Samaysar-Hindi (Kannada transliteration). Gatha: 276-292 ; Kalash: 174-180 ; Moksha adhikar.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 23 of 34

 

Page 408 of 642
PDF/HTML Page 441 of 675
single page version

ಅಭವ್ಯೋ ಹಿ ನಿತ್ಯಕರ್ಮಫಲಚೇತನಾರೂಪಂ ವಸ್ತು ಶ್ರದ್ಧತ್ತೇ, ನಿತ್ಯಜ್ಞಾನಚೇತನಾಮಾತ್ರಂ ನ ತು ಶ್ರದ್ಧತ್ತೇ,
ನಿತ್ಯಮೇವ ಭೇದವಿಜ್ಞಾನಾನರ್ಹತ್ವಾತ್ . ತತಃ ಸ ಕರ್ಮಮೋಕ್ಷನಿಮಿತ್ತಂ ಜ್ಞಾನಮಾತ್ರಂ ಭೂತಾರ್ಥಂ ಧರ್ಮಂ ನ ಶ್ರದ್ಧತ್ತೇ, ಭೋಗ-
ನಿಮಿತ್ತಂ ಶುಭಕರ್ಮಮಾತ್ರಮಭೂತಾರ್ಥಮೇವ ಶ್ರದ್ಧತ್ತೇ . ತತ ಏವಾಸೌ ಅಭೂತಾರ್ಥಧರ್ಮಶ್ರದ್ಧಾನಪ್ರತ್ಯಯನರೋಚನಸ್ಪರ್ಶನೈ-
ರುಪರಿತನಗ್ರೈವೇಯಕಭೋಗಮಾತ್ರಮಾಸ್ಕನ್ದೇತ್, ನ ಪುನಃ ಕದಾಚನಾಪಿ ವಿಮುಚ್ಯೇತ . ತತೋಽಸ್ಯ ಭೂತಾರ್ಥಧರ್ಮ-
ಶ್ರದ್ಧಾನಾಭಾವಾತ್ ಶ್ರದ್ಧಾನಮಪಿ ನಾಸ್ತಿ . ಏವಂ ಸತಿ ತು ನಿಶ್ಚಯನಯಸ್ಯ ವ್ಯವಹಾರನಯಪ್ರತಿಷೇಧೋ ಯುಜ್ಯತ ಏವ .
ಪರನ್ತು ಕ ರ್ಮಕ್ಷಯಕೇ ನಿಮಿತ್ತರೂಪ ಧರ್ಮಕೀ ನಹೀಂ . (ಅರ್ಥಾತ್ ಕ ರ್ಮಕ್ಷಯಕೇ ನಿಮಿತ್ತರೂಪ ಧರ್ಮಕೀ ನ ತೋ ಶ್ರದ್ಧಾ
ಕರತಾ ಹೈ, ನ ಉಸಕೀ ಪ್ರತೀತಿ ಕರತಾ ಹೈ, ನ ಉಸಕೀ ರುಚಿ ಕರತಾ ಹೈ ಔರ ನ ಉಸಕಾ ಸ್ಪರ್ಶ ಕರತಾ ಹೈ .)
ಟೀಕಾ :ಅಭವ್ಯ ಜೀವ ನಿತ್ಯಕರ್ಮಫಲಚೇತನಾರೂಪ ವಸ್ತುಕೀ ಶ್ರದ್ಧಾ ಕರತಾ ಹೈ, ಕಿನ್ತು
ನಿತ್ಯಜ್ಞಾನಚೇತನಾಮಾತ್ರ ವಸ್ತುಕೀ ಶ್ರದ್ಧಾ ನಹೀಂ ಕರತಾ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ವಹ ಸದಾ ಹೀ (ಸ್ವ-ಪರಕೇ) ಭೇದವಿಜ್ಞಾನಕೇ
ಅಯೋಗ್ಯ ಹೈ
. ಇಸಿಲಯೇ ವಹ ಕರ್ಮೋಂಸೇ ಛೂಟನೇಕೇ ನಿಮಿತ್ತರೂಪ, ಜ್ಞಾನಮಾತ್ರ, ಭೂತಾರ್ಥ (ಸತ್ಯಾರ್ಥ) ಧರ್ಮಕೀ ಶ್ರದ್ಧಾ
ನಹೀಂ ಕರತಾ, (ಕಿನ್ತು) ಭೋಗಕೇ ನಿಮಿತ್ತರೂಪ, ಶುಭಕರ್ಮಮಾತ್ರ, ಅಭೂತಾರ್ಥ ಧರ್ಮಕೀ ಹೀ ಶ್ರದ್ಧಾ ಕರತಾ ಹೈ;
ಇಸೀಲಿಯೇ ವಹ ಅಭೂತಾರ್ಥ ಧರ್ಮಕೀ ಶ್ರದ್ಧಾ, ಪ್ರತೀತಿ, ರುಚಿ ಔರ ಸ್ಪರ್ಶನಸೇ ಊ ಪರಕೇ ಗ್ರೈವೇಯಕ ತಕಕೇ
ಭೋಗಮಾತ್ರಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ, ಕಿನ್ತು ಕಭೀ ಭೀ ಕರ್ಮಸೇ ಮುಕ್ತ ನಹೀಂ ಹೋತಾ
. ಇಸಲಿಯೇ ಉಸೇ ಭೂತಾರ್ಥ ಧರ್ಮಕೇ
ಶ್ರದ್ಧಾನಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇಸೇ (ಯಥಾರ್ಥ) ಶ್ರದ್ಧಾನ ಭೀ ನಹೀಂ ಹೈ .
ಐಸಾ ಹೋನೇಸೇ ನಿಶ್ಚಯನಯಕೇ ದ್ವಾರಾ ವ್ಯವಹಾರನಯಕಾ ನಿಷೇಧ ಯೋಗ್ಯ ಹೀ ಹೈ .
ಭಾವಾರ್ಥ :ಅಭವ್ಯ ಜೀವಕೇ ಭೇದಜ್ಞಾನ ಹೋನೇಕೀ ಯೋಗ್ಯತಾ ನ ಹೋನೇಸೇ ವಹ ಕರ್ಮಫಲಚೇತನಾಕೋ
ಜಾನತಾ ಹೈ, ಕಿನ್ತು ಜ್ಞಾನಚೇತನಾಕೋ ನಹೀಂ ಜಾನತಾ; ಇಸಲಿಯೇ ಉಸೇ ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಿಕ ಧರ್ಮಕೀ ಶ್ರದ್ಧಾ ನಹೀಂ ಹೈ .
ವಹ ಶುಭ ಕರ್ಮಕೋ ಹೀ ಧರ್ಮ ಸಮಝಕರ ಉಸಕೀ ಶ್ರದ್ಧಾ ಕರತಾ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಉಸಕೇ ಫಲಸ್ವರೂಪ ಗ್ರೈವೇಯಕ
ತಕಕೇ ಭೋಗಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ, ಕಿನ್ತು ಕರ್ಮಕಾ ಕ್ಷಯ ನಹೀಂ ಹೋತಾ
. ಇಸಪ್ರಕಾರ ಸತ್ಯಾರ್ಥ ಧರ್ಮಕಾ ಶ್ರದ್ಧಾನ ನ
ಹೋನೇಸೇ ಉಸಕೇ ಶ್ರದ್ಧಾನ ಹೀ ನಹೀಂ ಕಹಾ ಜಾ ಸಕತಾ .
ಇಸಪ್ರಕಾರ ವ್ಯವಹಾರನಯಕೇ ಆಶ್ರಿತ ಅಭವ್ಯ ಜೀವಕೋ ಜ್ಞಾನ-ಶ್ರದ್ಧಾನ ನ ಹೋನೇಸೇ ನಿಶ್ಚಯನಯ ದ್ವಾರಾ
ಕಿಯಾ ಜಾನೇವಾಲಾ ವ್ಯವಹಾರಕಾ ನಿಷೇಧ ಯೋಗ್ಯ ಹೀ ಹೈ .
ಯಹಾಂ ಇತನಾ ವಿಶೇಷ ಜಾನನಾ ಚಾಹಿಏ ಕಿಯಹ ಹೇತುವಾದರೂಪ ಅನುಭವಪ್ರಧಾನ ಗ್ರನ್ಥ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ
ಇಸಮೇಂ ಅನುಭವಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ಭವ್ಯ-ಅಭವ್ಯಕಾ ನಿರ್ಣಯ ಹೈ . ಅಬ ಯದಿ ಇಸೇ ಅಹೇತುವಾದ ಆಗಮಕೇ ಸಾಥ
ಮಿಲಾಯೇಂ ತೋಅಭವ್ಯಕೋ ವ್ಯವಹಾರನಯಕೇ ಪಕ್ಷಕಾ ಸೂಕ್ಷ್ಮ, ಕೇವಲೀಗಮ್ಯ ಆಶಯ ರಹ ಜಾತಾ ಹೈ ಜೋ ಕಿ
ಛದ್ಮಸ್ಥಕೋ ಅನುಭವಗೋಚರ ನಹೀಂ ಭೀ ಹೋತಾ, ಮಾತ್ರ ಸರ್ವಜ್ಞದೇವ ಜಾನತೇ ಹೈಂ; ಇಸಪ್ರಕಾರ ಕೇವಲ ವ್ಯವಹಾರಕಾ ಪಕ್ಷ
ರಹನೇಸೇ ಉಸಕೇ ಸರ್ವಥಾ ಏಕಾನ್ತರೂಪ ಮಿಥ್ಯಾತ್ವ ರಹತಾ ಹೈ
. ಇಸ ವ್ಯವಹಾರನಯಕೇ ಪಕ್ಷಕಾ ಆಶಯ ಅಭವ್ಯಕೇ
ಸರ್ವಥಾ ಕಭೀ ಭೀ ಮಿಟತಾ ಹೀ ನಹೀಂ ಹೈ ..೨೭೫..

Page 409 of 642
PDF/HTML Page 442 of 675
single page version

ಕೀದೃಶೌ ಪ್ರತಿಷೇಧ್ಯಪ್ರತಿಷೇಧಕೌ ವ್ಯವಹಾರನಿಶ್ಚಯನಯಾವಿತಿ ಚೇತ್
ಆಯಾರಾದೀ ಣಾಣಂ ಜೀವಾದೀ ದಂಸಣಂ ಚ ವಿಣ್ಣೇಯಂ .
ಛಜ್ಜೀವಣಿಕಂ ಚ ತಹಾ ಭಣದಿ ಚರಿತ್ತಂ ತು ವವಹಾರೋ ..೨೭೬..
ಆದಾ ಖು ಮಜ್ಝ ಣಾಣಂ ಆದಾ ಮೇ ದಂಸಣಂ ಚರಿತ್ತಂ ಚ .
ಆದಾ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಣಂ ಆದಾ ಮೇ ಸಂವರೋ ಜೋಗೋ ..೨೭೭..
ಆಚಾರಾದಿ ಜ್ಞಾನಂ ಜೀವಾದಿ ದರ್ಶನಂ ಚ ವಿಜ್ಞೇಯಮ್ .
ಷಡ್ಜೀವನಿಕಾಯಂ ಚ ತಥಾ ಭಣತಿ ಚರಿತ್ರಂ ತು ವ್ಯವಹಾರಃ ..೨೭೬..
ಆತ್ಮಾ ಖಲು ಮಮ ಜ್ಞಾನಮಾತ್ಮಾ ಮೇ ದರ್ಶನಂ ಚರಿತ್ರಂ ಚ .
ಆತ್ಮಾ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಮಾತ್ಮಾ ಮೇ ಸಂವರೋ ಯೋಗಃ ..೨೭೭..
ಆಚಾರಾದಿಶಬ್ದಶ್ರುತಂ ಜ್ಞಾನಸ್ಯಾಶ್ರಯತ್ವಾಜ್ಜ್ಞಾನಂ, ಜೀವಾದಯೋ ನವಪದಾರ್ಥಾ ದರ್ಶನಸ್ಯಾಶ್ರಯ-
52
ಅಬ ಯಹ ಪ್ರಶ್ನ ಹೋತಾ ಹೈ ಕಿ ‘‘ನಿಶ್ಚಯನಯಕೇ ದ್ವಾರಾ ನಿಷೇಧ್ಯ ವ್ಯವಹಾರನಯ, ಔರ ವ್ಯವಹಾರನಯಕಾ
ನಿಷೇಧಕ ನಿಶ್ಚಯನಯ ವೇ ದೋನೋಂ ನಯ ಕೈಸೇ ಹೈಂ ?’’ ಅತಃ ವ್ಯವಹಾರ ಔರ ನಿಶ್ಚಯಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಕಹತೇ ಹೈಂ
‘ಆಚಾರ’ ಆದಿಕ ಜ್ಞಾನ ಹೈ, ಜೀವಾದಿ ದರ್ಶನ ಜಾನನಾ .
ಷಟ್ಜೀವಕಾಯ ಚರಿತ್ರ ಹೈ,ಯಹ ಕಥನ ನಯ ವ್ಯವಹಾರಕಾ ..೨೭೬..
ಮುಝ ಆತ್ಮ ನಿಶ್ಚಯ ಜ್ಞಾನ ಹೈ, ಮುಝ ಆತ್ಮ ದರ್ಶನ ಚರಿತ ಹೈ .
ಮುಝ ಆತ್ಮ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಅರು, ಮುಝ ಆತ್ಮ ಸಂವರ-ಯೋಗ ಹೈ ..೨೭೭..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಆಚಾರಾದಿ ] ಆಚಾರಾಂಗಾದಿ ಶಾಸ್ತ್ರ [ಜ್ಞಾನಂ ] ಜ್ಞಾನ ಹೈ, [ಜೀವಾದಿ ] ಜೀವಾದಿ ತತ್ತ್ವ
[ದರ್ಶನಂ ವಿಜ್ಞೇಯಮ್ ಚ ] ದರ್ಶನ ಜಾನನಾ ಚಾಹಿಏ [ಚ ] ತಥಾ [ಷಡ್ಜೀವನಿಕಾಯಂ ] ಛ ಜೀವ-ನಿಕಾಯ
[ಚರಿತ್ರಂ ] ಚಾರಿತ್ರ ಹೈ
[ತಥಾ ತು ] ಐಸಾ ತೋ [ವ್ಯವಹಾರಃ ಭಣತಿ ] ವ್ಯವಹಾರನಯ ಕಹತಾ ಹೈ .
[ಖಲು ] ನಿಶ್ಚಯಸೇ [ಮಮ ಆತ್ಮಾ ] ಮೇರಾ ಆತ್ಮಾ ಹೀ [ಜ್ಞಾನಮ್ ] ಜ್ಞಾನ ಹೈ, [ಮೇ ಆತ್ಮಾ ] ಮೇರಾ
ಆತ್ಮಾ ಹೀ [ದರ್ಶನಂ ಚರಿತ್ರಂ ಚ ] ದರ್ಶನ ಔರ ಚಾರಿತ್ರ ಹೈ, [ಆತ್ಮಾ ] ಮೇರಾ ಆತ್ಮಾ ಹೀ [ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಮ್ ]
ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಹೈ, [ಮೇ ಆತ್ಮಾ ] ಮೇರಾ ಆತ್ಮಾ ಹೀ [ಸಂವರಃ ಯೋಗಃ ] ಸಂವರ ಔರ ಯೋಗ (
ಸಮಾಧಿ, ಧ್ಯಾನ)
ಹೈ .
ಟೀಕಾ :ಆಚಾರಾಂಗಾದಿ ಶಬ್ದಶ್ರುತ ಜ್ಞಾನ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ವಹ (ಶಬ್ದಶ್ರುತ) ಜ್ಞಾನಕಾ ಆಶ್ರಯ ಹೈ,

