈತಾನಿ ನ ವಿದ್ಯನ್ತೇ ತ ಏವ ಮುನಿಕುಂಜರಾಃ
ಕೇಚನ, ಸದಹೇತುಕಜ್ಞಪ್ತ್ಯೇಕಕ್ರಿಯಂ, ಸದಹೇತುಕಜ್ಞಾಯಕೈಕಭಾವಂ, ಸದಹೇತುಕಜ್ಞಾನೈಕರೂಪಂ ಚ ವಿವಿಕ್ತ ಮಾತ್ಮಾನಂ
ಜಾನನ್ತಃ ಸಮ್ಯಕ್ಪಶ್ಯನ್ತೋಽನುಚರನ್ತಶ್ಚ, ಸ್ವಚ್ಛಸ್ವಚ್ಛನ್ದೋದ್ಯದಮನ್ದಾನ್ತರ್ಜ್ಯೋತಿಷೋಽತ್ಯನ್ತಮಜ್ಞಾನಾದಿರೂಪತ್ವಾ-
51
(ಅಶ್ರದ್ಧಾನ) ಹೋನೇಸೇ (ವಹ ಅಧ್ಯವಸಾನ) ಮಿಥ್ಯಾದರ್ಶನ ಹೈ ಔರ ಭಿನ್ನ ಆತ್ಮಾಕಾ ಅನಾಚರಣ ಹೋನೇಸೇ
(ವಹ ಅಧ್ಯವಸಾನ) ಅಚಾರಿತ್ರ ಹೈ
. [ಔರ ‘ಮೈಂ ನಾರಕ ಹೂಂ’ ಇತ್ಯಾದಿ ಜೋ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಹೈ ಉಸ
ಅಧ್ಯವಸಾನವಾಲೇ ಜೀವಕೋ ಭೀ, ಜ್ಞಾನಮಯಪನೇಕೇ ಸದ್ಭಾವಸೇ ಸತ್ರೂಪ ಅಹೇತುಕ ಜ್ಞಾಯಕ ಹೀ ಜಿಸಕಾ ಏಕ
ಭಾವ ಹೈ, ಐಸೇ ಆತ್ಮಾಕಾ ಔರ ಕರ್ಮೋದಯಜನಿತ ನಾರಕ ಆದಿ ಭಾವೋಂಕಾ ವಿಶೇಷ ನ ಜಾನನೇಕೇ ಕಾರಣ
ಭಿನ್ನ ಆತ್ಮಾಕಾ ಅಜ್ಞಾನ ಹೋನೇಸೇ, ವಹ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಪ್ರಥಮ ಜೋ ಅಜ್ಞಾನ ಹೈ, ಭಿನ್ನ ಆತ್ಮಾಕಾ ಅದರ್ಶನ
ಹೋನೇಸೇ (ವಹ ಅಧ್ಯವಸಾನ) ಮಿಥ್ಯಾದರ್ಶನ ಹೈ ಔರ ಭಿನ್ನ ಆತ್ಮಾಕಾ ಅನಾಚರಣ ಹೋನೇಸೇ (ವಹ
ಅಧ್ಯವಸಾನ) ಅಚಾರಿತ್ರ ಹೈ
.]] ಔರ ‘ಯಹ ಧರ್ಮದ್ರವ್ಯ ಜ್ಞಾತ ಹೋತಾ ಹೈ’ ಇತ್ಯಾದಿ ಜೋ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಹೈ ಉಸ
ಅಧ್ಯವಸಾನವಾಲೇ ಜೀವಕೋ ಭೀ, ಜ್ಞಾನಮಯಪನೇಕೇ ಸದ್ಭಾವಸೇ ಸತ್ರೂಪ ಅಹೇತುಕ ಜ್ಞಾನ ಹೀ ಜಿಸಕಾ ಏಕ
ರೂಪ ಹೈ ಐಸೇ ಆತ್ಮಾಕಾ ಔರ ಜ್ಞೇಯಮಯ ಧರ್ಮಾದಿಕರೂಪೋಂಕಾ ವಿಶೇಷ ನ ಜಾನನೇಕೇ ಕಾರಣ ಭಿನ್ನ ಆತ್ಮಾಕಾ
ಅಜ್ಞಾನ ಹೋನೇಸೇ, ವಹ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಪ್ರಥಮ ತೋ ಅಜ್ಞಾನ ಹೈ, ಭಿನ್ನ ಆತ್ಮಾಕಾ ಅದರ್ಶನ ಹೋನೇಸೇ (ವಹ
ಅಧ್ಯವಸಾನ) ಮಿಥ್ಯಾದರ್ಶನ ಹೈ ಔರ ಭಿನ್ನ ಆತ್ಮಾಕಾ ಅನಾಚರಣ ಹೋನೇಸೇ (ವಹ ಅಧ್ಯವಸಾನ) ಅಚಾರಿತ್ರ
ಹೈ
. ಇಸಲಿಯೇ ಯಹ ಸಮಸ್ತ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಬನ್ಧಕೇ ಹೀ ನಿಮಿತ್ತ ಹೈಂ .
ಮಾತ್ರ ಜಿನಕೇ ಯಹ ಅಧ್ಯವಸಾನ ವಿದ್ಯಮಾನ ನಹೀಂ ಹೈ, ವೇ ಹೀ ಕೋಈ (ವಿರಲ) ಮುನಿಕುಂಜರ
(ಮುನಿವರ), ಸತ್ರೂಪ ಅಹೇತುಕ ಜ್ಞಪ್ತಿ ಹೀ ಜಿನಕೀ ಏಕ ಕ್ರಿಯಾ ಹೈ, ಸತ್ರೂಪ ಅಹೇತುಕ ಜ್ಞಾಯಕ ಹೀ
ಜಿಸಕಾ ಏಕ ಭಾವ ಹೈ ಔರ ಸತ್ರೂಪ ಅಹೇತುಕ ಜ್ಞಾನ ಹೀ ಜಿಸಕಾ ಏಕ ರೂಪ ಹೈ ಐಸೇ ಭಿನ್ನ ಆತ್ಮಾಕೋ
(
ಸರ್ವ ಅನ್ಯದ್ರವ್ಯಭಾವೋಂಸೇ ಭಿನ್ನ ಆತ್ಮಾಕೋ) ಜಾನತೇ ಹುಏ, ಸಮ್ಯಕ್ ಪ್ರಕಾರಸೇ ದೇಖತೇ (ಶ್ರದ್ಧಾ ಕರತೇ)
ಹುಏ ಔರ ಅನುಚರಣ ಕರತೇ ಹುಏ, ಸ್ವಚ್ಛ ಔರ ಸ್ವಚ್ಛನ್ದತಯಾ ಉದಯಮಾನ (ಸ್ವಾಧೀನತಯಾ ಪ್ರಕಾಶಮಾನ)
ಐಸೀ ಅಮಂದ ಅನ್ತರ್ಜ್ಯೋತಿಕೋ ಅಜ್ಞಾನಾದಿರೂಪತಾಕಾ ಅತ್ಯಂತ ಅಭಾವ ಹೋನೇಸೇ (ಅರ್ಥಾತ್ ಅನ್ತರಂಗಮೇಂ ಪ್ರಕಾಶಿತ
*೧. ಆತ್ಮಾ ಜ್ಞಾನಮಯ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಸತ್ರೂಪ ಅಹೇತುಕ ಜ್ಞಾನ ಹೀ ಉಸಕಾ ಏಕ ರೂಪ ಹೈ .

