Samaysar-Hindi (Kannada transliteration). Kalash: 215-221 ; Gatha: 366-382.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 28 of 34

 

Page 508 of 642
PDF/HTML Page 541 of 675
single page version

ಖಲ್ವನ್ಯಶ್ಚೇತಯಿತಾ ಚೇತಯಿತುಃ, ಕಿನ್ತು ಸ್ವಸ್ವಾಮ್ಯಂಶಾವೇವಾನ್ಯೌ . ಕಿಮತ್ರ ಸಾಧ್ಯಂ ಸ್ವಸ್ವಾಮ್ಯಂಶ-
ವ್ಯವಹಾರೇಣ ? ನ ಕಿಮಪಿ . ತರ್ಹಿ ನ ಕಸ್ಯಾಪಿ ಜ್ಞಾಯಕಃ, ಜ್ಞಾಯಕೋ ಜ್ಞಾಯಕ ಏವೇತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ .
ಕಿಂಚ ಸೇಟಿಕಾತ್ರ ತಾವಚ್ಛವೇತಗುಣನಿರ್ಭರಸ್ವಭಾವಂ ದ್ರವ್ಯಮ್ . ತಸ್ಯ ತು ವ್ಯವಹಾರೇಣ ಶ್ವೈತ್ಯಂ
ಕುಡಯಾದಿ ಪರದ್ರವ್ಯಮ್ . ಅಥಾತ್ರ ಕುಡಯಾದೇಃ ಪರದ್ರವ್ಯಸ್ಯ ಶ್ವೈತ್ಯಸ್ಯ ಶ್ವೇತಯಿತ್ರೀ ಸೇಟಿಕಾ ಕಿಂ ಭವತಿ
ಕಿಂ ನ ಭವತೀತಿ ತದುಭಯತತ್ತ್ವಸಮ್ಬನ್ಧೋ ಮೀಮಾಂಸ್ಯತೇಯದಿ ಸೇಟಿಕಾ ಕುಡಯಾದೇರ್ಭವತಿ ತದಾ
ಯಸ್ಯ ಯದ್ಭವತಿ ತತ್ತದೇವ ಭವತಿ ಯಥಾತ್ಮನೋ ಜ್ಞಾನಂ ಭವದಾತ್ಮೈವ ಭವತೀತಿ ತತ್ತ್ವಸಮ್ಬನ್ಧೇ ಜೀವತಿ
ಸೇಟಿಕಾ ಕುಡಯಾದೇರ್ಭವನ್ತೀ ಕುಡಯಾದಿರೇವ ಭವೇತ್; ಏವಂ ಸತಿ ಸೇಟಿಕಾಯಾಃ ಸ್ವದ್ರವ್ಯೋಚ್ಛೇದಃ
.
ನ ಚ ದ್ರವ್ಯಾನ್ತರಸಂಕ್ರ ಮಸ್ಯ ಪೂರ್ವಮೇವ ಪ್ರತಿಷಿದ್ಧತ್ವಾದ್ದ್ರವ್ಯಸ್ಯಾಸ್ತ್ಯುಚ್ಛೇದಃ . ತತೋ ನ ಭವತಿ ಸೇಟಿಕಾ
ಕುಡಯಾದೇಃ . ಯದಿ ನ ಭವತಿ ಸೇಟಿಕಾ ಕುಡಯಾದೇಸ್ತರ್ಹಿ ಕಸ್ಯ ಸೇಟಿಕಾ ಭವತಿ ? ಸೇಟಿಕಾಯಾ
ಏವ ಸೇಟಿಕಾ ಭವತಿ . ನನು ಕತರಾಽನ್ಯಾ ಸೇಟಿಕಾ ಸೇಟಿಕಾಯಾಃ ಯಸ್ಯಾಃ ಸೇಟಿಕಾ ಭವತಿ ? ನ ಖಲ್ವನ್ಯಾ
ನಹೀಂ ಹೈ . (ಅಬ ಆಗೇ ಔರ ವಿಚಾರ ಕರತೇ ಹೈಂ :) ಯದಿ ಚೇತಯಿತಾ ಪುದ್ಗಲಾದಿಕಾ ನಹೀಂ ಹೈ ತೋ ಚೇತಯಿತಾ
ಕಿಸಕಾ ಹೈ ? ಚೇತಯಿತಾಕಾ ಹೀ ಚೇತಯಿತಾ ಹೈ . (ಇಸ) ಚೇತಯಿತಾಸೇ ಭಿನ್ನ ಐಸಾ ದೂಸರಾ ಕೌನಸಾ ಚೇತಯಿತಾ
ಹೈ ಕಿ ಜಿಸಕಾ (ಯಹ) ಚೇತಯಿತಾ ಹೈ ? (ಇಸ) ಚೇತಯಿತಾಸೇ ಭಿನ್ನ ಅನ್ಯ ಕೋಈ ಚೇತಯಿತಾ ನಹೀಂ ಹೈ, ಕಿನ್ತು
ವೇ ದೋ ಸ್ವ-ಸ್ವಾಮಿರೂಪ ಅಂಶ ಹೀ ಹೈಂ
. ಯಹಾಂ ಸ್ವ-ಸ್ವಾಮಿರೂಪ ಅಂಶೋಂಕೇ ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಕ್ಯಾ ಸಾಧ್ಯ ಹೈ ? ಕುಛ
ಭೀ ಸಾಧ್ಯ ನಹೀಂ ಹೈ . ತಬ ಫಿ ರ ಜ್ಞಾಯಕ ಕಿಸೀಕಾ ನಹೀಂ ಹೈ, ಜ್ಞಾಯಕ ಜ್ಞಾಯಕ ಹೀ ಹೈಯಹ ನಿಶ್ಚಯ ಹೈ .
(ಇಸಪ್ರಕಾರ ಯಹಾಂ ಯಹ ಬತಾಯಾ ಹೈ ಕಿ : ‘ಆತ್ಮಾ ಪರದ್ರವ್ಯಕೋ ಜಾನತಾ ಹೈ’ಯಹ ವ್ಯವಹಾರಕಥನ
ಹೈಂ; ‘ಆತ್ಮಾ ಅಪನೇಕೋ ಜಾನತಾ ಹೈ’ಇಸ ಕಥನಮೇಂ ಭೀ ಸ್ವ-ಸ್ವಾಮಿಅಂಶರೂಪ ವ್ಯವಹಾರ ಹೈ; ‘ಜ್ಞಾಯಕ ಜ್ಞಾಯಕ
ಹೀ ಹೈ’ಯಹ ನಿಶ್ಚಯ ಹೈ .)
ಔರ (ಜಿಸಪ್ರಕಾರ ಜ್ಞಾಯಕಕೇ ಸಮ್ಬನ್ಧಮೇಂ ದೃಷ್ಟಾನ್ತ-ದಾರ್ಷ್ಟಾನ್ತಪೂರ್ವಕ ಕಹಾ ಹೈ) ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ದರ್ಶಕಕೇ
ಸಮ್ಬನ್ಧಮೇಂ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ :ಇಸ ಜಗತಮೇಂ ಕಲಈ ಹೈ ವಹ ಶ್ವೇತಗುಣಸೇ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸ್ವಭಾವವಾಲಾ ದ್ರವ್ಯ ಹೈ .
ದೀವಾರ-ಆದಿ ಪರದ್ರವ್ಯ ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಉಸ ಕಲಈಕಾ ಶ್ವೈತ್ಯ (ಕಲಈಕೇ ದ್ವಾರಾ ಶ್ವೇತ ಕಿಯೇ ಜಾನೇ ಯೋಗ್ಯ ಪದಾರ್ಥ)
ಹೈ
. ಅಬ, ‘ಶ್ವೇತ ಕರನೇವಾಲೀ ಕಲಈ, ಶ್ವೇತ ಕರಾನೇ ಯೋಗ್ಯ ದೀವಾರ-ಆದಿ ಪರದ್ರವ್ಯಕೀ ಹೈ ಯಾ ನಹೀಂ ?’
ಇಸಪ್ರಕಾರ ಉನ ದೋನೋಂಕೇ ತಾತ್ತ್ವಿಕ ಸಮ್ಬನ್ಧಕಾ ಯಹಾಂ ವಿಚಾರ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ :ಯದಿ ಕಲಈ ದೀವಾರ ಆದಿ
ಪರದ್ರವ್ಯಕೀ ಹೋ ತೋ ಕ್ಯಾ ಹೋ ಯಹ ಪ್ರಥಮ ವಿಚಾರ ಕರತೇ ಹೈಂ :‘ಜಿಸಕಾ ಜೋ ಹೋತಾ ಹೈ ವಹ ವಹೀ ಹೋತಾ ಹೈ,
ಜೈಸೇ ಆತ್ಮಾಕಾ ಜ್ಞಾನ ಹೋನೇಸೇ ಜ್ಞಾನ ವಹ ಆತ್ಮಾ ಹೀ ಹೈ;ಐಸಾ ತಾತ್ತ್ವಿಕ ಸಮ್ಬನ್ಧ ಜೀವನ್ತ (ವಿದ್ಯಮಾನ)
ಹೋನೇಸೇ, ಕಲಈ ಯದಿ ದೀವಾರಆದಿಕೀ ಹೋ ತೋ ಕಲಈ ಉನ ದೀವಾರ-ಆದಿ ಹೀ ಹೋನೀ ಚಾಹಿಏ (ಅರ್ಥಾತ್ ಕಲಈ
ದೀವಾರ-ಆದಿ ಸ್ವರೂಪ ಹೀ ಹೋನೀ ಚಾಹಿಏ); ಐಸಾ ಹೋನೇ ಪರ, ಕಲಈಕೇ ಸ್ವದ್ರವ್ಯಕಾ ಉಚ್ಛೇದ ಹೋ ಜಾಯಗಾ .
ಕಿನ್ತು ದ್ರವ್ಯಕಾ ಉಚ್ಛೇದ ತೋ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಏಕ ದ್ರವ್ಯಕಾ ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯರೂಪಮೇಂ ಸಂಕ್ರಮಣ ಹೋನೇಕಾ ತೋ

Page 509 of 642
PDF/HTML Page 542 of 675
single page version

ಸೇಟಿಕಾ ಸೇಟಿಕಾಯಾಃ, ಕಿನ್ತು ಸ್ವಸ್ವಾಮ್ಯಂಶಾವೇವಾನ್ಯೌ . ಕಿಮತ್ರ ಸಾಧ್ಯಂ ಸ್ವಸ್ವಾಮ್ಯಂಶವ್ಯವಹಾರೇಣ ? ನ
ಕಿಮಪಿ . ತರ್ಹಿ ನ ಕಸ್ಯಾಪಿ ಸೇಟಿಕಾ, ಸೇಟಿಕಾ ಸೇಟಿಕೈವೇತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ . ಯಥಾಯಂ
ದ್ರಷ್ಟಾನ್ತಸ್ತಥಾಯಂ ದಾರ್ಷ್ಟಾನ್ತಿಕಃಚೇತಯಿತಾತ್ರ ತಾವದ್ದರ್ಶನಗುಣನಿರ್ಭರಸ್ವಭಾವಂ ದ್ರವ್ಯಮ್ . ತಸ್ಯ ತು
ವ್ಯವಹಾರೇಣ ದ್ರಶ್ಯಂ ಪುದ್ಗಲಾದಿ ಪರದ್ರವ್ಯಮ್ . ಅಥಾತ್ರ ಪುದ್ಗಲಾದೇಃ ಪರದ್ರವ್ಯಸ್ಯ ದ್ರಶ್ಯಸ್ಯ ದರ್ಶಕಶ್ಚೇತಯಿತಾ
ಕಿಂ ಭವತಿ ಕಿಂ ನ ಭವತೀತಿ ತದುಭಯತತ್ತ್ವಸಮ್ಬನ್ಧೋ ಮೀಮಾಂಸ್ಯತೇಯದಿ ಚೇತಯಿತಾ ಪುದ್ಗಲಾದೇರ್ಭವತಿ
ತದಾ ಯಸ್ಯ ಯದ್ಭವತಿ ತತ್ತದೇವ ಭವತಿ ಯಥಾತ್ಮನೋ ಜ್ಞಾನಂ ಭವದಾತ್ಮೈವ ಭವತೀತಿ ತತ್ತ್ವಸಮ್ಬನ್ಧೇ
ಜೀವತಿ ಚೇತಯಿತಾ ಪುದ್ಗಲಾದೇರ್ಭವನ್ ಪುದ್ಗಲಾದಿರೇವ ಭವೇತ್; ಏವಂ ಸತಿ ಚೇತಯಿತುಃ ಸ್ವದ್ರವ್ಯೋಚ್ಛೇದಃ
.
ನ ಚ ದ್ರವ್ಯಾನ್ತರಸಂಕ್ರ ಮಸ್ಯ ಪೂರ್ವಮೇವ ಪ್ರತಿಷಿದ್ಧತ್ವಾದ್ದ್ರವ್ಯಸ್ಯಾಸ್ತ್ಯುಚ್ಛೇದಃ . ತತೋ ನ ಭವತಿ ಚೇತಯಿತಾ
ಪುದ್ಗಲಾದೇಃ . ಯದಿ ನ ಭವತಿ ಚೇತಯಿತಾ ಪುದ್ಗಲಾದೇಸ್ತರ್ಹಿ ಕಸ್ಯ ಚೇತಯಿತಾ ಭವತಿ ? ಚೇತಯಿತುರೇವ
ಚೇತಯಿತಾ ಭವತಿ . ನನು ಕತರೋಽನ್ಯಶ್ಚೇತಯಿತಾ ಚೇತಯಿತುರ್ಯಸ್ಯ ಚೇತಯಿತಾ ಭವತಿ ? ನ ಖಲ್ವನ್ಯಶ್ಚೇತಯಿತಾ
ಚೇತಯಿತುಃ, ಕಿನ್ತು ಸ್ವಸ್ವಾಮ್ಯಂಶಾವೇವಾನ್ಯೌ . ಕಿಮತ್ರ ಸಾಧ್ಯಂ ಸ್ವಸ್ವಾಮ್ಯಂಶವ್ಯವಹಾರೇಣ ? ನ ಕಿಮಪಿ .
ಪಹಲೇ ಹೀ ನಿಷೇಧ ಕಿಯಾ ಗಯಾ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ (ಯಹ ಸಿದ್ಧ ಹುಆ ಕಿ) ಕಲಈ ದೀವಾರ-ಆದಿಕೀ ನಹೀಂ ಹೈ .
(ಆಗೇ ಔರ ವಿಚಾರ ಕರತೇ ಹೈಂ :) ಯದಿ ಕಲಈ ದೀವಾರ-ಆದಿಕೀ ನಹೀಂ ಹೈ ತೋ ಕಲಈ ಕಿಸಕೀ ಹೈ ?
ಕಲಈಕೀ ಹೀ ಕಲಈ ಹೈ
. (ಇಸ) ಕಲಈಸೇ ಭಿನ್ನ ಐಸೀ ದೂಸರೀ ಕೌನಸೀ ಕಲಈ ಹೈ ಕಿ ಜಿಸಕೀ (ಯಹ)
ಕಲಈ ಹೈ ? (ಇಸ) ಕಲಈಸೇ ಭಿನ್ನ ಅನ್ಯ ಕೋಈ ಕಲಈ ನಹೀಂ ಹೈ, ಕಿನ್ತು ವೇ ದೋ ಸ್ವ-ಸ್ವಾಮಿರೂಪ ಅಂಶ
ಹೀ ಹೈಂ
. ಯಹಾಂ ಸ್ವ-ಸ್ವಾಮಿರೂಪ ಅಂಶೋಂಕೇ ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಕ್ಯಾ ಸಾಧ್ಯ ಹೈ ? ಕುಛ ಭೀ ಸಾಧ್ಯ ನಹೀಂ ಹೈ . ತಬ ಫಿ ರ
ಕಲಈ ಕಿಸೀಕೀ ನಹೀಂ ಹೈ, ಕಲಈ ಕಲಈ ಹೀ ಹೈಯಹ ನಿಶ್ಚಯ ಹೈ . ಜೈಸೇ ಯಹ ದೃಷ್ಟಾನ್ತ ಹೈ, ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಯಹ
ದಾರ್ಷ್ಟಾನ್ತ ಹೈ :ಇಸ ಜಗತಮೇಂ ಚೇತಯಿತಾ ಹೈ ವಹ ದರ್ಶನಗುಣಸೇ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸ್ವಭಾವವಾಲಾ ದ್ರವ್ಯ ಹೈ . ಪುದ್ಗಲಾದಿ
ಪರದ್ರವ್ಯ ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಉಸೇ ಚೇತಯಿತಾಕಾ ದೃಶ್ಯ ಹೈ . ಅಬ, ‘ದರ್ಶಕ (ದೇಖನೇವಾಲಾ ಯಾ ಶ್ರದ್ಧಾನ ಕರನೇವಾಲಾ)
ಚೇತಯಿತಾ, ದೃಶ್ಯ (ದೇಖನೇ ಯೋಗ್ಯ ಯಾ ಶ್ರದ್ಧಾನ ಕರನೇ ಯೋಗ್ಯ) ಜೋ ಪುದ್ಗಲಾದಿಕಾ ಪರದ್ರವ್ಯ ಉಸಕಾ ಹೈ ಯಾ
ನಹೀಂ ?’
ಇಸಪ್ರಕಾರ ಉನ ದೋನೋಂಕೇ ತಾತ್ತ್ವಿಕ ಸಮ್ಬನ್ಧಕಾ ಯಹಾಂ ವಿಚಾರ ಕರತೇ ಹೈಂ :ಯದಿ ಚೇತಯಿತಾ
ಪುದ್ಗಲಾದಿಕಾ ಹೋ ತೋ ಕ್ಯಾ ಹೋ ಯಹ ಪಹಲೇ ವಿಚಾರ ಕರತೇ ಹೈಂ :‘ಜಿಸಕಾ ಜೋ ಹೋತಾ ಹೈ ವಹ ವಹೀ ಹೋತಾ
ಹೈ, ಜೈಸೇ ಆತ್ಮಾಕಾ ಜ್ಞಾನ ಹೋನೇಸೇ ಜ್ಞಾನ ವಹ ಆತ್ಮಾ ಹೀ ಹೈ;’ಐಸಾ ತಾತ್ತ್ವಿಕ ಸಮ್ಬನ್ಧ ಜೀವನ್ತ ಹೋನೇಸೇ,
ಚೇತಯಿತಾ ಯದಿ ಪುದ್ಗಲಾದಿ ಹೋ ತೋ ಚೇತಯಿತಾ ಪುದ್ಗಲಾದಿ ಹೀ ಹೋನಾ ಚಾಹಿಯೇ . (ಅರ್ಥಾತ್ ಚೇತಯಿತಾ
ಪುದ್ಗಲಾದಿಸ್ವರೂಪ ಹೀ ಹೋನಾ ಚಾಹಿಏ); ಐಸಾ ಹೋನೇ ಪರ, ಚೇತಯಿತಾಕೇ ಸ್ವದ್ರವ್ಯಕಾ ಉಚ್ಛೇದ ಹೋ ಜಾಯಗಾ . ಕಿನ್ತು
ದ್ರವ್ಯಕಾ ಉಚ್ಛೇದ ತೋ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಏಕ ದ್ರವ್ಯಕಾ ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯರೂಪಮೇಂ ಸಂಕ್ರಮಣ ಹೋನೇಕಾ ತೋ ಪಹಲೇ
ಹೀ ನಿಷೇಧ ಕರ ದಿಯಾ ಹೈ
. ಇಸಸೇ (ಯಹ ಸಿದ್ಧ ಹುಆ ಕಿ) ಚೇತಯಿತಾ ಪುದ್ಗಲಾದಿಕಾ ನಹೀಂ ಹೈ . (ಆಗೇ ಔರ
ವಿಚಾರ ಕರತೇ ಹೈಂ :) ಚೇತಯಿತಾ ಯದಿ ಪುದ್ಗಲಾದಿಕಾ ನಹೀಂ ಹೈ ತೋ ಚೇತಯಿತಾ ಕಿಸಕಾ ಹೈ ? ಚೇತಯಿತಾಕಾ ಹೀ