Page 410 of 642
PDF/HTML Page 443 of 675
single page version

ತ್ವಾದ್ದರ್ಶನಂ, ಷಡ್ಜೀವನಿಕಾಯಶ್ಚಾರಿತ್ರಸ್ಯಾಶ್ರಯತ್ವಾಚ್ಚಾರಿತ್ರಮಿತಿ ವ್ಯವಹಾರಃ . ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾ ಜ್ಞಾನಾಶ್ರಯತ್ವಾಜ್ಝಾನಂ,
ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾ ದರ್ಶನಾಶ್ರಯತ್ವಾದ್ದರ್ಶನಂ, ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾ ಚಾರಿತ್ರಾಶ್ರಯತ್ವಾಚ್ಚಾರಿತ್ರಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ . ತತ್ರಾಚಾರಾದೀನಾಂ
ಜ್ಞಾನಾದ್ಯಾಶ್ರಯತ್ವಸ್ಯಾನೈಕಾನ್ತಿಕತ್ವಾದ್ವಯವಹಾರನಯಃ ಪ್ರತಿಷೇಧ್ಯಃ . ನಿಶ್ಚಯನಯಸ್ತು ಶುದ್ಧಸ್ಯಾತ್ಮನೋ ಜ್ಞಾನಾದ್ಯಾ-
ಶ್ರಯತ್ವಸ್ಯೈಕಾನ್ತಿಕತ್ವಾತ್ತತ್ಪ್ರತಿಷೇಧಕಃ . ತಥಾ ಹಿನಾಚಾರಾದಿಶಬ್ದಶ್ರುತಮೇಕಾನ್ತೇನ ಜ್ಞಾನಸ್ಯಾಶ್ರಯಃ,
ತತ್ಸದ್ಭಾವೇಽಪ್ಯಭವ್ಯಾನಾಂ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾಭಾವೇನ ಜ್ಞಾನಸ್ಯಾಭಾವಾತ್; ನ ಚ ಜೀವಾದಯಃ ಪದಾರ್ಥಾ ದರ್ಶನಸ್ಯಾಶ್ರಯಃ,
ತತ್ಸದ್ಭಾವೇಽಪ್ಯಭವ್ಯಾನಾಂ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾಭಾವೇನ ದರ್ಶನಸ್ಯಾಭಾವಾತ್; ನ ಚ ಷಡ್ಜೀವನಿಕಾಯಃ ಚಾರಿತ್ರಸ್ಯಾಶ್ರಯಃ,
ತತ್ಸದ್ಭಾವೇಽಪ್ಯಭವ್ಯಾನಾಂ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾಭಾವೇನ ಚಾರಿತ್ರಸ್ಯಾಭಾವಾತ್
. ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮೈವ ಜ್ಞಾನಸ್ಯಾಶ್ರಯಃ,
ಆಚಾರಾದಿಶಬ್ದಶ್ರುತಸದ್ಭಾವೇಽಸದ್ಭಾವೇ ವಾ ತತ್ಸದ್ಭಾವೇನೈವ ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಸದ್ಭಾವಾತ್; ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮೈವ ದರ್ಶನಸ್ಯಾಶ್ರಯಃ,
ಜೀವಾದಿಪದಾರ್ಥಸದ್ಭಾವೇಽಸದ್ಭಾವೇ ವಾ ತತ್ಸದ್ಭಾವೇನೈವ ದರ್ಶನಸ್ಯ ಸದ್ಭಾವಾತ್; ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮೈವ ಚಾರಿತ್ರಸ್ಯಾಶ್ರಯಃ,
ಜೀವಾದಿ ನವ ಪದಾರ್ಥ ದರ್ಶನ ಹೈಂ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ವೇ (ನವ ಪದಾರ್ಥ) ದರ್ಶನಕೇ ಆಶ್ರಯ ಔರ ಛಹ ಜೀವ-ನಿಕಾಯ
ಚಾರಿತ್ರ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ವಹ (ಛಹ ಜೀವನಿಕಾಯ) ಚಾರಿತ್ರಕಾ ಆಶ್ರಯ ಹೈ; ಇಸಪ್ರಕಾರ ವ್ಯವಹಾರ ಹೈ
. ಶುದ್ಧ
ಆತ್ಮಾ ಜ್ಞಾನ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ವಹ (ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾ) ಜ್ಞಾನಕಾ ಆಶ್ರಯ ಹೈ, ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾ ದರ್ಶನ ಹೈ; ಕ್ಯೋಂಕಿ
ವಹ ದರ್ಶನಕಾ ಆಶ್ರಯ ಹೈ ಔರ ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾ ಚಾರಿತ್ರ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ವಹ ಚಾರಿತ್ರಕಾ ಆಶ್ರಯ ಹೈ; ಇಸಪ್ರಕಾರ
ನಿಶ್ಚಯ ಹೈ
. ಇನಮೇಂ, ವ್ಯವಹಾರನಯ ಪ್ರತಿಷೇಧ್ಯ ಅರ್ಥಾತ್ ನಿಷೇಧ್ಯ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಆಚಾರಾಂಗಾದಿಕೋ ಜ್ಞಾನಾದಿಕಾ
ಆಶ್ರಯತ್ವ ಅನೈಕಾನ್ತಿಕ ಹೈವ್ಯಭಿಚಾರಯುಕ್ತ ಹೈ; (ಶಬ್ದಶ್ರುತಾದಿಕೋ ಜ್ಞಾನಾದಿಕಾ ಆಶ್ರಯಸ್ವರೂಪ ಮಾನನೇಮೇಂ
ವ್ಯಭಿಚಾರ ಆತಾ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಶಬ್ದಶ್ರುತಾದಿಕ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ಜ್ಞಾನಾದಿ ನಹೀಂ ಭೀ ಹೋತೇ, ಇಸಲಿಯೇ ವ್ಯವಹಾರನಯ
ಪ್ರತಿಷೇಧ್ಯ ಹೈ;) ಔರ ನಿಶ್ಚಯನಯ ವ್ಯವಹಾರನಯಕಾ ಪ್ರತಿಷೇಧಕ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾಕೇ ಜ್ಞಾನಾದಿಕಾ
ಆಶ್ರಯತ್ವ ಐಕಾನ್ತಿಕ ಹೈ
. (ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾಕೋ ಜ್ಞಾನಾದಿಕಾ ಆಶ್ರಯ ಮಾನನೇಮೇಂ ವ್ಯಭಿಚಾರ ನಹೀಂ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ
ಜಹಾಂ ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾ ಹೋತಾ ಹೈ ವಹಾಂ ಜ್ಞಾನ-ದರ್ಶನ-ಚಾರಿತ್ರ ಹೋತೇ ಹೀ ಹೈಂ .) ಯಹೀ ಬಾತ ಹೇತುಪೂರ್ವಕ ಸಮಝಾಈ
ಜಾತೀ ಹೈ :
ಆಚಾರಾಂಗಾದಿ ಶಬ್ದಶ್ರುತ ಏಕಾನ್ತಸೇ ಜ್ಞಾನಕಾ ಆಶ್ರಯ ನಹೀಂ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಉಸಕೇ (ಅರ್ಥಾತ್
ಶಬ್ದಶ್ರುತಕೇ) ಸದ್ಭಾವಮೇಂ ಭೀ ಅಭವ್ಯೋಂಕೋ ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ಜ್ಞಾನಕಾ ಅಭಾವ ಹೈ; ಜೀವಾದಿ
ನವಪದಾರ್ಥ ದರ್ಶನಕೇ ಆಶ್ರಯ ನಹೀಂ ಹೈಂ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಉನಕೇ ಸದ್ಭಾವಮೇಂ ಭೀ ಅಭವ್ಯೋಂಕೋ ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾಕೇ
ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ದರ್ಶನಕಾ ಅಭಾವ ಹೈ; ಛಹ ಜೀವ-ನಿಕಾಯ ಚಾರಿತ್ರಕೇ ಆಶ್ರಯ ನಹೀಂ ಹೈಂ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಉನಕೇ
ಸದ್ಭಾವಮೇಂ ಭೀ ಅಭವ್ಯೋಂಕೋ ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ಚಾರಿತ್ರಕಾ ಅಭಾವ ಹೈ
. ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾ ಹೀ
ಜ್ಞಾನಕಾ ಆಶ್ರಯ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಆಚಾರಾಂಗಾದಿ ಶಬ್ದಶ್ರುತಕೇ ಸದ್ಭಾವಮೇಂ ಯಾ ಅಸದ್ಭಾವಮೇಂ ಉಸಕೇ (ಶುದ್ಧ
ಆತ್ಮಾಕೇ) ಸದ್ಭಾವಸೇ ಹೀ ಜ್ಞಾನಕಾ ಸದ್ಭಾವ ಹೈ; ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾ ಹೀ ದರ್ಶನಕಾ ಆಶ್ರಯ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಜೀವಾದಿ
ನವಪದಾರ್ಥೋಂಕೇ ಸದ್ಭಾವಮೇಂ ಯಾ ಅಸದ್ಭಾವಮೇಂ ಉಸಕೇ (-ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾಕೇ) ಸದ್ಭಾವಸೇ ಹೀ ದರ್ಶನಕಾ

Page 411 of 642
PDF/HTML Page 444 of 675
single page version

ಷಡ್ಜೀವನಿಕಾಯಸದ್ಭಾವೇಽಸದ್ಭಾವೇ ವಾ ತತ್ಸದ್ಭಾವೇನೈವ ಚಾರಿತ್ರಸ್ಯ ಸದ್ಭಾವಾತ್ .
(ಉಪಜಾತಿ)
ರಾಗಾದಯೋ ಬನ್ಧನಿದಾನಮುಕ್ತಾ-
ಸ್ತೇ ಶುದ್ಧಚಿನ್ಮಾತ್ರಮಹೋಽತಿರಿಕ್ತಾಃ
.
ಆತ್ಮಾ ಪರೋ ವಾ ಕಿಮು ತನ್ನಿಮಿತ್ತ-
ಮಿತಿ ಪ್ರಣುನ್ನಾಃ ಪುನರೇವಮಾಹುಃ
..೧೭೪..
ಜಹ ಫಲಿಹಮಣೀ ಸುದ್ಧೋ ಣ ಸಯಂ ಪರಿಣಮದಿ ರಾಗಮಾದೀಹಿಂ .
ರಂಗಿಜ್ಜದಿ ಅಣ್ಣೇಹಿಂ ದು ಸೋ ರತ್ತಾದೀಹಿಂ ದವ್ವೇಹಿಂ ..೨೭೮..
ಸದ್ಭಾವ ಹೈ; ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾ ಹೀ ಚಾರಿತ್ರಕಾ ಆಶ್ರಯ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಛಹ ಜೀವ-ನಿಕಾಯಕೇ ಸದ್ಭಾವಮೇಂ ಯಾ
ಅಸದ್ಭಾವಮೇಂ ಉಸಕೇ (
ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾಕೇ) ಸದ್ಭಾವಸೇ ಹೀ ಚಾರಿತ್ರಕಾ ಸದ್ಭಾವ ಹೈ .
ಭಾವಾರ್ಥ :ಆಚಾರಾಂಗಾದಿ ಶಬ್ದಶ್ರುತಕಾ ಜ್ಞಾನ, ಜೀವಾದಿ ನವ ಪದಾರ್ಥೋಂಕಾ ಶ್ರದ್ಧಾನ ತಥಾ ಛಹಕಾಯಕೇ
ಜೀವೋಂಕೀ ರಕ್ಷಾಇನ ಸಬಕೇ ಹೋತೇ ಹುಏ ಭೀ ಅಭವ್ಯಕೇ ಜ್ಞಾನ, ದರ್ಶನ, ಚಾರಿತ್ರ ನಹೀಂ ಹೋತೇ, ಇಸಲಿಯೇ
ವ್ಯವಹಾರನಯ ತೋ ನಿಷೇಧ್ಯ ಹೈ; ಔರ ಜಹಾಂ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಹೋತಾ ಹೈ ವಹಾಂ ಜ್ಞಾನ, ದರ್ಶನ, ಚಾರಿತ್ರ ಹೋತೇ ಹೀ ಹೈಂ, ಇಸಲಿಯೇ
ನಿಶ್ಚಯನಯ ವ್ಯವಹಾರಕಾ ನಿಷೇಧಕ ಹೈ
. ಅತಃ ಶುದ್ಧನಯ ಉಪಾದೇಯ ಕಹಾ ಗಯಾ ಹೈ ..೨೭೬-೨೭೭..
ಅಬ ಆಗಾಮೀ ಕಥನಕಾ ಸೂಚಕ ಕಾವ್ಯ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ :‘‘[ರಾಗಾದಯಃ ಬನ್ಧನಿದಾನಮ್ ಉಕ್ತಾಃ ] ರಾಗಾದಿಕೋ ಬನ್ಧಕಾ ಕಾರಣ ಕ ಹಾ ಔರ [ತೇ
ಶುದ್ಧ-ಚಿನ್ಮಾತ್ರ-ಮಹಃ-ಅತಿರಿಕ್ತಾಃ ] ಉನ್ಹೇಂ ಶುದ್ಧಚೈತನ್ಯಮಾತ್ರ ಜ್ಯೋತಿಸೇ (ಅರ್ಥಾತ್ ಆತ್ಮಾಸೇ) ಭಿನ್ನ ಕ ಹಾ;
[ತದ್-ನಿಮಿತ್ತಮ್ ] ತಬ ಫಿ ರ ಉಸ ರಾಗಾದಿಕಾ ನಿಮಿತ್ತ [ಕಿಮು ಆತ್ಮಾ ವಾ ಪರಃ ] ಆತ್ಮಾ ಹೈ ಯಾ ಕೋಈ
ಅನ್ಯ ?’’ [ಇತಿ ಪ್ರಣುನ್ನಾಃ ಪುನಃ ಏವಮ್ ಆಹುಃ ] ಇಸಪ್ರಕಾರ (ಶಿಷ್ಯಕೇ) ಪ್ರಶ್ನಸೇ ಪ್ರೇರಿತ ಹೋತೇ ಹುಏ
ಆಚಾರ್ಯಭಗವಾನ ಪುನಃ ಇಸಪ್ರಕಾರ (ನಿಮ್ನಪ್ರಕಾರಸೇ) ಕ ಹತೇ ಹೈಂ
.೧೭೪.
ಉಪರೋಕ್ತ ಪ್ರಶ್ನಕೇ ಉತ್ತರರೂಪಮೇಂ ಆಚಾರ್ಯದೇವ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಜ್ಯೋಂ ಫಟಿಕಮಣಿ ಹೈ ಶುದ್ಧ, ಆಪ ನ ರಕ್ತರೂಪ ಜು ಪರಿಣಮೇ .
ಪರ ಅನ್ಯ ರಕ್ತ ಪದಾರ್ಥಸೇ, ರಕ್ತಾದಿರೂಪ ಜು ಪರಿಣಮೇ ..೨೭೮..

Page 412 of 642
PDF/HTML Page 445 of 675
single page version

ಏವಂ ಣಾಣೀ ಸುದ್ಧೋ ಣ ಸಯಂ ಪರಿಣಮದಿ ರಾಗಮಾದೀಹಿಂ .
ರಾಇಜ್ಜದಿ ಅಣ್ಣೇಹಿಂ ದು ಸೋ ರಾಗಾದೀಹಿಂ ದೋಸೇಹಿಂ ..೨೭೯..
ಯಥಾ ಸ್ಫ ಟಿಕಮಣಿಃ ಶುದ್ಧೋ ನ ಸ್ವಯಂ ಪರಿಣಮತೇ ರಾಗಾದ್ಯೈಃ .
ರಜ್ಯತೇಽನ್ಯೈಸ್ತು ಸ ರಕ್ತಾದಿಭಿರ್ದ್ರವ್ಯೈಃ ..೨೭೮..
ಏವಂ ಜ್ಞಾನೀ ಶುದ್ಧೋ ನ ಸ್ವಯಂ ಪರಿಣಮತೇ ರಾಗಾದ್ಯೈಃ .
ರಜ್ಯತೇಽನ್ಯೈಸ್ತು ಸ ರಾಗಾದಿಭಿರ್ದೋಷೈಃ ..೨೭೯..
ಯಥಾ ಖಲು ಕೇವಲಃ ಸ್ಫ ಟಿಕೋಪಲಃ, ಪರಿಣಾಮಸ್ವಭಾವತ್ವೇ ಸತ್ಯಪಿ, ಸ್ವಸ್ಯ ಶುದ್ಧಸ್ವಭಾವತ್ವೇನ
ರಾಗಾದಿನಿಮಿತ್ತತ್ವಾಭಾವಾತ್ ರಾಗಾದಿಭಿಃ ಸ್ವಯಂ ನ ಪರಿಣಮತೇ, ಪರದ್ರವ್ಯೇಣೈವ ಸ್ವಯಂ ರಾಗಾದಿಭಾವಾಪನ್ನತಯಾ
ಸ್ವಸ್ಯ ರಾಗಾದಿನಿಮಿತ್ತಭೂತೇನ, ಶುದ್ಧಸ್ವಭಾವಾತ್ಪ್ರಚ್ಯವಮಾನ ಏವ, ರಾಗಾದಿಭಿಃ ಪರಿಣಮ್ಯತೇ; ತಥಾ ಕೇವಲಃ
ಕಿಲಾತ್ಮಾ, ಪರಿಣಾಮಸ್ವಭಾವತ್ವೇ ಸತ್ಯಪಿ, ಸ್ವಸ್ಯ ಶುದ್ಧಸ್ವಭಾವತ್ವೇನ ರಾಗಾದಿನಿಮಿತ್ತತ್ವಾಭಾವಾತ್ ರಾಗಾದಿಭಿಃ
ತ್ಯೋಂ ‘ಜ್ಞಾನೀ’ ಭೀ ಹೈ ಶುದ್ಧ, ಆಪ ನ ರಾಗರೂಪ ಜು ಪರಿಣಮೇ .
ಪರ ಅನ್ಯ ಜೋ ರಾಗಾದಿ ದೂಷಣ, ಉನಸೇ ವಹ ರಾಗೀ ಬನೇ ..೨೭೯..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಯಥಾ ] ಜೈಸೇ [ಸ್ಫ ಟಿಕಮಣಿಃ ] ಸ್ಫ ಟಿಕ ಮಣಿ [ಶುದ್ಧಃ ] ಶುದ್ಧ ಹೋನೇಸೇ
[ರಾಗಾದ್ಯೈಃ ] ರಾಗಾದಿರೂಪಸೇ (ಲಲಾಈ-ಆದಿರೂಪಸೇ) [ಸ್ವಯಂ ] ಅಪನೇ ಆಪ [ನ ಪರಿಣಮತೇ ] ಪರಿಣಮತಾ
ನಹೀಂ ಹೈ, [ತು ] ಪರಂತು [ಅನ್ಯೈಃ ರಕ್ತಾದಿಭಿಃ ದ್ರವ್ಯೈಃ ] ಅನ್ಯ ರಕ್ತಾದಿ ದ್ರವ್ಯೋಂಸೇ [ಸಃ ] ವಹ [ರಜ್ಯತೇ ] ರಕ್ತ
(
ಲಾಲ) ಆದಿ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ, [ಏವಂ ] ಇಸೀಪ್ರಕಾರ [ಜ್ಞಾನೀ ] ಜ್ಞಾನೀ ಅರ್ಥಾತ್ ಆತ್ಮಾ [ಶುದ್ಧಃ ] ಶುದ್ಧ
ಹೋನೇಸೇ [ರಾಗಾದ್ಯೈಃ ] ರಾಗಾದಿರೂಪ [ಸ್ವಯಂ ] ಅಪನೇ ಆಪ [ನ ಪರಿಣಮತೇ ] ಪರಿಣಮತಾ ನಹೀಂ ಹೈ, [ತು ] ಪರಂತು
[ಅನ್ಯೈಃ ರಾಗಾದಿಭಿಃ ದೋಷೈಃ ] ಅನ್ಯ ರಾಗಾದಿ ದೋಷೋಂಸೇ [ಸಃ ] ವಹ [ರಜ್ಯತೇ ] ರಾಗೀ ಆದಿ ಕಿಯಾ
ಜಾತಾ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಜೈಸೇ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಕೇವಲ (ಅಕೇಲಾ) ಸ್ಫ ಟಿಕಮಣಿ, ಸ್ವಯಂ ಪರಿಣಮನಸ್ವಭಾವವಾಲಾ
ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ, ಅಪನೇಕೋ ಶುದ್ಧಸ್ವಭಾವತ್ವಕೇ ಕಾರಣ ರಾಗಾದಿಕಾ ನಿಮಿತ್ತತ್ವ ನ ಹೋನೇಸೇ (ಸ್ವಯಂ ಅಪನೇಕೋ
ಲಲಾಈ-ಆದಿರೂಪ ಪರಿಣಮನಕಾ ನಿಮಿತ್ತ ನ ಹೋನೇಸೇ) ಅಪನೇ ಆಪ ರಾಗಾದಿರೂಪ ನಹೀಂ ಪರಿಣಮತಾ, ಕಿನ್ತು
ಜೋ ಅಪನೇ ಆಪ ರಾಗಾದಿಭಾವಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋನೇಸೇ ಸ್ಫ ಟಿಕಮಣಿಕೋ ರಾಗಾದಿಕಾ ನಿಮಿತ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ ಐಸೇ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ
ದ್ವಾರಾ ಹೀ, ಶುದ್ಧಸ್ವಭಾವಸೇ ಚ್ಯುತ ಹೋತಾ ಹುಆ ಹೀ, ರಾಗಾದಿರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ; ಇಸೀಪ್ರಕಾರ
ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಕೇವಲ (
ಅಕೇಲಾ) ಆತ್ಮಾ, ಸ್ವಯಂ ಪರಿಣಮನ-ಸ್ವಭಾವವಾಲಾ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ, ಅಪನೇಕೋ