Page 402 of 642
PDF/HTML Page 435 of 675
single page version

ಭಾವಾತ್, ಶುಭೇನಾಶುಭೇನ ವಾ ಕರ್ಮಣಾ ನ ಖಲು ಲಿಪ್ಯೇರನ್ .
ಕಿಮೇತದಧ್ಯವಸಾನಂ ನಾಮೇತಿ ಚೇತ್
ಬುದ್ಧೀ ವವಸಾಓ ವಿ ಯ ಅಜ್ಝವಸಾಣಂ ಮದೀ ಯ ವಿಣ್ಣಾಣಂ .
ಏಕ್ಕಟ್ಠಮೇವ ಸವ್ವಂ ಚಿತ್ತಂ ಭಾವೋ ಯ ಪರಿಣಾಮೋ ..೨೭೧..
ಬುದ್ಧಿರ್ವ್ಯವಸಾಯೋಽಪಿ ಚ ಅಧ್ಯವಸಾನಂ ಮತಿಶ್ಚ ವಿಜ್ಞಾನಮ್ .
ಏಕಾರ್ಥಮೇವ ಸರ್ವಂ ಚಿತ್ತಂ ಭಾವಶ್ಚ ಪರಿಣಾಮಃ ..೨೭೧..
ಹೋತೀ ಹುಈ ಜ್ಞಾನಜ್ಯೋತಿ ಕಿಂಚಿತ್ ಮಾತ್ರ ಭೀ ಅಜ್ಞಾನರೂಪ, ಮಿಥ್ಯಾದರ್ಶನರೂಪ ಔರ ಅಚಾರಿತ್ರರೂಪ ನಹೀಂ ಹೋತೀ
ಇಸಲಿಏ), ಶುಭ ಯಾ ಅಶುಭ ಕರ್ಮಸೇ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಲಿಪ್ತ ನಹೀಂ ಹೋತೇ
.
ಭಾವಾರ್ಥ :ಯಹ ಜೋ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಹೈಂ ವೇ ‘ಮೈಂ ಪರಕಾ ಹನನ ಕರತಾ ಹೂಂ’ ಇಸಪ್ರಕಾರಕೇ ಹೈಂ, ‘ಮೈಂ
ನಾರಕ ಹೂಂ’ ಇಸಪ್ರಕಾರಕೇ ಹೈಂ ತಥಾ ‘ಮೈಂ ಪರದ್ರವ್ಯಕೋ (ಅಪನೇರೂಪ) ಜಾನತಾ ಹೂಂ’ ಇಸಪ್ರಕಾರಕೇ ಹೈಂ . ವೇ,
ಜಬ ತಕ ಆತ್ಮಾಕಾ ಔರ ರಾಗಾದಿಕಾ, ಆತ್ಮಾಕಾ ಔರ ನಾರಕಾದಿ ಕರ್ಮೋದಯಜನಿತ ಭಾವೋಂಕಾ ತಥಾ
ಆತ್ಮಾಕಾ ಔರ ಜ್ಞೇಯರೂಪ ಅನ್ಯದ್ರವ್ಯೋಂಕಾ ಭೇದ ನ ಜಾನತಾ ಹೋ, ತಬ ತಕ ರಹತೇ ಹೈಂ
. ವೇ ಭೇದಜ್ಞಾನಕೇ
ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ಮಿಥ್ಯಾಜ್ಞಾನರೂಪ ಹೈಂ, ಮಿಥ್ಯಾದರ್ಶನರೂಪ ಹೈಂ ಔರ ಮಿಥ್ಯಾಚಾರಿತ್ರರೂಪ ಹೈಂ; ಯೋಂ ತೀನ
ಪ್ರಕಾರಕೇ ಹೋತೇ ಹೈಂ
. ವೇ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಜಿನಕೇ ನಹೀಂ ಹೈಂ ವೇ ಮುನಿಕುಂಜರ ಹೈಂ . ವೇ ಆತ್ಮಾಕೋ ಸಮ್ಯಕ್ ಜಾನತೇ
ಹೈಂ, ಸಮ್ಯಕ್ ಶ್ರದ್ಧಾ ಕರತೇ ಹೈಂ ಔರ ಸಮ್ಯಕ್ ಆಚರಣ ಕರತೇ ಹೈಂ, ಇಸಲಿಯೇ ಅಜ್ಞಾನಕೇ ಅಭಾವಸೇ
ಸಮ್ಯಗ್ದರ್ಶನಜ್ಞಾನಚಾರಿತ್ರರೂಪ ಹೋತೇ ಹುಏ ಕರ್ಮೋಂಸೇ ಲಿಪ್ತ ನಹೀಂ ಹೋತೇ
..೨೭೦..
‘‘ಯಹಾಂ ಬಾರಮ್ಬಾರ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಶಬ್ದ ಕಹಾ ಗಯಾ ಹೈ, ವಹ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಕ್ಯಾ ಹೈ ? ಉಸಕಾ
ಸ್ವರೂಪ ಭಲೀಭಾಂತಿ ಸಮಝಮೇಂ ನಹೀಂ ಆಯಾ’’ . ಐಸಾ ಪ್ರಶ್ನ ಹೋನೇ ಪರ, ಅಬ ಅಧ್ಯವಸಾನಕಾ ಸ್ವರೂಪ
ಗಾಥಾ ದ್ವಾರಾ ಕಹತೇ ಹೈಂ .
ಜೋ ಬುದ್ಧಿ, ಮತಿ, ವ್ಯವಸಾಯ, ಅಧ್ಯವಸಾನ, ಅರು ವಿಜ್ಞಾನ ಹೈ .