Page 510 of 642
PDF/HTML Page 543 of 675
single page version

ತರ್ಹಿ ನ ಕಸ್ಯಾಪಿ ದರ್ಶಕಃ, ದರ್ಶಕೋ ದರ್ಶಕ ಏವೇತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ .
ಅಪಿ ಚ ಸೇಟಿಕಾತ್ರ ತಾವಚ್ಛವೇತಗುಣನಿರ್ಭರಸ್ವಭಾವಂ ದ್ರವ್ಯಮ್ . ತಸ್ಯ ತು ವ್ಯವಹಾರೇಣ
ಶ್ವೈತ್ಯಂ ಕುಡಯಾದಿ ಪರದ್ರವ್ಯಮ್ . ಅಥಾತ್ರ ಕುಡಯಾದೇಃ ಪರದ್ರವ್ಯಸ್ಯ ಶ್ವೈತ್ಯಸ್ಯ ಶ್ವೇತಯಿತ್ರೀ ಸೇಟಿಕಾ ಕಿಂ ಭವತಿ
ಕಿಂ ನ ಭವತೀತಿ ತದುಭಯತತ್ತ್ವಸಮ್ಬನ್ಧೋ ಮೀಮಾಂಸ್ಯತೇಯದಿ ಸೇಟಿಕಾ ಕುಡಯಾದೇರ್ಭವತಿ ತದಾ
ಯಸ್ಯ ಯದ್ಭವತಿ ತತ್ತದೇವ ಭವತಿ ಯಥಾತ್ಮನೋ ಜ್ಞಾನಂ ಭವದಾತ್ಮೈವ ಭವತೀತಿ ತತ್ತ್ವಸಮ್ಬನ್ಧೇ ಜೀವತಿ
ಸೇಟಿಕಾ ಕುಡಯಾದೇರ್ಭವನ್ತೀ ಕುಡಯಾದಿರೇವ ಭವೇತ್, ಏವಂ ಸತಿ ಸೇಟಿಕಾಯಾಃ ಸ್ವದ್ರವ್ಯೋಚ್ಛೇದಃ
. ನ ಚ
ದ್ರವ್ಯಾನ್ತರಸಂಕ್ರ ಮಸ್ಯ ಪೂರ್ವಮೇವ ಪ್ರತಿಷಿದ್ಧತ್ವಾದ್ದ್ರವ್ಯಸ್ಯಾಸ್ತ್ಯುಚ್ಛೇದಃ . ತತೋ ನ ಭವತಿ ಸೇಟಿಕಾ ಕುಡಯಾದೇಃ .
ಯದಿ ನ ಭವತಿ ಸೇಟಿಕಾ ಕುಡಯಾದೇಸ್ತರ್ಹಿ ಕಸ್ಯ ಸೇಟಿಕಾ ಭವತಿ ? ಸೇಟಿಕಾಯಾ ಏವ ಸೇಟಿಕಾ
ಭವತಿ
. ನನು ಕತರಾಽನ್ಯಾ ಸೇಟಿಕಾ ಸೇಟಿಕಾಯಾ ಯಸ್ಯಾಃ ಸೇಟಿಕಾ ಭವತಿ ? ನ ಖಲ್ವನ್ಯಾ
ಚೇತಯಿತಾ ಹೈ . (ಇಸ) ಚೇತಯಿತಾಸೇ ಭಿನ್ನ ದೂಸರಾ ಐಸಾ ಕೌನಸಾ ಚೇತಯಿತಾ ಹೈ ಕಿ ಜಿಸಕಾ (ಯಹ) ಚೇತಯಿತಾ
ಹೈ ? (ಇಸ) ಚೇತಯಿತಾಸೇ ಭಿನ್ನ ಅನ್ಯ ಕೋಈ ಚೇತಯಿತಾ ನಹೀಂ ಹೈ, ಕಿನ್ತು ವೇ ದೋ ಸ್ವ-ಸ್ವಾಮಿರೂಪ ಅಂಶ ಹೀ
ಹೈಂ
. ಯಹಾಂ ಸ್ವ-ಸ್ವಾಮಿರೂಪ ಅಂಶೋಂಕೇ ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಕ್ಯಾ ಸಾಧ್ಯ ಹೈ? ಕುಛ ಭೀ ಸಾಧ್ಯ ನಹೀಂ ಹೈ . ತಬ ಫಿ ರ ದರ್ಶಕ
ಕಿಸೀಕಾ ನಹೀಂ ಹೈ, ದರ್ಶಕ ದರ್ಶಕ ಹೀ ಹೈಯಹ ನಿಶ್ಚಯ ಹೈ .
(ಇಸಪ್ರಕಾರ ಯಹಾಂ ಯಹ ಬತಾಯಾ ಗಯಾ ಹೈ ಕಿ : ‘ಆತ್ಮಾ ಪರದ್ರವ್ಯಕೋ ದೇಖತಾ ಹೈ ಅಥವಾ ಶ್ರದ್ಧಾ ಕರತಾ
ಹೈ’ಯಹ ವ್ಯವಹಾರಕಥನ ಹೈ . ‘ಆತ್ಮಾ ಅಪನೇಕೋ ದೇಖತಾ ಹೈ ಅಥವಾ ಶ್ರದ್ಧಾ ಕರತಾ ಹೈ’ಇಸ ಕಥನಮೇಂ
ಭೀ ಸ್ವ-ಸ್ವಾಮಿ-ಅಂಶರೂಪ ವ್ಯವಹಾರ ಹೈ; ‘ದರ್ಶಕ ದರ್ಶಕ ಹೀ ಹೈ’ಯಹ ನಿಶ್ಚಯ ಹೈ .)
ಔರ (ಜಿಸಪ್ರಕಾರ ಜ್ಞಾಯಕ ತಥಾ ದರ್ಶಕಕೇ ಸಮ್ಬನ್ಧಮೇಂ ದೃರ್ಷ್ಟಾನ್ತ-ದಾರ್ಷ್ಟಾನ್ತಸೇ ಕಹಾ ಹೈ) ಇಸೀಪ್ರಕಾರ
ಅಪೋಹಕ (ತ್ಯಾಗ ಕರನೇವಾಲೇ)ಕೇ ಸಮ್ಬನ್ಧಮೇಂ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ;ಇಸ ಜಗತಮೇಂ ಕಲಈ ಹೈ ವಹ ಶ್ವೇತಗುಣಸೇ
ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸ್ವಭಾವವಾಲಾ ದ್ರವ್ಯ ಹೈ . ದೀವಾರ-ಆದಿ ಪರದ್ರವ್ಯ ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಉಸ ಕಲಈಕಾ ಶ್ವೈತ್ಯ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್
ಕಲಈ ದ್ವಾರಾ ಶ್ವೇತ ಕಿಯೇ ಜಾನೇ ಯೋಗ್ಯ ಪದಾರ್ಥ ಹೈ) . ಅಬ, ಶ್ವೇತ ಕರನೇವಾಲೀ ಕಲಈ, ಶ್ವೇತ ಕೀ ಜಾನೇ ಯೋಗ್ಯ
ಜೋ ದೀವಾರ-ಆದಿ ಪರದ್ರವ್ಯ ಉಸಕೀ ಹೈ ಯಾ ನಹೀಂ ?’ಇಸಪ್ರಕಾರ ಉನ ದೋನೋಂಕೇ ತಾತ್ತ್ವಿಕ ಸಮ್ಬನ್ಧಕಾ ಯಹಾಂ
ವಿಚಾರ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ :ಯದಿ ಕಲಈ ದೀವಾರ-ಆದಿ ಪರದ್ರವ್ಯಕೀ ಹೋ ತೋ ಕ್ಯಾ ಹೋ ಸೋ ಪಹಲೇ ವಿಚಾರ
ಕರತೇ ಹೈಂ :‘ಜಿಸಕಾ ಜೋ ಹೋತಾ ಹೈ ವಹ ವಹೀ ಹೋತಾ ಹೈ, ಜೈಸೇ ಆತ್ಮಾಕಾ ಜ್ಞಾನ ಹೋನೇಸೇ ವಹ ಆತ್ಮಾ ಹೀ ಹೈ;’
ಐಸಾ ತಾತ್ತ್ವಿಕ ಸಮ್ಬನ್ಧ ಜೀವನ್ತ (ವಿದ್ಯಮಾನ) ಹೋನೇಸೇ, ಕಲಈ ಯದಿ ದೀವಾರ-ಆದಿಕೀ ಹೋ ತೋ ಕಲಈ ವಹ
ದೀವಾರ-ಆದಿ ಹೀ ಹೋನೀ ಚಾಹಿಏ (ಅರ್ಥಾತ್ ಕಲಈ ದೀವಾರ-ಆದಿ ಸ್ವರೂಪ ಹೀ ಹೋನೀ ಚಾಹಿಏ); ಐಸಾ ಹೋನೇ
ಪರ, ಕಲಈಕೇ ಸ್ವದ್ರವ್ಯಕಾ ಉಚ್ಛೇದ ಹೋ ಜಾಯೇಗಾ
. ಪರನ್ತು ದ್ರವ್ಯಕಾ ಉಚ್ಛೇದ ತೋ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಏಕ
ದ್ರವ್ಯಕಾ ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯರೂಪಮೇಂ ಸಂಕ್ರಮಣ ಹೋನೇಕಾ ತೋ ಪಹಲೇ ಹೀ ನಿಷೇಧ ಕಿಯಾ ಗಯಾ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ (ಯಹ ಸಿದ್ಧ
ಹುಆ ಕಿ) ಕಲಈ ದೀವಾರ-ಆದಿಕೀ ನಹೀಂ ಹೈ . (ಆಗೇ ಔರ ವಿಚಾರ ಕರತೇ ಹೈಂ :) ಯದಿ ಕಲಈ ದೀವಾರ-

Page 511 of 642
PDF/HTML Page 544 of 675
single page version

ಸೇಟಿಕಾ ಸೇಟಿಕಾಯಾಃ, ಕಿನ್ತು ಸ್ವಸ್ವಾಮ್ಯಂಶಾವೇವಾನ್ಯೌ . ಕಿಮತ್ರ ಸಾಧ್ಯಂ ಸ್ವಸ್ವಾಮ್ಯಂಶವ್ಯವಹಾರೇಣ ? ನ
ಕಿಮಪಿ . ತರ್ಹಿ ನ ಕಸ್ಯಾಪಿ ಸೇಟಿಕಾ, ಸೇಟಿಕಾ ಸೇಟಿಕೈವೇತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ . ಯಥಾಯಂ
ದ್ರಷ್ಟಾನ್ತಸ್ತಥಾಯಂ ದಾರ್ಷ್ಟಾನ್ತಿಕ :ಚೇತಯಿತಾತ್ರ ತಾವದ್ ಜ್ಞಾನದರ್ಶನಗುಣನಿರ್ಭರಪರಾಪೋಹನಾತ್ಮಕ-
ಸ್ವಭಾವಂ ದ್ರವ್ಯಮ್ . ತಸ್ಯ ತು ವ್ಯವಹಾರೇಣಾಪೋಹ್ಯಂ ಪುದ್ಗಲಾದಿ ಪರದ್ರವ್ಯಮ್ . ಅಥಾತ್ರ ಪುದ್ಗಲಾದೇಃ ಪರದ್ರವ್ಯಸ್ಯಾ-
ಪೋಹ್ಯಸ್ಯಾಪೋಹಕಶ್ಚೇತಯಿತಾ ಕಿಂ ಭವತಿ ಕಿಂ ನ ಭವತೀತಿ ತದುಭಯತತ್ತ್ವಸಮ್ಬನ್ಧೋ ಮೀಮಾಂಸ್ಯತೇ
ಯದಿ ಚೇತಯಿತಾ ಪುದ್ಗಲಾದೇರ್ಭವತಿ ತದಾ ಯಸ್ಯ ಯದ್ಭವತಿ ತತ್ತದೇವ ಭವತಿ ಯಥಾತ್ಮನೋ ಜ್ಞಾನಂ
ಭವದಾತ್ಮೈವ ಭವತೀತಿ ತತ್ತ್ವಸಮ್ಬನ್ಧೇ ಜೀವತಿ ಚೇತಯಿತಾ ಪುದ್ಗಲಾದೇರ್ಭವನ್ ಪುದ್ಗಲಾದಿರೇವ ಭವೇತ್; ಏವಂ
ಸತಿ ಚೇತಯಿತುಃ ಸ್ವದ್ರವ್ಯೋಚ್ಛೇದಃ
. ನ ಚ ದ್ರವ್ಯಾನ್ತರಸಂಕ್ರ ಮಸ್ಯ ಪೂರ್ವಮೇವ ಪ್ರತಿಷಿದ್ಧತ್ವಾದ್ದ್ರವ್ಯಸ್ಯಾಸ್ತ್ಯುಚ್ಛೇದಃ .
ತತೋ ನ ಭವತಿ ಚೇತಯಿತಾ ಪುದ್ಗಲಾದೇಃ . ಯದಿ ನ ಭವತಿ ಚೇತಯಿತಾ ಪುದ್ಗಲಾದೇಸ್ತರ್ಹಿ ಕಸ್ಯ
ಚೇತಯಿತಾ ಭವತಿ ? ಚೇತಯಿತುರೇವ ಚೇತಯಿತಾ ಭವತಿ . ನನು ಕತರೋಽನ್ಯಶ್ಚೇತಯಿತಾ ಚೇತಯಿತುರ್ಯಸ್ಯ
ಚೇತಯಿತಾ ಭವತಿ ? ನ ಖಲ್ವನ್ಯಶ್ಚೇತಯಿತಾ ಚೇತಯಿತುಃ, ಕಿನ್ತು ಸ್ವಸ್ವಾಮ್ಯಂಶಾವೇವಾನ್ಯೌ . ಕಿಮತ್ರ
ಆದಿಕೀ ನಹೀಂ ಹೈ ತೋ ಕಲಈ ಕಿಸಕೀ ಹೈ ? ಕಲಈಕೀ ಹೀ ಕಲಈ ಹೈ . (ಇಸ) ಕಲಈಸೇ ಭಿನ್ನ ಐಸೀ ದೂಸರೀ
ಕೌನಸೀ ಕಲಈ ಹೈ ಕಿ ಜಿಸಕೀ (ಯಹ) ಕಲಈ ಹೈ ? (ಇಸ) ಕಲಈಸೇ ಭಿನ್ನ ಅನ್ಯ ಕೋಈ ಕಲಈ ನಹೀಂ
ಹೈ, ಕಿನ್ತು ವೇ ದೋ ಸ್ವ-ಸ್ವಾಮಿರೂಪ ಅಂಶ ಹೀ ಹೈಂ
. ಯಹಾಂ ಸ್ವ-ಸ್ವಾಮಿರೂಪ ಅಂಶೋಂಕೇ ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಕ್ಯಾ ಸಾಧ್ಯ
ಹೈ ? ಕುಛ ಭೀ ಸಾಧ್ಯ ನಹೀಂ ಹೈ . ತಬ ಫಿ ರ ಕಲಈ ಕಿಸೀಕೀ ನಹೀಂ ಹೈ, ಕಲಈ ಕಲಈ ಹೀ ಹೈಯಹ ನಿಶ್ಚಯ
ಹೈ . ಜೈಸೇ ಯಹ ದೃಷ್ಟಾನ್ತ ಹೈ, ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಯಹ ದಾರ್ಷ್ಟಾನ್ತ ದಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ :ಇಸ ಜಗತಮೇಂ ಜೋ ಚೇತಯಿತಾ ಹೈ ವಹ,
ಜಿಸಕಾ ಜ್ಞಾನದರ್ಶನಗುಣಸೇ ಪರಿಪೂರ್ಣ, ಪರಕೇ ಅಪೋಹನಸ್ವರೂಪ (ತ್ಯಾಗಸ್ವರೂಪ) ಸ್ವಭಾವ ಹೈ ಐಸಾ ದ್ರವ್ಯ ಹೈ .
ಪುದ್ಗಲಾದಿಕಾ ಪರದ್ರವ್ಯ ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಉಸ ಚೇತಯಿತಾಕಾ ಅಪೋಹ್ಯ (ತ್ಯಾಜ್ಯ) ಹೈ . ಅಬ, ‘ಅಪೋಹಕ (ತ್ಯಾಗ
ಕರನೇವಾಲಾ) ಚೇತಯಿತಾ, ಅಪೋಹ್ಯ (ತ್ಯಾಜ್ಯ) ಜೋ ಪುದ್ಗಲಾದಿಕಾ ಪರದ್ರವ್ಯ ಉಸಕಾ ಹೈ ಯಾ ನಹೀಂ ?’ಇಸಪ್ರಕಾರ
ಉನ ದೋನೋಂಕೇ ತಾತ್ತ್ವಿಕ ಸಮ್ಬನ್ಧಕಾ ಯಹಾಂ ವಿಚಾರ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ :ಯದಿ ಚೇತಯಿತಾ ಪುದ್ಗಲಾದಿಕಾ ಹೋ
ತೋ ಕ್ಯಾ ಹೋ ಯಹ ಪಹಲೇ ವಿಚಾರ ಕರತೇ ಹೈಂ : ‘ಜಿಸಕಾ ಜೋ ಹೋತಾ ಹೈ ವಹ ವಹೀ ಹೋತಾ ಹೈ, ಜೈಸೇ ಆತ್ಮಾಕಾ
ಜ್ಞಾನ ಹೋನೇಸೇ ಜ್ಞಾನ ವಹ ಆತ್ಮಾ ಹೀ ಹೈ :’
ಐಸಾ ತಾತ್ತ್ವಿಕ ಸಮ್ಬನ್ಧ ಜೀವನ್ತ ಹೋನೇಸೇ, ಚೇತಯಿತಾ ಯದಿ
ಪುದ್ಗಲಾದಿಕಾ ಹೋ ತೋ ಚೇತಯಿತಾ ಪುದ್ಗಲಾದಿ ಹೀ ಹೋನಾ ಚಾಹಿಏ (ಅರ್ಥಾತ್ ಚೇತಯಿತಾ ಪುದ್ಗಲಾದಿಸ್ವರೂಪ ಹೀ
ಹೋನಾ ಚಾಹಿಏ); ಐಸಾ ಹೋನೇ ಪರ, ಚೇತಯಿತಾಕೇ ಸ್ವದ್ರವ್ಯಕಾ ಉಚ್ಛೇದ ಹೋ ಜಾಯೇಗಾ
. ಪರನ್ತು ದ್ರವ್ಯಕಾ ಉಚ್ಛೇದ ತೋ
ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಏಕ ದ್ರವ್ಯಕಾ ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯರೂಪಮೇಂ ಸಂಕ್ರಮಣ ಹೋನೇಕಾ ಪಹಲೇ ಹೀ ನಿಷೇಧ ಕಿಯಾ ಹೈ .
ಇಸಲಿಯೇ (ಯಹ ಸಿದ್ಧ ಹುಆ ಕಿ) ಚೇತಯಿತಾ ಪುದ್ಗಲಾದಿಕಾ ನಹೀಂ ಹೈ . (ಆಗೇ ಔರ ವಿಚಾರ ಕರತೇ ಹೈಂ :)
ಯದಿ ಚೇತಯಿತಾ ಪುದ್ಗಲಾದಿಕಾ ನಹೀಂ ಹೈ ತೋ ಚೇತಯಿತಾ ಕಿಸಕಾ ಹೈ ? ಚೇತಯಿತಾಕಾ ಹೀ ಚೇತಯಿತಾ ಹೈ . (ಇಸ)
ಚೇತಯಿತಾಸೇ ಭಿನ್ನ ಐಸಾ ದೂಸರಾ ಕೌನಸಾ ಚೇತಯಿತಾ ಹೈ ಕಿ ಜಿಸಕಾ (ಯಹ) ಚೇತಯಿತಾ ಹೈ ? (ಇಸ) ಚೇತಯಿತಾಸೇ
ಭಿನ್ನ ಅನ್ಯ ಕೋಈ ಚೇತಯಿತಾ ನಹೀಂ ಹೈ, ಕಿನ್ತು ವೇ ದೋ ಸ್ವ-ಸ್ವಾಮಿರೂಪ ಅಂಶ ಹೀ ಹೈಂ
. ಯಹಾಂ ಸ್ವಸ್ವಾಮಿರೂಪ