Page 413 of 642
PDF/HTML Page 446 of 675
single page version

ಸ್ವಯಂ ನ ಪರಿಣಮತೇ, ಪರದ್ರವ್ಯೇಣೈವ ಸ್ವಯಂ ರಾಗಾದಿಭಾವಾಪನ್ನತಯಾ ಸ್ವಸ್ಯ ರಾಗಾದಿನಿಮಿತ್ತಭೂತೇನ,
ಶುದ್ಧಸ್ವಭಾವಾತ್ಪ್ರಚ್ಯವಮಾನ ಏವ, ರಾಗಾದಿಭಿಃ ಪರಿಣಮ್ಯತೇ
. ಇತಿ ತಾವದ್ವಸ್ತುಸ್ವಭಾವಃ .
(ಉಪಜಾತಿ)
ನ ಜಾತು ರಾಗಾದಿನಿಮಿತ್ತಭಾವ-
ಮಾತ್ಮಾತ್ಮನೋ ಯಾತಿ ಯಥಾರ್ಕಕಾನ್ತಃ
.
ತಸ್ಮಿನ್ನಿಮಿತ್ತಂ ಪರಸಂಗ ಏವ
ವಸ್ತುಸ್ವಭಾವೋಽಯಮುದೇತಿ ತಾವತ್
..೧೭೫..
ಶುದ್ಧಸ್ವಭಾವತ್ವಕೇ ಕಾರಣ ರಾಗಾದಿಕಾ ನಿಮಿತ್ತತ್ವ ನ ಹೋನೇಸೇ (ಸ್ವಯಂ ಅಪನೇಕೋ ರಾಗಾದಿರೂಪ ಪರಿಣಮನಕಾ
ನಿಮಿತ್ತ ನ ಹೋನೇಸೇ) ಅಪನೇ ಆಪ ಹೀ ರಾಗಾದಿರೂಪ ನಹೀಂ ಪರಿಣಮತಾ, ಪರನ್ತು ಜೋ ಅಪನೇ ಆಪ ರಾಗಾದಿಭಾವಕೋ
ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋನೇಸೇ ಆತ್ಮಾಕೋ ರಾಗಾದಿಕಾ ನಿಮಿತ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ ಐಸೇ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ದ್ವಾರಾ ಹೀ, ಶುದ್ಧಸ್ವಭಾವಸೇ ಚ್ಯುತ ಹೋತಾ
ಹುಆ ಹೀ, ರಾಗಾದಿರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ
.ಐಸಾ ವಸ್ತುಸ್ವಭಾವ ಹೈ .
ಭಾವಾರ್ಥ :ಸ್ಫ ಟಿಕಮಣಿ ಸ್ವಯಂ ತೋ ಮಾತ್ರ ಏಕಾಕಾರ ಶುದ್ಧ ಹೀ ಹೈ; ವಹ ಪರಿಣಮನಸ್ವಭಾವವಾಲಾ
ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ಅಕೇಲಾ ಅಪನೇ ಆಪ ಲಲಾಈ-ಆದಿರೂಪ ನಹೀಂ ಪರಿಣಮತಾ, ಕಿನ್ತು ಲಾಲ ಆದಿ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ
ನಿಮಿತ್ತಸೇ (ಸ್ವಯಂ ಲಲಾಈ-ಆದಿರೂಪ ಪರಿಣಮತೇ ಐಸೇ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ನಿಮಿತ್ತಸೇ) ಲಲಾಈ-ಆದಿರೂಪ
ಪರಿಣಮತಾ ಹೈ
. ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಆತ್ಮಾ ಸ್ವಯಂ ತೋ ಶುದ್ಧ ಹೀ ಹೈ; ವಹ ಪರಿಣಮನಸ್ವಭಾವವಾಲಾ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ
ಅಕೇಲಾ ಅಪನೇ ಆಪ ರಾಗಾದಿರೂಪ ನಹೀಂ ಪರಿಣಮತಾ, ಪರನ್ತು ರಾಗಾದಿರೂಪ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ನಿಮಿತ್ತಸೇ (ಅರ್ಥಾತ್
ಸ್ವಯಂ ರಾಗಾದಿರೂಪ ಪರಿಣಮನ ಕರನೇವಾಲೇ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ನಿಮಿತ್ತಸೇ) ರಾಗಾದಿರೂಪ ಪರಿಣಮತಾ ಹೈ . ಐಸಾ ವಸ್ತುಕಾ
ಹೀ ಸ್ವಭಾವ ಹೈ, ಉಸಮೇಂ ಅನ್ಯ ಕಿಸೀ ತರ್ಕಕೋ ಅವಕಾಶ ನಹೀಂ ಹೈ ..೨೭೮-೨೭೯..
ಅಬ ಇಸ ಅರ್ಥಕಾ ಕಲಶರೂಪ ಕಾವ್ಯ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ :[ಯಥಾ ಅರ್ಕಕಾನ್ತಃ ] ಸೂರ್ಯಕಾನ್ತಮಣಿಕೀ ಭಾಂತಿ (-ಜೈಸೇ ಸೂರ್ಯಕಾನ್ತಮಣಿ ಸ್ವತಃ
ಹೀ ಅಗ್ನಿರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ಉಸಕೇ ಅಗ್ನಿರೂಪ ಪರಿಣಮನಮೇಂ ಸೂರ್ಯಬಿಮ್ಬ ನಿಮಿತ್ತ ಹೈ, ಉಸೀಪ್ರಕಾರ)
[ಆತ್ಮಾ ಆತ್ಮನಃ ರಾಗಾದಿನಿಮಿತ್ತಭಾವಮ್ ಜಾತು ನ ಯಾತಿ ] ಆತ್ಮಾ ಅಪನೇಕೋ ರಾಗಾದಿಕಾ ನಿಮಿತ್ತ ಕ ಭೀ
ಭೀ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, [ತಸ್ಮಿನ್ ನಿಮಿತ್ತಂ ಪರಸಂಗಃ ಏವ ] ಉಸಮೇಂ ನಿಮಿತ್ತ ಪರಸಂಗ ಹೀ (
ಪರದ್ರವ್ಯಕಾ ಸಂಗ ಹೀ)
ಹೈ [ಅಯಮ್ ವಸ್ತುಸ್ವಭಾವಃ ಉದೇತಿ ತಾವತ್ ] ಐಸಾ ವಸ್ತುಸ್ವಭಾವ ಪ್ರಕಾಶಮಾನ ಹೈ . (ಸದೈವ ವಸ್ತುಕಾ
ಐಸಾ ಹೀ ಸ್ವಭಾವ ಹೈ, ಇಸೇ ಕಿಸೀನೇ ಬನಾಯಾ ನಹೀಂ ಹೈ .) .೧೭೫.
‘ಐಸೇ ವಸ್ತುಸ್ವಭಾವಕೋ ಜಾನತಾ ಹುಆ ಜ್ಞಾನೀ ರಾಗಾದಿಕೋ ನಿಜರೂಪ ನಹೀಂ ಕರತಾ’ ಇಸ ಅರ್ಥಕಾ,
ತಥಾ ಆಗಾಮೀ ಗಾಥಾಕಾ ಸೂಚಕ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ :

Page 414 of 642
PDF/HTML Page 447 of 675
single page version

(ಅನುಷ್ಟುಭ್)
ಇತಿ ವಸ್ತುಸ್ವಭಾವಂ ಸ್ವಂ ಜ್ಞಾನೀ ಜಾನಾತಿ ತೇನ ಸಃ .
ರಾಗಾದೀನ್ನಾತ್ಮನಃ ಕುರ್ಯಾನ್ನಾತೋ ಭವತಿ ಕಾರಕಃ ..೧೭೬..
ಣ ಯ ರಾಗದೋಸಮೋಹಂ ಕುವ್ವದಿ ಣಾಣೀ ಕಸಾಯಭಾವಂ ವಾ .
ಸಯಮಪ್ಪಣೋ ಣ ಸೋ ತೇಣ ಕಾರಗೋ ತೇಸಿಂ ಭಾವಾಣಂ ..೨೮೦..
ನ ಚ ರಾಗದ್ವೇಷಮೋಹಂ ಕರೋತಿ ಜ್ಞಾನೀ ಕಷಾಯಭಾವಂ ವಾ .
ಸ್ವಯಮಾತ್ಮನೋ ನ ಸ ತೇನ ಕಾರಕಸ್ತೇಷಾಂ ಭಾವಾನಾಮ್ ..೨೮೦..
ಯಥೋಕ್ತಂ ವಸ್ತುಸ್ವಭಾವಂ ಜಾನನ್ ಜ್ಞಾನೀ ಶುದ್ಧಸ್ವಭಾವಾದೇವ ನ ಪ್ರಚ್ಯವತೇ, ತತೋ ರಾಗದ್ವೇಷಮೋಹಾದಿ-
ಭಾವೈಃ ಸ್ವಯಂ ನ ಪರಿಣಮತೇ, ನ ಪರೇಣಾಪಿ ಪರಿಣಮ್ಯತೇ, ತತಷ್ಟಂಕೋತ್ಕೀರ್ಣೈಕಜ್ಞಾಯಕಭಾವೋ ಜ್ಞಾನೀ
ರಾಗದ್ವೇಷಮೋಹಾದಿಭಾವಾನಾಮಕರ್ತೈವೇತಿ ಪ್ರತಿನಿಯಮಃ
.
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ :[ಇತಿ ಸ್ವಂ ವಸ್ತುಸ್ವಭಾವಂ ಜ್ಞಾನೀ ಜಾನಾತಿ ] ಜ್ಞಾನೀ ಐಸೇ ಅಪನೇ ವಸ್ತುಸ್ವಭಾವಕೋ
ಜಾನತಾ ಹೈ, [ತೇನ ಸಃ ರಾಗಾದೀನ್ ಆತ್ಮನಃ ನ ಕುರ್ಯಾತ್ ] ಇಸಲಿಯೇ ವಹ ರಾಗಾದಿಕೋ ನಿಜರೂಪ ನಹೀಂ ಕರತಾ,
[ಅತಃ ಕಾರಕಃ ನ ಭವತಿ ] ಅತಃ ವಹ (ರಾಗಾದಿಕಾ) ಕ ರ್ತಾ ನಹೀಂ ಹೈ
.೧೭೬.
ಅಬ, ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಗಾಥಾ ದ್ವಾರಾ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಕಭಿ ರಾಗದ್ವೇಷವಿಮೋಹ ಅಗರ ಕಷಾಯಭಾವ ಜು ನಿಜವಿಷೈಂ .
ಜ್ಞಾನೀ ಸ್ವಯಂ ಕರತಾ ನಹೀಂ, ಇಸಸೇ ನ ತತ್ಕಾರಕ ಬನೇ ..೨೮೦..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಜ್ಞಾನೀ ] ಜ್ಞಾನೀ [ರಾಗದ್ವೇಷಮೋಹಂ ] ರಾಗ-ದ್ವೇಷ-ಮೋಹಕೋ [ವಾ ಕಷಾಯಭಾವಂ ] ಅಥವಾ
ಕ ಷಾಯಭಾವಕೋ [ಸ್ವಯಮ್ ] ಅಪನೇ ಆಪ [ಆತ್ಮನಃ ] ಅಪನೇಮೇಂ [ನ ಚ ಕರೋತಿ ] ನಹೀಂ ಕರತಾ, [ತೇನ ]
ಇಸಲಿಯೇ [ಸಃ ] ವಹ, [ತೇಷಾಂ ಭಾವಾನಾಮ್ ] ಉನ ಭಾವೋಂಕಾ [ಕಾರಕಃ ನ ] ಕಾರಕ ಅರ್ಥಾತ್ ಕ ರ್ತಾ ನಹೀಂ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಯಥೋಕ್ತ (ಅರ್ಥಾತ್ ಜೈಸಾ ಕಹಾ ವೈಸೇ) ವಸ್ತುಸ್ವಭಾವಕೋ ಜಾನತಾ ಹುಆ ಜ್ಞಾನೀ (ಅಪನೇ)
ಶುದ್ಧಸ್ವಭಾವಸೇ ಹೀ ಚ್ಯುತ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ಇಸಲಿಯೇ ವಹ ರಾಗ-ದ್ವೇಷ-ಮೋಹ ಆದಿ ಭಾವೋಂರೂಪ ಸ್ವತಃ ಪರಿಣಮಿತ ನಹೀಂ
ಹೋತಾ ಔರ ದೂಸರೇಕೇ ದ್ವಾರಾ ಭೀ ಪರಿಣಮಿತ ನಹೀಂ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ, ಇಸಲಿಯೇ ಟಂಕೋತ್ಕೀರ್ಣ ಏಕ ಜ್ಞಾಯಕಭಾವಸ್ವರೂಪ
ಜ್ಞಾನೀ ರಾಗ-ದ್ವೇಷ-ಮೋಹ ಆದಿ ಭಾವೋಂಕಾ ಅಕರ್ತಾ ಹೀ ಹೈ
ಐಸಾ ನಿಯಮ ಹೈ .
ಭಾವಾರ್ಥ :ಆತ್ಮಾ ಜಬ ಜ್ಞಾನೀ ಹುಆ ತಬ ಉಸನೇ ವಸ್ತುಕಾ ಐಸಾ ಸ್ವಭಾವ ಜಾನಾ ಕಿ
‘ಆತ್ಮಾ ಸ್ವಯಂ ತೋ ಶುದ್ಧ ಹೀ ಹೈದ್ರವ್ಯದೃಷ್ಟಿಸೇ ಅಪರಿಣಮನಸ್ವರೂಪ ಹೈ, ಪರ್ಯಾಯದೃಷ್ಟಿಸೇ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ
ನಿಮಿತ್ತಸೇ ರಾಗಾದಿರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತಾ ಹೈ’; ಇಸಲಿಯೇ ಅಬ ಜ್ಞಾನೀ ಸ್ವಯಂ ಉನ ಭಾವೋಂಕಾ ಕರ್ತಾ ನಹೀಂ