ಪರಿಣಾಮ, ಚಿತ್ತ ರು ಭಾವಶಬ್ದಹಿ ಸರ್ವ ಯೇ ಏಕಾರ್ಥ ಹೈಂ ..೨೭೧..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಬುದ್ಧಿಃ ] ಬುದ್ಧಿ, [ವ್ಯವಸಾಯಃ ಅಪಿ ಚ ] ವ್ಯವಸಾಯ, [ಅಧ್ಯವಸಾನಂ ]
ಅಧ್ಯವಸಾನ, [ಮತಿಃ ಚ ] ಮತಿ, [ವಿಜ್ಞಾನಮ್ ] ವಿಜ್ಞಾನ, [ಚಿತ್ತಂ ] ಚಿತ್ತ, [ಭಾವಃ ] ಭಾವ [ಚ ] ಔರ
[ಪರಿಣಾಮಃ ] ಪರಿಣಾಮ
[ಸರ್ವಂ ] ಯೇ ಸಬ [ಏಕಾರ್ಥಮ್ ಏವ ] ಏಕಾರ್ಥ ಹೀ ಹೈಂ (ಅರ್ಥಾತ್ ನಾಮ ಅಲಗ
ಅಲಗ ಹೈಂ, ಕಿನ್ತು ಅರ್ಥ ಭಿನ್ನ ನಹೀಂ ಹೈಂ ) .

Page 403 of 642
PDF/HTML Page 436 of 675
single page version

ಸ್ವಪರಯೋರವಿವೇಕೇ ಸತಿ ಜೀವಸ್ಯಾಧ್ಯವಸಿತಿಮಾತ್ರಮಧ್ಯವಸಾನಂ; ತದೇವ ಚ ಬೋಧನಮಾತ್ರತ್ವಾದ್ಬುದ್ಧಿಃ,
ವ್ಯವಸಾನಮಾತ್ರತ್ವಾದ್ವಯವಸಾಯಃ, ಮನನಮಾತ್ರತ್ವಾನ್ಮತಿಃ, ವಿಜ್ಞಪ್ತಿಮಾತ್ರತ್ವಾದ್ವಿಜ್ಞಾನಂ, ಚೇತನಾಮಾತ್ರತ್ವಾಚ್ಚಿತ್ತಂ, ಚಿತೋ
ಭವನಮಾತ್ರತ್ವಾದ್ಭಾವಃ, ಚಿತಃ ಪರಿಣಮನಮಾತ್ರತ್ವಾತ್ಪರಿಣಾಮಃ
.
(ಶಾರ್ದೂಲವಿಕ್ರೀಡಿತ)
ಸರ್ವತ್ರಾಧ್ಯವಸಾನಮೇವಮಖಿಲಂ ತ್ಯಾಜ್ಯಂ ಯದುಕ್ತಂ ಜಿನೈ-
ಸ್ತನ್ಮನ್ಯೇ ವ್ಯವಹಾರ ಏವ ನಿಖಿಲೋಽಪ್ಯನ್ಯಾಶ್ರಯಸ್ತ್ಯಾಜಿತಃ
.
ಸಮ್ಯಙ್ನಿಶ್ಚಯಮೇಕಮೇವ ತದಮೀ ನಿಷ್ಕಮ್ಪಮಾಕ್ರಮ್ಯ ಕಿಂ
ಶುದ್ಧಜ್ಞಾನಘನೇ ಮಹಿಮ್ನಿ ನ ನಿಜೇ ಬಧ್ನನ್ತಿ ಸನ್ತೋ ಧೃತಿಮ್
..೧೭೩..
೧. ಅಧ್ಯವಸಿತಿ = (ಏಕಮೇಂ ದೂಸರೇಕೀ ಮಾನ್ಯತಾಪೂರ್ವಕ) ಪರಿಣತಿ; (ಮಿಥ್ಯಾ) ನಿಶ್ಚಿತಿ; (ಮಿಥ್ಯಾ) ನಿಶ್ಚಯ ಹೋನಾ .
೨. ವ್ಯವಸಾನ = ಕಾಮಮೇಂ ಲಗೇ ರಹನಾ; ಉದ್ಯಮೀ ಹೋನಾ; ನಿಶ್ಚಯ ಹೋನಾ .
೩. ಮನನ = ಮಾನನಾ; ಜಾನನಾ .
ಟೀಕಾ :ಸ್ವ-ಪರಕಾ ಅವಿವೇಕ ಹೋ (ಸ್ವ-ಪರಕಾ ಭೇದಜ್ಞಾನ ನ ಹೋ) ತಬ ಜೀವಕೀ
ಅಧ್ಯವಸಿತಿಮಾತ್ರ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಹೈ; ಔರ ವಹೀ (ಜಿಸೇ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಕಹಾ ಹೈ ವಹೀ) ಬೋಧನಮಾತ್ರತ್ವಸೇ ಬುದ್ಧಿ
ಹೈ, ವ್ಯವಸಾನಮಾತ್ರತ್ವಸೇ ವ್ಯವಸಾಯ ಹೈ, ಮನನಮಾತ್ರತ್ವಸೇ ಮತಿ ಹೈ, ವಿಜ್ಞಪ್ತಿಮಾತ್ರತ್ವಸೇ ವಿಜ್ಞಾನ ಹೈ,
ಚೇತನಾಮಾತ್ರತ್ವಸೇ ಚಿತ್ತ ಹೈ, ಚೇತನಕೇ ಭವನಮಾತ್ರತ್ವಸೇ ಭಾವ ಹೈ, ಚೇತನಕೇ ಪರಿಣಮನಮಾತ್ರತ್ವಸೇ ಪರಿಣಾಮ ಹೈ .
(ಇಸಪ್ರಕಾರ ಯಹ ಸಬ ಶಬ್ದ ಏಕಾರ್ಥವಾಚೀ ಹೈಂ .)
ಭಾವಾರ್ಥ :ಯಹ ತೋ ಬುದ್ಧಿ ಆದಿ ಆಠ ನಾಮ ಕಹೇ ಗಯೇ ಹೈಂ, ವೇ ಸಭೀ ಚೇತನ ಆತ್ಮಾಕೇ ಪರಿಣಾಮ
ಹೈಂ . ಜಬ ತಕ ಸ್ವ-ಪರಕಾ ಭೇದಜ್ಞಾನ ನ ಹೋ ತಬ ತಕ ಜೀವಕೇ ಜೋ ಅಪನೇ ಔರ ಪರಕೇ ಏಕತ್ವಕೇ ನಿಶ್ಚಯರೂಪ
ಪರಿಣತಿ ಪಾಈ ಜಾತೀ ಹೈ ಉಸೇ ಬುದ್ಧಿ ಆದಿ ಆಠ ನಾಮೋಂಸೇ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ ..೨೭೧..