Page 512 of 642
PDF/HTML Page 545 of 675
single page version

ಸಾಧ್ಯಂ ಸ್ವಸ್ವಾಮ್ಯಂಶವ್ಯವಹಾರೇಣ ? ನ ಕಿಮಪಿ . ತರ್ಹಿ ನ ಕಸ್ಯಾಪ್ಯಪೋಹಕಃ, ಅಪೋಹಕೋಽಪೋಹಕ
ಏವೇತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ .
ಅಥ ವ್ಯವಹಾರವ್ಯಾಖ್ಯಾನಮ್
ಯಥಾ ಚ ಸೈವ ಸೇಟಿಕಾ ಶ್ವೇತಗುಣನಿರ್ಭರಸ್ವಭಾವಾ ಸ್ವಯಂ ಕುಡಯಾದಿಪರದ್ರವ್ಯಸ್ವಭಾವೇನಾಪರಿಣಮಮಾನಾ
ಕುಡಯಾದಿಪರದ್ರವ್ಯಂ ಚಾತ್ಮಸ್ವಭಾವೇನಾಪರಿಣಮಯನ್ತೀ ಕುಡಯಾದಿಪರದ್ರವ್ಯನಿಮಿತ್ತಕೇನಾತ್ಮನಃ ಶ್ವೇತಗುಣನಿರ್ಭರ-
ಸ್ವಭಾವಸ್ಯ ಪರಿಣಾಮೇನೋತ್ಪದ್ಯಮಾನಾ ಕುಡಯಾದಿಪರದ್ರವ್ಯಂ ಸೇಟಿಕಾನಿಮಿತ್ತಕೇನಾತ್ಮನಃ ಸ್ವಭಾವಸ್ಯ
ಪರಿಣಾಮೇನೋತ್ಪದ್ಯಮಾನಮಾತ್ಮನಃ ಸ್ವಭಾವೇನ ಶ್ವೇತಯತೀತಿ ವ್ಯವಹ್ರಿಯತೇ, ತಥಾ ಚೇತಯಿತಾಪಿ ಜ್ಞಾನಗುಣ-
ನಿರ್ಭರಸ್ವಭಾವಃ ಸ್ವಯಂ ಪುದ್ಗಲಾದಿಪರದ್ರವ್ಯಸ್ವಭಾವೇನಾಪರಿಣಮಮಾನಃ ಪುದ್ಗಲಾದಿಪರದ್ರವ್ಯಂ ಚಾತ್ಮಸ್ವಭಾವೇನಾ-
ಪರಿಣಮಯನ್ ಪುದ್ಗಲಾದಿಪರದ್ರವ್ಯನಿಮಿತ್ತಕೇನಾತ್ಮನೋ ಜ್ಞಾನಗುಣನಿರ್ಭರಸ್ವಭಾವಸ್ಯ ಪರಿಣಾಮೇನೋತ್ಪದ್ಯಮಾನಃ
ಪುದ್ಗಲಾದಿಪರದ್ರವ್ಯಂ ಚೇತಯಿತೃನಿಮಿತ್ತಕೇನಾತ್ಮನಃ ಸ್ವಭಾವಸ್ಯ ಪರಿಣಾಮೇನೋತ್ಪದ್ಯಮಾನಮಾತ್ಮನಃ ಸ್ವಭಾವೇನ
ಜಾನಾತೀತಿ ವ್ಯವಹ್ರಿಯತೇ
.
ಅಂಶೋಂಕೇ ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಕ್ಯಾ ಸಾಧ್ಯ ಹೈ ? ಕುಛ ಭೀ ಸಾಧ್ಯ ನಹೀಂ ಹೈ . ತಬ ಫಿ ರ ಅಪೋಹಕ (ತ್ಯಾಗ ಕರನೇವಾಲಾ)
ಕಿಸೀಕಾ ನಹೀಂ ಹೈ, ಅಪೋಹಕ ಅಪೋಹಕ ಹೀ ಹೈಯಹ ನಿಶ್ಚಯ ಹೈ .
(ಇಸಪ್ರಕಾರ ಯಹಾಂ ಯಹ ಬತಾಯಾ ಗಯಾ ಹೈ ಕಿ : ‘ಆತ್ಮಾ ಪರದ್ರವ್ಯಕೋ ತ್ಯಾಗತಾ ಹೈ’ಯಹ ವ್ಯವಹಾರ
ಕಥನ ಹೈ ; ‘ಆತ್ಮಾ ಜ್ಞಾನದರ್ಶನಮಯ ಐಸೇ ನಿಜಕೋ ಗ್ರಹಣ ಕರತಾ ಹೈ’ಐಸಾ ಕಹನೇಮೇಂ ಭೀ ಸ್ವ-
ಸ್ವಾಮಿಅಂಶರೂಪ ವ್ಯವಹಾರ ಹೈ; ‘ಅಪೋಹಕ ಅಪೋಹಕ ಹೀ ಹೈ’ಯಹ ನಿಶ್ಚಯ ಹೈ .)
ಅಬ, ವ್ಯವಹಾರಕಾ ವಿವೇಚನ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ :
ಜಿಸಪ್ರಕಾರ ಶ್ವೇತಗುಣಸೇ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸ್ವಭಾವವಾಲೀ ವಹೀ ಕಲಈ, ಸ್ವಯಂ ದೀವಾರ-ಆದಿ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ
ಸ್ವಭಾವರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ನ ಹೋತೀ ಹುಈ ಔರ ದೀವಾರ-ಆದಿ ಪರದ್ರವ್ಯಕೋ ಅಪನೇ ಸ್ವಭಾವರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ನ
ಕರತೀ ಹುಈ, ದೀವಾರ-ಆದಿ ಪರದ್ರವ್ಯ ಜಿಸಕೋ ನಿಮಿತ್ತ ಹೈಂ ಐಸೇ ಅಪನೇ ಶ್ವೇತಗುಣಸೇ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸ್ವಭಾವಕೇ
ಪರಿಣಾಮ ದ್ವಾರಾ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತೀ ಹುಈ, ಕಲಈ ಜಿಸಕೋ ನಿಮಿತ್ತ ಹೈ ಐಸೇ ಅಪನೇ (
ದೀವಾರ-ಆದಿಕೇ)
ಸ್ವಭಾವಕೇ ಪರಿಣಾಮ ದ್ವಾರಾ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತೇ ಹುಏ ದೀವಾರ-ಆದಿ ಪರದ್ರವ್ಯಕೋ, ಅಪನೇ (ಕಲಈಕೇ) ಸ್ವಭಾವಸೇ
ಶ್ವೇತ ಕರತೀ ಹೈ, ಐಸಾ ವ್ಯವಹಾರ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ; ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಜ್ಞಾನಗುಣಸೇ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸ್ವಭಾವವಾಲಾ
ಚೇತಯಿತಾ ಭೀ, ಸ್ವಯಂ ಪುದ್ಗಲಾದಿ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ಸ್ವಭಾವರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ನ ಹೋತಾ ಹುಆ ಔರ ಪುದ್ಗಲಾದಿ
ಪರದ್ರವ್ಯಕೋ ಅಪನೇ ಸ್ವಭಾವರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ನ ಕರಾತಾ ಹುಆ, ಪುದ್ಗಲಾದಿ ಪರದ್ರವ್ಯ ಜಿಸಕೋ ನಿಮಿತ್ತ ಹೈಂ ಐಸೇ
ಅಪನೇ ಜ್ಞಾನಗುಣಸೇ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸ್ವಭಾವಕೇ ಪರಿಣಾಮ ದ್ವಾರಾ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತಾ ಹುಆ, ಚೇತಯಿತಾ ಜಿಸಕೋ ನಿಮಿತ್ತ ಹೈ
ಐಸೇ ಅಪನೇ (
ಪುದ್ಗಲಾದಿಕೇ) ಸ್ವಭಾವಕೇ ಪರಿಣಾಮ ದ್ವಾರಾ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತೇ ಹುಏ ಪುದ್ಗಲಾದಿ ಪರದ್ರವ್ಯಕೋ,
ಅಪನೇ (ಚೇತಯಿತಾಕೇ) ಸ್ವಭಾವಸೇ ಜಾನತಾ ಹೈಐಸಾ ವ್ಯವಹಾರ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ .

Page 513 of 642
PDF/HTML Page 546 of 675
single page version

ಕಿಂಚಯಥಾ ಚ ಸೈವ ಸೇಟಿಕಾ ಶ್ವೇತಗುಣನಿರ್ಭರಸ್ವಭಾವಾ ಸ್ವಯಂ ಕುಡಯಾದಿಪರದ್ರವ್ಯಸ್ವಭಾವೇನಾ-
ಪರಿಣಮಮಾನಾ ಕುಡಯಾದಿಪರದ್ರವ್ಯಂ ಚಾತ್ಮಸ್ವಭಾವೇನಾಪರಿಣಮಯನ್ತೀ ಕುಡಯಾದಿಪರದ್ರವ್ಯನಿಮಿತ್ತಕೇನಾತ್ಮನಃ
ಶ್ವೇತಗುಣನಿರ್ಭರಸ್ವಭಾವಸ್ಯ ಪರಿಣಾಮೇನೋತ್ಪದ್ಯಮಾನಾ ಕುಡಯಾದಿಪರದ್ರವ್ಯಂ ಸೇಟಿಕಾನಿಮಿತ್ತಕೇನಾತ್ಮನಃ ಸ್ವಭಾವಸ್ಯ
ಪರಿಣಾಮೇನೋತ್ಪದ್ಯಮಾನಮಾತ್ಮನಃ ಸ್ವಭಾವೇನ ಶ್ವೇತಯತೀತಿ ವ್ಯವಹ್ರಿಯತೇ, ತಥಾ ಚೇತಯಿತಾಪಿ ದರ್ಶನಗುಣ-
ನಿರ್ಭರಸ್ವಭಾವಃ ಸ್ವಯಂ ಪುದ್ಗಲಾದಿಪರದ್ರವ್ಯಸ್ವಭಾವೇನಾಪರಿಣಮಮಾನಃ ಪುದ್ಗಲಾದಿಪರದ್ರವ್ಯಂ ಚಾತ್ಮಸ್ವಭಾವೇನಾ-
ಪರಿಣಮಯನ್ ಪುದ್ಗಲಾದಿಪರದ್ರವ್ಯನಿಮಿತ್ತಕೇನಾತ್ಮನೋ ದರ್ಶನಗುಣನಿರ್ಭರಸ್ವಭಾವಸ್ಯ ಪರಿಣಾಮೇನೋತ್ಪದ್ಯಮಾನಃ
ಪುದ್ಗಲಾದಿಪರದ್ರವ್ಯಂ ಚೇತಯಿತೃನಿಮಿತ್ತಕೇನಾತ್ಮನಃ ಸ್ವಭಾವಸ್ಯ ಪರಿಣಾಮೇನೋತ್ಪದ್ಯಮಾನಮಾತ್ಮನಃ ಸ್ವಭಾವೇನ
ಪಶ್ಯತೀತಿ ವ್ಯವಹ್ರಿಯತೇ
.
ಅಪಿ ಚಯಥಾ ಚ ಸೈವ ಸೇಟಿಕಾ ಶ್ವೇತಗುಣನಿರ್ಭರಸ್ವಭಾವಾ ಸ್ವಯಂ ಕುಡಯಾದಿಪರದ್ರವ್ಯ-
ಸ್ವಭಾವೇನಾಪರಿಣಮಮಾನಾ ಕುಡಯಾದಿಪರದ್ರವ್ಯಂ ಚಾತ್ಮಸ್ವಭಾವೇನಾಪರಿಣಮಯನ್ತೀ ಕುಡಯಾದಿಪರದ್ರವ್ಯನಿಮಿತ್ತ-
ಕೇನಾತ್ಮನಃ ಶ್ವೇತಗುಣನಿರ್ಭರಸ್ವಭಾವಸ್ಯ ಪರಿಣಾಮೇನೋತ್ಪದ್ಯಮಾನಾ ಕುಡಯಾದಿಪರದ್ರವ್ಯಂ ಸೇಟಿಕಾನಿಮಿತ್ತಕೇನಾತ್ಮನಃ
65
ಔರ (ಜಿಸಪ್ರಕಾರ ಜ್ಞಾನಗುಣಕಾ ವ್ಯವಹಾರ ಕಹಾ ಹೈ) ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ದರ್ಶನಗುಣಕಾ ವ್ಯವಹಾರ ಕಹಾ
ಜಾತಾ ಹೈ :ಜಿಸಪ್ರಕಾರ ಶ್ವೇತಗುಣಸೇ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸ್ವಭಾವವಾಲೀ ವಹೀ ಕಲಈ, ಸ್ವಯಂ ದೀವಾರ-ಆದಿ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ
ಸ್ವಭಾವರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ನ ಹೋತೀ ಹುಈ ಔರ ದೀವಾರ-ಆದಿ ಪರದ್ರವ್ಯಕೋ ಅಪನೇ ಸ್ವಭಾವರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ನ
ಕರಾತೀ ಹುಈ, ದೀವಾರ-ಆದಿ ಪರದ್ರವ್ಯ ಜಿಸಕೋ ನಿಮಿತ್ತ ಹೈಂ ಐಸೇ ಅಪನೇ ಶ್ವೇತಗುಣಸೇ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸ್ವಭಾವಕೇ
ಪರಿಣಾಮ ದ್ವಾರಾ ಉತ್ಪನ್ನ ಹುಈ, ಕಲಈ ಜಿಸಕೋ ನಿಮಿತ್ತ ಹೈ ಐಸೇ ಅಪನೇ (
ದಿವಾರ-ಆದಿಕೇ) ಸ್ವಭಾವಸೇ
ಪರಿಣಾಮ ದ್ವಾರಾ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲೇ ದೀವಾರ-ಆದಿ ಪರದ್ರವ್ಯಕೋ ಅಪನೇ (ಕಲಈಕೇ) ಸ್ವಭಾವಸೇ ಶ್ವೇತ ಕರತೀ
ಹೈಐಸಾ ವ್ಯವಹಾರ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ; ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ದರ್ಶನಗುಣಸೇ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸ್ವಭಾವವಾಲಾ ಚೇತಯಿತಾ ಭೀ, ಸ್ವಯಂ
ಪುದ್ಗಲಾದಿ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ಸ್ವಭಾವರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ನ ಹೋತಾ ಹುಆ, ಔರ ಪುದ್ಗಲಾದಿ ಪರದ್ರವ್ಯಕೋ ಅಪನೇ
ಸ್ವಭಾವರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ನ ಕರಾತಾ ಹುಆ, ಪುದ್ಗಲಾದಿ ಪರದ್ರವ್ಯ ಜಿಸಕೋ ನಿಮಿತ್ತ ಹೈಂ ಐಸೇ ಅಪನೇ
ದರ್ಶನಗುಣಸೇ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸ್ವಭಾವಕೇ ಪರಿಣಾಮ ದ್ವಾರಾ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತಾ ಹುಆ, ಚೇತಯಿತಾ ಜಿಸಕೋ ನಿಮಿತ್ತ ಹೈ ಐಸೇ
ಅಪನೇ (
ಪುದ್ಗಲಾದಿಕೇ) ಸ್ವಭಾವಕೇ ಪರಿಣಾಮ ದ್ವಾರಾ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲೇ ಪುದ್ಗಲಾದಿ ಪರದ್ರವ್ಯಕೋ ಅಪನೇ
(ಚೇತಯಿತಾಕೇ) ಸ್ವಭಾವಸೇ ದೇಖತಾ ಹೈ ಅಥವಾ ಶ್ರದ್ಧಾ ಕರತಾ ಹೈಐಸಾ ವ್ಯವಹಾರ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ .
ಔರ (ಜಿಸಪ್ರಕಾರ ಜ್ಞಾನ-ದರ್ಶನ ಗುಣಕಾ ವ್ಯವಹಾರ ಕಹಾ ಹೈ) ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಚಾರಿತ್ರಗುಣಕಾ ವ್ಯವಹಾರ
ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ :ಜೈಸೇ ಶ್ವೇತಗುಣಸೇ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸ್ವಭಾವವಾಲೀ ವಹೀ ಕಲಈ, ಸ್ವಯಂ ದೀವಾರ-ಆದಿ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ
ಸ್ವಭಾವರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ನ ಹೋತೀ ಹುಈ ಔರ ದೀವಾರ-ಆದಿ ಪರದ್ರವ್ಯಕೋ ಅಪನೇ ಸ್ವಭಾವರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ನ
ಕರಾತೀ ಹುಈ, ದೀವಾರ-ಆದಿ ಪರದ್ರವ್ಯ ಜಿಸಕೋ ನಿಮಿತ್ತ ಹೈ ಐಸೇ ಅಪನೇ ಶ್ವೇತಗುಣಸೇ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸ್ವಭಾವಕೇ ಪರಿಣಾಮ
ದ್ವಾರಾ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತೀ ಹುಈ, ಕಲಈ ಜಿಸಕೋ ನಿಮಿತ್ತ ಹೈ ಐಸೇ ಅಪನೇ (
ದೀವಾರ-ಆದಿಕೇ) ಸ್ವಭಾವಕೇ