Page 415 of 642
PDF/HTML Page 448 of 675
single page version

(ಅನುಷ್ಟುಭ್)
ಇತಿ ವಸ್ತುಸ್ವಭಾವಂ ಸ್ವಂ ನಾಜ್ಞಾನೀ ವೇತ್ತಿ ತೇನ ಸಃ .
ರಾಗಾದೀನಾತ್ಮನಃ ಕುರ್ಯಾದತೋ ಭವತಿ ಕಾರಕಃ ..೧೭೭..
ರಾಗಮ್ಹಿ ಯ ದೋಸಮ್ಹಿ ಯ ಕಸಾಯಕಮ್ಮೇಸು ಚೇವ ಜೇ ಭಾವಾ .
ತೇಹಿಂ ದು ಪರಿಣಮಂತೋ ರಾಗಾದೀ ಬಂಧದಿ ಪುಣೋ ವಿ ..೨೮೧..
ರಾಗೇ ಚ ದ್ವೇಷೇ ಚ ಕಷಾಯಕರ್ಮಸು ಚೈವ ಯೇ ಭಾವಾಃ .
ತೈಸ್ತು ಪರಿಣಮಮಾನೋ ರಾಗಾದೀನ್ ಬಧ್ನಾತಿ ಪುನರಪಿ ..೨೮೧..
ಯಥೋಕ್ತಂ ವಸ್ತುಸ್ವಭಾವಮಜಾನಂಸ್ತ್ವಜ್ಞಾನೀ ಶುದ್ಧಸ್ವಭಾವಾದಾಸಂಸಾರಂ ಪ್ರಚ್ಯುತ ಏವ, ತತಃ ಕರ್ಮ-
ವಿಪಾಕಪ್ರಭವೈ ರಾಗದ್ವೇಷಮೋಹಾದಿಭಾವೈಃ ಪರಿಣಮಮಾನೋಽಜ್ಞಾನೀ ರಾಗದ್ವೇಷಮೋಹಾದಿಭಾವಾನಾಂ ಕರ್ತಾ ಭವನ್ ಬಧ್ಯತ
ಏವೇತಿ ಪ್ರತಿನಿಯಮಃ
.
ಹೋತಾ, ಜೋ ಉದಯ ಆತೇ ಹೈಂ ಉನಕಾ ಜ್ಞಾತಾ ಹೀ ಹೋತಾ ಹೈ ..೨೮೦..
‘ಅಜ್ಞಾನೀ ಐಸೇ ವಸ್ತುಸ್ವಭಾವಕೋ ನಹೀಂ ಜಾನತಾ, ಇಸಲಿಯೇ ವಹ ರಾಗಾದಿ ಭಾವೋಂಕಾ ಕರ್ತಾ ಹೋತಾ ಹೈ’ ಇಸ
ಅರ್ಥಕಾ, ಆಗಾಮೀ ಗಾಥಾಕಾ ಸೂಚಕ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ :[ಇತಿ ಸ್ವಂ ವಸ್ತುಸ್ವಭಾವಂ ಅಜ್ಞಾನೀ ನ ವೇತ್ತಿ ] ಅಜ್ಞಾನೀ ಅಪನೇ ಐಸೇ ವಸ್ತುಸ್ವಭಾವಕೋ
ನಹೀಂ ಜಾನತಾ, [ತೇನ ಸಃ ರಾಗಾದೀನ್ ಆತ್ಮನಃ ಕುರ್ಯಾತ್ ] ಇಸಲಿಯೇ ವಹ ರಾಗಾದಿಕೋ (ರಾಗಾದಿಭಾವೋಂಕೋ)
ಅಪನಾ ಕರತಾ ಹೈ, [ಅತಃ ಕಾರಕಃ ಭವತಿ ] ಅತಃ ವಹ ಉನಕಾ ಕ ರ್ತಾ ಹೋತಾ ಹೈ .೧೭೭.
ಅಬ ಇಸೀ ಅರ್ಥಕೀ ಗಾಥಾ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಪರ ರಾಗ-ದ್ವೇಷ-ಕಷಾಯಕರ್ಮನಿಮಿತ್ತ ಹೋವೇಂ ಭಾವ ಜೋ .
ಉನ-ರೂಪ ಜೋ ಜೀವ ಪರಿಣಮೇ ಫಿ ರ ಬಾಂಧತಾ ರಾಗಾದಿಕೋ ..೨೮೧..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ರಾಗೇ ಚ ದ್ವೇಷೇ ಚ ಕಷಾಯಕರ್ಮಸು ಚ ಏವ ] ರಾಗ, ದ್ವೇಷ ಔರ ಕ ಷಾಯಕ ರ್ಮೋಂ ಹೋನೇ ಪರ
(ಅರ್ಥಾತ್ ಉನಕೇ ಉದಯ ಹೋನೇ ಪರ) [ಯೇ ಭಾವಾಃ ] ಜೋ ಭಾವ ಹೋತೇ ಹೈಂ, [ತೈಃ ತು ] ಉನ ರೂಪ [ಪರಿಣಮಮಾನಃ ]
ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತಾ ಹುಆ ಅಜ್ಞಾನೀ [ರಾಗಾದೀನ್ ] ರಾಗಾದಿಕೋ [ಪುನಃ ಅಪಿ ] ಪುನಃ ಪುನಃ [ಬಧ್ನಾತಿ ] ಬಾಂಧತಾ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಯಥೋಕ್ತ ವಸ್ತುಸ್ವಭಾವಕೋ ನ ಜಾನತಾ ಹುಆ ಅಜ್ಞಾನೀ ಅನಾದಿ ಸಂಸಾರಸೇ ಲೇಕರ (ಅಪನೇ)
ಶುದ್ಧಸ್ವಭಾವಸೇ ಚ್ಯುತ ಹೀ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಕರ್ಮೋದಯಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ರಾಗದ್ವೇಷಮೋಹಾದಿ ಭಾವೋಂರೂಪ ಪರಿಣಮತಾ ಹುಆ ಅಜ್ಞಾನೀ
ರಾಗದ್ವೇಷಮೋಹಾದಿ ಭಾವೋಂಕಾ ಕರ್ತಾ ಹೋತಾ ಹುಆ (ಕರ್ಮೋಂಸೇ) ಬದ್ಧ ಹೋತಾ ಹೀ ಹೈ
ಐಸಾ ನಿಯಮ ಹೈ .

Page 416 of 642
PDF/HTML Page 449 of 675
single page version

ತತಃ ಸ್ಥಿತಮೇತತ್
ರಾಗಮ್ಹಿ ಯ ದೋಸಮ್ಹಿ ಯ ಕಸಾಯಕಮ್ಮೇಸು ಚೇವ ಜೇ ಭಾವಾ .
ತೇಹಿಂ ದು ಪರಿಣಮಂತೋ ರಾಗಾದೀ ಬಂಧದೇ ಚೇದಾ ..೨೮೨..
ರಾಗೇ ಚ ದ್ವೇಷೇ ಚ ಕಷಾಯಕರ್ಮಸು ಚೈವ ಯೇ ಭಾವಾಃ .
ತೈಸ್ತು ಪರಿಣಮಮಾನೋ ರಾಗಾದೀನ್ ಬಧ್ನಾತಿ ಚೇತಯಿತಾ ..೨೮೨..
ಯ ಇಮೇ ಕಿಲಾಜ್ಞಾನಿನಃ ಪುದ್ಗಲಕರ್ಮನಿಮಿತ್ತಾ ರಾಗದ್ವೇಷಮೋಹಾದಿಪರಿಣಾಮಾಸ್ತ ಏವ ಭೂಯೋ
ರಾಗದ್ವೇಷಮೋಹಾದಿಪರಿಣಾಮನಿಮಿತ್ತಸ್ಯ ಪುದ್ಗಲಕರ್ಮಣೋ ಬನ್ಧಹೇತುರಿತಿ .
ಕಥಮಾತ್ಮಾ ರಾಗಾದೀನಾಮಕಾರಕ ಏವೇತಿ ಚೇತ್
ಭಾವಾರ್ಥ :ಅಜ್ಞಾನೀ ವಸ್ತುಸ್ವಭಾವಕೋ ತೋ ಯಥಾರ್ಥ ನಹೀಂ ಜಾನತಾ ಔರ ಕರ್ಮೋದಯಸೇ ದೋ ಭಾವ ಹೋತೇ
ಹೈಂ ಉನ್ಹೇಂ ಅಪನಾ ಸಮಝಕರ ಪರಿಣಮತಾ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ವಹ ಉನಕಾ ಕರ್ತಾ ಹೋತಾ ಹುಆ ಪುನಃ ಪುನಃ ಆಗಾಮೀ
ಕರ್ಮೋಂಕೋ ಬಾಂಧತಾ ಹೈ
ಐಸಾ ನಿಯಮ ಹೈ ..೨೮೧..
‘‘ಅತಃ ಯಹ ಸಿದ್ಧ ಹುಆ (ಅರ್ಥಾತ್ ಪೂರ್ವೋಕ್ತ ಕಾರಣಸೇ ನಿಮ್ನಪ್ರಕಾರ ನಿಶ್ಚಿತ ಹುಆ)’’ ಐಸಾ ಅಬ
ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಯೋಂ ರಾಗ-ದ್ವೇಷ-ಕಷಾಯಕರ್ಮನಿಮಿತ್ತ ಹೋವೇಂ ಭಾವ ಜೋ .
ಉನ-ರೂಪ ಆತ್ಮಾ ಪರಿಣಮೇಂ, ವಹ ಬಾಂಧತಾ ರಾಗಾದಿಕೋ ..೨೮೨..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ರಾಗೇ ಚ ದ್ವೇಷೇ ಚ ಕಷಾಯಕರ್ಮಸು ಚ ಏವ ] ರಾಗ, ದ್ವೇಷ ಔರ ಕ ಷಾಯಕ ರ್ಮೋಂಕೇ ಹೋನೇ ಪರ
(ಅರ್ಥಾತ್ ಉನಕೇ ಉದಯ ಹೋನೇ ಪರ) [ಯೇ ಭಾವಾಃ ] ಜೋ ಭಾವ ಹೋತೇ ಹೈಂ, [ತೈಃ ತು ] ಉನ-ರೂಪ [ಪರಿಣಮಮಾನಃ ]
ಪರಿಣಮತಾ ಹುಆ [ಚೇತಯಿತಾ ] ಆತ್ಮಾ [ರಾಗಾದೀನ್ ] ರಾಗಾದಿಕೋ [ಬಧ್ನಾತಿ ] ಬಾಂಧತಾ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಅಜ್ಞಾನೀಕೋ, ಪುದ್ಗಲಕರ್ಮ ಜಿನಕಾ ನಿಮಿತ್ತ ಹೈ ಐಸೇ ಜೋ ಯಹ
ರಾಗದ್ವೇಷಮೋಹಾದಿ ಪರಿಣಾಮ ಹೈಂ, ವೇ ಹೀ ಪುನಃ ರಾಗದ್ವೇಷಮೋಹಾದಿ ಪರಿಣಾಮಕಾ ನಿಮಿತ್ತ ಜೋ ಪುದ್ಗಲಕರ್ಮ ಉಸಕೇ
ಬನ್ಧಕೇ ಕಾರಣ ಹೈ
.
ಭಾವಾರ್ಥ :ಅಜ್ಞಾನೀಕೇ ಕರ್ಮಕೇ ನಿಮಿತ್ತಸೇ ರಾಗದ್ವೇಷಮೋಹಾದಿ ಪರಿಣಾಮ ಹೋತೇ ಹೈಂ ವೇ ಹೀ ಪುನಃ
ಆಗಾಮೀ ಕರ್ಮಬನ್ಧಕೇ ಕಾರಣ ಹೋತೇ ಹೈಂ ..೨೮೨..
ಅಬ ಪ್ರಶ್ನ ಹೋತಾ ಹೈ ಕಿ ಆತ್ಮಾ ರಾಗಾದಿಕಾ ಅಕಾರಕ ಹೀ ಕೈಸೇ ಹೈ ? ಇಸಕಾ ಸಮಾಧಾನ (ಆಗಮಕಾ
ಪ್ರಮಾಣ ದೇಕರ ) ಕರತೇ ಹೈಂ :

Page 417 of 642
PDF/HTML Page 450 of 675
single page version

ಅಪ್ಪಡಿಕಮಣಂ ದುವಿಹಂ ಅಪಚ್ಚಖಾಣಂ ತಹೇವ ವಿಣ್ಣೇಯಂ .
ಏದೇಣುವದೇಸೇಣ ಯ ಅಕಾರಗೋ ವಣ್ಣಿದೋ ಚೇದಾ ..೨೮೩..
ಅಪ್ಪಡಿಕಮಣಂ ದುವಿಹಂ ದವ್ವೇ ಭಾವೇ ಅಪಚ್ಚಖಾಣಂ ಪಿ .
ಏದೇಣುವದೇಸೇಣ ಯ ಅಕಾರಗೋ ವಣ್ಣಿದೋ ಚೇದಾ ..೨೮೪..
ಜಾವಂ ಅಪ್ಪಡಿಕಮಣಂ ಅಪಚ್ಚಖಾಣಂ ಚ ದವ್ವಭಾವಾಣಂ .
ಕುವ್ವದಿ ಆದಾ ತಾವಂ ಕತ್ತಾ ಸೋ ಹೋದಿ ಣಾದವ್ವೋ ..೨೮೫..
ಅಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಂ ದ್ವಿವಿಧಮಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಂ ತಥೈವ ವಿಜ್ಞೇಯಮ್ .
ಏತೇನೋಪದೇಶೇನ ಚಾಕಾರಕೋ ವರ್ಣಿತಶ್ಚೇತಯಿತಾ ..೨೮೩..
ಅಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಂ ದ್ವಿವಿಧಂ ದ್ರವ್ಯೇ ಭಾವೇಽಪಿಽಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ .
ಏತೇನೋಪದೇಶೇನ ಚಾಕಾರಕೋ ವರ್ಣಿತಶ್ಚೇತಯಿತಾ ..೨೮೪..
53
ಅನಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ದೋ ಭಾಂತಿ, ಅನಪಚಖಾಣ ಭೀ ದೋ ಭಾಂತಿ ಹೈ .
ಜೀವಕೋ ಅಕಾರಕ ಹೈ ಕಹಾ ಇಸ ರೀತಕೇ ಉಪದೇಶಸೇ ..೨೮೩..
ಅನಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ದೋದ್ರವ್ಯಭಾವ ಜು, ಯೋಂಹಿ ಅನಪಚಖಾಣ ಹೈ .
ಜೀವಕೋ ಅಕಾರಕ ಹೈ ಕಹಾ ಇಸ ರೀತಕೇ ಉಪದೇಶಸೇ ..೨೮೪..
ಅನಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ಅರು ತ್ಯೋಂಹಿ ಅನಪಚಖಾಣ ದ್ರವ್ಯ ರು ಭಾವಕಾ .
ಜಬತಕ ಕರೈ ಹೈ ಆತಮಾ, ಕರ್ತಾ ಬನೈ ಹೈ ಜಾನನಾ ..೨೮೫..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಅಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಂ ] ಅಪ್ರತಿಕ್ರ ಮಣ [ದ್ವಿವಿಧಮ್ ] ದೋ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಹೈ, [ತಥಾ ಏವ ] ಉಸೀ
ತರಹ [ಅಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಂ ] ಅಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ದೋ ಪ್ರಕಾರಕಾ [ವಿಜ್ಞೇಯಮ್ ] ಜಾನನಾ ಚಾಹಿಏ;[ಏತೇನ ಉಪದೇಶೇನ
ಚ ] ಇಸ ಉಪದೇಶಸೇ [ಚೇತಯಿತಾ ] ಆತ್ಮಾ [ಅಕಾರಕಃ ವರ್ಣಿತಃ ] ಅಕಾರಕ ಕಹಾ ಗಯಾ ಹೈ .
[ಅಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಂ ] ಅಪ್ರತಿಕ್ರ ಮಣ [ದ್ವಿವಿಧಂ ] ದೋ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಹೈ[ದ್ರವ್ಯೇ ಭಾವೇ ] ದ್ರವ್ಯ ಸಮ್ಬನ್ಧೀ
ಔರ ಭಾವ ಸಮ್ಬನ್ಧೀ; [ಅಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಮ್ ಅಪಿ ] ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಅಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಭೀ ದೋ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಹೈದ್ರವ್ಯ
ಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಔರ ಭಾವ ಸಮ್ಬನ್ಧೀ;[ಏತೇನ ಉಪದೇಶೇನ ಚ ] ಇಸ ಉಪದೇಶಸೇ [ಚೇತಯಿತಾ ] ಆತ್ಮಾ [ಅಕಾರಕಃ
ವರ್ಣಿತಃ ] ಅಕಾರಕ ಕಹಾ ಗಯಾ ಹೈ .