‘ಅಧ್ಯವಸಾನ ತ್ಯಾಗನೇ ಯೋಗ್ಯ ಕಹೇ ಹೈಂ ಇಸಸೇ ಐಸಾ ಜ್ಞಾತ ಹೋತಾ ಹೈ ಕಿ ವ್ಯವಹಾರಕಾ
ತ್ಯಾಗ ಔರ ನಿಶ್ಚಯಕಾ ಗ್ರಹಣ ಕರಾಯಾ ಹೈ’ಇಸ ಅರ್ಥಕಾ, ಏವಂ ಆಗಾಮೀ ಕಥನಕಾ ಸೂಚಕ ಕಾವ್ಯ
ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ :ಆಚಾರ್ಯದೇವ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಕಿ :[ಸರ್ವತ್ರ ಯದ್ ಅಧ್ಯವಸಾನಮ್ ] ಸರ್ವ ವಸ್ತುಓಂಮೇಂ ಜೋ
ಅಧ್ಯವಸಾನ ಹೋತೇ ಹೈಂ, [ಅಖಿಲಂ ] ವೇ ಸಭೀ (ಅಧ್ಯವಸಾನ) [ಜಿನೈಃ ] ಜಿನೇನ್ದ್ರ ಭಗವಾನನೇ [ಏವಮ್ ]
ಪೂರ್ವಾೇಕ್ತ ರೀತಿಸೇ [ತ್ಯಾಜ್ಯಂ ಉಕ್ತಂ ] ತ್ಯಾಗನೇ ಯೋಗ್ಯ ಕಹೇ ಹೈಂ, [ತತ್ ] ಇಸಲಿಯೇ [ಮನ್ಯೇ ] ಹಮ ಯಹ ಮಾನತೇ
ಹೈಂ ಕಿ [ಅನ್ಯ-ಆಶ್ರಯಃ ವ್ಯವಹಾರಃ ಏವ ನಿಖಿಲಃ ಅಪಿ ತ್ಯಾಜಿತಃ ] ‘ಪರ ಜಿಸಕಾ ಆಶ್ರಯ ಹೈ ಐಸಾ
ವ್ಯವಹಾರ ಹೀ ಸಮ್ಪೂರ್ಣ ಛುಡಾಯಾ ಹೈ’
. [ತತ್ ] ತಬ ಫಿ ರ, [ಅಮೀ ಸನ್ತಃ ] ಯಹ ಸತ್ಪುರುಷ [ಏಕಮ್ ಸಮ್ಯಕ್

Page 404 of 642
PDF/HTML Page 437 of 675
single page version

ಏವಂ ವವಹಾರಣಓ ಪಡಿಸಿದ್ಧೋ ಜಾಣ ಣಿಚ್ಛಯಣಏಣ .
ಣಿಚ್ಛಯಣಯಾಸಿದಾ ಪುಣ ಮುಣಿಣೋ ಪಾವಂತಿ ಣಿವ್ವಾಣಂ ..೨೭೨..
ಏವಂ ವ್ಯವಹಾರನಯಃ ಪ್ರತಿಷಿದ್ಧೋ ಜಾನೀಹಿ ನಿಶ್ಚಯನಯೇನ .
ನಿಶ್ಚಯನಯಾಶ್ರಿತಾಃ ಪುನರ್ಮುನಯಃ ಪ್ರಾಪ್ನುವನ್ತಿ ನಿರ್ವಾಣಮ್ ..೨೭೨..
ಆತ್ಮಾಶ್ರಿತೋ ನಿಶ್ಚಯನಯಃ, ಪರಾಶ್ರಿತೋ ವ್ಯವಹಾರನಯಃ . ತತ್ರೈವಂ ನಿಶ್ಚಯನಯೇನ ಪರಾಶ್ರಿತಂ
ಸಮಸ್ತಮಧ್ಯವಸಾನಂ ಬನ್ಧಹೇತುತ್ವೇನ ಮುಮುಕ್ಷೋಃ ಪ್ರತಿಷೇಧಯತಾ ವ್ಯವಹಾರನಯ ಏವ ಕಿಲ ಪ್ರತಿಷಿದ್ಧಃ, ತಸ್ಯಾಪಿ
ನಿಶ್ಚಯಮ್ ಏವ ನಿಷ್ಕಮ್ಪಮ್ ಆಕ್ರಮ್ಯ ] ಏಕ ಸಮ್ಯಕ್ ನಿಶ್ಚಯಕೋ ಹೀ ನಿಶ್ಚಲತಯಾ ಅಂಗೀಕಾರ ಕ ರಕೇ
[ಶುದ್ಧಜ್ಞಾನಘನೇ ನಿಜೇ ಮಹಿಮ್ನಿ ] ಶುದ್ಧಜ್ಞಾನಘನಸ್ವರೂಪ ನಿಜ ಮಹಿಮಾಮೇಂ (
ಆತ್ಮಸ್ವರೂಪಮೇಂ) [ಧೃತಿಮ್ ಕಿಂ ನ
ಬಧ್ನನ್ತಿ ] ಸ್ಥಿರತಾ ಕ್ಯೋಂ ಧಾರಣ ನಹೀಂ ಕರತೇ ?
ಭಾವಾರ್ಥ :ಜಿನೇನ್ದ್ರದೇವನೇ ಅನ್ಯ ಪದಾರ್ಥೋಂಮೇಂ ಆತ್ಮಬುದ್ಧಿರೂಪ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಛುಡಾಯೇ ಹೈಂ, ಇಸಸೇ ಯಹ
ಸಮಝನಾ ಚಾಹಿಏ ಕಿ ಯಹ ಸಮಸ್ತ ಪರಾಶ್ರಿತ ವ್ಯವಹಾರ ಹೀ ಛುಡಾಯಾ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ ಆಚಾರ್ಯದೇವನೇ ಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯಕೇ
ಗ್ರಹಣಕಾ ಐಸಾ ಉಪದೇಶ ದಿಯಾ ಹೈ ಕಿ‘ಶುದ್ಧಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪ ಅಪನೇ ಆತ್ಮಾಮೇಂ ಸ್ಥಿರತಾ ರಖೋ’ . ಔರ, ‘‘ಜಬ
ಕಿ ಭಗವಾನನೇ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಛುಡಾಯೇ ಹೈಂ ತಬ ಫಿ ರ ಸತ್ಪುರುಷ ನಿಶ್ಚಯಕೋ ನಿಶ್ಚಲತಾಪೂರ್ವಕ ಅಂಗೀಕಾರ ಕರಕೇ
ಸ್ವರೂಪಮೇಂ ಸ್ಥಿರ ಕ್ಯೋಂ ನಹೀಂ ಹೋತೇ ?