Page 514 of 642
PDF/HTML Page 547 of 675
single page version

ಸ್ವಭಾವಸ್ಯ ಪರಿಣಾಮೇನೋತ್ಪದ್ಯಮಾನಮಾತ್ಮನಃ ಸ್ವಭಾವೇನ ಶ್ವೇತಯತೀತಿ ವ್ಯವಹ್ರಿಯತೇ, ತಥಾ ಚೇತಯಿತಾಪಿ
ಜ್ಞಾನದರ್ಶನಗುಣನಿರ್ಭರಪರಾಪೋಹನಾತ್ಮಕಸ್ವಭಾವಃ ಸ್ವಯಂ ಪುದ್ಗಲಾದಿಪರದ್ರವ್ಯಸ್ವಭಾವೇನಾಪರಿಣಮಮಾನಃ ಪುದ್ಗಲಾದಿ-
ಪರದ್ರವ್ಯಂ ಚಾತ್ಮಸ್ವಭಾವೇನಾಪರಿಣಮಯನ್ ಪುದ್ಗಲಾದಿಪರದ್ರವ್ಯನಿಮಿತ್ತಕೇನಾತ್ಮನೋ ಜ್ಞಾನದರ್ಶನಗುಣನಿರ್ಭರ-
ಪರಾಪೋಹನಾತ್ಮಕಸ್ವಭಾವಸ್ಯ ಪರಿಣಾಮೇನೋತ್ಪದ್ಯಮಾನಃ ಪುದ್ಗಲಾದಿಪರದ್ರವ್ಯಂ ಚೇತಯಿತೃನಿಮಿತ್ತಕೇನಾತ್ಮನಃ ಸ್ವಭಾವಸ್ಯ
ಪರಿಣಾಮೇನೋತ್ಪದ್ಯಮಾನಮಾತ್ಮನಃ ಸ್ವಭಾವೇನಾಪೋಹತೀತಿ ವ್ಯವಹ್ರಿಯತೇ
.
ಏವಮಯಮಾತ್ಮನೋ ಜ್ಞಾನದರ್ಶನಚಾರಿತ್ರಪರ್ಯಾಯಾಣಾಂ ನಿಶ್ಚಯವ್ಯವಹಾರಪ್ರಕಾರಃ . ಏವಮೇವಾನ್ಯೇಷಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಮಪಿ
ಪರ್ಯಾಯಾಣಾಂ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಃ .
ಪರಿಣಾಮ ದ್ವಾರಾ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲೇ ದೀವಾರ-ಆದಿ ಪರದ್ರವ್ಯಕೋ ಅಪನೇ (ಕಲಈ)ಕೇ ಸ್ವಭಾವಸೇ ಶ್ವೇತ ಕರತೀ
ಹೈಐಸಾ ವ್ಯವಹಾರ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ; ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಜಿಸಕಾ ಜ್ಞಾನದರ್ಶನಗುಣಸೇ ಪರಿಪೂರ್ಣ, ಪರಕೇ ಅಪೋಹನಸ್ವರೂಪ
ಸ್ವಭಾವ ಹೈ ಐಸಾ ಚೇತಯಿತಾ ಭೀ, ಸ್ವಯಂ ಪುದ್ಗಲಾದಿ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ಸ್ವಭಾವರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ನಹೀಂ ಹೋತಾ ಹುಆ
ಔರ ಪುದ್ಗಲಾದಿ ಪರದ್ರವ್ಯಕೋ ಅಪನೇ ಸ್ವಭಾವರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ನ ಕರಾತಾ ಹುಆ, ಪುದ್ಗಲಾದಿ ಪರದ್ರವ್ಯ ಜಿಸಕೋ
ನಿಮಿತ್ತ ಹೈ ಐಸೇ ಅಪನೇ ಜ್ಞಾನದರ್ಶನಗುಣಸೇ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಪರ-ಅಪೋಹನಾತ್ಮಕ (
ಪರಕೇ ತ್ಯಾಗಸ್ವರೂಪ) ಸ್ವಭಾವಕೇ
ಪರಿಣಾಮ ದ್ವಾರಾ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತಾ ಹುಆ, ಚೇತಯಿತಾ ಜಿಸಕೋ ನಿಮಿತ್ತ ಹೈ ಐಸೇ ಅಪನೇ (ಪುದ್ಗಲಾದಿಕೇ)
ಸ್ವಭಾವಕೇ ಪರಿಣಾಮ ದ್ವಾರಾ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲೇ ಪುದ್ಗಲಾದಿ ಪರದ್ರವ್ಯಕೋ ಅಪನೇ (ಚೇತಯಿತಾಕೇ) ಸ್ವಭಾವಸೇ
ಅಪೋಹತಾ ಹೈ ಅರ್ಥಾತ್ ತ್ಯಾಗ ಕರತಾ ಹೈಇಸಪ್ರಕಾರ ವ್ಯವಹಾರ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ .
ಇಸಪ್ರಕಾರ ಯಹ, ಆತ್ಮಾಕೇ ಜ್ಞಾನ-ದರ್ಶನ-ಚಾರಿತ್ರ ಪರ್ಯಾಯೋಂಕಾ ನಿಶ್ಚಯ-ವ್ಯವಹಾರ ಪ್ರಕಾರ ಹೈ .
ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಅನ್ಯ ಸಮಸ್ತ ಪರ್ಯಾಯೋಂಕಾ ಭೀ ನಿಶ್ಚಯ-ವ್ಯವಹಾರ ಪ್ರಕಾರ ಸಮಝನಾ ಚಾಹಿಏ .
ಭಾವಾರ್ಥ :ಶುದ್ಧನಯಸೇ ಆತ್ಮಾಕಾ ಏಕ ಚೇತನಾಮಾತ್ರ ಸ್ವಭಾವ ಹೈ . ಉಸಕೇ ಪರಿಣಾಮ ಜಾನನಾ,
ದೇಖನಾ, ಶ್ರದ್ಧಾ ಕರನಾ, ನಿವೃತ್ತ ಹೋನಾ ಇತ್ಯಾದಿ ಹೈಂ . ವಹಾಂ ನಿಶ್ಚಯನಯಸೇ ವಿಚಾರ ಕಿಯಾ ಜಾಯೇ ತೋ ಆತ್ಮಾಕೋ
ಪರದ್ರವ್ಯಕಾ ಜ್ಞಾಯಕ ನಹೀಂ ಕಹಾ ಜಾ ಸಕತಾ, ದರ್ಶಕ ನಹೀಂ ಕಹಾ ಜಾ ಸಕತಾ, ಶ್ರದ್ಧಾನ ಕರನೇವಾಲಾ ನಹೀಂ ಕಹಾ
ಜಾ ಸಕತಾ, ತ್ಯಾಗ ಕರನೇವಾಲಾ ನಹೀಂ ಕಹಾ ಜಾ ಸಕತಾ; ಕ್ಯೋಂಕಿ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ಔರ ಆತ್ಮಾಕೇ ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಕೋಈ
ಭೀ ಸಮ್ಬನ್ಧ ನಹೀಂ ಹೈ
. ಜೋ ಜ್ಞಾನ, ದರ್ಶನ, ಶ್ರದ್ಧಾನ, ತ್ಯಾಗ ಇತ್ಯಾದಿ ಭಾವ ಹೈಂ, ವೇ ಸ್ವಯಂ ಹೀ ಹೈಂ; ಭಾವ-ಭಾವಕಕಾ
ಭೇದ ಕಹನಾ ವಹ ಭೀ ವ್ಯವಹಾರ ಹೈ, ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಭಾವ ಔರ ಭಾವ ಕರನೇವಾಲಾ ಭೇದ ನಹೀಂ ಹೈ .
ಅಬ, ವ್ಯವಹಾರನಯಕೇ ಸಮ್ಬನ್ಧಮೇಂ . ವ್ಯವಹಾರನಯಸೇ ಆತ್ಮಾಕೋ ಪರದ್ರವ್ಯಕಾ ಜ್ಞಾತಾ, ದ್ರಷ್ಟಾ, ಶ್ರದ್ಧಾನ
ಕರನೇವಾಲಾ, ತ್ಯಾಗ ಕರನೇವಾಲಾ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ; ಕ್ಯೋಂಕಿ ಪರದ್ರವ್ಯ ಔರ ಆತ್ಮಾಕೇ ನಿಮಿತ್ತ-ನೈಮಿತ್ತಿಕಭಾವ ಹೈ .
ಜ್ಞಾನಾದಿ ಭಾವೋಂಕಾ ಪರದ್ರವ್ಯ ನಿಮಿತ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ವ್ಯವಹಾರೀಜನ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಕಿಆತ್ಮಾ ಪರದ್ರವ್ಯಕೋ
ಜಾನತಾ ಹೈ, ಪರದ್ರವ್ಯಕೋ ದೇಖತಾ ಹೈ, ಪರದ್ರವ್ಯಕಾ ಶ್ರದ್ಧಾನ ಕರತಾ ಹೈ, ಪರದ್ರವ್ಯಕಾ ತ್ಯಾಗ ಕರತಾ ಹೈ .
ಇಸಪ್ರಕಾರ ನಿಶ್ಚಯ-ವ್ಯವಹಾರಕೇ ಪ್ರಕಾರಕೋ ಜಾನಕರ ಯಥಾವತ್ (ಜೈಸಾ ಕಹಾ ಹೈ ಉಸೀಪ್ರಕಾರ) ಶ್ರದ್ಧಾನ
ಕರನಾ ..೩೫೬ ಸೇ ೩೬೫..

Page 515 of 642
PDF/HTML Page 548 of 675
single page version

(ಶಾರ್ದೂಲವಿಕ್ರೀಡಿತ)
ಶುದ್ಧದ್ರವ್ಯನಿರೂಪಣಾರ್ಪಿತಮತೇಸ್ತತ್ತ್ವಂ ಸಮುತ್ಪಶ್ಯತೋ
ನೈಕದ್ರವ್ಯಗತಂ ಚಕಾಸ್ತಿ ಕಿಮಪಿ ದ್ರವ್ಯಾನ್ತರಂ ಜಾತುಚಿತ್
.
ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞೇಯಮವೈತಿ ಯತ್ತು ತದಯಂ ಶುದ್ಧಸ್ವಭಾವೋದಯಃ
ಕಿಂ ದ್ರವ್ಯಾನ್ತರಚುಮ್ಬನಾಕುಲಧಿಯಸ್ತತ್ತ್ವಾಚ್ಚ್ಯವನ್ತೇ ಜನಾಃ
..೨೧೫..
(ಮನ್ದಾಕ್ರಾನ್ತಾ)
ಶುದ್ಧದ್ರವ್ಯಸ್ವರಸಭವನಾತ್ಕಿಂ ಸ್ವಭಾವಸ್ಯ ಶೇಷ-
ಮನ್ಯದ್ದ್ರವ್ಯಂ ಭವತಿ ಯದಿ ವಾ ತಸ್ಯ ಕಿಂ ಸ್ಯಾತ್ಸ್ವಭಾವಃ
.
ಜ್ಯೋತ್ಸ್ನಾರೂಪಂ ಸ್ನಪಯತಿ ಭುವಂ ನೈವ ತಸ್ಯಾಸ್ತಿ ಭೂಮಿ-
ರ್ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞೇಯಂ ಕಲಯತಿ ಸದಾ ಜ್ಞೇಯಮಸ್ಯಾಸ್ತಿ ನೈವ
..೨೧೬..
ಅಬ, ಇಸ ಅರ್ಥಕಾ ಕಲಶರೂಪ ಕಾವ್ಯ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ :[ಶುದ್ಧ-ದ್ರವ್ಯ-ನಿರೂಪಣ-ಅರ್ಪಿತ-ಮತೇಃ ತತ್ತ್ವಂ ಸಮುತ್ಪಶ್ಯತಃ ] ಜಿಸನೇ ಶುದ್ಧ
ದ್ರವ್ಯಕೇ ನಿರೂಪಣಮೇಂ ಬುದ್ಧಿಕೋ ಲಗಾಯಾ ಹೈ, ಔರ ಜೋ ತತ್ತ್ವಕಾ ಅನುಭವ ಕರತಾ ಹೈ, ಉಸ ಪುರುಷಕೋ [ಏಕ-
ದ್ರವ್ಯ-ಗತಂ ಕಿಮ್-ಅಪಿ ದ್ರವ್ಯ-ಅನ್ತರಂ ಜಾತುಚಿತ್ ನ ಚಕಾಸ್ತಿ ]
ಏಕ ದ್ರವ್ಯಕೇ ಭೀತರ ಕೋಈ ಭೀ ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯ
ರಹತಾ ಹುಆ ಕ ದಾಪಿ ಭಾಸಿತ ನಹೀಂ ಹೋತಾ
. [ಯತ್ ತು ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞೇಯಮ್ ಅವೈತಿ ತತ್ ಅಯಂ ಶುದ್ಧ-ಸ್ವಭಾವ-ಉದಯಃ ]
ಜ್ಞಾನ ಜ್ಞೇಯಕೋ ಜಾನತಾ ಹೈ ವಹ ತೋ ಯಹ ಜ್ಞಾನಕೇ ಶುದ್ಧ ಸ್ವಭಾವಕಾ ಉದಯ ಹೈ . [ಜನಾಃ ] ಜಬ ಕಿ ಐಸಾ ಹೈ
ತಬ ಫಿ ರ ಲೋಗ [ದ್ರವ್ಯ-ಅನ್ತರ-ಚುಮ್ಬನ-ಆಕುಲ-ಧಿಯಃ ] ಜ್ಞಾನಕೋ ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯಕೇ ಸಾಥ ಸ್ಪರ್ಶ ಹೋನೇಕೀ
ಮಾನ್ಯತಾಸೇ ಆಕುಲ ಬುದ್ಧಿವಾಲೇ ಹೋತೇ ಹುಏ [ತತ್ತ್ವಾತ್ ] ತತ್ತ್ವಸೇ (ಶುದ್ಧ ಸ್ವರೂಪಸೇ) [ಕಿಂ ಚ್ಯವನ್ತೇ ] ಕ್ಯೋಂ
ಚ್ಯುತ ಹೋತೇ ಹೈಂ ?
ಭಾವಾರ್ಥ :ಶುದ್ಧನಯಕೀ ದೃಷ್ಟಿಸೇ ತತ್ತ್ವಕಾ ಸ್ವರೂಪ ವಿಚಾರ ಕರನೇ ಪರ ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯಕಾ ಅನ್ಯ
ದ್ರವ್ಯಮೇಂ ಪ್ರವೇಶ ದಿಖಾಈ ನಹೀಂ ದೇತಾ . ಜ್ಞಾನಮೇಂ ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯ ಪ್ರತಿಭಾಸಿತ ಹೋತೇ ಹೈಂ ಸೋ ತೋ ಯಹ ಜ್ಞಾನಕೀ
ಸ್ವಚ್ಛತಾಕಾ ಸ್ವಭಾವ ಹೈ; ಕಹೀಂ ಜ್ಞಾನ ಉನ್ಹೇಂ ಸ್ಪರ್ಶ ನಹೀಂ ಕರತಾ ಅಥವಾ ವೇ ಜ್ಞಾನಕೋ ಸ್ಪರ್ಶ ನಹೀಂ ಕರತೇ . ಐಸಾ
ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ, ಜ್ಞಾನಮೇಂ ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯೋಂಕಾ ಪ್ರತಿಭಾಸ ದೇಖಕರ ಯಹ ಲೋಗ ಐಸಾ ಮಾನತೇ ಹುಏ ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪಸೇ ಚ್ಯುತ
ಹೋತೇ ಹೈಂ ಕಿ ‘ಜ್ಞಾನಕೋ ಪರಜ್ಞೇಯೋಂಕೇ ಸಾಥ ಪರಮಾರ್ಥ ಸಮ್ಬನ್ಧ ಹೈ’; ಯಹ ಉನಕಾ ಅಜ್ಞಾನ ಹೈ
. ಉನ ಪರ ಕರುಣಾ
ಕರಕೇ ಆಚಾರ್ಯದೇವ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಕಿಯಹ ಲೋಗ ತತ್ತ್ವಸೇ ಕ್ಯೋಂ ಚ್ಯುತ ಹೋ ರಹೇ ಹೈಂ ? .೨೧೫.
ಪುನಃ ಇಸೀ ಅರ್ಥಕೋ ದೃಢ ಕರತೇ ಹುಏ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ :[ಶುದ್ಧ-ದ್ರವ್ಯ-ಸ್ವರಸ-ಭವನಾತ್ ] ಶುದ್ಧ ದ್ರವ್ಯಕಾ (ಆತ್ಮಾ ಆದಿ ದ್ರವ್ಯಕಾ)