Page 418 of 642
PDF/HTML Page 451 of 675
single page version

ಯಾವದಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಂ ಚ ದ್ರವ್ಯಭಾವಯೋಃ .
ಕರೋತ್ಯಾತ್ಮಾ ತಾವತ್ಕರ್ತಾ ಸ ಭವತಿ ಜ್ಞಾತವ್ಯಃ ..೨೮೫..
ಆತ್ಮಾತ್ಮನಾ ರಾಗಾದೀನಾಮಕಾರಕ ಏವ, ಅಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಾಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಯೋರ್ದ್ವೈವಿಧ್ಯೋಪದೇಶಾನ್ಯಥಾನುಪಪತ್ತೇಃ .
ಯಃ ಖಲು ಅಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಾಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಯೋರ್ದ್ರವ್ಯಭಾವಭೇದೇನ ದ್ವಿವಿಧೋಪದೇಶಃ ಸ, ದ್ರವ್ಯಭಾವಯೋರ್ನಿಮಿತ್ತ-
ನೈಮಿತ್ತಿಕಭಾವಂ ಪ್ರಥಯನ್, ಅಕರ್ತೃತ್ವಮಾತ್ಮನೋ ಜ್ಞಾಪಯತಿ
. ತತ ಏತತ್ ಸ್ಥಿತಂಪರದ್ರವ್ಯಂ ನಿಮಿತ್ತಂ,
ನೈಮಿತ್ತಿಕಾ ಆತ್ಮನೋ ರಾಗಾದಿಭಾವಾಃ . ಯದ್ಯೇವಂ ನೇಷ್ಯೇತ ತದಾ ದ್ರವ್ಯಾಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಾಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಯೋಃ
ಕರ್ತೃತ್ವನಿಮಿತ್ತತ್ವೋಪದೇಶೋಽನರ್ಥಕ ಏವ ಸ್ಯಾತ್, ತದನರ್ಥಕತ್ವೇ ತ್ವೇಕಸ್ಯೈವಾತ್ಮನೋ ರಾಗಾದಿಭಾವನಿಮಿತ್ತತ್ವಾಪತ್ತೌ
ನಿತ್ಯಕರ್ತೃತ್ವಾನುಷಂಗಾನ್ಮೋಕ್ಷಾಭಾವಃ ಪ್ರಸಜೇಚ್ಚ
. ತತಃ ಪರದ್ರವ್ಯಮೇವಾತ್ಮನೋ ರಾಗಾದಿಭಾವನಿಮಿತ್ತಮಸ್ತು . ತಥಾ ಸತಿ
ತು ರಾಗಾದೀನಾಮಕಾರಕ ಏವಾತ್ಮಾ . ತಥಾಪಿ ಯಾವನ್ನಿಮಿತ್ತಭೂತಂ ದ್ರವ್ಯಂ ನ ಪ್ರತಿಕ್ರಾಮತಿ ನ ಪ್ರತ್ಯಾಚಷ್ಟೇ ಚ
ತಾವನ್ನೈಮಿತ್ತಿಕಭೂತಂ ಭಾವಂ ನ ಪ್ರತಿಕ್ರಾಮತಿ ನ ಪ್ರತ್ಯಾಚಷ್ಟೇ ಚ, ಯಾವತ್ತು ಭಾವಂ ನ ಪ್ರತಿಕ್ರಾಮತಿ ನ ಪ್ರತ್ಯಾಚಷ್ಟೇ
[ಯಾವತ್ ] ಜಬ ತಕ [ಆತ್ಮಾ ] ಆತ್ಮಾ [ದ್ರವ್ಯಭಾವಯೋಃ ] ದ್ರವ್ಯಕಾ ಔರ ಭಾವಕಾ
[ಅಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮ್ ಚ ಅಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಂ ] ಅಪ್ರತಿಕ್ರ ಮಣ ತಥಾ ಅಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ [ಕರೋತಿ ] ಕ ರತಾ ಹೈ [ತಾವತ್ ]
ತಬ ತಕ [ಸಃ ] ವಹ [ಕರ್ತಾ ಭವತಿ ] ಕ ರ್ತಾ ಹೋತಾ ಹೈ, [ಜ್ಞಾತವ್ಯಃ ] ಐಸಾ ಜಾನನಾ ಚಾಹಿಏ
.
ಟೀಕಾ :ಆತ್ಮಾ ಸ್ವತಃ ರಾಗಾದಿಕಾ ಅಕಾರಕ ಹೀ ಹೈ; ಕ್ಯೋಂಕಿ ಯದಿ ಐಸಾ ನ ಹೋ ತೋ
(ಅರ್ಥಾತ್ ಯದಿ ಆತ್ಮಾ ಸ್ವತಃ ಹೀ ರಾಗಾದಿಭಾವೋಂಕಾ ಕಾರಕ ಹೋ ತೋ) ಅಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ಔರ
ಅಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಕೀ ದ್ವಿವಿಧತಾಕಾ ಉಪದೇಶ ನಹೀಂ ಹೋ ಸಕತಾ
. ಅಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ಔರ ಅಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾ ಜೋ
ವಾಸ್ತವಮೇಂ ದ್ರವ್ಯ ಔರ ಭಾವಕೇ ಭೇದಸೇ ದ್ವಿವಿಧ (ದೋ ಪ್ರಕಾರಕಾ) ಉಪದೇಶ ಹೈ ವಹ, ದ್ರವ್ಯ ಔರ ಭಾವಕೇ
ನಿಮಿತ್ತ-ನೈಮಿತ್ತಿಕತ್ವಕೋ ಪ್ರಗಟ ಕರತಾ ಹುಆ, ಆತ್ಮಾಕೇ ಅಕರ್ತೃತ್ವಕೋ ಹೀ ಬತಲಾತಾ ಹೈ
. ಇಸಲಿಯೇ ಯಹ
ನಿಶ್ಚಿತ ಹುಆ ಕಿ ಪರದ್ರವ್ಯ ನಿಮಿತ್ತ ಹೈ ಔರ ಆತ್ಮಾಕೇ ರಾಗಾದಿಭಾವ ನೈಮಿತ್ತಿಕ ಹೈಂ . ಯದಿ ಐಸಾ ನ ಮಾನಾ
ಜಾಯೇ ತೋ ದ್ರವ್ಯ-ಅಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ಔರ ದ್ರವ್ಯ-ಅಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಕರ್ತೃತ್ವಕೇ ನಿಮಿತ್ತರೂಪ ಉಪದೇಶ ನಿರರ್ಥಕ ಹೀ
ಹೋಗಾ, ಔರ ವಹ ನಿರರ್ಥಕ ಹೋನೇ ಪರ ಏಕ ಹೀ ಆತ್ಮಾಕೋ ರಾಗಾದಿಭಾವೋಂಕಾ ನಿಮಿತ್ತತ್ವ ಆ ಜಾಯೇಗಾ,
ಜಿಸಸೇ ನಿತ್ಯ-ಕರ್ತೃತ್ವಕಾ ಪ್ರಸಂಗ ಆ ಜಾಯೇಗಾ, ಜಿಸಸೇ ಮೋಕ್ಷಕಾ ಅಭಾವ ಸಿದ್ಧ ಹೋಗಾ
. ಇಸಲಿಯೇ
ಪರದ್ರವ್ಯ ಹೀ ಆತ್ಮಾಕೇ ರಾಗಾದಿಭಾವೋಂಕಾ ನಿಮಿತ್ತ ಹೋ . ಔರ ಐಸಾ ಹೋನೇ ಪರ, ಯಹ ಸಿದ್ಧ ಹುಆ ಕಿ
ಆತ್ಮಾ ರಾಗಾದಿಕಾ ಅಕಾರಕ ಹೀ ಹೈ . (ಇಸಪ್ರಕಾರ ಯದ್ಯಪಿ ಆತ್ಮಾ ರಾಗಾದಿಕಾ ಅಕಾರಕ ಹೀ ಹೈ) ತಥಾಪಿ
ಜಬ ತಕ ವಹ ನಿಮಿತ್ತಭೂತ ದ್ರವ್ಯಕಾ (ಪರದ್ರವ್ಯಕಾ) ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ತಥಾ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ನಹೀಂ ಕರತಾ ತಬ
ತಕ ನೈಮಿತ್ತಿಕಭೂತ ಭಾವಕಾ (ರಾಗಾದಿಭಾವಕಾ) ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ತಥಾ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ನಹೀಂ ಕರತಾ, ಔರ ಜಬ
ತಕ ಭಾವಕಾ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ತಥಾ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ನಹೀಂ ಕರತಾ ತಬ ತಕ ವಹ ಉನಕಾ ಕರ್ತಾ ಹೀ ಹೈ; ಜಬ
ವಹ ನಿಮಿತ್ತಭೂತ ದ್ರವ್ಯಕಾ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ತಥಾ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಕರತಾ ಹೈ ತಭೀ ನೈಮಿತ್ತಿಕಭೂತ ಭಾವಕಾ

Page 419 of 642
PDF/HTML Page 452 of 675
single page version

ಚ ತಾವತ್ಕರ್ತೈವ ಸ್ಯಾತ್ . ಯದೈವ ನಿಮಿತ್ತಭೂತಂ ದ್ರವ್ಯಂ ಪ್ರತಿಕ್ರಾಮತಿ ಪ್ರತ್ಯಾಚಷ್ಟೇ ಚ ತದೈವ ನೈಮಿತ್ತಿಕಭೂತಂ ಭಾವಂ
ಪ್ರತಿಕ್ರಾಮತಿ ಪ್ರತ್ಯಾಚಷ್ಟೇ ಚ, ಯದಾ ತು ಭಾವಂ ಪ್ರತಿಕ್ರಾಮತಿ ಪ್ರತ್ಯಾಚಷ್ಟೇ ಚ ತದಾ ಸಾಕ್ಷಾದಕರ್ತೈವ ಸ್ಯಾತ್ .
ದ್ರವ್ಯಭಾವಯೋರ್ನಿಮಿತ್ತನೈಮಿತ್ತಿಕಭಾವೋದಾಹರಣಂ ಚೈತತ್
ಆಧಾಕಮ್ಮಾದೀಯಾ ಪೋಗ್ಗಲದವ್ವಸ್ಸ ಜೇ ಇಮೇ ದೋಸಾ .
ಕಹ ತೇ ಕುವ್ವದಿ ಣಾಣೀ ಪರದವ್ವಗುಣಾ ದು ಜೇ ಣಿಚ್ಚಂ ..೨೮೬..
ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ತಥಾ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಕರತಾ ಹೈ, ಔರ ಜಬ ಭಾವಕಾ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ತಥಾ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಕರತಾ ಹೈ
ತಬ ವಹ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಅಕರ್ತಾ ಹೀ ಹೈ
.
ಭಾವಾರ್ಥ :ಅತೀತ ಕಾಲಮೇಂ ಜಿನ ಪರದ್ರವ್ಯೋಂಕಾ ಗ್ರಹಣ ಕಿಯಾ ಥಾ ಉನ್ಹೇಂ ವರ್ತಮಾನಮೇಂ ಅಚ್ಛಾ
ಸಮಝನಾ, ಉನಕೇ ಸಂಸ್ಕಾರ ರಹನಾ, ಉನಕೇ ಪ್ರತಿ ಮಮತ್ವ ರಹನಾ, ವಹ ದ್ರವ್ಯ-ಅಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ಹೈ ಔರ ಉನ
ಪರದ್ರವ್ಯೋಂಕೇ ನಿಮಿತ್ತಸೇ ಜೋ ರಾಗಾದಿಭಾವ ಹುಏ ಥೇ ಉನ್ಹೇಂ ವರ್ತಮಾನಮೇಂ ಅಚ್ಛಾ ಜಾನನಾ, ಉನಕೇ ಸಂಸ್ಕಾರ ರಹನಾ,
ಉನಕೇ ಪ್ರತಿ ಮಮತ್ವ ರಹನಾ, ಭಾವ-ಅಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ಹೈ
. ಇಸೀ ಪ್ರಕಾರ ಆಗಾಮೀ ಕಾಲ ಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಪರದ್ರವ್ಯೋಂಕೀ
ಇಚ್ಛಾ ರಖನಾ, ಮಮತ್ವ ರಖನಾ, ದ್ರವ್ಯ ಅಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಹೈ ಔರ ಉನ ಪರದ್ರವ್ಯೋಂಕೇ ನಿಮಿತ್ತಸೇ ಆಗಾಮೀ ಕಾಲಮೇಂ
ಹೋನೇವಾಲೇ ರಾಗಾದಿಭಾವೋಂಕೀ ಇಚ್ಛಾ ರಖನಾ, ಮಮತ್ವ ರಖನಾ, ಭಾವ ಅಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಹೈ
. ಇಸಪ್ರಕಾರ ದ್ರವ್ಯ-
ಅಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ಔರ ಭಾವ-ಅಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ತಥಾ ದ್ರವ್ಯ-ಅಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಔರ ಭಾವ-ಅಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಐಸಾ ಜೋ
ಅಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ಔರ ಅಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾ ದೋ ಪ್ರಕಾರಸೇ ಉಪದೇಶ ಹೈ, ವಹ ದ್ರವ್ಯಭಾವಕೇ ನಿಮಿತ್ತ-ನೈಮಿತ್ತಿಕಭಾವಕೋ
ಬತಲಾತಾ ಹೈ
. ಇಸಸೇ ಯಹ ಸಿದ್ಧ ಹುಆ ಕಿಪರದ್ರವ್ಯ ತೋ ನಿಮಿತ್ತ ಹೈ ಔರ ರಾಗಾದಿಭಾವ ನೈಮಿತ್ತಿಕ ಹೈಂ .
ಇಸಪ್ರಕಾರ ಆತ್ಮಾ ರಾಗಾದಿಭಾವೋಂಕೋ ಸ್ವಯಮೇವ ನ ಕರನೇಸೇ ರಾಗಾದಿಭಾವೋಂಕಾ ಅಕರ್ತಾ ಹೀ ಹೈ ಐಸಾ ಸಿದ್ಧ ಹುಆ .
ಇಸಪ್ರಕಾರ ಯದ್ಯಪಿ ಯಹ ಆತ್ಮಾ ರಾಗಾದಿಭಾವೋಂಕಾ ಅಕರ್ತಾ ಹೀ ಹೈ ತಥಾಪಿ ಜಬ ತಕ ಉಸಕೇ ನಿಮಿತ್ತಭೂತ
ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ಅಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ-ಅಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಹೈಂ ತಬ ತಕ ಉಸಕೇ ರಾಗಾದಿಭಾವೋಂಕೇ ಅಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ-ಅಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ
ಹೈಂ, ಔರ ಜಬ ತಕ ರಾಗಾದಿಭಾವೋಂಕೇ ಅಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ-ಅಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಹೈಂ ತಬ ತಕ ವಹ ರಾಗಾದಿಭಾವೋಂಕಾ ಕರ್ತಾ
ಹೀ ಹೈ; ಜಬ ವಹ ನಿಮಿತ್ತಭೂತ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ-ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಕರತಾ ಹೈ ತಬ ಉಸಕೇ ನೈಮಿತ್ತಿಕ
ರಾಗಾದಿಭಾವೋಂಕೇ ಭೀ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ-ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಹೋ ಜಾತೇ ಹೈಂ, ಔರ ಜಬ ರಾಗಾದಿಭಾವೋಂಕೇ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ-
ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಹೋ ಜಾತೇ ಹೈಂ ತಬ ವಹ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಅಕರ್ತಾ ಹೀ ಹೈ
..೨೮೩ ಸೇ ೨೮೫..
ಅಬ ದ್ರವ್ಯ ಔರ ಭಾವಕೀ ನಿಮಿತ್ತ-ನೈಮಿತ್ತಿಕತಾಕಾ ಉದಾಹರಣ ದೇತೇ ಹೈಂ :
ಹೈಂ ಅಧಃಕರ್ಮಾದಿಕ ಜು ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಕೇ ಹೀ ದೋಷ ಯೇ .
ಕೈಸೇ ಕರೇ ‘ಜ್ಞಾನೀ’ ಸದಾ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ಜೋ ಗುಣಹಿ ಹೈಂ ? ..೨೮೬..