ಯಹ ಹಮೇಂ ಆಶ್ಚರ್ಯ ಹೋತಾ ಹೈ’’ ಯಹ ಕಹಕರ ಆಚಾರ್ಯದೇವನೇ ಆಶ್ಚರ್ಯ ಪ್ರಗಟ
ಕಿಯಾ ಹೈ .೧೭೩.
ಅಬ ಇಸೀ ಅರ್ಥಕೋ ಗಾಥಾ ದ್ವಾರಾ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ವ್ಯವಹಾರನಯ ಇಸ ರೀತ ಜಾನ, ನಿಷಿದ್ಧ ನಿಶ್ಚಯನಯಹಿಸೇ .
ಮುನಿರಾಜ ಜೋ ನಿಶ್ಚಯನಯಾಶ್ರಿತ, ಮೋಕ್ಷಕೀ ಪ್ರಾಪ್ತೀ ಕರೇ ..೨೭೨..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಏವಂ ] ಇಸಪ್ರಕಾರ [ವ್ಯವಹಾರನಯಃ ] (ಪರಾಶ್ರಿತ) ವ್ಯವಹಾರನಯ [ನಿಶ್ಚಯನಯೇನ ]
ನಿಶ್ಚಯನಯಕೇ ದ್ವಾರಾ [ಪ್ರತಿಷಿದ್ಧಃ ಜಾನೀಹಿ ] ನಿಷಿದ್ಧ ಜಾನ; [ಪುನಃ ನಿಶ್ಚಯನಯಾಶ್ರಿತಾಃ ] ನಿಶ್ಚಯನಯಕೇ ಆಶ್ರಿತ
[ಮುನಯಃ ] ಮುನಿೇ [ನಿರ್ವಾಣಮ್ ] ನಿರ್ವಾಣಕೋ [ಪ್ರಾಪ್ನುವನ್ತಿ ] ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತೇ ಹೈಂ
.
ಟೀಕಾ :ಆತ್ಮಾಶ್ರಿತ (ಅರ್ಥಾತ್ ಸ್ವ-ಆಶ್ರಿತ) ನಿಶ್ಚಯನಯ ಹೈ, ಪರಾಶ್ರಿತ (ಅರ್ಥಾತ್ ಪರಕೇ
ಆಶ್ರಿತ) ವ್ಯವಹಾರನಯ ಹೈ . ವಹಾಂ, ಪೂರ್ವೋಕ್ತ ಪ್ರಕಾರಸೇ ಪರಾಶ್ರಿತ ಸಮಸ್ತ ಅಧ್ಯವಸಾನ (ಅರ್ಥಾತ್ ಅಪನೇ ಔರ
ಪರಕೇ ಏಕತ್ವಕೀ ಮಾನ್ಯತಾಪೂರ್ವಕ ಪರಿಣಮನ) ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ಹೋನೇಸೇ ಮುಮುಕ್ಷುಓಂಕೋ ಉಸಕಾ
(
ಅಧ್ಯವಸಾನಕಾ) ನಿಷೇಧ ಕರತೇ ಹುಏ ಐಸೇ ನಿಶ್ಚಯನಯಕೇ ದ್ವಾರಾ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ವ್ಯವಹಾರನಯಕಾ ಹೀ ನಿಷೇಧ
ಕಿಯಾ ಗಯಾ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ವ್ಯವಹಾರನಯಕೇ ಭೀ ಪರಾಶ್ರಿತತಾ ಸಮಾನ ಹೀ ಹೈ (ಜೈಸೇ ಅಧ್ಯವಸಾನ ಪರಾಶ್ರಿತ

Page 405 of 642
PDF/HTML Page 438 of 675
single page version

ಪರಾಶ್ರಿತತ್ವಾವಿಶೇಷಾತ್ . ಪ್ರತಿಷೇಧ್ಯ ಏವ ಚಾಯಂ, ಆತ್ಮಾಶ್ರಿತನಿಶ್ಚಯನಯಾಶ್ರಿತಾನಾಮೇವ ಮುಚ್ಯಮಾನತ್ವಾತ್,
ಪರಾಶ್ರಿತವ್ಯವಹಾರನಯಸ್ಯೈಕಾನ್ತೇನಾಮುಚ್ಯಮಾನೇನಾಭವ್ಯೇನಾಪ್ಯಾಶ್ರೀಯಮಾಣತ್ವಾಚ್ಚ .
ಕಥಮಭವ್ಯೇನಾಪ್ಯಾಶ್ರೀಯತೇ ವ್ಯವಹಾರನಯಃ ಇತಿ ಚೇತ್
ವದಸಮಿದೀಗುತ್ತೀಓ ಸೀಲತವಂ ಜಿಣವರೇಹಿ ಪಣ್ಣತ್ತಂ .
ಕುವ್ವಂತೋ ವಿ ಅಭವ್ವೋ ಅಣ್ಣಾಣೀ ಮಿಚ್ಛದಿಟ್ಠೀ ದು ..೨೭೩..
ವ್ರತಸಮಿತಿಗುಪ್ತಯಃ ಶೀಲತಪೋ ಜಿನವರೈಃ ಪ್ರಜ್ಞಪ್ತಮ್ .
ಕುರ್ವನ್ನಪ್ಯಭವ್ಯೋಽಜ್ಞಾನೀ ಮಿಥ್ಯಾದ್ರಷ್ಟಿಸ್ತು ..೨೭೩..
ಹೈ ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ವ್ಯವಹಾರನಯ ಭೀ ಪರಾಶ್ರಿತ ಹೈ, ಉಸಮೇಂ ಅನ್ತರ ನಹೀಂ ಹೈ) . ಔರ ಇಸಪ್ರಕಾರ ಯಹ ವ್ಯವಹಾರನಯ
ನಿಷೇಧ ಕರನೇ ಯೋಗ್ಯ ಹೀ ಹೈ; ಕ್ಯೋಂಕಿ ಆತ್ಮಾಶ್ರಿತ ನಿಶ್ಚಯನಯಕಾ ಆಶ್ರಯ ಕರನೇವಾಲೇ ಹೀ (ಕರ್ಮಸೇ) ಮುಕ್ತ
ಹೋತೇ ಹೈಂ ಔರ ಪರಾಶ್ರಿತ ವ್ಯವಹಾರನಯಕಾ ಆಶ್ರಯ ತೋ ಏಕಾನ್ತತಃ ಮುಕ್ತ ನಹೀಂ ಹೋನೇವಾಲಾ ಅಭವ್ಯ ಭೀ
ಕರತಾ ಹೈ
.