Page 516 of 642
PDF/HTML Page 549 of 675
single page version

(ಮನ್ದಾಕ್ರಾನ್ತಾ)
ರಾಗದ್ವೇಷದ್ವಯಮುದಯತೇ ತಾವದೇತನ್ನ ಯಾವದ್
ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞಾನಂ ಭವತಿ ನ ಪುನರ್ಬೋಧ್ಯತಾಂ ಯಾತಿ ಬೋಧ್ಯಮ್
.
ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞಾನಂ ಭವತು ತದಿದಂ ನ್ಯಕ್ಕೃತಾಜ್ಞಾನಭಾವಂ
ಭಾವಾಭಾವೌ ಭವತಿ ತಿರಯನ್ ಯೇನ ಪೂರ್ಣಸ್ವಭಾವಃ
..೨೧೭..
ನಿಜರಸರೂಪ (-ಜ್ಞಾನಾದಿ ಸ್ವಭಾವರೂಪ) ಪರಿಣಮನ ಹೋತಾ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ, [ಶೇಷಮ್ ಅನ್ಯತ್-ದ್ರವ್ಯಂ ಕಿಂ
ಸ್ವಭಾವಸ್ಯ ಭವತಿ ]
ಕ್ಯಾ ಶೇಷ ಕೋಈ ಅನ್ಯದ್ರವ್ಯ ಉಸ (
ಜ್ಞಾನಾದಿ) ಸ್ವಭಾವಕಾ ಹೋ ಸಕತಾ ಹೈ ?
(ನಹೀಂ .) [ಯದಿ ವಾ ಸ್ವಭಾವಃ ಕಿಂ ತಸ್ಯ ಸ್ಯಾತ್ ] ಅಥವಾ ಕ್ಯಾ ವಹ (ಜ್ಞಾನಾದಿ)ಸ್ವಭಾವ ಕಿಸೀ
ಅನ್ಯದ್ರವ್ಯಕಾ ಹೋ ಸಕತಾ ಹೈ ? (ನಹೀಂ . ಪರಮಾರ್ಥಸೇ ಏಕ ದ್ರವ್ಯಕಾ ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯಕೇ ಸಾಥ ಸಮ್ಬನ್ಧ ನಹೀಂ
ಹೈ .) [ಜ್ಯೋತ್ಸ್ನಾರೂಪಂ ಭುವಂ ಸ್ನಪಯತಿ ] ಚಾಂಂದನೀಕಾ ರೂಪ ಪೃಥ್ವೀಕೋ ಉಜ್ಜ್ವಲ ಕ ರತಾ ಹೈ [ಭೂಮಿಃ ತಸ್ಯ
ನ ಏವ ಅಸ್ತಿ ] ತಥಾಪಿ ಪೃಥ್ವೀ ಚಾಂದನೀಕೀ ಕದಾಪಿ ನಹೀಂ ಹೋತೀ; [ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞೇಯಂ ಸದಾ ಕಲಯತಿ ]
ಇಸಪ್ರಕಾರ ಜ್ಞಾನ ಜ್ಞೇಯಕೋ ಸದಾ ಜಾನತಾ ಹೈ [ಜ್ಞೇಯಮ್ ಅಸ್ಯ ಅಸ್ತಿ ನ ಏವ ] ತಥಾಪಿ ಜ್ಞೇಯ ಜ್ಞಾನಕಾ
ಕದಾಪಿ ನಹೀಂ ಹೋತಾ
.
ಭಾವಾರ್ಥ :ಶುದ್ಧನಯಕೀ ದೃಷ್ಟಿಸೇ ದೇಖಾ ಜಾಯೇ ತೋ ಕಿಸೀ ದ್ರವ್ಯಕಾ ಸ್ವಭಾವ ಕಿಸೀ ಅನ್ಯ
ದ್ರವ್ಯರೂಪ ನಹೀಂ ಹೋತಾ . ಜೈಸೇ ಚಾಂದನೀ ಪೃಥ್ವೀಕೋ ಉಜ್ಜ್ವಲ ಕರತೀ ಹೈ, ಕಿನ್ತು ಪೃಥ್ವೀ ಚಾಂದನೀಕೀ
ಕಿಂಚಿತ್ಮಾತ್ರ ಭೀ ನಹೀಂ ಹೋತೀ, ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಜ್ಞಾನ ಜ್ಞೇಯಕೋ ಜಾನತಾ ಹೈ, ಕಿನ್ತು ಜ್ಞೇಯ ಜ್ಞಾನಕಾ ಕಿಂಚಿತ್ಮಾತ್ರ
ಭೀ ನಹೀಂ ಹೋತಾ
. ಆತ್ಮಾಕಾ ಜ್ಞಾನಸ್ವಭಾವ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಉಸಕೀ ಸ್ವಚ್ಛತಾಮೇಂ ಜ್ಞೇಯ ಸ್ವಯಮೇವ ಝಲಕತಾ
ಹೈ, ಕಿನ್ತು ಜ್ಞಾನಮೇಂ ಉನ ಜ್ಞೇಯೋಂಕಾ ಪ್ರವೇಶ ನಹೀಂ ಹೋತಾ .೨೧೬.
ಅಬ, ಆಗೇಕೀ ಗಾಥಾಓಂಕಾ ಸೂಚಕ ಕಾವ್ಯ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ :[ತಾವತ್ ರಾಗ-ದ್ವೇಷ-ದ್ವಯಮ್ ಉದಯತೇ ] ರಾಗ-ದ್ವೇಷಕಾ ದ್ವನ್ದ್ವ ತಬ ತಕ ಉದಯಕೋ
ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ [ಯಾವದ್ ಏತತ್ ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞಾನಂ ನ ಭವತಿ ] ಕಿ ಜಬ ತಕ ಯಹ ಜ್ಞಾನ ಜ್ಞಾನರೂಪ ನ ಹೋ
[ಪುನಃ ಬೋಧ್ಯಮ್ ಬೋಧ್ಯತಾಂ ನ ಯಾತಿ ] ಔರ ಜ್ಞೇಯ ಜ್ಞೇಯತ್ವಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ನ ಹೋ
. [ತತ್ ಇದಂ ಜ್ಞಾನಂ ನ್ಯಕ್ಕೃತ-
ಅಜ್ಞಾನಭಾವಂ ಜ್ಞಾನಂ ಭವತು ] ಇಸಲಿಯೇ ಯಹ ಜ್ಞಾನ, ಅಜ್ಞಾನ-ಭಾವಕೋ ದೂರ ಕ ರಕೇ, ಜ್ಞಾನರೂಪ ಹೋ[ಯೇನ
ಭಾವ-ಅಭಾವೌ ತಿರಯನ್ ಪೂರ್ಣಸ್ವಭಾವಃ ಭವತಿ ] ಕಿ ಜಿಸಸೇ ಭಾವ-ಅಭಾವ(ರಾಗ-ದ್ವೇಷ)ಕೋ ರೋಕತಾ ಹುಆ
ಪೂರ್ಣಸ್ವಭಾವ (ಪ್ರಗಟ) ಹೋ ಜಾಯೇ
.
ಭಾವಾರ್ಥ :ಜಬ ತಕ ಜ್ಞಾನ ಜ್ಞಾನರೂಪ ನ ಹೋ, ಜ್ಞೇಯ ಜ್ಞೇಯರೂಪ ನ ಹೋ, ತಬ ತಕ ರಾಗ-ದ್ವೇಷ
ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತಾ ಹೈ; ಇಸಲಿಯೇ ಯಹ ಜ್ಞಾನ, ಅಜ್ಞಾನಭಾವಕೋ ದೂರ ಕರಕೇ, ಜ್ಞಾನರೂಪ ಹೋಓ, ಕಿ ಜಿಸಸೇ
ಜ್ಞಾನಮೇಂ ಜೋ ಭಾವ ಔರ ಅಭಾವರೂಪ ದೋ ಅವಸ್ಥಾಐಂ ಹೋತೀ ಹೈಂ ವೇ ಮಿಟ ಜಾಯೇಂ ಔರ ಜ್ಞಾನ ಪೂರ್ಣಸ್ವಭಾವಕೋ
ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋ ಜಾಯೇ
. ಯಹ ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಹೈ .೨೧೭.

Page 517 of 642
PDF/HTML Page 550 of 675
single page version

ದಂಸಣಣಾಣಚರಿತ್ತಂ ಕಿಂಚಿ ವಿ ಣತ್ಥಿ ದು ಅಚೇದಣೇ ವಿಸಏ .
ತಮ್ಹಾ ಕಿಂ ಘಾದಯದೇ ಚೇದಯಿದಾ ತೇಸು ವಿಸಏಸು ..೩೬೬..
ದಂಸಣಣಾಣಚರಿತ್ತಂ ಕಿಂಚಿ ವಿ ಣತ್ಥಿ ದು ಅಚೇದಣೇ ಕಮ್ಮೇ .
ತಮ್ಹಾ ಕಿಂ ಘಾದಯದೇ ಚೇದಯಿದಾ ತಮ್ಹಿ ಕಮ್ಮಮ್ಹಿ ..೩೬೭..
ದಂಸಣಣಾಣಚರಿತ್ತಂ ಕಿಂಚಿ ವಿ ಣತ್ಥಿ ದು ಅಚೇದಣೇ ಕಾಏ .
ತಮ್ಹಾ ಕಿಂ ಘಾದಯದೇ ಚೇದಯಿದಾ ತೇಸು ಕಾಏಸು ..೩೬೮..
ಣಾಣಸ್ಸ ದಂಸಣಸ್ಸ ಯ ಭಣಿದೋ ಘಾದೋ ತಹಾ ಚರಿತ್ತಸ್ಸ .
ಣ ವಿ ತಹಿಂ ಪೋಗ್ಗಲದವ್ವಸ್ಸ ಕೋ ವಿ ಘಾದೋ ದು ಣಿದ್ದಿಟ್ಠೋ ..೩೬೯..
ಜೀವಸ್ಸ ಜೇ ಗುಣಾ ಕೇಇ ಣತ್ಥಿ ಖಲು ತೇ ಪರೇಸು ದವ್ವೇಸು .
ತಮ್ಹಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಸ್ಸ ಣತ್ಥಿ ರಾಗೋ ದು ವಿಸಏಸು ..೩೭೦..
‘ಜ್ಞಾನ ಔರ ಜ್ಞೇಯ ಸರ್ವಥಾ ಭಿನ್ನ ಹೈ, ಆತ್ಮಾಕೇ ದರ್ಶನಜ್ಞಾನಚಾರಿತ್ರಾದಿ ಕೋಈ ಗುಣ ಪರದ್ರವ್ಯೋಂಮೇಂ ನಹೀಂ ಹೈ’
ಐಸಾ ಜಾನನೇಕೇ ಕಾರಣ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಕೋ ವಿಷಯೋಂಕೇ ಪ್ರತಿ ರಾಗ ನಹೀಂ ಹೋತಾ; ಔರ ರಾಗದ್ವೇಷಾದಿ ಜಡ ವಿಷಯೋಂಮೇಂ ಭೀ
ನಹೀಂ ಹೋತೇ; ವೇ ಮಾತ್ರ ಅಜ್ಞಾನದಶಾಮೇಂ ಪ್ರವರ್ತಮಾನ ಜೀವಕೇ ಪರಿಣಾಮ ಹೈಂ
.ಇಸ ಅರ್ಥಕೀ ಗಾಥಾಏಂ ಅಬ ಕಹತೇ
ಹೈಂ :
ಚಾರಿತ್ರ-ದರ್ಶನ-ಜ್ಞಾನ ಕಿಞ್ಚಿತ್ ನಹಿಂ ಅಚೇತನ ವಿಷಯಮೇಂ .
ಇಸ ಹೇತುಸೇ ಯಹ ಆತಮಾ ಕ್ಯಾ ಹನ ಸಕೇ ಉನ ವಿಷಯಮೇಂ ? ..೩೬೬..
ಚಾರಿತ್ರ-ದರ್ಶನ-ಜ್ಞಾನ ಕಿಞ್ಚಿತ್ ನಹಿಂ ಅಚೇತನ ಕರ್ಮಮೇಂ .
ಇಸ ಹೇತುಸೇ ಯಹ ಆತಮಾ ಕ್ಯಾ ಹನ ಸಕೇ ಉನ ಕರ್ಮಮೇಂ ? ..೩೬೭..
ಚಾರಿತ್ರ-ದರ್ಶನ-ಜ್ಞಾನ ಕಿಞ್ಚಿತ್ ನಹಿಂ ಅಚೇತನ ಕಾಯಮೇಂ .
ಇಸ ಹೇತುಸೇ ಯಹ ಆತಮಾ ಕ್ಯಾ ಹನ ಸಕೇ ಉನ ಕಾಯಮೇಂ ? ..೩೬೮..
ಹೈ ಜ್ಞಾನಕಾ, ಸಮ್ಯಕ್ತಕಾ, ಉಪಘಾತ ಚಾರಿತಕಾ ಕಹಾ .
ವಹಾಂ ಔರ ಕುಛ ಭೀ ನಹಿಂ ಕಹಾ ಉಪಘಾತ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಕಾ ..೩೬೯..
ಜೋ ಜೀವಕೇ ಗುಣ ಹೈಂ ನಿಯತ ವೇ ಕೋಈ ನಹಿಂ ಪರದ್ರವ್ಯಮೇಂ .
ಇಸ ಹೇತುಸೇ ಸದ್ದೃಷ್ಟಿ ಜೀವಕೋ ರಾಗ ನಹಿಂ ಹೈ ವಿಷಯಮೇಂ ..೩೭೦..

Page 518 of 642
PDF/HTML Page 551 of 675
single page version

ರಾಗೋ ದೋಸೋ ಮೋಹೋ ಜೀವಸ್ಸೇವ ಯ ಅಣಣ್ಣಪರಿಣಾಮಾ .
ಏದೇಣ ಕಾರಣೇಣ ದು ಸದ್ದಾದಿಸು ಣತ್ಥಿ ರಾಗಾದೀ ..೩೭೧..
ದರ್ಶನಜ್ಞಾನಚಾರಿತ್ರಂ ಕಿಞ್ಚಿದಪಿ ನಾಸ್ತಿ ತ್ವಚೇತನೇ ವಿಷಯೇ .
ತಸ್ಮಾತ್ಕಿಂ ಹನ್ತಿ ಚೇತಯಿತಾ ತೇಷು ವಿಷಯೇಷು ..೩೬೬..
ದರ್ಶನಜ್ಞಾನಚಾರಿತ್ರಂ ಕಿಞ್ಚಿದಪಿ ನಾಸ್ತಿ ತ್ವಚೇತನೇ ಕರ್ಮಣಿ .
ತಸ್ಮಾತ್ಕಿಂ ಹನ್ತಿ ಚೇತಯಿತಾ ತತ್ರ ಕರ್ಮಣಿ ..೩೬೭..
ದರ್ಶನಜ್ಞಾನಚಾರಿತ್ರಂ ಕಿಞ್ಚಿದಪಿ ನಾಸ್ತಿ ತ್ವಚೇತನೇ ಕಾಯೇ .
ತಸ್ಮಾತ್ಕಿಂ ಹನ್ತಿ ಚೇತಯಿತಾ ತೇಷು ಕಾಯೇಷು ..೩೬೮..
ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ದರ್ಶನಸ್ಯ ಚ ಭಣಿತೋ ಘಾತಸ್ತಥಾ ಚಾರಿತ್ರಸ್ಯ .
ನಾಪಿ ತತ್ರ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಸ್ಯ ಕೋಽಪಿ ಘಾತಸ್ತು ನಿರ್ದಿಷ್ಟಃ ..೩೬೯..
ಅರು ರಾಗ, ದ್ವೇಷ, ವಿಮೋಹ ತೋ ಜೀವಕೇ ಅನನ್ಯ ಪರಿಣಾಮ ಹೈಂ .
ಇಸ ಹೇತುಸೇ ಶಬ್ದಾದಿ ವಿಷಯೋಂಮೇಂ ನಹೀಂ ರಾಗಾದಿ ಹೈಂ ..೩೭೧..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ದರ್ಶನಜ್ಞಾನಚಾರಿತ್ರಮ್ ] ದರ್ಶನ-ಜ್ಞಾನ-ಚಾರಿತ್ರ [ಅಚೇತನೇ ವಿಷಯೇ ತು ] ಅಚೇತನ
ವಿಷಯಮೇಂ [ಕಿಞ್ಚಿತ್ ಅಪಿ ] ಕಿಂಚಿತ್ ಮಾತ್ರ ಭೀ [ನ ಅಸ್ತಿ ] ನಹೀಂ ಹೈ, [ತಸ್ಮಾತ್ ] ಇಸಲಿಯೇ [ಚೇತಯಿತಾ ]
ಆತ್ಮಾ [ತೇಷು ವಿಷಯೇಷು ] ಉನ ವಿಷಯೋಂಮೇಂ [ಕಿಂ ಹನ್ತಿ ] ಕ್ಯಾ ಘಾತ ಕರೇಗಾ ?
[ದರ್ಶನಜ್ಞಾನಚಾರಿತ್ರಮ್ ] ದರ್ಶನ-ಜ್ಞಾನ-ಚಾರಿತ್ರ [ಅಚೇತನೇ ಕರ್ಮಣಿ ತು ] ಅಚೇತನ ಕರ್ಮಮೇಂ [ಕಿಞ್ಚಿತ್
ಅಪಿ ] ಕಿಂಚಿತ್ ಮಾತ್ರ ಭೀ [ನ ಅಸ್ತಿ ] ನಹೀಂ ಹೈ, [ತಸ್ಮಾತ್ ] ಇಸಲಿಯೇ [ಚೇತಯಿತಾ ] ಆತ್ಮಾ [ತತ್ರ
ಕರ್ಮಣಿ ]
ಉನ ಕ ರ್ಮಮೇಂ [ಕಿಂ ಹನ್ತಿ ] ಕ್ಯಾ ಘಾತ ಕರೇಗಾ ? (ಕುಛ ಭೀ ಘಾತ ನಹೀಂ ಕರ ಸಕತಾ
.)
[ದರ್ಶನಜ್ಞಾನಚಾರಿತ್ರಮ್ ] ದರ್ಶನ-ಜ್ಞಾನ-ಚಾರಿತ್ರ [ಅಚೇತನೇ ಕಾಯೇ ತು ] ಅಚೇತನ ಕಾಯಮೇಂ [ಕಿಞ್ಚಿತ್
ಅಪಿ ] ಕಿಂಚಿತ್ ಮಾತ್ರ ಭೀ [ನ ಅಸ್ತಿ ] ನಹೀಂ ಹೈ, [ತಸ್ಮಾತ್ ] ಇಸಲಿಯೇ [ಚೇತಯಿತಾ ] ಆತ್ಮಾ [ತೇಷು
ಕಾಯೇಷು ]
ಉನ ಕಾಯೋಂಮೇಂ [ಕಿಂ ಹನ್ತಿ ] ಕ್ಯಾ ಘಾತ ಕರೇಗಾ ? (ಕುಛ ಭೀ ಘಾತ ನಹೀಂ ಕರ ಸಕತಾ
.)
[ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ] ಜ್ಞಾನಕಾ, [ದರ್ಶನಸ್ಯ ಚ ] ದರ್ಶನಕಾ [ತಥಾ ಚಾರಿತ್ರಸ್ಯ ] ತಥಾ ಚಾರಿತ್ರಕಾ [ಘಾತಃ
ಭಣಿತಃ ] ಘಾತ ಕ ಹಾ ಹೈ, [ತತ್ರ ] ವಹಾಂ [ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಸ್ಯ ] ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಕಾ [ಘಾತಃ ತು ] ಘಾತ [ಕಃ ಅಪಿ ]
ಕಿಂಚಿತ್ಮಾತ್ರ ಭೀ [ನ ಅಪಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಃ ] ನಹೀಂ ಕಹಾ ಹೈ
. (ಅರ್ಥಾತ್ ದರ್ಶನ-ಜ್ಞಾನ-ಚಾರಿತ್ರಕೇ ಘಾತ ಹೋನೇ ಪರ
ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಕಾ ಘಾತ ನಹೀಂ ಹೋತಾ .)