Page 420 of 642
PDF/HTML Page 453 of 675
single page version

ಆಧಾಕಮ್ಮಂ ಉದ್ದೇಸಿಯಂ ಚ ಪೋಗ್ಗಲಮಯಂ ಇಮಂ ದವ್ವಂ .
ಕಹ ತಂ ಮಮ ಹೋದಿ ಕಯಂ ಜಂ ಣಿಚ್ಚಮಚೇದಣಂ ವುತ್ತಂ ..೨೮೭..
ಅಧಃಕರ್ಮಾದ್ಯಾಃ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಸ್ಯ ಯ ಇಮೇ ದೋಷಾಃ .
ಕಥಂ ತಾನ್ ಕರೋತಿ ಜ್ಞಾನೀ ಪರದ್ರವ್ಯಗುಣಾಸ್ತು ಯೇ ನಿತ್ಯಮ್ ..೨೮೬..
ಅಧಃಕರ್ಮೋದ್ದೇಶಿಕಂ ಚ ಪುದ್ಗಲಮಯಮಿದಂ ದ್ರವ್ಯಂ .
ಕಥಂ ತನ್ಮಮ ಭವತಿ ಕೃತಂ ಯನ್ನಿತ್ಯಮಚೇತನಮುಕ್ತಮ್ ..೨೮೭..
ಯಥಾಧಃಕರ್ಮನಿಷ್ಪನ್ನಮುದ್ದೇಶನಿಷ್ಪನ್ನಂ ಚ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಂ ನಿಮಿತ್ತಭೂತಮಪ್ರತ್ಯಾಚಕ್ಷಾಣೋ ನೈಮಿತ್ತಿಕಭೂತಂ
ಬನ್ಧಸಾಧಕಂ ಭಾವಂ ನ ಪ್ರತ್ಯಾಚಷ್ಟೇ, ತಥಾ ಸಮಸ್ತಮಪಿ ಪರದ್ರವ್ಯಮಪ್ರತ್ಯಾಚಕ್ಷಾಣಸ್ತನ್ನಿಮಿತ್ತಕಂ ಭಾವಂ ನ
ಪ್ರತ್ಯಾಚಷ್ಟೇ
. ಯಥಾ ಚಾಧಃಕರ್ಮಾದೀನ್ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯದೋಷಾನ್ನ ನಾಮ ಕರೋತ್ಯಾತ್ಮಾ ಪರದ್ರವ್ಯಪರಿಣಾಮತ್ವೇ ಸತಿ
ಆತ್ಮಕಾರ್ಯತ್ವಾಭಾವಾತ್, ತತೋಽಧಃಕರ್ಮೋದ್ದೇಶಿಕಂ ಚ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಂ ನ ಮಮ ಕಾರ್ಯಂ ನಿತ್ಯಮಚೇತನತ್ವೇ ಸತಿ
ಉದ್ದೇಶಿ ತ್ಯೋಂಹೀ ಅಧಃಕರ್ಮೀ ಪೌದ್ಗಲಿಕ ಯಹ ದ್ರವ್ಯ ಜೋ .
ಕೈಸೇ ಹಿ ಮುಝಕೃತ ಹೋಯ ನಿತ್ಯ ಅಜೀವ ವರ್ಣಾ ಜಿಸಹಿಕೋ ..೨೮೭..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಅಧಃಕರ್ಮಾದ್ಯಾಃ ಯೇ ಇಮೇ ] ಅಧಃಕ ರ್ಮ ಆದಿ ಜೋ ಯಹ [ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಸ್ಯ ದೋಷಾಃ ]
ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಕೇ ದೋಷ ಹೈಂ (ಉನಕೋ ಜ್ಞಾನೀ ಅರ್ಥಾತ್ ಆತ್ಮಾ ಕ ರತಾ ನಹೀಂ ಹೈ;) [ತಾನ್ ] ಉನಕೋ [ಜ್ಞಾನೀ ] ಜ್ಞಾನೀ
ಅರ್ಥಾತ್ ಆತ್ಮಾ [ಕಥಂ ಕರೋತಿ ] ಕೈಸೇ ಕ ರೇ [ಯೇ ತು ] ಕಿ ಜೋ [ನಿತ್ಯಮ್ ] ಸದಾ [ಪರದ್ರವ್ಯಗುಣಾಃ ]
ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ಗುಣ ಹೈ ?
ಇಸಲಿಯೇ [ಅಧಃಕರ್ಮ ಉದ್ದೇಶಿಕಂ ಚ ] ಅಧಃಕ ರ್ಮ ಔರ ಉದ್ದೇಶಿಕ [ಇದಂ ] ಐಸಾ [ಪುದ್ಗಲಮಯಮ್ ದ್ರವ್ಯಂ ]
ಪುದ್ಗಲಮಯ ದ್ರವ್ಯ ಹೈ (ವಹ ಮೇರಾ ಕಿಯಾ ನಹೀಂ ಹೋತಾ;) [ತತ್ ] ವಹ [ಮಮ ಕೃ ತಂ ] ಮೇರಾ ಕಿಯಾ [ಕಥಂ
ಭವತಿ ]
ಕೈಸೇ ಹೋ [ಯತ್ ] ಕಿ ಜೋ [ನಿತ್ಯಮ್ ] ಸದಾ [ಅಚೇತನಮ್ ಉಕ್ತ ಮ್ ] ಅಚೇತನ ಕ ಹಾ ಗಯಾ ಹೈ ?
ಟೀಕಾ :ಜೈಸೇ ಅಧಃಕರ್ಮಸೇ ನಿಷ್ಪನ್ನ ಔರ ಉದ್ದೇಶಸೇ ನಿಷ್ಪನ್ನ ಹುಏ ನಿಮಿತ್ತಭೂತ (ಆಹಾರಾದಿ)
ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಕಾ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ನ ಕರತಾ ಹುಆ ಆತ್ಮಾ (ಮುನಿ) ನೈಮಿತ್ತಿಕಭೂತ ಬನ್ಧಸಾಧಕ ಭಾವಕಾ
ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ (ತ್ಯಾಗ) ನಹೀಂ ಕರತಾ, ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಸಮಸ್ತ ಪರದ್ರವ್ಯಕಾ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ನ ಕರತಾ ಹುಆ ಆತ್ಮಾ
ಉಸಕೇ ನಿಮಿತ್ತಸೇ ಹೋನೇವಾಲೇ ಭಾವಕೋ ನಹೀಂ ತ್ಯಾಗತಾ
. ಔರ ‘‘ಅಧಃಕರ್ಮ ಆದಿ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಕೇ ದೋಷೋಂಕೋ
ಆತ್ಮಾ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ನಹೀಂ ಕರತಾ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ವೇ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ಪರಿಣಾಮ ಹೈಂ, ಇಸಲಿಯೇ ಉನ್ಹೇಂ ಆತ್ಮಾಕೇ ಕಾರ್ಯತ್ವಕಾ
ಅಭಾವ ಹೈ; ಅತಃ ಅಧಃಕರ್ಮ ಔರ ಉದ್ದೇಶಿಕ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯ ಮೇರಾ ಕಾರ್ಯ ನಹೀಂ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ವಹ ನಿತ್ಯ ಅಚೇತನ

Page 421 of 642
PDF/HTML Page 454 of 675
single page version

ಮತ್ಕಾರ್ಯತ್ವಾಭಾವಾತ್,ಇತಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಪೂರ್ವಕಂ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಂ ನಿಮಿತ್ತಭೂತಂ ಪ್ರತ್ಯಾಚಕ್ಷಾಣೋ ನೈಮಿತ್ತಿಕಭೂತಂ
ಬನ್ಧಸಾಧಕಂ ಭಾವಂ ಪ್ರತ್ಯಾಚಷ್ಟೇ, ತಥಾ ಸಮಸ್ತಮಪಿ ಪರದ್ರವ್ಯಂ ಪ್ರತ್ಯಾಚಕ್ಷಾಣಸ್ತನ್ನಿಮಿತ್ತಂ ಭಾವಂ ಪ್ರತ್ಯಾಚಷ್ಟೇ . ಏವಂ
ದ್ರವ್ಯಭಾವಯೋರಸ್ತಿ ನಿಮಿತ್ತನೈಮಿತ್ತಿಕಭಾವಃ .
(ಶಾರ್ದೂಲವಿಕ್ರೀಡಿತ)
ಇತ್ಯಾಲೋಚ್ಯ ವಿವೇಚ್ಯ ತತ್ಕಿಲ ಪರದ್ರವ್ಯಂ ಸಮಗ್ರಂ ಬಲಾತ್
ತನ್ಮೂಲಾಂ ಬಹುಭಾವಸನ್ತತಿಮಿಮಾಮುದ್ಧರ್ತುಕಾಮಃ ಸಮಮ್
.
ಆತ್ಮಾನಂ ಸಮುಪೈತಿ ನಿರ್ಭರವಹತ್ಪೂರ್ಣೈಕಸಂವಿದ್ಯುತಂ
ಯೇನೋನ್ಮೂಲಿತಬನ್ಧ ಏಷ ಭಗವಾನಾತ್ಮಾತ್ಮನಿ ಸ್ಫೂ ರ್ಜತಿ
..೧೭೮..
ಹೈ, ಇಸಲಿಏ ಉಸಕೋ ಮೇರೇ ಕಾರ್ಯತ್ವಕಾ ಅಭಾವ ಹೈ;’’ಇಸಪ್ರಕಾರ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಪೂರ್ವಕ ನಿಮಿತ್ತಭೂತ
ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಕಾ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಕರತಾ ಹುಆ ಆತ್ಮಾ (ಮುನಿ) ಜೈಸೇ ನೈಮಿತ್ತಿಕಭೂತ ಬನ್ಧಸಾಧಕ ಭಾವಕಾ
ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಕರತಾ ಹೈ, ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಸಮಸ್ತ ಪರದ್ರವ್ಯಕಾ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಕರತಾ ಹುಆ (ತ್ಯಾಗ ಕರತಾ ಹುಆ)
ಆತ್ಮಾ ಉಸಕೇ ನಿಮಿತ್ತಸೇ ಹೋನೇವಾಲೇ ಭಾವಕಾ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಕರತಾ ಹೈ . ಇಸಪ್ರಕಾರ ದ್ರವ್ಯ ಔರ ಭಾವಕೋ
ನಿಮಿತ್ತ-ನೈಮಿತ್ತಿಕತಾ ಹೈ .
ಭಾವಾರ್ಥ :ಯಹಾಂ ಅಧಃಕರ್ಮ ಔರ ಉದ್ದೇಶಿಕ ಆಹಾರಕೇ ದೃಷ್ಟಾನ್ತಸೇ ದ್ರವ್ಯ ಔರ ಭಾವಕೀ ನಿಮಿತ್ತ-
ನೈಮಿತ್ತಿಕತಾ ದೃಢ ಕೀ ಹೈ .
ಜಿಸ ಪಾಪಕರ್ಮಸೇ ಆಹಾರ ನಿಷ್ಪನ್ನ ಹೋ ಉಸ ಪಾಪಕರ್ಮಕೋ ಅಧಃಕರ್ಮ ಕಹತೇ ಹೈಂ, ತಥಾ ಉಸ ಆಹಾರಕೋ
ಭೀ ಅಧಃಕರ್ಮ ಕಹತೇ ಹೈಂ . ಜೋ ಆಹಾರ, ಗ್ರಹಣ ಕರನೇವಾಲೇಕೇ ನಿಮಿತ್ತಸೇ ಹೀ ಬನಾಯಾ ಗಯಾ ಹೋ ಉಸೇ ಉದ್ದೇಶಿಕ ಕಹತೇ
ಹೈಂ . ಐಸೇ (ಅಧಃಕರ್ಮ ಔರ ಉದ್ದೇಶಿಕ) ಆಹಾರಕಾ ಜಿಸನೇ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ನಹೀಂ ಕಿಯಾ ಉಸನೇ ಉಸಕೇ ನಿಮಿತ್ತಸೇ
ಹೋನೇವಾಲೇ ಭಾವಕಾ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ನಹೀಂ ಕಿಯಾ ಔರ ಜಿಸನೇ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಪೂರ್ವಕ ಉಸ ಆಹಾರಕಾ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಕಿಯಾ
ಹೈ ಉಸನೇ ಉಸಕೇ ನಿಮಿತ್ತಸೇ ಹೋನೇವಾಲೇ ಭಾವಕಾ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಕಿಯಾ ಹೈ
. ಇಸಪ್ರಕಾರ ಸಮಸ್ತ ದ್ರವ್ಯಕೋ ಔರ
ಭಾವಕೋ ನಿಮಿತ್ತ-ನೈಮಿತ್ತಿಕಭಾವ ಜಾನನಾ ಚಾಹಿಯೇ . ಜೋ ಪರದ್ರವ್ಯಕೋ ಗ್ರಹಣ ಕರತಾ ಹೈ ಉಸೇ ರಾಗಾದಿಭಾವ ಭೀ ಹೋತೇ
ಹೈಂ, ವಹ ಉನಕಾ ಕರ್ತಾ ಭೀ ಹೋತಾ ಹೈ ಔರ ಇಸಲಿಯೇ ಕರ್ಮಕಾ ಬನ್ಧ ಭೀ ಕರತಾ ಹೈ; ಜಬ ಆತ್ಮಾ ಜ್ಞಾನೀ ಹೋತಾ ಹೈ
ತಬ ಉಸೇ ಕುಛ ಗ್ರಹಣ ಕರನೇಕಾ ರಾಗ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ಇಸಲಿಯೇ ರಾಗಾದಿರೂಪ ಪರಿಣಮನ ಭೀ ನಹೀಂ ಹೋತಾ ಔರ ಇಸಲಿಯೇ
ಆಗಾಮೀ ಬನ್ಧ ಭೀ ನಹೀಂ ಹೋತಾ
. (ಇಸಪ್ರಕಾರ ಜ್ಞಾನೀ ಪರದ್ರವ್ಯಕಾ ಕರ್ತಾ ನಹೀಂ ಹೈ .)..೨೮೬-೨೮೭..
ಅಬ ಇಸೀ ಅರ್ಥಕಾ ಕಲಶರೂಪ ಕಾವ್ಯ ಕಹತೇ ಹೈಂ, ಜಿಸಮೇಂ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ತ್ಯಾಗನೇಕಾ ಉಪದೇಶ ಹೈ :
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ :[ಇತಿ ] ಇಸಪ್ರಕಾರ (ಪರದ್ರವ್ಯ ಔರ ಅಪನೇ ಭಾವಕೀ ನಿಮಿತ್ತ-ನೈಮಿತ್ತಿಕ ತಾಕೋ)
[ಆಲೋಚ್ಯ ] ವಿಚಾರ ಕರಕೇ, [ತದ್-ಮೂಲಾಂ ಇಮಾಮ್ ಬಹುಭಾವಸನ್ತತಿಮ್ ಸಮಮ್ ಉದ್ಧರ್ತುಕಾಮಃ ]