ಭಾವಾರ್ಥ :ಆತ್ಮಾಕೇ ಪರಕೇ ನಿಮಿತ್ತಸೇ ಜೋ ಅನೇಕ ಭಾವ ಹೋತೇ ಹೈಂ ವೇ ಸಬ ವ್ಯವಹಾರನಯಕೇ
ವಿಷಯ ಹೈಂ, ಇಸಲಿಯೇ ವ್ಯವಹಾರನಯ ಪರಾಶ್ರಿತ ಹೈ, ಔರ ಜೋ ಏಕ ಅಪನಾ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಭಾವ ಹೈ ವಹೀ
ನಿಶ್ಚಯನಯಕಾ ಹೀ ವಿಷಯ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ ನಿಶ್ಚಯನಯ ಆತ್ಮಾಶ್ರಿತ ಹೈ
. ಅಧ್ಯವಸಾನ ಭೀ ವ್ಯವಹಾರನಯಕಾ ಹೀ
ವಿಷಯ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಅಧ್ಯವಸಾನಕಾ ತ್ಯಾಗ ವ್ಯವಹಾರನಯಕಾ ಹೀ ತ್ಯಾಗ ಹೈ, ಔರ ಜೋ ಪೂರ್ವೋಕ್ತ ಗಾಥಾಓಂಮೇಂ
ಅಧ್ಯವಸಾನಕೇ ತ್ಯಾಗಕಾ ಉಪದೇಶ ಹೈ ವಹ ವ್ಯವಹಾರನಯಕೇ ಹೀ ತ್ಯಾಗಕಾ ಉಪದೇಶ ಹೈ
. ಇಸಪ್ರಕಾರ
ನಿಶ್ಚಯನಯಕೋ ಪ್ರಧಾನ ಕರಕೇ ವ್ಯವಹಾರನಯಕೇ ತ್ಯಾಗಕಾ ಉಪದೇಶ ಕಿಯಾ ಹೈ ಉಸಕಾ ಕಾರಣ ಯಹ ಹೈ ಕಿ
ಜೋ ನಿಶ್ಚಯನಯಕೇ ಆಶ್ರಯಸೇ ಪ್ರವರ್ತತೇ ಹೈಂ, ವೇ ಹೀ ಕರ್ಮಸೇ ಮುಕ್ತ ಹೋತೇ ಹೈಂ ಔರ ಜೋ ಏಕಾನ್ತಮೇಂ ವ್ಯವಹಾರನಯಕೇ
ಹೀ ಆಶ್ರಯಸೇ ಪ್ರವರ್ತತೇ ಹೈಂ, ವೇ ಕರ್ಮಸೇ ಕಭೀ ಮುಕ್ತ ನಹೀಂ ಹೋತೇ
..೨೭೨..
ಅಬ ಪ್ರಶ್ನ ಹೋತಾ ಹೈ ಕಿ ಅಭವ್ಯ ಜೀವ ಭೀ ವ್ಯವಹಾರನಯಕಾ ಆಶ್ರಯ ಕೈಸೇ ಕರತಾ ಹೈ ? ಉಸಕಾ
ಉತ್ತರ ಗಾಥಾ ದ್ವಾರಾ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಜಿನವರಪ್ರರೂಪಿತ ವ್ರತ, ಸಮಿತಿ, ಗುಪ್ತೀ ಅವರು ತಪ ಶೀಲಕೋ .
ಕರತಾ ಹುಆ ಭೀ ಅಭವ್ಯ ಜೀವ, ಅಜ್ಞಾನೀ ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿ ಹೈ ..೨೭೩..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಜಿನವರೈಃ ] ಜಿನವರೋಂಕೇ ದ್ವಾರಾ [ಪ್ರಜ್ಞಪ್ತಮ್ ] ಕಥಿತ [ವ್ರತಸಮಿತಿಗುಪ್ತಯಃ ] ವ್ರತ,
ಸಮಿತಿ, ಗುಪ್ತಿ, [ಶೀಲತಪಃ ] ಶೀಲ ಔರ ತಪ [ಕುರ್ವನ್ ಅಪಿ ] ಕ ರತಾ ಹುಆ ಭೀ [ಅಭವ್ಯಃ ] ಅಭವ್ಯ

Page 406 of 642
PDF/HTML Page 439 of 675
single page version

ಶೀಲತಪಃಪರಿಪೂರ್ಣಂ ತ್ರಿಗುಪ್ತಿಪಂಚಸಮಿತಿಪರಿಕಲಿತಮಹಿಂಸಾದಿಪಂಚಮಹಾವ್ರತರೂಪಂ ವ್ಯವಹಾರಚಾರಿತ್ರಂ
ಅಭವ್ಯೋಽಪಿ ಕುರ್ಯಾತ್, ತಥಾಪಿ ಚ ನಿಶ್ಚಾರಿತ್ರೋಽಜ್ಞಾನೀ ಮಿಥ್ಯಾದ್ರಷ್ಟಿರೇವ, ನಿಶ್ಚಯಚಾರಿತ್ರಹೇತುಭೂತಜ್ಞಾನಶ್ರದ್ಧಾನ-
ಶೂನ್ಯತ್ವಾತ್ .
ತಸ್ಯೈಕಾದಶಾಂಗಜ್ಞಾನಮಸ್ತಿ ಇತಿ ಚೇತ್
ಮೋಕ್ಖಂ ಅಸದ್ದಹಂತೋ ಅಭವಿಯಸತ್ತೋ ದು ಜೋ ಅಧೀಏಜ್ಜ .
ಪಾಠೋ ಣ ಕರೇದಿ ಗುಣಂ ಅಸದ್ದಹಂತಸ್ಸ ಣಾಣಂ ತು ..೨೭೪..
ಮೋಕ್ಷಮಶ್ರದ್ದಧಾನೋಽಭವ್ಯಸತ್ತ್ವಸ್ತು ಯೋಽಧೀಯೀತ .
ಪಾಠೋ ನ ಕರೋತಿ ಗುಣಮಶ್ರದ್ದಧಾನಸ್ಯ ಜ್ಞಾನಂ ತು ..೨೭೪..