Page 519 of 642
PDF/HTML Page 552 of 675
single page version

ಜೀವಸ್ಯ ಯೇ ಗುಣಾಃ ಕೇಚಿನ್ನ ಸನ್ತಿ ಖಲು ತೇ ಪರೇಷು ದ್ರವ್ಯೇಷು .
ತಸ್ಮಾತ್ಸಮ್ಯಗ್ದ್ರಷ್ಟೇರ್ನಾಸ್ತಿ ರಾಗಸ್ತು ವಿಷಯೇಷು ..೩೭೦..
ರಾಗೋ ದ್ವೇಷೋ ಮೋಹೋ ಜೀವಸ್ಯೈವ ಚಾನನ್ಯಪರಿಣಾಮಾಃ .
ಏತೇನ ಕಾರಣೇನ ತು ಶಬ್ದಾದಿಷು ನ ಸನ್ತಿ ರಾಗಾದಯಃ ..೩೭೧..
ಯದ್ಧಿ ಯತ್ರ ಭವತಿ ತತ್ತದ್ಘಾತೇ ಹನ್ಯತ ಏವ, ಯಥಾ ಪ್ರದೀಪಘಾತೇ ಪ್ರಕಾಶೋ ಹನ್ಯತೇ; ಯತ್ರ ಚ
ಯದ್ಭವತಿ ತತ್ತದ್ಘಾತೇ ಹನ್ಯತ ಏವ, ಯಥಾ ಪ್ರಕಾಶಘಾತೇ ಪ್ರದೀಪೋ ಹನ್ಯತೇ . ಯತ್ತು ಯತ್ರ ನ ಭವತಿ
ತತ್ತದ್ಘಾತೇ ನ ಹನ್ಯತೇ, ಯಥಾ ಘಟಘಾತೇ ಘಟಪ್ರದೀಪೋ ನ ಹನ್ಯತೇ; ಯತ್ರ ಚ ಯನ್ನ ಭವತಿ ತತ್ತದ್ಘಾತೇ
ನ ಹನ್ಯತೇ, ಯಥಾ ಘಟಪ್ರದೀಪಘಾತೇ ಘಟೋ ನ ಹನ್ಯತೇ
. ಅಥಾತ್ಮನೋ ಧರ್ಮಾ ದರ್ಶನಜ್ಞಾನಚಾರಿತ್ರಾಣಿ
ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಘಾತೇಽಪಿ ನ ಹನ್ಯನ್ತೇ, ನ ಚ ದರ್ಶನಜ್ಞಾನಚಾರಿತ್ರಾಣಾಂ ಘಾತೇಽಪಿ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಂ ಹನ್ಯತೇ;
ಏವಂ ದರ್ಶನಜ್ಞಾನಚಾರಿತ್ರಾಣಿ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯೇ ನ ಭವನ್ತೀತ್ಯಾಯಾತಿ; ಅನ್ಯಥಾ ತದ್ಘಾತೇ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯ-
(ಇಸಪ್ರಕಾರ) [ಯೇ ಕೇಚಿತ್ ] ಜೋ ಕೋಈ [ಜೀವಸ್ಯ ಗುಣಾಃ ] ಜೀವಕೇ ಗುಣ ಹೈಂ, [ತೇ ಖಲು ] ವೇ
ವಾಸ್ತವಮೇಂ [ಪರೇಷು ದ್ರವ್ಯೇಷು ] ಪರ ದ್ರವ್ಯಮೇಂ [ನ ಸನ್ತಿ ] ನಹೀಂ ಹೈಂ; [ತಸ್ಮಾತ್ ] ಇಸಲಿಯೇ [ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟೇಃ ]
ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಕೇ [ವಿಷಯೇಷು ] ವಿಷಯೋಂಕೇ ಪ್ರತಿ [ರಾಗಃ ತು ] ರಾಗ [ನ ಅಸ್ತಿ ] ನಹೀಂ ಹೈ
.
[ಚ ] ಔರ [ರಾಗಃ ದ್ವೇಷಃ ಮೋಹಃ ] ರಾಗ, ದ್ವೇಷ ಔರ ಮೋಹ [ಜೀವಸ್ಯ ಏವ ] ಜೀವಕೇ ಹೀ
[ಅನನ್ಯಪರಿಣಾಮಾಃ ] ಅನನ್ಯ (ಏಕ ರೂಪ) ಪರಿಣಾಮ ಹೈಂ, [ಏತೇನ ಕಾರಣೇನ ತು ] ಇಸ ಕಾರಣಸೇ [ರಾಗಾದಯಃ ]
ರಾಗಾದಿಕ [ಶಬ್ದಾದಿಷು ] ಶಬ್ದಾದಿ ವಿಷಯೋಂಮೇಂ (ಭೀ) [ನ ಸನ್ತಿ ] ನಹೀಂ ಹೈಂ
.
(ರಾಗದ್ವೇಷಾದಿ ನ ತೋ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ಆತ್ಮಾಮೇಂ ಹೈಂ ಔರ ನ ಜಡ ವಿಷಯೋಂಮೇಂ, ವೇ ಮಾತ್ರ ಅಜ್ಞಾನದಶಾಮೇಂ
ರಹನೇವಾಲೇ ಜೀವಕೇ ಪರಿಣಾಮ ಹೈಂ .)
ಟೀಕಾ :ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಜೋ ಜಿಸಮೇಂ ಹೋತಾ ಹೈ ವಹ ಉಸಕಾ ಘಾತ ಹೋನೇ ಪರ ನಷ್ಟ ಹೋತಾ ಹೀ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್
ಆಧಾರಕಾ ಘಾತ ಹೋನೇ ಪರ ಆಧೇಯಕಾ ಘಾತ ಹೋ ಹೀ ಜಾತಾ ಹೈ), ಜೈಸೇ ದೀಪಕಕೇ ಘಾತ ಹೋನೇ ಪರ (ಉಸಮೇಂ
ರಹನೇವಾಲಾ) ಪ್ರಕಾಶ ನಷ್ಟ ಹೋ ಜಾತಾ ಹೈ; ತಥಾ ಜಿಸಮೇಂ ಜೋ ಹೋತಾ ಹೈ ವಹ ಉಸಕಾ ನಾಶ ಹೋನೇ ಪರ ಅವಶ್ಯ
ನಷ್ಟ ಹೋ ಜಾತಾ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಆಧೇಯಕಾ ಘಾತ ಹೋನೇ ಪರ ಆಧಾರಕಾ ಘಾತ ಹೋ ಜಾತಾ ಹೀ ಹೈ), ಜೈಸೇ ಪ್ರಕಾಶಕಾ
ಘಾತ ಹೋನೇ ಪರ ದೀಪಕಕಾ ಘಾತ ಹೋ ಜಾತಾ ಹೈ
. ಔರ ಜೋ ಜಿಸಮೇಂ ನಹೀಂ ಹೋತಾ ವಹ ಉಸಕಾ ಘಾತ ಹೋನೇ ಪರ
ನಷ್ಟ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ಜೈಸೇ ಘಡೇಕಾ ನಾಶ ಹೋನೇ ಪರ ಘಟ-ಪ್ರದೀಪಕಾ ನಾಶ ನಹೀಂ ಹೋತಾ; ತಥಾ ಜಿಸಮೇಂ ಜೋ ನಹೀಂ
ಹೋತಾ ವಹ ಉಸಕಾ ಘಾತ ಹೋನೇ ಪರ ನಷ್ಟ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ಜೈಸೇ ಘಟ-ಪ್ರದೀಪಕಾ ಘಾತ ಹೋನೇ ಪರ ಘಟಕಾ ನಾಶ ನಹೀಂ
ಹೋತಾ
. (ಇಸಪ್ರಕಾರಸೇ ನ್ಯಾಯ ಕಹಾ ಹೈ .) ಅಬ, ಆತ್ಮಾಕೇ ಧರ್ಮದರ್ಶನ, ಜ್ಞಾನ ಔರ ಚಾರಿತ್ರ
ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಕಾ ಘಾತ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ನಷ್ಟ ನಹೀಂ ಹೋತೇ ಔರ ದರ್ಶನ-ಜ್ಞಾನ-ಚಾರಿತ್ರಕಾ ಘಾತ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ
ಘಟ-ಪ್ರದೀಪ = ಘಡೇಮೇಂ ರಖಾ ಹುಆ ದೀಪಕ . (ಪರಮಾರ್ಥತಃ ದೀಪಕ ಘಡೇಮೇಂ ನಹೀಂ ಹೈ, ಘಡೇಮೇಂ ತೋ ಘಡೇಕೇ ಹೀ ಗುಣ ಹೈಂ) .

Page 520 of 642
PDF/HTML Page 553 of 675
single page version

ಘಾತಸ್ಯ, ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಘಾತೇ ತದ್ಘಾತಸ್ಯ ದುರ್ನಿವಾರತ್ವಾತ್ . ಯತ ಏವಂ ತತೋ ಯೇ ಯಾವನ್ತಃ
ಕೇಚನಾಪಿ ಜೀವಗುಣಾಸ್ತೇ ಸರ್ವೇಽಪಿ ಪರದ್ರವ್ಯೇಷು ನ ಸನ್ತೀತಿ ಸಮ್ಯಕ್ ಪಶ್ಯಾಮಃ, ಅನ್ಯಥಾ
ಅತ್ರಾಪಿ ಜೀವಗುಣಘಾತೇ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಘಾತಸ್ಯ, ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಘಾತೇ ಜೀವಗುಣಘಾತಸ್ಯ ಚ ದುರ್ನಿವಾರತ್ವಾತ್
.
ಯದ್ಯೇವಂ ತರ್ಹಿ ಕುತಃ ಸಮ್ಯಗ್ದ್ರಷ್ಟೇರ್ಭವತಿ ರಾಗೋ ವಿಷಯೇಷು ? ನ ಕುತೋಽಪಿ . ತರ್ಹಿ ರಾಗಸ್ಯ ಕತರಾ
ಖಾನಿಃ ? ರಾಗದ್ವೇಷಮೋಹಾ ಹಿ ಜೀವಸ್ಯೈವಾಜ್ಞಾನಮಯಾಃ ಪರಿಣಾಮಾಃ, ತತಃ ಪರದ್ರವ್ಯತ್ವಾದ್ವಿಷಯೇಷು ನ
ಸನ್ತಿ, ಅಜ್ಞಾನಾಭಾವಾತ್ಸಮ್ಯಗ್
ದ್ರಷ್ಟೌ ತು ನ ಭವನ್ತಿ . ಏವಂ ತೇ ವಿಷಯೇಷ್ವಸನ್ತಃ ಸಮ್ಯಗ್ದ್ರಷ್ಟೇರ್ನ ಭವನ್ತೋ,
ನ ಭವನ್ತ್ಯೇವ .
ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಕಾ ನಾಶ ನಹೀಂ ಹೋತಾ (ಯಹ ತೋ ಸ್ಪಷ್ಟ ಹೈ); ಇಸಲಿಯೇ ಇಸಪ್ರಕಾರ ಯಹ ಸಿದ್ಧ ಹೋತಾ ಹೈ ಕಿ
‘ದರ್ಶನ-ಜ್ಞಾನ-ಚಾರಿತ್ರ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಮೇಂ ನಹೀಂ ಹೈಂ’ ಕ್ಯೋಂಕಿ, ಯದಿ ಐಸಾ ನ ಹೋ ತೋ ದರ್ಶನ-ಜ್ಞಾನ-ಚಾರಿತ್ರಕಾ ಘಾತ
ಹೋನೇ ಪರ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಕಾ ಘಾತ, ಔರ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಕೇ ಘಾತ ಹೋನೇ ಪರ ದರ್ಶನ-ಜ್ಞಾನ-ಚಾರಿತ್ರಕಾ ಅವಶ್ಯ ಹೀ
ಘಾತ ಹೋನಾ ಚಾಹಿಯೇ
. ಐಸಾ ಹೋನೇಸೇ ಜೀವಕೇ ಜೋ ಜಿತನೇ ಗುಣ ಹೈಂ ವೇ ಸಬ ಪರದ್ರವ್ಯೋಂಮೇಂ ನಹೀಂ ಹೈಂ ಯಹ ಇಸ
ಭಲೀಭಾಂತಿ ದೇಖತೇ-ಮಾನತೇ ಹೈಂ; ಕ್ಯೋಂಕಿ, ಯದಿ ಐಸಾ ನ ಹೋ ತೋ, ಯಹಾಂ ಭೀ ಜೀವಕೇ ಗುಣೋಂಕಾ ಘಾತ ಹೋನೇ ಪರ
ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಕಾ ಘಾತ, ಔರ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಕೇ ಘಾತ ಹೋನೇ ಪರ ಜೀವಕೇ ಗುಣಕಾ ಘಾತ ಹೋನಾ ಅನಿವಾರ್ಯ ಹೋ ಜಾಯ
.
(ಕಿನ್ತು ಐಸಾ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ಇಸಸೇ ಸಿದ್ಧ ಹುಆ ಕಿ ಜೀವಕೇ ಕೋಈ ಗುಣ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಮೇಂ ನಹೀಂ ಹೈಂ.)
ಪ್ರಶ್ನ :ಯದಿ ಐಸಾ ಹೈ ತೋ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಕೋ ವಿಷಯೋಂಮೇಂ ರಾಗ ಕಿಸ ಕಾರಣಸೇ ಹೋತಾ ಹೈ ? ಉತ್ತರ :
ಕಿಸೀ ಭೀ ಕಾರಣಸೇ ನಹೀಂ ಹೋತಾ. (ಪ್ರಶ್ನ :) ತಬ ಫಿ ರ ರಾಗಕೀ ಖಾನ (ಉತ್ಪತ್ತಿ ಸ್ಥಾನ) ಕೌನಸೀ ಹೈ ?
(ಉತ್ತರ :) ರಾಗ-ದ್ವೇಷ-ಮೋಹ, ಜೀವಕೇ ಹೀ ಅಜ್ಞಾನಮಯ ಪರಿಣಾಮ ಹೈಂ (ಅರ್ಥಾತ್ ಜೀವಕಾ ಅಜ್ಞಾನ ಹೀ
ರಾಗಾದಿಕೋ ಉತ್ಪನ್ನ ಕರನೇಕೀ ಖಾನ ಹೈ); ಇಸಲಿಯೇ ವೇ ರಾಗ-ದ್ವೇಷ-ಮೋಹ, ವಿಷಯೋಂಮೇಂ ನಹೀಂ ಹೈಂ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ವಿಷಯ
ಪರದ್ರವ್ಯ ಹೈಂ, ಔರ ವೇ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಮೇಂ (ಭೀ) ನಹೀಂ ಹೈಂ ಕ್ಯೋಂಕಿ ಉಸಕೇ ಅಜ್ಞಾನಕಾ ಅಭಾವ ಹೈ; ಇಸಪ್ರಕಾರ ರಾಗ-
ದ್ವೇಷ-ಮೋಹ, ವಿಷಯೋಂಮೇಂ ನ ಹೋನೇಸೇ ಔರ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಕೇ (ಭೀ) ನ ಹೋನೇಸೇ, (ವೇ) ಹೈಂ ಹೀ ನಹೀಂ
.
ಭಾವಾರ್ಥ :ಆತ್ಮಾಕೇ ಅಜ್ಞಾನಮಯ ಪರಿಣಾಮರೂಪ ರಾಗ-ದ್ವೇಷ-ಮೋಹ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇ ಪರ ಆತ್ಮಾಕೇ
ದರ್ಶನ-ಜ್ಞಾನ-ಚಾರಿತ್ರಾದಿ ಗುಣೋಂಕಾ ಘಾತ ಹೋತಾ ಹೈ, ಕಿನ್ತು ಗುಣೋಂಕೇ ಘಾತ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ಅಚೇತನ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಕಾ
ಘಾತ ನಹೀಂ ಹೋತಾ; ಔರ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಕೇ ಘಾತ ಹೋನೇ ಪರ ದರ್ಶನ-ಜ್ಞಾನ-ಚಾರಿತ್ರಾದಿಕಾ ಘಾತ ನಹೀಂ ಹೋತಾ; ಇಸಲಿಯೇ
ಜೀವಕೇ ಕೋಈ ಭೀ ಗುಣ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಮೇಂ ನಹೀಂ ಹೈಂ
. ಐಸಾ ಜಾನತೇ ಹುಏ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಕೋ ಅಚೇತನ ವಿಷಯೋಂಮೇಂ
ರಾಗಾದಿಕ ನಹೀಂ ಹೋತೇ. ರಾಗ-ದ್ವೇಷ-ಮೋಹ, ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಮೇಂ ನಹೀಂ ಹೈಂ, ವೇ ಜೀವಕೇ ಹೀ ಅಸ್ತಿತ್ವಮೇಂ ಅಜ್ಞಾನಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ
ಹೋತೇ ಹೈಂ; ಜಬ ಅಜ್ಞಾನಕಾ ಅಭಾವ ಹೋ ಜಾತಾ ಹೈ ಅರ್ಥಾತ್ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ಹೋತಾ ಹೈ, ತಬ ರಾಗ-ದ್ವೇಷಾದಿ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತೇ
ಹೈಂ
. ಇಸಪ್ರಕಾರ ರಾಗ-ದ್ವೇಷ-ಮೋಹ ನ ತೋ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಮೇಂ ಹೈಂ ಔರ ನ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಮೇಂ ಭೀ ಹೋತೇ ಹೈಂ, ಇಸಲಿಯೇ
ಶುದ್ಧದ್ರವ್ಯದೃಷ್ಟಿಸೇ ದೇಖನೇ ಪರ ವೇ ಹೈಂ ಹೀ ನಹೀಂ, ಔರ ಪರ್ಯಾಯದೃಷ್ಟಿಸೇ ದೇಖನೇ ಪರ ವೇ ಜೀವಕೋ ಅಜ್ಞಾನ ಅವಸ್ಥಾಮೇಂ
ಹೈಂ
. ಐಸಾ ಜಾನನಾ ಚಾಹಿಯೇ..೩೬೬ ಸೇ ೩೭೧..