Page 422 of 642
PDF/HTML Page 455 of 675
single page version

(ಮನ್ದಾಕ್ರಾನ್ತಾ)
ರಾಗಾದೀನಾಮುದಯಮದಯಂ ದಾರಯತ್ಕಾರಣಾನಾಂ
ಕಾರ್ಯಂ ಬನ್ಧಂ ವಿವಿಧಮಧುನಾ ಸದ್ಯ ಏವ ಪ್ರಣುದ್ಯ
.
ಜ್ಞಾನಜ್ಯೋತಿಃ ಕ್ಷಪಿತತಿಮಿರಂ ಸಾಧು ಸನ್ನದ್ಧಮೇತತ್
ತದ್ವದ್ಯದ್ವತ್ಪ್ರಸರಮಪರಃ ಕೋಽಪಿ ನಾಸ್ಯಾವೃಣೋತಿ
..೧೭೯..
ಪರದ್ರವ್ಯಮೂಲಕ ಬಹುಭಾವೋಂಕೀ ಸನ್ತತಿಕೋ ಏಕ ಹೀ ಸಾಥ ಉಖಾಡ ಫೇಂ ಕನೇಕಾ ಇಚ್ಛುಕ ಪುರುಷ, [ತತ್ ಕಿಲ
ಸಮಗ್ರಂ ಪರದ್ರವ್ಯಂ ಬಲಾತ್ ವಿವೇಚ್ಯ ]
ಉಸ ಸಮಸ್ತ ಪರದ್ರವ್ಯಕೋ ಬಲಪೂರ್ವಕ (
ಉದ್ಯಮಪೂರ್ವಕ, ಪರಾಕ್ರಮಪೂರ್ವಕ)
ಭಿನ್ನ ಕ ರಕೇ (ತ್ಯಾಗ ಕರಕೇ), [ನಿರ್ಭರವಹತ್-ಪೂರ್ಣ-ಏಕ-ಸಂವಿದ್-ಯುತಂ ಆತ್ಮಾನಂ ] ಅತಿಶಯತಾಸೇ ಬಹತೇ
ಹುಏ (ಧಾರಾವಾಹೀ) ಪೂರ್ಣ ಏಕ ಸಂವೇದನಸೇ ಯುಕ್ತ ಅಪನೇ ಆತ್ಮಾಕೋ [ಸಮುಪೈತಿ ] ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತಾ ಹೈ, [ಯೇನ ]
ಕಿ ಜಿಸಸೇ [ಉನ್ಮೂಲಿತಬನ್ಧಃ ಏಷಃ ಭಗವಾನ್ ಆತ್ಮಾ ] ಜಿಸನೇ ಕ ರ್ಮಬನ್ಧನಕೋ ಮೂಲಸೇ ಉಖಾಡ ಫೇಂ ಕಾ
ಹೈ, ಐಸಾ ಯಹ ಭಗವಾನ ಆತ್ಮಾ [ಆತ್ಮನಿ ] ಅಪನೇಮೇಂ ಹೀ (
ಆತ್ಮಾಮೇಂ ಹೀ) [ಸ್ಫೂ ರ್ಜತಿ ] ಸ್ಫು ರಾಯಮಾನ
ಹೋತಾ ಹೈ .
ಭಾವಾರ್ಥ :ಜಬ ಪರದ್ರವ್ಯಕೀ ಔರ ಅಪನೇ ಭಾವಕೀ ನಿಮಿತ್ತ-ನೈಮಿತ್ತಿಕತಾ ಜಾನಕರ ಸಮಸ್ತ
ಪರದ್ರವ್ಯಕೋ ಭಿನ್ನ ಕರನೇಮೇಂ-ತ್ಯಾಗನೇಮೇಂ ಆತೇ ಹೈಂ, ತಬ ಸಮಸ್ತ ರಾಗಾದಿಭಾವೋಂಕೀ ಸನ್ತತಿ ಕಟ ಜಾತೀ ಹೈ ಔರ
ತಬ ಆತ್ಮಾ ಅಪನಾ ಹೀ ಅನುಭವ ಕರತಾ ಹುಆ ಕರ್ಮಬನ್ಧನಕೋ ಕಾಟಕರ ಅಪನೇಮೇಂ ಹೀ ಪ್ರಕಾಶಿತ ಹೋತಾ
ಹೈ
. ಇಸಲಿಯೇ ಜೋ ಅಪನಾ ಹಿತ ಚಾಹತೇ ಹೈಂ ವೇ ಐಸಾ ಹೀ ಕರೇಂ .೧೭೮.
ಅಬ ಬನ್ಧ ಅಧಿಕಾರಕೋ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಉಸಕೇ ಅನ್ತಿಮ ಮಂಗಲಕೇ ರೂಪಮೇಂ ಜ್ಞಾನಕೀ ಮಹಿಮಾಕೇ
ಅರ್ಥಕಾ ಕಲಶರೂಪ ಕಾವ್ಯ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ :[ಕಾರಣಾನಾಂ ರಾಗಾದೀನಾಮ್ ಉದಯಂ ] ಬನ್ಧಕೇ ಕಾರಣರೂಪ ರಾಗಾದಿಕೇ ಉದಯಕೋ
[ಅದಯಮ್ ] ನಿರ್ದಯತಾ ಪೂರ್ವಕ (ಉಗ್ರ ಪುರುಷಾರ್ಥಸೇ) [ದಾರಯತ್ ] ವಿದಾರಣ ಕರತೀ ಹುಈ, [ಕಾರ್ಯಂ ವಿವಿಧಮ್
ಬನ್ಧಂ ]
ಉಸ ರಾಗಾದಿಕೇ ಕಾರ್ಯರೂಪ (ಜ್ಞಾನಾವರಣಾದಿ) ಅನೇಕ ಪ್ರಕಾರಕೇ ಬನ್ಧಕೋ [ಅಧುನಾ ] ಅಬ [ಸದ್ಯಃ
ಏವ ]
ತತ್ಕಾಲ ಹೀ [ಪ್ರಣುದ್ಯ ] ದೂರ ಕ ರಕೇ, [ಏತತ್ ಜ್ಞಾನಜ್ಯೋತಿಃ ] ಯಹ ಜ್ಞಾನಜ್ಯೋತಿ
[ಕ್ಷಪಿತತಿಮಿರಂ ]
ಕಿ ಜಿಸನೇ ಅಜ್ಞಾನರೂಪ ಅನ್ಧಕಾರಕಾ ನಾಶ ಕಿಯಾ ಹೈ ವಹ[ಸಾಧು ] ಭಲೀಭಾಂತಿ [ಸನ್ನದ್ಧಮ್ ] ಸಜ್ಜ
ಹುಈ,[ತದ್-ವತ್ ಯದ್-ವತ್ ] ಐಸೀ ಸಜ್ಜ ಹುಈ ಕಿ [ಅಸ್ಯ ಪ್ರಸರಮ್ ಅಪರಃ ಕಃ ಅಪಿ ನ ಆವೃಣೋತಿ ]
ಉಸಕೇ ವಿಸ್ತಾರಕೋ ಅನ್ಯ ಕೋಈ ಆವೃತ ನಹೀಂ ಕರ ಸಕತಾ .
ಭಾವಾರ್ಥ :ಜಬ ಜ್ಞಾನ ಪ್ರಗಟ ಹೋತಾ ಹೈ, ರಾಗಾದಿಕ ನಹೀಂ ರಹತೇ, ಉನಕಾ ಕಾರ್ಯ ಜೋ ಬನ್ಧ ವಹ
ಭೀ ನಹೀಂ ರಹತಾ, ತಬ ಫಿ ರ ಉಸ ಜ್ಞಾನಕೋ ಆವೃತ ಕರನೇವಾಲಾ ಕೋಈ ನಹೀಂ ರಹತಾ, ವಹ ಸದಾ ಪ್ರಕಾಶಮಾನ
ಹೀ ರಹತಾ ಹೈ
.೧೭೯.

Page 423 of 642
PDF/HTML Page 456 of 675
single page version

ಇತಿ ಬನ್ಧೋ ನಿಷ್ಕ್ರಾನ್ತಃ .
ಇತಿ ಶ್ರೀಮದಮೃತಚನ್ದ್ರಸೂರಿವಿರಚಿತಾಯಾಂ ಸಮಯಸಾರವ್ಯಾಖ್ಯಾಯಾಮಾತ್ಮಖ್ಯಾತೌ ಬನ್ಧಪ್ರರೂಪಕಃ ಸಪ್ತಮೋಽಙ್ಕಃ ..
ಟೀಕಾ :ಇಸಪ್ರಕಾರ ಬನ್ಧ (ರಂಗಭೂಮಿಸೇ) ಬಾಹರ ನಿಕಲ ಗಯಾ .
ಭಾವಾರ್ಥ :ರಂಗಭೂಮಿಮೇಂ ಬನ್ಧಕೇ ಸ್ವಾಂಗನೇ ಪ್ರವೇಶ ಕಿಯಾ ಥಾ . ಜಬ ಜ್ಞಾನಜ್ಯೋತಿ ಪ್ರಗಟ ಹುಈ ತಬ ವಹ
ಬನ್ಧ ಸ್ವಾಂಗಕೋ ಅಲಗ ಕರಕೇ ಬಾಹರ ನಿಕಲ ಗಯಾ .
(ಸವೈಯಾ ತೇಈಸಾ)
ಜೋ ನರ ಕೋಯ ಪರೈ ರಜಮಾಹಿಂ ಸಚಿಕ್ಕಣ ಅಂಗ ಲಗೈ ವಹ ಗಾಢೈ,
ತ್ಯೋಂ ಮತಿಹೀನ ಜು ರಾಗವಿರೋಧ ಲಿಯೇ ವಿಚರೇ ತಬ ಬನ್ಧನ ಬಾಢೈ;
ಪಾಯ ಸಮೈ ಉಪದೇಶ ಯಥಾರಥ ರಾಗವಿರೋಧ ತಜೈ ನಿಜ ಚಾಟೈ,
ನಾಹಿಂ ಬಂಧೈ ತಬ ಕರ್ಮಸಮೂಹ ಜು ಆಪ ಗಹೈ ಪರಭಾವನಿ ಕಾಟೈ
.
ಇಸಪ್ರಕಾರ ಶ್ರೀ ಸಮಯಸಾರಕೀ (ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವತ್ಕುನ್ದಕುನ್ದಾಚಾರ್ಯದೇವಪ್ರಣೀತ ಶ್ರೀ ಸಮಯಸಾರ
ಪರಮಾಗಮಕೀ) ಶ್ರೀಮದ್ ಅಮೃತಚನ್ದ್ರಾಚಾರ್ಯದೇವವಿರಚಿತ ಆತ್ಮಖ್ಯಾತಿ ನಾಮಕ ಟೀಕಾಮೇಂ ಬನ್ಧಕಾ ಪ್ರರೂಪಕ ೭ವಾಂ
ಅಂಕ ಸಮಾಪ್ತ ಹುಆ .

Page 424 of 642
PDF/HTML Page 457 of 675
single page version

- -
ಮೋಕ್ಷ ಅಧಿಕಾರ
ಅಥ ಪ್ರವಿಶತಿ ಮೋಕ್ಷಃ .
(ಶಿಖರಿಣೀ)
ದ್ವಿಧಾಕೃತ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞಾಕ್ರಕಚದಲನಾದ್ಬನ್ಧಪುರುಷೌ
ನಯನ್ಮೋಕ್ಷಂ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಪುರುಷಮುಪಲಮ್ಭೈಕನಿಯತಮ್
.
ಇದಾನೀಮುನ್ಮಜ್ಜತ್ಸಹಜಪರಮಾನನ್ದಸರಸಂ
ಪರಂ ಪೂರ್ಣಂ ಜ್ಞಾನಂ ಕೃತಸಕಲಕೃತ್ಯಂ ವಿಜಯತೇ
..೧೮೦..
(ದೋಹಾ)
ಕರ್ಮಬನ್ಧ ಸಬ ಕಾಟಿಕೇ, ಪಹುಂಚೇ ಮೋಕ್ಷ ಸುಥಾನ .
ನಮೂಂ ಸಿದ್ಧ ಪರಮಾತಮಾ, ಕರೂಂ ಧ್ಯಾನ ಅಮಲಾನ ..
ಪ್ರಥಮ ಟೀಕಾಕಾರ ಆಚಾರ್ಯದೇವ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಕಿ ‘‘ಅಬ ಮೋಕ್ಷ ಪ್ರವೇಶ ಕರತಾ ಹೈ .
ಜೈಸೇ ನೃತ್ಯಮಂಚ ಪರ ಸ್ವಾಂಗ ಪ್ರವೇಶ ಕರತಾ ಹೈ ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಯಹಾಂ ಮೋಕ್ಷತತ್ತ್ವಕಾ ಸ್ವಾಂಗ ಪ್ರವೇಶ ಕರತಾ
ಹೈ . ವಹಾಂ ಜ್ಞಾನ ಸರ್ವ ಸ್ವಾಂಗಕಾ ಜ್ಞಾತಾ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಅಧಿಕಾರಕೇ ಪ್ರಾರಮ್ಭಮೇಂ ಆಚಾರ್ಯದೇವ ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನಕೀ
ಮಹಿಮಾಕೇ ರೂಪಮೇಂ ಮಂಗಲಾಚರಣ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ :[ಇದಾನೀಮ್ ] ಅಬ (ಬನ್ಧ ಪದಾರ್ಥಕೇ ಪಶ್ಚಾತ್), [ಪ್ರಜ್ಞಾ-ಕ್ರಕಚ-ದಲನಾತ್ ಬನ್ಧ-
ಪುರುಷೌ ದ್ವಿಧಾಕೃತ್ಯ ] ಪ್ರಜ್ಞಾರೂಪೀ ಕ ರವತಸೇ ವಿದಾರಣ ದ್ವಾರಾ ಬನ್ಧ ಔರ ಪುರುಷಕೋ ದ್ವಿಧಾ (ಭಿನ್ನ ಭಿನ್ನದೋ)
ಕರಕೇ, [ಪುರುಷಮ್ ಉಪಲಮ್ಭ-ಏಕ-ನಿಯತಮ್ ] ಪುರುಷಕೋಕಿ ಜೋ ಪುರುಷ ಮಾತ್ರ ಅನುಭೂತಿ ದ್ವಾರಾ ಹೀ ನಿಶ್ಚಿತ
ಹೈ ಉಸೇ[ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಮೋಕ್ಷಂ ನಯತ್ ] ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಮೋಕ್ಷ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರಾತಾ ಹುಆ, [ಪೂರ್ಣಂ ಜ್ಞಾನಂ ವಿಜಯತೇ ] ಪೂರ್ಣ ಜ್ಞಾನ
ಜಯವಂತ ಪ್ರವರ್ತತಾ ಹೈ . ವಹ ಜ್ಞಾನ [ಉನ್ಮಜ್ಜತ್-ಸಹಜ-ಪರಮ-ಆನನ್ದ-ಸರಸಂ ] ಪ್ರಗಟ ಹೋನೇವಾಲೇ ಸಹಜ
ಪರಮಾನಂದಕೇ ದ್ವಾರಾ ಸರಸ ಅರ್ಥಾತ್ ರಸಯುಕ್ತ ಹೈ, [ಪರಂ ] ಉತ್ಕೃ ಷ್ಟ ಹೈ, ಔರ [ಕೃತ-ಸಕಲ-ಕೃತ್ಯಂ ] ಜಿಸನೇ ಕ ರನೇ
ಯೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ತ ಕಾರ್ಯ ಕ ರ ಲಿಯೇ ಹೈಂ (
ಜಿಸೇ ಕುಛ ಭೀ ಕ ರನಾ ಶೇಷ ನಹೀಂ ಹೈ) ಐಸಾ ಹೈ .
ಜಿತನಾ ಸ್ವರೂಪ-ಅನುಭವನ ಹೈ ಇತನಾ ಹೀ ಆತ್ಮಾ ಹೈ .

Page 425 of 642
PDF/HTML Page 458 of 675
single page version

ಜಹ ಣಾಮ ಕೋ ವಿ ಪುರಿಸೋ ಬಂಧಣಯಮ್ಹಿ ಚಿರಕಾಲಪಡಿಬದ್ಧೋ .
ತಿವ್ವಂ ಮಂದಸಹಾವಂ ಕಾಲಂ ಚ ವಿಯಾಣದೇ ತಸ್ಸ ..೨೮೮..
ಜಇ ಣ ವಿ ಕುಣದಿ ಚ್ಛೇದಂ ಣ ಮುಚ್ಚದೇ ತೇಣ ಬಂಧಣವಸೋ ಸಂ .
ಕಾಲೇಣ ಉ ಬಹುಗೇಣ ವಿ ಣ ಸೋ ಣರೋ ಪಾವದಿ ವಿಮೋಕ್ಖಂ ..೨೮೯..
ಇಯ ಕಮ್ಮಬಂಧಣಾಣಂ ಪದೇಸಠಿಇಪಯಡಿಮೇವಮಣುಭಾಗಂ .
ಜಾಣಂತೋ ವಿ ಣ ಮುಚ್ಚದಿ ಮುಚ್ಚದಿ ಸೋ ಚೇವ ಜದಿ ಸುದ್ಧೋ ..೨೯೦..
ಯಥಾ ನಾಮ ಕಶ್ಚಿತ್ಪುರುಷೋ ಬನ್ಧನಕೇ ಚಿರಕಾಲಪ್ರತಿಬದ್ಧಃ .
ತೀವ್ರಮನ್ದಸ್ವಭಾವಂ ಕಾಲಂ ಚ ವಿಜಾನಾತಿ ತಸ್ಯ ..೨೮೮..
ಯದಿ ನಾಪಿ ಕರೋತಿ ಛೇದಂ ನ ಮುಚ್ಯತೇ ತೇನ ಬನ್ಧನವಶಃ ಸನ್ .
ಕಾಲೇನ ತು ಬಹುಕೇನಾಪಿ ನ ಸ ನರಃ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ವಿಮೋಕ್ಷಮ್ ..೨೮೯..
ಇತಿ ಕರ್ಮಬನ್ಧನಾನಾಂ ಪ್ರದೇಶಸ್ಥಿತಿಪ್ರಕೃತಿಮೇವಮನುಭಾಗಮ್ .
ಜಾನನ್ನಪಿ ನ ಮುಚ್ಯತೇ ಮುಚ್ಯತೇ ಸ ಚೈವ ಯದಿ ಶುದ್ಧಃ ..೨೯೦..
54
ಭಾವಾರ್ಥ :ಜ್ಞಾನ ಬನ್ಧ ಔರ ಪುರುಷಕೋ ಪೃಥಕ್ ಕರಕೇ, ಪುರುಷಕೋ ಮೋಕ್ಷ ಪಹುಂಚಾತಾ ಹುಆ, ಅಪನಾ
ಸಮ್ಪೂರ್ಣ ಸ್ವರೂಪ ಪ್ರಗಟ ಕರಕೇ ಜಯವನ್ತ ಪ್ರವರ್ತತಾ ಹೈ . ಇಸಪ್ರಕಾರ ಜ್ಞಾನಕೀ ಸರ್ವೋತ್ಕೃಷ್ಟತಾಕಾ ಕಥನ ಹೀ
ಮಂಗಲವಚನ ಹೈ .೧೮೦.
ಅಬ, ಮೋಕ್ಷಕೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿ ಕೈಸೇ ಹೋತೀ ಹೈ ಸೋ ಕಹತೇ ಹೈಂ . ಉಸಮೇಂ ಪ್ರಥಮ ತೋ, ಯಹ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಕಿ, ಜೋ
ಜೀವ ಬನ್ಧಕಾ ಛೇದ ನಹೀಂ ಕರತಾ, ಕಿನ್ತು ಮಾತ್ರ ಬನ್ಧಕೇ ಸ್ವರೂಪಕೋ ಜಾನನೇಸೇ ಹೀ ಸನ್ತುಷ್ಟ ಹೈ ವಹ ಮೋಕ್ಷ ಪ್ರಾಪ್ತ
ನಹೀಂ ಕರತಾ :
ಜ್ಯೋಂ ಪುರುಷ ಕೋಈ ಬನ್ಧನೋಂ, ಪ್ರತಿಬದ್ಧ ಹೈ ಚಿರಕಾಲಕಾ .
ವಹ ತೀವ್ರ-ಮನ್ದ ಸ್ವಭಾವ ತ್ಯೋಂ ಹೀ ಕಾಲ ಜಾನೇ ಬನ್ಧಕಾ ..೨೮೮..
ಪರ ಜೋ ಕರೇ ನಹಿಂ ಛೇದ ತೋ ಛೂಟೇ ನ, ಬನ್ಧನವಶ ರಹೇ .
ಅರು ಕಾಲ ಬಹುತಹಿ ಜಾಯ ತೋ ಭೀ ಮುಕ್ತ ವಹ ನರ ನಹಿಂ ಬನೇ ..೨೮೯..
ತ್ಯೋಂ ಕರ್ಮಬನ್ಧನಕೇ ಪ್ರಕೃತಿ, ಪ್ರದೇಶ, ಸ್ಥಿತಿ, ಅನುಭಾಗಕೋ .
ಜಾನೇ ಭಲೇ ಛೂಟೇ ನ ಜೀವ, ಜೋ ಶುದ್ಧ ತೋ ಹೀ ಮುಕ್ತ ಹೋ ..೨೯೦..