ಮೋಕ್ಷಂ ಹಿ ನ ತಾವದಭವ್ಯಃ ಶ್ರದ್ಧತ್ತೇ, ಶುದ್ಧಜ್ಞಾನಮಯಾತ್ಮಜ್ಞಾನಶೂನ್ಯತ್ವಾತ್ . ತತೋ ಜ್ಞಾನಮಪಿ ನಾಸೌ
ಜೀವ [ಅಜ್ಞಾನೀ ] ಅಜ್ಞಾನೀ [ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿಃ ತು ] ಔರ ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿ ಹೈ .
ಟೀಕಾ :ಶೀಲ ಔರ ತಪಸೇ ಪರಿಪೂರ್ಣ, ತೀನ ಗುಪ್ತಿ ಔರ ಪಾಂಚ ಸಮಿತಿಯೋಂಕೇ ಪ್ರತಿ ಸಾವಧಾನೀಸೇ
ಯುಕ್ತ, ಅಹಿಂಸಾದಿ ಪಾಂಚ ಮಹಾವ್ರತರೂಪ ವ್ಯವಹಾರಚಾರಿತ್ರ (ಕಾ ಪಾಲನ) ಅಭವ್ಯ ಭೀ ಕರತಾ ಹೈ; ತಥಾಪಿ ವಹ
(ಅಭವ್ಯ) ನಿಶ್ಚಾರಿತ್ರ (-ಚಾರಿತ್ರರಹಿತ), ಅಜ್ಞಾನೀ ಔರ ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿ ಹೀ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ (ವಹ) ನಿಶ್ಚಯಚಾರಿತ್ರಕೇ
ಕಾರಣರೂಪ ಜ್ಞಾನ
ಶ್ರದ್ಧಾನಸೇ ಶೂನ್ಯ ಹೈ .
ಭಾವಾರ್ಥ :ಅಭವ್ಯ ಜೀವ ಮಹಾವ್ರತ-ಸಮಿತಿ-ಗುಪ್ತಿರೂಪ ವ್ಯವಹಾರ ಚಾರಿತ್ರಕಾ ಪಾಲನ ಕರೇ ತಥಾಪಿ
ನಿಶ್ಚಯ ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನಶ್ರದ್ಧಾನಕೇ ಬಿನಾ ವಹ ಚಾರಿತ್ರ ‘ಸಮ್ಯಕ್ ಚಾರಿತ್ರ’ ನಾಮಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ನಹೀಂ ಹೋತಾ; ಇಸಲಿಯೇ ವಹ
ಅಜ್ಞಾನೀ, ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿ ಔರ ನಿಶ್ಚಾರಿತ್ರ ಹೀ ಹೈ
..೨೭೩..
ಅಬ ಶಿಷ್ಯ ಪೂಛತಾ ಹೈ ಕಿಉಸೇ (ಅಭವ್ಯಕೋ) ಗ್ಯಾರಹ ಅಂಗಕಾ ಜ್ಞಾನ ತೋ ಹೋತಾ ಹೈ; ಫಿ ರ ಭೀ
ಉಸಕೋ ಅಜ್ಞಾನೀ ಕ್ಯೋಂ ಕಹಾ ಹೈ ? ಇಸಕಾ ಉತ್ತರ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಮೋಕ್ಷಕೀ ಶ್ರದ್ಧಾವಿಹೀನ, ಅಭವ್ಯ ಜೀವ ಶಾಸ್ತ್ರೋಂ ಪಢೈ .
ಪರ ಜ್ಞಾನಕೀ ಶ್ರದ್ಧಾರಹಿತಕೋ, ಪಠನ ಯೇ ನಹಿಂ ಗುಣ ಕರೈ ..೨೭೪..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಮೋಕ್ಷಮ್ ಅಶ್ರದ್ದಧಾನಃ ] ಮೋಕ್ಷಕೀ ಶ್ರದ್ಧಾ ನ ಕರತಾ ಹುಆ [ಯಃ ಅಭವ್ಯಸತ್ತ್ವಃ ] ಜೋ
ಅಭವ್ಯ ಜೀವ ಹೈ ವಹ [ತು ಅಧೀಯೀತ ] ಶಾಸ್ತ್ರ ತೋ ಪಢತಾ ಹೈ, [ತು ] ಪರನ್ತು [ಜ್ಞಾನಂ ಅಶ್ರದ್ದಧಾನಸ್ಯ ] ಜ್ಞಾನಕೀ
ಶ್ರದ್ಧಾ ನ ಕರನೇವಾಲೇ ಉಸಕೋೇ [ಪಾಠಃ ] ಶಾಸ್ತ್ರಪಠನ [ಗುಣಮ್ ನ ಕರೋತಿ ] ಗುಣ ನಹೀಂ ಕರತಾ
.
ಟೀಕಾ :ಪ್ರಥಮ ತೋ ಅಭವ್ಯ ಜೀವ, (ಸ್ವಯಂ) ಶುದ್ಧಜ್ಞಾನಮಯ ಆತ್ಮಾಕೇ ಜ್ಞಾನಸೇ ಶೂನ್ಯ ಹೋನೇಕೇ

Page 407 of 642
PDF/HTML Page 440 of 675
single page version

ಶ್ರದ್ಧತ್ತೇ . ಜ್ಞಾನಮಶ್ರದ್ದಧಾನಶ್ಚಾಚಾರಾದ್ಯೇಕಾದಶಾಂಗಂಂ ಶ್ರುತಮಧೀಯಾನೋಽಪಿ ಶ್ರುತಾಧ್ಯಯನಗುಣಾಭಾವಾನ್ನ ಜ್ಞಾನೀ ಸ್ಯಾತ್ .
ಸ ಕಿಲ ಗುಣಃ ಶ್ರುತಾಧ್ಯಯನಸ್ಯ ಯದ್ವಿವಿಕ್ತ ವಸ್ತುಭೂತಜ್ಞಾನಮಯಾತ್ಮಜ್ಞಾನಂ; ತಚ್ಚ ವಿವಿಕ್ತ ವಸ್ತುಭೂತಂ ಜ್ಞಾನಮ-
ಶ್ರದ್ದಧಾನಸ್ಯಾಭವ್ಯಸ್ಯ ಶ್ರುತಾಧ್ಯಯನೇನ ನ ವಿಧಾತುಂ ಶಕ್ಯೇತ
. ತತಸ್ತಸ್ಯ ತದ್ಗುಣಾಭಾವಃ . ತತಶ್ಚ
ಜ್ಞಾನಶ್ರದ್ಧಾನಾಭಾವಾತ್ ಸೋಽಜ್ಞಾನೀತಿ ಪ್ರತಿನಿಯತಃ .
ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಶ್ರದ್ಧಾನಮಸ್ತೀತಿ ಚೇತ್
ಸದ್ದಹದಿ ಯ ಪತ್ತೇದಿ ಯ ರೋಚೇದಿ ಯ ತಹ ಪುಣೋ ಯ ಫಾಸೇದಿ .
ಧಮ್ಮಂ ಭೋಗಣಿಮಿತ್ತಂ ಣ ದು ಸೋ ಕಮ್ಮಕ್ಖಯಣಿಮಿತ್ತಂ ..೨೭೫..
ಶ್ರದ್ದಧಾತಿ ಚ ಪ್ರತ್ಯೇತಿ ಚ ರೋಚಯತಿ ಚ ತಥಾ ಪುನಶ್ಚ ಸ್ಪೃಶತಿ .
ಧರ್ಮಂ ಭೋಗನಿಮಿತ್ತಂ ನ ತು ಸ ಕರ್ಮಕ್ಷಯನಿಮಿತ್ತಮ್ ..೨೭೫..
ಕಾರಣ, ಮೋಕ್ಷಕೀ ಹೀ ಶ್ರದ್ಧಾ ನಹೀಂ ಕರತಾ . ಇಸಲಿಯೇ ವಹ ಜ್ಞಾನಕೀ ಭೀ ಶ್ರದ್ಧಾ ನಹೀಂ ಕರತಾ . ಔರ ಜ್ಞಾನಕೀ
ಶ್ರದ್ಧಾ ನ ಕರತಾ ಹುಆ, ವಹ (ಅಭವ್ಯ) ಆಚಾರಾಂಗ ಆದಿ ಗ್ಯಾರಹ ಅಂಗರೂಪ ಶ್ರುತಕೋ (ಶಾಸ್ತ್ರೋಂಕೋ) ಪಢತಾ
ಹುಆ ಭೀ, ಶಾಸ್ತ್ರಪಠನಕಾ ಜೋ ಗುಣ ಉಸಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ಜ್ಞಾನೀ ನಹೀಂ ಹೈ
. ಜೋ ಭಿನ್ನವಸ್ತುಭೂತ ಜ್ಞಾನಮಯ
ಆತ್ಮಾಕಾ ಜ್ಞಾನ ವಹ ಶಾಸ್ತ್ರಪಠನಕಾ ಗುಣ ಹೈ; ಔರ ವಹ ತೋ (ಐಸಾ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಜ್ಞಾನ ತೋ), ಭಿನ್ನವಸ್ತುಭೂತ
ಜ್ಞಾನಕೀ ಶ್ರದ್ಧಾ ನ ಕರನೇವಾಲೇ ಅಭವ್ಯಕೇ ಶಾಸ್ತ್ರಪಠನಕೇ ದ್ವಾರಾ ನಹೀಂ ಕಿಯಾ ಜಾ ಸಕತಾ (ಅರ್ಥಾತ್ ಶಾಸ್ತ್ರಪಠನ
ಉಸಕೋ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಜ್ಞಾನ ನಹೀಂ ಕರ ಸಕತಾ); ಇಸಲಿಯೇ ಉಸಕೇ ಶಾಸ್ತ್ರಪಠನಕೇ ಗುಣಕಾ ಅಭಾವ ಹೈ; ಔರ
ಇಸಲಿಯೇ ಜ್ಞಾನ-ಶ್ರದ್ಧಾನಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ವಹ ಅಜ್ಞಾನೀ ಸಿದ್ಧ ಹುಆ
.
ಭಾವಾರ್ಥ :ಅಭವ್ಯ ಜೀವ ಗ್ಯಾರಹ ಅಂಗೋಂಕೋ ಪಢೇ ತಥಾಪಿ ಉಸೇ ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾಕಾ ಜ್ಞಾನ-ಶ್ರದ್ಧಾನ ನಹೀಂ
ಹೋತಾ; ಇಸಲಿಯೇ ಉಸೇ ಶಾಸ್ತ್ರಪಠನನೇ ಗುಣ ನಹೀಂ ಕಿಯಾ; ಔರ ಇಸಲಿಯೇ ವಹ ಅಜ್ಞಾನೀ ಹೀ ಹೈ ..೨೭೪..
ಶಿಷ್ಯ ಪುನಃ ಪೂಛತಾ ಹೈ ಕಿಅಭವ್ಯಕೋ ಧರ್ಮಕಾ ಶ್ರದ್ಧಾನ ತೋ ಹೋತಾ ಹೈ; ಫಿ ರ ಭೀ ಯಹ ಕ್ಯೋಂ ಕಹಾ
ಹೈ ಕಿ ‘ಉಸಕೇ ಶ್ರದ್ಧಾನ ನಹೀಂ ಹೈ’ ? ಇಸಕಾ ಉತ್ತರ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ವಹ ಧರ್ಮಕೋ ಶ್ರದ್ಧೇ, ಪ್ರತೀತ, ರುಚಿ ಅರು ಸ್ಪರ್ಶನ ಕರೇ .
ಸೋ ಭೋಗಹೇತೂ ಧರ್ಮಕೋ, ನಹಿಂ ಕರ್ಮಕ್ಷಯಕೇ ಹೇತುಕೋ ..೨೭೫..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಸಃ ] ವಹ (ಅಭವ್ಯ ಜೀವ) [ ಭೋಗನಿಮಿತ್ತಂ ಧರ್ಮಂ ] ಭೋಗಕೇ ನಿಮಿತ್ತರೂಪ ಧರ್ಮಕೀ
ಹೀ [ಶ್ರದ್ದಧಾತಿ ಚ ] ಶ್ರದ್ಧಾ ಕರತಾ ಹೈ, [ಪ್ರತ್ಯೇತಿ ಚ ] ಉಸೀಕೀ ಪ್ರತೀತಿ ಕರತಾ ಹೈ, [ರೋಚಯತಿ ಚ ] ಉಸೀಕೀ
ರುಚಿ ಕರತಾ ಹೈ [ತಥಾ ಪುನಃ ಸ್ಪೃಶತಿ ಚ ] ಔರ ಉಸೀಕಾ ಸ್ಪರ್ಶ ಕರತಾ ಹೈ, [ನ ತು ಕರ್ಮಕ್ಷಯನಿಮಿತ್ತಮ್ ]