Page 521 of 642
PDF/HTML Page 554 of 675
single page version

(ಮನ್ದಾಕ್ರಾನ್ತಾ)
ರಾಗದ್ವೇಷಾವಿಹ ಹಿ ಭವತಿ ಜ್ಞಾನಮಜ್ಞಾನಭಾವಾತ್
ತೌ ವಸ್ತುತ್ವಪ್ರಣಿಹಿತ
ದ್ರಶಾ ದ್ರಶ್ಯಮಾನೌ ನ ಕಿಂಚಿತ್ .
ಸಮ್ಯಗ್ದ್ರಷ್ಟಿಃ ಕ್ಷಪಯತು ತತಸ್ತತ್ತ್ವದ್ರಷ್ಟಯಾ ಸ್ಫು ಟಂ ತೌ
ಜ್ಞಾನಜ್ಯೋತಿರ್ಜ್ವಲತಿ ಸಹಜಂ ಯೇನ ಪೂರ್ಣಾಚಲಾರ್ಚಿಃ ..೨೧೮..
(ಶಾಲಿನೀ)
ರಾಗದ್ವೇಷೋತ್ಪಾದಕಂ ತತ್ತ್ವದ್ರಷ್ಟಯಾ
ನಾನ್ಯದ್ದ್ರವ್ಯಂ ವೀಕ್ಷ್ಯತೇ ಕಿಂಚನಾಪಿ .
ಸರ್ವದ್ರವ್ಯೋತ್ಪತ್ತಿರನ್ತಶ್ಚಕಾಸ್ತಿ
ವ್ಯಕ್ತಾತ್ಯನ್ತಂ ಸ್ವಸ್ವಭಾವೇನ ಯಸ್ಮಾತ್
..೨೧೯..
66
ಅಬ, ಇಸ ಅರ್ಥಕಾ ಕಲಶರೂಪ ಕಾವ್ಯ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ :[ಇಹ ಜ್ಞಾನಮ್ ಹಿ ಅಜ್ಞಾನಭಾವಾತ್ ರಾಗ-ದ್ವೇಷೌ ಭವತಿ ] ಇಸ ಜಗತಮೇಂ ಜ್ಞಾನ ಹೀ
ಅಜ್ಞಾನಭಾವಸೇ ರಾಗದ್ವೇಷರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತಾ ಹೈ; [ವಸ್ತುತ್ವ-ಪ್ರಣಿಹಿತ-ದಶಾ ದೃಶ್ಯಮಾನೌ ತೋ ಕಿಂಚಿತ್ ನ ]
ವಸ್ತುತ್ವಮೇಂ ಸ್ಥಾಪಿತ (
ಏಕಾಗ್ರ ಕೀ ಗಈ) ದೃಷ್ಟಿಸೇ ದೇಖನೇ ಪರ (ಅರ್ಥಾತ್ ದ್ರವ್ಯದೃಷ್ಟಿಸೇ ದೇಖನೇ ಪರ), ವೇ ರಾಗ
-ದ್ವೇಷ ಕುಛ ಭೀ ನಹೀಂ ಹೈಂ (ದ್ರವ್ಯರೂಪ ಪೃಥಕ್ ವಸ್ತು ನಹೀಂ ಹೈಂ). [ತತಃ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಃ ತತ್ತ್ವದೃಷ್ಟಯಾ ತೌ ಸ್ಫು ಟಂ
ಕ್ಷಪಯತು ] ಇಸಲಿಯೇ (ಆಚಾರ್ಯದೇವ ಪ್ರೇರಣಾ ಕರತೇ ಹೈಂ ಕಿ) ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ಪುರುಷ ತತ್ತ್ವದೃಷ್ಟಿಸೇ ಉನ್ಹೇಂ (ರಾಗ-ದ್ವೇಷಕೋ)
ಸ್ಪಷ್ಟತಯಾ ಕ್ಷಯ ಕರೋ, [ಯೇನ ಪೂರ್ಣ-ಅಚಲ-ಅರ್ಚಿಃ ಸಹಜಂ ಜ್ಞಾನಜ್ಯೋತಿಃ ಜ್ವಲತಿ ] ಕಿ ಜಿಸಸೇ, ಪೂರ್ಣ ಔರ
ಅಚಲ ಜಿಸಕಾ ಪ್ರಕಾಶ ಹೈ ಐಸೀ (ದೈದೀಪ್ಯಮಾನ) ಸಹಜ ಜ್ಞಾನಜ್ಯೋತಿ ಪ್ರಕಾಶಿತ ಹೋ
.
ಭಾವಾರ್ಥ :ರಾಗ-ದ್ವೇಷ ಕೋಈ ಪೃಥಕ್ ದ್ರವ್ಯ ನಹೀಂ ಹೈ, ವೇ (ರಾಗ-ದ್ವೇಷರೂಪ ಪರಿಣಾಮ) ಜೀವಕೇ
ಅಜ್ಞಾನಭಾವಸೇ ಹೋತೇ ಹೈಂ; ಇಸಲಿಯೇ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ಹೋಕರ ತತ್ತ್ವದೃಷ್ಟಿಸೇ ದೇಖಾ ಜಾಯೇ ತೋ ವೇ (ರಾಗ-ದ್ವೇಷ) ಕುಛ ಭೀ
ವಸ್ತು ನಹೀಂ ಹೈಂ ಐಸಾ ದಿಖಾಈ ದೇತಾ ಹೈ, ಔರ ಘಾತಿಕರ್ಮೋಂಕಾ ನಾಶ ಹೋಕರ ಕೇವಲಜ್ಞಾನ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತಾ ಹೈ
..೨೧೮..
ಅಬ, ಆಗೇಕೀ ಗಾಥಾಮೇಂ ಯಹ ಕಹೇಂಗೇ ಕಿ ‘ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯ ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯಕೋ ಗುಣ ಉತ್ಪನ್ನ ನಹೀಂ ಕರ
ಸಕತಾ’ ಇಸಕಾ ಸೂಚಕ ಕಾವ್ಯ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ :[ತತ್ತ್ವದೃಷ್ಟಯಾ ] ತತ್ತ್ವದೃಷ್ಟಿಸೇ ದೇಖಾ ಜಾಯೇ ತೋ, [ರಾಗ-ದ್ವೇಷ-ಉತ್ಪಾದಕಂ ಅನ್ಯತ್ ದ್ರವ್ಯಂ
ಕಿಂಚನ ಅಪಿ ನ ವೀಕ್ಷ್ಯತೇ ] ರಾಗ-ದ್ವೇಷಕೋ ಉತ್ಪನ್ನ ಕರನೇವಾಲಾ ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯ ಕಿಂಚಿತ್ಮಾತ್ರ ಭೀ ದಿಖಾಈ ನಹೀಂ
ದೇತಾ, [ಯಸ್ಮಾತ್ ಸರ್ವ-ದ್ರವ್ಯ-ಉತ್ಪತ್ತಿಃ ಸ್ವಸ್ವಭಾವೇನ ಅನ್ತಃ ಅತ್ಯನ್ತಂ ವ್ಯಕ್ತಾ ಚಕಾಸ್ತಿ ] ಕ್ಯೋಂಕಿ ಸರ್ವ
ದ್ರವ್ಯೋಂಕೀ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಅಪನೇ ಸ್ವಭಾವಸೇ ಹೀ ಹೋತೀ ಹುಈ ಅನ್ತರಂಗಮೇಂ ಅತ್ಯನ್ತ ಪ್ರಗಟ (ಸ್ಪಷ್ಟ) ಪ್ರಕಾಶಿತ ಹೋತೀ ಹೈ
.

Page 522 of 642
PDF/HTML Page 555 of 675
single page version

ಅಣ್ಣದವಿಏಣ ಅಣ್ಣದವಿಯಸ್ಸ ಣೋ ಕೀರಏ ಗುಣುಪ್ಪಾಓ .
ತಮ್ಹಾ ದು ಸವ್ವದವ್ವಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಂತೇ ಸಹಾವೇಣ ..೩೭೨..
ಅನ್ಯದ್ರವ್ಯೇಣಾನ್ಯದ್ರವ್ಯಸ್ಯ ನ ಕ್ರಿಯತೇ ಗುಣೋತ್ಪಾದಃ .
ತಸ್ಮಾತ್ತು ಸರ್ವದ್ರವ್ಯಾಣ್ಯುತ್ಪದ್ಯನ್ತೇ ಸ್ವಭಾವೇನ ..೩೭೨..
ನ ಚ ಜೀವಸ್ಯ ಪರದ್ರವ್ಯಂ ರಾಗಾದೀನುತ್ಪಾದಯತೀತಿ ಶಂಕ್ಯಮ್; ಅನ್ಯದ್ರವ್ಯೇಣಾನ್ಯದ್ರವ್ಯಗುಣೋತ್ಪಾದ-
ಕರಣಸ್ಯಾಯೋಗಾತ್; ಸರ್ವದ್ರವ್ಯಾಣಾಂ ಸ್ವಭಾವೇನೈವೋತ್ಪಾದಾತ್ . ತಥಾ ಹಿಮೃತ್ತಿಕಾ ಕುಮ್ಭಭಾವೇನೋತ್ಪದ್ಯಮಾನಾ
ಕಿಂ ಕುಮ್ಭಕಾರಸ್ವಭಾವೇನೋತ್ಪದ್ಯತೇ, ಕಿಂ ಮೃತ್ತಿಕಾಸ್ವಭಾವೇನ ? ಯದಿ ಕುಮ್ಭಕಾರಸ್ವಭಾವೇನೋತ್ಪದ್ಯತೇ ತದಾ
ಕುಮ್ಭಕರಣಾಹಂಕಾರನಿರ್ಭರಪುರುಷಾಧಿಷ್ಠಿತವ್ಯಾಪೃತಕರಪುರುಷಶರೀರಾಕಾರಃ ಕುಮ್ಭಃ ಸ್ಯಾತ್
. ನ ಚ ತಥಾಸ್ತಿ,
ಭಾವಾರ್ಥ :ರಾಗ-ದ್ವೇಷ ಚೇತನಕೇ ಹೀ ಪರಿಣಾಮ ಹೈಂ. ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯ ಆತ್ಮಾಕೋ ರಾಗ-ದ್ವೇಷ ಉತ್ಪನ್ನ ನಹೀಂ
ಕರಾ ಸಕತಾ; ಕ್ಯೋಂಕಿ ಸರ್ವ ದ್ರವ್ಯೋಂಕೀ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಅಪನೇ ಅಪನೇ ಸ್ವಭಾವಸೇ ಹೀ ಹೋತೀ ಹೈ, ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯಮೇಂ ಅನ್ಯ
ದ್ರವ್ಯಕೇ ಗುಣಪರ್ಯಾಯೋಂಕೀ ಉತ್ಪತ್ತಿ ನಹೀಂ ಹೋತೀ
..೨೧೯..
ಅಬ, ಇಸೀ ಅರ್ಥಕೋ ಗಾಥಾ ದ್ವಾರಾ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಕೋ ದ್ರವ್ಯ ದೂಸರೇ ದ್ರವ್ಯಮೇಂ ಉತ್ಪಾದ ನಹಿಂ ಗುಣಕಾ ಕರೇ.
ಇಸ ಹೇತುಸೇ ಸಬ ಹೀ ದರಬ ಉತ್ಪನ್ನ ಆಪ ಸ್ವಭಾವಸೇ..೩೭೨..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಅನ್ಯದ್ರವ್ಯೇಣ ] ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯಸೇ [ಅನ್ಯದ್ರವ್ಯಸ್ಯ ] ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯಕೇ [ಗುಣೋತ್ಪಾದಃ ]
ಗುಣಕೀ ಉತ್ಪತ್ತಿ [ನ ಕ್ರಿಯತೇ ] ನಹೀಂ ಕೀ ಜಾ ಸಕತೀ; [ತಸ್ಮಾತ್ ತು ] ಇಸಸೇ (ಯಹ ಸಿದ್ಧಾನ್ತ ಹುಆ ಕಿ)
[ಸರ್ವದ್ರವ್ಯಾಣಿ ] ಸರ್ವ ದ್ರವ್ಯ [ಸ್ವಭಾವೇನ ] ಅಪನೇ ಅಪನೇ ಸ್ವಭಾವಸೇ [ಉತ್ಪದ್ಯಂತೇ ] ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತೇ ಹೈಂ
.
ಟೀಕಾ :ಔರ ಭೀ ಐಸೀ ಶಂಕಾ ನಹೀಂ ಕರನೀ ಚಾಹಿಯೇ ಕಿಪರದ್ರವ್ಯ ಜೀವಕೋ ರಾಗಾದಿ ಉತ್ಪನ್ನ
ಕರತೇ ಹೈಂ; ಕ್ಯೋಂಕಿ ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯಕೇ ದ್ವಾರಾ ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯಕೇ ಗುಣೋಂಕೋ ಉತ್ಪನ್ನ ಕರನೇಕೀ ಅಯೋಗ್ಯತಾ ಹೈ; ಕ್ಯೋಂಕಿ
ಸರ್ವ ದ್ರವ್ಯೋಂಕಾ ಸ್ವಭಾವಸೇ ಹೀ ಉತ್ಪಾದ ಹೋತಾ ಹೈ
. ಯಹ ಬಾತ ದೃಷ್ಟಾನ್ತಪೂರ್ವಕ ಸಮಝಾಈ ಜಾ ರಹೀ ಹೈ :
ಮಿಟ್ಟೀ ಘಟಭಾವರೂಪಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತೀ ಹುಈ ಕುಮ್ಹಾರಕೇ ಸ್ವಭಾವಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತೀ ಹೈ ಯಾ ಮಿಟ್ಟೀಕೇ ?
ಯದಿ ಕುಮ್ಹಾರಕೇ ಸ್ವಭಾವಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತೀ ಹೋ ತೋ ಜಿಸಮೇಂ ಘಟಕೋ ಬನಾನೇಕೇ ಅಹಂಕಾರಸೇ ಭರಾ ಹುಆ
ಪುರುಷ ವಿದ್ಯಮಾನ ಹೈ ಔರ ಜಿಸಕಾ ಹಾಥ (ಘಡಾ ಬನಾನೇಕಾ) ವ್ಯಾಪಾರ ಕರತಾ ಹೈ, ಐಸೇ ಪುರುಷಕೇ
ಶರೀರಾಕಾರ ಘಟ ಹೋನಾ ಚಾಹಿಯೇ
. ಪರನ್ತು ಐಸಾ ತೋ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಅನ್ಯದ್ರವ್ಯಕೇ ಸ್ವಭಾವಸೇ ಕಿಸೀ
ದ್ರವ್ಯಕೇ ಪರಿಣಾಮಕಾ ಉತ್ಪಾದ ದೇಖನೇಮೇಂ ನಹೀಂ ಆತಾ. ಯದಿ ಐಸಾ ಹೈ ತೋ ಫಿ ರ ಮಿಟ್ಟೀ ಕುಮ್ಹಾರಕೇ