Page 426 of 642
PDF/HTML Page 459 of 675
single page version

ಆತ್ಮಬನ್ಧಯೋರ್ದ್ವಿಧಾಕರಣಂ ಮೋಕ್ಷಃ . ಬನ್ಧಸ್ವರೂಪಜ್ಞಾನಮಾತ್ರಂ ತದ್ಧೇತುರಿತ್ಯೇಕೇ, ತದಸತ್; ನ ಕರ್ಮಬದ್ಧಸ್ಯ
ಬನ್ಧಸ್ವರೂಪಜ್ಞಾನಮಾತ್ರಂ ಮೋಕ್ಷಹೇತುಃ, ಅಹೇತುತ್ವಾತ್, ನಿಗಡಾದಿಬದ್ಧಸ್ಯ ಬನ್ಧಸ್ವರೂಪಜ್ಞಾನಮಾತ್ರವತ್ . ಏತೇನ
ಕರ್ಮಬನ್ಧಪ್ರಪಂಚರಚನಾಪರಿಜ್ಞಾನಮಾತ್ರಸನ್ತುಷ್ಟಾ ಉತ್ಥಾಪ್ಯನ್ತೇ .
ಜಹ ಬಂಧೇ ಚಿಂತಂತೋ ಬಂಧಣಬದ್ಧೋ ಣ ಪಾವದಿ ವಿಮೋಕ್ಖಂ .
ತಹ ಬಂಧೇ ಚಿಂತಂತೋ ಜೀವೋ ವಿ ಣ ಪಾವದಿ ವಿಮೋಕ್ಖಂ ..೨೯೧..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಯಥಾ ನಾಮ ] ಜೈಸೇ [ಬನ್ಧನಕೇ ] ಬನ್ಧನಮೇಂ [ಚಿರಕಾಲಪ್ರತಿಬದ್ಧಃ ] ಬಹುತ ಸಮಯಸೇ
ಬಂಧಾ ಹುಆ [ಕಶ್ಚಿತ್ ಪುರುಷಃ ] ಕೋಈ ಪುರುಷ [ತಸ್ಯ ] ಉಸ ಬನ್ಧನಕೇ [ತೀವ್ರಮನ್ದಸ್ವಭಾವಂ ] ತೀವ್ರ-ಮನ್ದ
ಸ್ವಭಾವಕೋ [ಕಾಲಂ ಚ ] ಔರ ಕಾಲಕೋ (ಅರ್ಥಾತ್ ಯಹ ಬನ್ಧನ ಇತನೇ ಕಾಲಸೇ ಹೈ ಇಸಪ್ರಕಾರ) [ವಿಜಾನಾತಿ ]
ಜಾನತಾ ಹೈ, [ಯದಿ ] ಕಿನ್ತು ಯದಿ [ನ ಅಪಿ ಛೇದಂ ಕರೋತಿ ] ಉಸ ಬನ್ಧನಕೋ ಸ್ವಯಂ ನಹೀಂ ಕಾಟತಾ [ತೇನ ನ
ಮುಚ್ಯತೇ ]
ತೋ ವಹ ಉಸಸೇ ಮುಕ್ತ ನಹೀಂ ಹೋತಾ [ತು ] ಔರ [ಬನ್ಧನವಶಃ ಸನ್ ] ಬನ್ಧನವಶ ರಹತಾ ಹುಆ
[ಬಹುಕೇನ ಅಪಿ ಕಾಲೇನ ] ಬಹುತ ಕಾಲಮೇಂ ಭೀ [ಸಃ ನರಃ ] ವಹ ಪುರುಷ [ವಿಮೋಕ್ಷಮ್ ನ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ] ಬನ್ಧನಸೇ
ಛೂಟನೇರೂಪ ಮುಕ್ತಿಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ನಹೀಂ ಕರತಾ; [ಇತಿ ] ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಜೀವ [ಕರ್ಮಬನ್ಧನಾನಾಂ ] ಕ ರ್ಮ-ಬನ್ಧನೋಂಕೇ
[ಪ್ರದೇಶಸ್ಥಿತಿಪ್ರಕೃತಿಮ್ ಏವಮ್ ಅನುಭಾಗಮ್ ] ಪ್ರದೇಶ, ಸ್ಥಿತಿ, ಪ್ರಕೃ ತಿ ಔರ ಅನುಭಾಗಕೋ [ಜಾನನ್ ಅಪಿ ]
ಜಾನತಾ ಹುಆ ಭೀ [ನ ಮುಚ್ಯತೇ ] (ಕ ರ್ಮಬನ್ಧಸೇ) ನಹೀಂ ಛೂಟತಾ, [ಚ ಯದಿ ಸಃ ಏವ ಶುದ್ಧಃ ] ಕಿನ್ತು ಯದಿ
ವಹ ಸ್ವಯಂ (ರಾಗಾದಿಕೋ ದೂರ ಕ ರಕೇ) ಶುದ್ಧ ಹೋತಾ ಹೈ [ಮುಚ್ಯತೇ ] ತಭೀ ಛೂಟತಾ ಹೈ-ಮುಕ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಆತ್ಮಾ ಔರ ಬನ್ಧಕಾ ದ್ವಿಧಾಕರಣ (ಅರ್ಥಾತ್ ಆತ್ಮಾ ಔರ ಬನ್ಧಕೋ ಅಲಗ ಅಲಗ
ಕರ ದೇನಾ) ಸೋ ಮೋಕ್ಷ ಹೈ . ಕಿತನೇ ಹೀ ಲೋಗ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಕಿ ‘ಬನ್ಧಕೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಜ್ಞಾನಮಾತ್ರ ಮೋಕ್ಷಕಾ ಕಾರಣ
ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಬನ್ಧಕೇ ಸ್ವರೂಪಕೋ ಜಾನನೇಮಾತ್ರಸೇ ಹೀ ಮೋಕ್ಷ ಹೋತಾ ಹೈ)’, ಕಿನ್ತು ಯಹ ಅಸತ್ ಹೈ; ಕರ್ಮಸೇ ಬಂಧೇ
ಹುಏ (ಜೀವ)ಕೋ ಬನ್ಧಕೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಜ್ಞಾನಮಾತ್ರ ಮೋಕ್ಷಕಾ ಕಾರಣ ನಹೀಂ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಜೈಸೇ ಬೇಡೀ ಆದಿಸೇ ಬಂಧೇ
ಹುಏ (ಜೀವ)ಕೋ ಬನ್ಧಕೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಜ್ಞಾನಮಾತ್ರ ಬನ್ಧಸೇ ಮುಕ್ತ ಹೋನೇಕಾ ಕಾರಣ ನಹೀಂ ಹೈ
. ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಕರ್ಮಸೇ
ಬಂಧೇ ಹುಏ (ಜೀವ)ಕೋ ಕರ್ಮಬನ್ಧಕೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಜ್ಞಾನಮಾತ್ರ ಕರ್ಮಬನ್ಧಸೇ ಮುಕ್ತ ಹೋನೇಕಾ ಕಾರಣ ನಹೀಂ ಹೈ . ಇಸ
ಕಥನಸೇ ಉನಕಾ ಉತ್ಥಾಪನ (ಖಣ್ಡನ) ಕಿಯಾ ಗಯಾ ಹೈ ಜೋ ಕರ್ಮಬನ್ಧಕೇ ಪ್ರಪಂಚಕೀ (-ವಿಸ್ತಾರಕೀ) ರಚನಾಕೇ
ಜ್ಞಾನಮಾತ್ರಸೇ ಸನ್ತುಷ್ಟ ಹೋ ರಹೇ ಹೈಂ
.
ಭಾವಾರ್ಥ :ಕೋಈ ಅನ್ಯಮತೀ ಯಹ ಮಾನತೇ ಹೈಂ ಕಿ ಬನ್ಧಕೇ ಸ್ವರೂಪಕೋ ಜಾನ ಲೇನೇಸೇ ಹೀ ಮೋಕ್ಷ ಹೋ
ಜಾತಾ ಹೈ . ಉನಕೀ ಇಸ ಮಾನ್ಯತಾಕಾ ಇಸ ಕಥನಸೇ ನಿರಾಕರಣ ಕರ ದಿಯಾ ಗಯಾ ಹೈ . ಜಾನನೇಮಾತ್ರಸೇ ಹೀ ಬನ್ಧ
ನಹೀಂ ಕಟ ಜಾತಾ, ಕಿನ್ತು ವಹ ಕಾಟನೇಸೇ ಹೀ ಕಟತಾ ಹೈ ..೨೮೮ ಸೇ ೨೯೦..
ಅಬ ಯಹ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಕಿ ಬನ್ಧಕೇ ವಿಚಾರ ಕರತೇ ರಹನೇಸೇ ಭೀ ಬನ್ಧ ನಹೀಂ ಕಟತಾ :
ಜೋ ಬನ್ಧನೋಂಸೇ ಬದ್ಧ ವಹ ನಹಿಂ ಬನ್ಧಚಿನ್ತಾಸೇ ಛುಟೇ .
ತ್ಯೋಂ ಜೀವ ಭೀ ಇನ ಬನ್ಧಕೋ ಚಿನ್ತಾ ಕರೇ ಸೇ ನಹಿಂ ಛುಟೇ ..೨೯೧..

Page 427 of 642
PDF/HTML Page 460 of 675
single page version

ಯಥಾ ಬನ್ಧಾಂಶ್ಚಿನ್ತಯನ್ ಬನ್ಧನಬದ್ಧೋ ನ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ವಿಮೋಕ್ಷಮ್ .
ತಥಾ ಬನ್ಧಾಂಶ್ಚಿನ್ತಯನ್ ಜೀವೋಽಪಿ ನ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ವಿಮೋಕ್ಷಮ್ ..೨೯೧..
ಬನ್ಧಚಿನ್ತಾಪ್ರಬನ್ಧೋ ಮೋಕ್ಷಹೇತುರಿತ್ಯನ್ಯೇ, ತದಪ್ಯಸತ್; ನ ಕರ್ಮಬದ್ಧಸ್ಯ ಬನ್ಧಚಿನ್ತಾಪ್ರಬನ್ಧೋ ಮೋಕ್ಷಹೇತುಃ,
ಅಹೇತುತ್ವಾತ್, ನಿಗಡಾದಿಬದ್ಧಸ್ಯ ಬನ್ಧಚಿನ್ತಾಪ್ರಬನ್ಧವತ್ . ಏತೇನ ಕರ್ಮಬನ್ಧವಿಷಯಚಿನ್ತಾಪ್ರಬನ್ಧಾತ್ಮಕ-
ವಿಶುದ್ಧಧರ್ಮಧ್ಯಾನಾನ್ಧಬುದ್ಧಯೋ ಬೋಧ್ಯನ್ತೇ .
ಕಸ್ತರ್ಹಿ ಮೋಕ್ಷಹೇತುರಿತಿ ಚೇತ್
ಜಹ ಬಂಧೇ ಛೇತ್ತೂಣ ಯ ಬಂಧಣಬದ್ಧೋ ದು ಪಾವದಿ ವಿಮೋಕ್ಖಂ .
ತಹ ಬಂಧೇ ಛೇತ್ತೂಣ ಯ ಜೀವೋ ಸಂಪಾವದಿ ವಿಮೋಕ್ಖಂ ..೨೯೨..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಯಥಾ ] ಜೈಸೇ [ಬನ್ಧನಬದ್ಧಃ ] ಬನ್ಧನೋಂಸೇ ಬಂಧಾ ಹುಆ ಪುರುಷ [ಬನ್ಧಾನ್ ಚಿನ್ತಯನ್ ]
ಬನ್ಧೋಂಕೇ ವಿಚಾರ ಕ ರನೇಸೇ [ವಿಮೋಕ್ಷಮ್ ನ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ] ಮುಕ್ತಿಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ನಹೀಂ ಕರತಾ (ಅರ್ಥಾತ್ ಬನ್ಧಸೇ ನಹೀಂ
ಛೂಟತಾ), [ತಥಾ ] ಇಸೀಪ್ರಕಾರ [ಜೀವಃ ಅಪಿ ] ಜೀವ ಭೀ [ಬನ್ಧಾನ್ ಚಿನ್ತಯನ್ ] ಬನ್ಧೋಂಕೇ ವಿಚಾರ ಕ ರನೇಸೇ
[ವಿಮೋಕ್ಷಮ್ ನ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ] ಮೋಕ್ಷಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ನಹೀಂ ಕರತಾ
.
ಟೀಕಾ :ಅನ್ಯ ಕಿತನೇ ಹೀ ಲೋಗ ಯಹ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಕಿ ‘ಬನ್ಧ ಸಮ್ಬನ್ಧೀ ವಿಚಾರ ಶ್ರೃಙ್ಖಲಾ ಮೋಕ್ಷಕಾ
ಕಾರಣ ಹೈ’, ಕಿನ್ತು ಯಹ ಭೀ ಅಸತ್ ಹೈ; ಕರ್ಮಸೇ ಬಂಧೇ ಹುಏ (ಜೀವ) ಕೋ ಬನ್ಧ ಸಮ್ಬನ್ಧೀ ವಿಚಾರಕೀ ಶ್ರೃಙ್ಖಲಾ
ಮೋಕ್ಷಕಾ ಕಾರಣ ನಹೀಂ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಜೈಸೇ ಬೇಡೀ ಆದಿಸೇ ಬಂಧೇ ಹುಏ (ಪುರುಷ)ಕೋ ಉಸ ಬನ್ಧ ಸಮ್ಬನ್ಧೀ
ವಿಚಾರಶ್ರೃಙ್ಖಲಾ (
ವಿಚಾರಕೀ ಪರಂಪರಾ) ಬನ್ಧಸೇ ಛೂಟನೇಕಾ ಕಾರಣ ನಹೀಂ ಹೈ, ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಕರ್ಮಸೇ ಬಂಧೇ ಹುಏ
(ಪುರುಷ)ಕೋ ಕರ್ಮಬನ್ಧ ಸಮ್ಬನ್ಧೀ ವಿಚಾರಶ್ರೃಙ್ಖಲಾ ಕರ್ಮಬನ್ಧಸೇ ಮುಕ್ತ ಹೋನೇಕಾ ಕಾರಣ ನಹೀಂ ಹೈ . ಇಸ
(ಕಥನ)ಸೇ, ಕರ್ಮಬನ್ಧ ಸಮ್ಬನ್ಧೀ ವಿಚಾರಶ್ರೃಙ್ಖಲಾತ್ಮಕ ವಿಶುದ್ಧ (ಶುಭ) ಧರ್ಮಧ್ಯಾನಸೇ ಜಿನಕೀ ಬುದ್ಧಿ ಅನ್ಧ
ಹೈ, ಉನ್ಹೇಂ ಸಮಝಾಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ .
ಭಾವಾರ್ಥ :ಕರ್ಮಬನ್ಧಕೀ ಚಿನ್ತಾಮೇಂ ಮನ ಲಗಾ ರಹೇ ತೋ ಭೀ ಮೋಕ್ಷ ನಹೀಂ ಹೋತಾ . ಯಹ ತೋ
ಧರ್ಮಧ್ಯಾನರೂಪ ಶುಭ ಪರಿಣಾಮ ಹೈ . ಜೋ ಕೇವಲ (ಮಾತ್ರ) ಶುಭ ಪರಿಣಾಮಸೇ ಹೀ ಮೋಕ್ಷ ಮಾನತೇ ಹೈಂ, ಉನ್ಹೇಂ ಯಹಾಂ
ಉಪದೇಶ ದಿಯಾ ಗಯಾ ಹೈ ಕಿಶುಭ ಪರಿಣಾಮಸೇ ಮೋಕ್ಷ ನಹೀಂ ಹೋತಾ ..೨೯೧..
‘‘(ಯದಿ ಬನ್ಧಕೇ ಸ್ವರೂಪಕೇ ಜ್ಞಾನಮಾತ್ರಸೇ ಭೀ ಮೋಕ್ಷ ನಹೀಂ ಹೋತಾ ಔರ ಬನ್ಧಕೇ ವಿಚಾರ ಕರನೇಸೇ ಭೀ
ಮೋಕ್ಷ ನಹೀಂ ಹೋತಾ) ತಬ ಫಿ ರ ಮೋಕ್ಷಕಾ ಕಾರಣ ಕ್ಯಾ ಹೈ ?’’ ಐಸಾ ಪ್ರಶ್ನ ಹೋನೇ ಪರ ಅಬ ಮೋಕ್ಷಕಾ ಉಪಾಯ
ಬತಾತೇ ಹೈಂ :
ಜೋ ಬನ್ಧನೋಂಸೇ ಬದ್ಧ ವಹ ನರ ಬನ್ಧಛೇದನಸೇ ಛುಟೇ .
ತ್ಯೋಂ ಜೀವ ಭೀ ಇನ ಬನ್ಧನೋಂಕಾ ಛೇದ ಕರ ಮುಕ್ತೀ ವರೇ ..೨೯೨..