Page 523 of 642
PDF/HTML Page 556 of 675
single page version

ದ್ರವ್ಯಾನ್ತರಸ್ವಭಾವೇನ ದ್ರವ್ಯಪರಿಣಾಮೋತ್ಪಾದಸ್ಯಾದರ್ಶನಾತ್ . ಯದ್ಯೇವಂ ತರ್ಹಿ ಮೃತ್ತಿಕಾ ಕುಮ್ಭಕಾರಸ್ವಭಾವೇನ
ನೋತ್ಪದ್ಯತೇ, ಕಿನ್ತು ಮೃತ್ತಿಕಾಸ್ವಭಾವೇನೈವ, ಸ್ವಸ್ವಭಾವೇನ ದ್ರವ್ಯಪರಿಣಾಮೋತ್ಪಾದಸ್ಯ ದರ್ಶನಾತ್ . ಏವಂ ಚ
ಸತಿ ಮೃತ್ತಿಕಾಯಾಃ ಸ್ವಸ್ವಭಾವಾನತಿಕ್ರಮಾನ್ನ ಕುಮ್ಭಕಾರಃ ಕುಮ್ಭಸ್ಯೋತ್ಪಾದಕ ಏವ; ಮೃತ್ತಿಕೈವ
ಕುಮ್ಭಕಾರಸ್ವಭಾವಮಸ್ಪೃಶನ್ತೀ ಸ್ವಸ್ವಭಾವೇನ ಕುಮ್ಭಭಾವೇನೋತ್ಪದ್ಯತೇ
. ಏವಂ ಸರ್ವಾಣ್ಯಪಿ ದ್ರವ್ಯಾಣಿ
ಸ್ವಪರಿಣಾಮಪರ್ಯಾಯೇಣೋತ್ಪದ್ಯಮಾನಾನಿ ಕಿಂ ನಿಮಿತ್ತಭೂತದ್ರವ್ಯಾನ್ತರಸ್ವಭಾವೇನೋತ್ಪದ್ಯನ್ತೇ, ಕಿಂ ಸ್ವಸ್ವಭಾವೇನ ?
ಯದಿ ನಿಮಿತ್ತಭೂತದ್ರವ್ಯಾನ್ತರಸ್ವಭಾವೇನೋತ್ಪದ್ಯನ್ತೇ ತದಾ ನಿಮಿತ್ತಭೂತಪರದ್ರವ್ಯಾಕಾರಸ್ತತ್ಪರಿಣಾಮಃ ಸ್ಯಾತ್
.
ಚ ತಥಾಸ್ತಿ, ದ್ರವ್ಯಾನ್ತರಸ್ವಭಾವೇನ ದ್ರವ್ಯಪರಿಣಮೋತ್ಪಾದಸ್ಯಾದರ್ಶನಾತ್ . ಯದ್ಯೇವಂ ತರ್ಹಿ ನ ಸರ್ವದ್ರವ್ಯಾಣಿ
ನಿಮಿತ್ತಭೂತಪರದ್ರವ್ಯಸ್ವಭಾವೇನೋತ್ಪದ್ಯನ್ತೇ, ಕಿನ್ತು ಸ್ವಸ್ವಭಾವೇನೈವ, ಸ್ವಸ್ವಭಾವೇನ ದ್ರವ್ಯಪರಿಣಾಮೋತ್ಪಾದಸ್ಯ
ದರ್ಶನಾತ್
. ಏವಂ ಚ ಸತಿ ಸರ್ವದ್ರವ್ಯಾಣಾಂ ಸ್ವಸ್ವಭಾವಾನತಿಕ್ರಮಾನ್ನ ನಿಮಿತ್ತಭೂತದ್ರವ್ಯಾನ್ತರಾಣಿ
ಸ್ವಪರಿಣಾಮಸ್ಯೋತ್ಪಾದಕಾನ್ಯೇವ; ಸರ್ವದ್ರವ್ಯಾಣ್ಯೇವ ನಿಮಿತ್ತಭೂತದ್ರವ್ಯಾನ್ತರಸ್ವಭಾವಮಸ್ಪೃಶನ್ತಿ ಸ್ವಸ್ವಭಾವೇನ
ಸ್ವಪರಿಣಾಮಭಾವೇನೋತ್ಪದ್ಯನ್ತೇ
. ಅತೋ ನ ಪರದ್ರವ್ಯಂ ಜೀವಸ್ಯ ರಾಗಾದೀನಾಮುತ್ಪಾದಕಮುತ್ಪಶ್ಯಾಮೋ ಯಸ್ಮೈ
ಕುಪ್ಯಾಮಃ .
ಸ್ವಭಾವಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ನಹೀಂ ಹೋತೀ; ಪರನ್ತು ಮಿಟ್ಟೀಕೇ ಸ್ವಭಾವಸೇ ಹೀ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತೀ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ (ದ್ರವ್ಯಕೇ)
ಅಪನೇ ಸ್ವಭಾವರೂಪಸೇ ದ್ರವ್ಯಕೇ ಪರಿಣಾಮಕಾ ಉತ್ಪಾದ ದೇಖಾ ಜಾತಾ ಹೈ
. ಐಸಾ ಹೋನೇಸೇ, ಮಿಟ್ಟೀ ಅಪನೇ
ಸ್ವಭಾವಕೋ ಉಲ್ಲಂಘನ ನಹೀಂ ಕರತೀ ಇಸಲಿಯೇ, ಕುಮ್ಹಾರ ಘಡೇಕಾ ಉತ್ಪಾದಕ ಹೈ ಹೀ ನಹೀಂ; ಮಿಟ್ಟೀ
ಹೀ, ಕುಮ್ಹಾರಕೇ ಸ್ವಭಾವಕೋ ಸ್ಪರ್ಶ ನ ಕರತೀ ಹುಈ ಅಪನೇ ಸ್ವಭಾವಸೇ ಕುಮ್ಭಭಾವರೂಪಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ
ಹೋತೀ ಹೈ
.
ಇಸೀಪ್ರಕಾರಸಭೀ ದ್ರವ್ಯ ಸ್ವಪರಿಣಾಮಪರ್ಯಾಯಸೇ (ಅರ್ಥಾತ್ ಅಪನೇ ಪರಿಣಾಮಭಾವರೂಪಸೇ) ಉತ್ಪನ್ನ
ಹೋತೇ ಹುಏ, ನಿಮಿತ್ತಭೂತ ಅನ್ಯದ್ರವ್ಯೋಂಕೇ ಸ್ವಭಾವಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತೇ ಹೈಂ ಕಿ ಅಪನೇ ಸ್ವಭಾವಸೇ ? ಯದಿ
ನಿಮಿತ್ತಭೂತ ಅನ್ಯದ್ರವ್ಯೋಂಕೇ ಸ್ವಭಾವಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತೇ ಹೋಂ ತೋ ಉನಕೇ ಪರಿಣಾಮ ನಿಮಿತ್ತಭೂತ ಅನ್ಯದ್ರವ್ಯೋಂಕೇ
ಆಕಾರಕೇ ಹೋನೇ ಚಾಹಿಏ
. ಪರನ್ತು ಐಸಾ ತೋ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಅನ್ಯದ್ರವ್ಯಕೇ ಸ್ವಭಾವರೂಪಸೇ ಕಿಸೀ
ದ್ರವ್ಯಕೇ ಪರಿಣಾಮಕಾ ಉತ್ಪಾದ ದಿಖಾಈ ನಹೀಂ ದೇತಾ. ಜಬ ಕಿ ಐಸಾ ಹೈ ತೋ ಸರ್ವ ದ್ರವ್ಯ
ನಿಮಿತ್ತಭೂತ ಅನ್ಯದ್ರವ್ಯೋಂಕೇ ಸ್ವಭಾವಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ನಹೀಂ ಹೋತೇ, ಪರನ್ತು ಅಪನೇ ಸ್ವಭಾವಸೇ ಹೀ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತೇ
ಹೈಂ, ಕ್ಯೋಂಕಿ (ದ್ರವ್ಯಕೇ) ಅಪನೇ ಸ್ವಭಾವರೂಪಸೇ ದ್ರವ್ಯಕೇ ಪರಿಣಾಮಕಾ ಉತ್ಪಾದ ದೇಖನೇಮೇಂ ಆತಾ ಹೈ
.
ಐಸಾ ಹೋನೇಸೇ, ಸರ್ವ ದ್ರವ್ಯ ಅಪನೇ ಸ್ವಭಾವಕೋ ಉಲ್ಲಂಘನ ನ ಕರತೇ ಹೋನೇಸೇ, ನಿಮಿತ್ತಭೂತ ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯ
ಅಪನೇ (ಅರ್ಥಾತ್ ಸರ್ವ ದ್ರವ್ಯೋಂಕೇ) ಪರಿಣಾಮೋಂಕೇ ಉತ್ಪಾದಕ ಹೈಂ ಹೀ ನಹೀಂ; ಸರ್ವ ದ್ರವ್ಯ ಹೀ, ನಿಮಿತ್ತಭೂತ
ಅನ್ಯದ್ರವ್ಯಕೇ ಸ್ವಭಾವಕೋ ಸ್ಪರ್ಶ ನ ಕರತೇ ಹುಏ, ಅಪನೇ ಸ್ವಭಾವಸೇ ಅಪನೇ ಪರಿಣಾಮಭಾವರೂಪಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ
ಹೋತೇ ಹೈಂ
.

Page 524 of 642
PDF/HTML Page 557 of 675
single page version

(ಮಾಲಿನೀ)
ಯದಿಹ ಭವತಿ ರಾಗದ್ವೇಷದೋಷಪ್ರಸೂತಿಃ
ಕತರದಪಿ ಪರೇಷಾಂ ದೂಷಣಂ ನಾಸ್ತಿ ತತ್ರ
.
ಸ್ವಯಮಯಮಪರಾಧೀ ತತ್ರ ಸರ್ಪತ್ಯಬೋಧೋ
ಭವತು ವಿದಿತಮಸ್ತಂ ಯಾತ್ವಬೋಧೋಽಸ್ಮಿ ಬೋಧಃ
..೨೨೦..
ಇಸಲಿಯೇ (ಆಚಾರ್ಯದೇವ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಕಿ) ಹಮ ಜೀವಕೇ ರಾಗಾದಿಕಾ ಉತ್ಪಾದಕ ಪರದ್ರವ್ಯಕೋ ನಹೀಂ
ದೇಖತೇ (ಮಾನತೇ) ಕಿ ಜಿಸ ಪರ ಕೋಪ ಕರೇಂ.
ಭಾವಾರ್ಥ :ಆತ್ಮಾಕೋ ರಾಗಾದಿ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತೇ ಹೈಂ ಸೋ ವೇ ಅಪನೇ ಹೀ ಅಶುದ್ಧ ಪರಿಣಾಮ ಹೈಂ.
ಯದಿ ನಿಶ್ಚಯನಯಸೇ ವಿಚಾರ ಕಿಯಾ ಜಾಯೇ ತೋ ಅನ್ಯದ್ರವ್ಯ ರಾಗಾದಿಕಾ ಉತ್ಪನ್ನ ಕರನೇವಾಲಾ ನಹೀಂ ಹೈ,
ಅನ್ಯದ್ರವ್ಯ ಉನಕಾ ನಿಮಿತ್ತಮಾತ್ರ ಹೈ; ಕ್ಯೋಂಕಿ ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯಕೇ ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯ ಗುಣಪರ್ಯಾಯ ಉತ್ಪನ್ನ ನಹೀಂ
ಕರತಾ, ಯಹ ನಿಯಮ ಹೈ
. ಜೋ ಯಹ ಮಾನತೇ ಹೈಂಐಸಾ ಏಕಾನ್ತ ಗ್ರಹಣ ಕರತೇ ಹೈಂ ಕಿ‘ಪರದ್ರವ್ಯ ಹೀ ಮುಝಮೇಂ
ರಾಗಾದಿಕ ಉತ್ಪನ್ನ ಕರತೇ ಹೈಂ’, ವೇ ನಯವಿಭಾಗಕೋ ನಹೀಂ ಸಮಝತೇ, ವೇ ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿ ಹೈಂ. ಯಹ ರಾಗಾದಿಕ
ಜೀವಕೇ ಸತ್ತ್ವಮೇಂ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತೇ ಹೈಂ, ಪರದ್ರವ್ಯ ತೋ ನಿಮಿತ್ತಮಾತ್ರ ಹೈಐಸಾ ಮಾನನಾ ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನ ಹೈ. ಇಸಲಿಯೇ
ಆಚಾರ್ಯದೇವ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಕಿಹಮ ರಾಗ-ದ್ವೇಷಕೀ ಉತ್ಪತ್ತಿಮೇಂ ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯ ಪರ ಕ್ಯೋಂ ಕೋಪ ಕರೇಂ ? ರಾಗ-
ದ್ವೇಷಕಾ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನಾ ತೋ ಅಪನಾ ಹೀ ಅಪರಾಧ ಹೈ..೩೭೨..
ಅಬ, ಇಸ ಅರ್ಥಕಾ ಕಲಶರೂಪ ಕಾವ್ಯ ಕಹತೇ ಹೈಂ :
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ :[ಇಹ ] ಇಸ ಆತ್ಮಾಮೇಂ [ಯತ್ ರಾಗ-ದ್ವೇಷ-ದೋಷ-ಪ್ರಸೂತಿಃ ಭವತಿ ] ಜೋ
ರಾಗದ್ವೇಷರೂಪ ದೋಷೋಂಕೀ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಹೋತೀ ಹೈ [ತತ್ರ ಪರೇಷಾಂ ಕತರತ್ ಅಪಿ ದೂಷಣಂ ನಾಸ್ತಿ ] ಉಸಮೇಂ ಪರದ್ರವ್ಯಕಾ
ಕೋಈ ಭೀ ದೋಷ ನಹೀಂ ಹೈ, [ತತ್ರ ಸ್ವಯಮ್ ಅಪರಾಧೀ ಅಯಮ್ ಅಬೋಧಃ ಸರ್ಪತಿ ] ವಹಾಂ ತೋ ಸ್ವಯಂ ಅಪರಾಧೀ
ಯಹ ಅಜ್ಞಾನ ಹೀ ಫೈ ಲತಾ ಹೈ;
[ವಿದಿತಮ್ ಭವತು ] ಇಸಪ್ರಕಾರ ವಿದಿತ ಹೋ ಔರ [ಅಬೋಧಃ ಅಸ್ತಂ
ಯಾತು ] ಅಜ್ಞಾನ ಅಸ್ತ ಹೋ ಜಾಯೇ; [ಬೋಧಃ ಅಸ್ಮಿ ] ಮೈಂ ತೋ ಜ್ಞಾನ ಹೂಂ.
ಭಾವಾರ್ಥ :ಅಜ್ಞಾನೀ ಜೀವ ಪರದ್ರವ್ಯಸೇ ರಾಗದ್ವೇಷಕೀ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಹೋತೀ ಹುಈ ಮಾನಕರ ಪರದ್ರವ್ಯ ಪರ
ಕ್ರೋಧ ಕರತಾ ಹೈ ಕಿ‘ಯಹ ಪರದ್ರವ್ಯ ಮುಝೇ ರಾಗ-ದ್ವೇಷ ಉತ್ಪನ್ನ ಕರಾತಾ ಹೈ, ಉಸೇ ದೂರ ಕರೂಂ’. ಐಸೇ
ಅಜ್ಞಾನೀ ಜೀವಕೋ ಸಮಝಾನೇಕೇ ಲಿಯೇ ಆಚಾರ್ಯದೇವ ಉಪದೇಶ ದೇತೇ ಹೈಂ ಕಿರಾಗ-ದ್ವೇಷಕೀ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಅಜ್ಞಾನಸೇ
ಆತ್ಮಾಮೇಂ ಹೀ ಹೋತೀ ಹೈ ಔರ ವೇ ಆತ್ಮಾಕೇ ಹೀ ಅಶುದ್ಧ ಪರಿಣಾಮ ಹೈಂ. ಇಸಲಿಯೇ ಇಸ ಅಜ್ಞಾನಕೋ ನಾಶ
ಕರೋ, ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನ ಪ್ರಗಟ ಕರೋ, ಆತ್ಮಾ ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪ ಹೈ ಐಸಾ ಅನುಭವ ಕರೋ; ಪರದ್ರವ್ಯಕೋ ರಾಗ-ದ್ವೇಷಕಾ
ಉತ್ಪನ್ನ ಕರನೇವಾಲಾ ಮಾನಕರ ಉಸ ಪರ ಕೋಪ ನ ಕರೋ
..೨೨೦..

Page 525 of 642
PDF/HTML Page 558 of 675
single page version

(ರಥೋದ್ಧತಾ)
ರಾಗಜನ್ಮನಿ ನಿಮಿತ್ತತಾಂ ಪರ-
ದ್ರವ್ಯಮೇವ ಕಲಯನ್ತಿ ಯೇ ತು ತೇ
.
ಉತ್ತರನ್ತಿ ನ ಹಿ ಮೋಹವಾಹಿನೀಂ
ಶುದ್ಧಬೋಧವಿಧುರಾನ್ಧಬುದ್ಧಯಃ
..೨೨೧..
ಅಬ, ಇಸೀ ಅರ್ಥಕೋ ದೃಢ ಕರನೇಕೇ ಲಿಯೇ ಔರ ಆಗಾಮೀ ಕಥನಕಾ ಸೂಚಕ ಕಾವ್ಯ ಕಹತೇ ಹೈಂಃ
ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ :[ಯೇ ತು ರಾಗ-ಜನ್ಮನಿ ಪರದ್ರವ್ಯಮ್ ಏವ ನಿಮಿತ್ತತಾಂ ಕಲಯನ್ತಿ ] ಜೋ ರಾಗಕೀ
ಉತ್ಪತ್ತಿಮೇಂ ಪರದ್ರವ್ಯಕಾ ಹೀ ನಿಮಿತ್ತತ್ವ (ಕಾರಣತ್ವ) ಮಾನತೇ ಹೈಂ, (ಅಪನಾ ಕುಛ ಭೀ ಕಾರಣತ್ವ ನಹೀಂ
ಮಾನತೇ,) [ತೇ ಶುದ್ಧ-ಬೋಧ-ವಿಧುರ-ಅನ್ಧ-ಬುದ್ಧಯಃ ] ವೇಜಿನಕೀ ಬುದ್ಧಿ ಶುದ್ಧಜ್ಞಾನಸೇ ರಹಿತ ಅಂಧ ಹೈ
ಐಸೇ (ಅರ್ಥಾತ್ ಜಿನಕೀ ಬುದ್ಧಿ ಶುದ್ಧನಯಕೇ ವಿಷಯಭೂತ ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಸ್ವರೂಪಕೇ ಜ್ಞಾನಸೇ ರಹಿತ ಅಂಧ ಹೈ
ಐಸೇ)
[ಮೋಹ-ವಾಹಿನೀಂ ನ ಹಿ ಉತ್ತರನ್ತಿ ]ಮೋಹನದೀಕೋ ಪಾರ ನಹೀಂ ಕರ ಸಕತೇ.
ಭಾವಾರ್ಥ :ಶುದ್ಧನಯಕಾ ವಿಷಯ ಆತ್ಮಾ ಅನನ್ತ ಶಕ್ತಿವಾನ, ಚೈತನ್ಯಚಮತ್ಕಾರಮಾತ್ರ, ನಿತ್ಯ,
ಅಭೇದ, ಏಕ ಹೈ. ವಹ ಅಪನೇ ಹೀ ಅಪರಾಧಸೇ ರಾಗದ್ವೇಷರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತಾ ಹೈ. ಐಸಾ ನಹೀಂ ಹೈ ಕಿ
ಜಿಸಪ್ರಕಾರ ನಿಮಿತ್ತಭೂತ ಪರದ್ರವ್ಯ ಪರಿಣಮಿತ ಕರತಾ ಹೈ ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಆತ್ಮಾ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತಾ ಹೈ, ಔರ
ಉಸಮೇಂ ಆತ್ಮಾಕಾ ಕೋಈ ಪುರುಷಾರ್ಥ ಹೀ ನಹೀಂ ಹೈ
. ಜಿನ್ಹೇಂ ಆತ್ಮಾಕೇ ಐಸೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಜ್ಞಾನ ನಹೀಂ ಹೈ ವೇ
ಯಹ ಮಾನತೇ ಹೈಂ ಕಿ ಪರದ್ರವ್ಯ ಆತ್ಮಾಕೋ ಜಿಸಪ್ರಕಾರ ಪರಿಣಮನ ಕರಾತಾ ಹೈ ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಆತ್ಮಾ
ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತಾ ಹೈ
. ಐಸಾ ಮಾನನೇವಾಲೇ ಮೋಹರೂಪೀ ನದೀಕೋ ಪಾರ ನಹೀಂ ಕರ ಸಕತೇ (ಅಥವಾ ಮೋಹ-
ಸೈನ್ಯಕೋ ನಹೀಂ ಹರಾ ಸಕತೇ), ಉನಕೇ ರಾಗ-ದ್ವೇಷ ನಹೀಂ ಮಿಟತೇ; ಕ್ಯೋಂಕಿ ರಾಗ-ದ್ವೇಷ ಕರನೇಮೇಂ ಯದಿ ಅಪನಾ
ಪುರುಷಾರ್ಥ ಹೋ ತೋ ವಹ ಉನಕೇ ಮಿಟಾನೇಮೇಂ ಭೀ ಹೋ ಸಕತಾ ಹೈ, ಕಿನ್ತು ಯದಿ ದೂಸರೇಕೇ ಕರಾಯೇ ಹೀ ರಾಗ-
ದ್ವೇಷ ಹೋತಾ ಹೋ ತೋ ಪರ ತೋ ರಾಗ-ದ್ವೇಷ ಕರಾಯಾ ಹೀ ಕರೇ, ತಬ ಆತ್ಮಾ ಉನ್ಹೇಂ ಕಹಾಂಸೇ ಮಿಟಾ ಸಕೇಗಾ?
ಇಸಲಿಯೇ ರಾಗ-ದ್ವೇಷ ಅಪನೇ ಕಿಯೇ ಹೋತೇ ಹೈಂ ಔರ ಅಪನೇ ಮಿಟಾಯೇ ಮಿಟತೇ ಹೈಂ
ಇಸಪ್ರಕಾರ ಕಥಂಚಿತ್
ಮಾನನಾ ಸೋ ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನ ಹೈ..೨೨೧..
ಸ್ಪರ್ಶ, ರಸ, ಗಂಧ, ವರ್ಣ ಔರ ಶಬ್ದಾದಿರೂಪ ಪರಿಣಮತೇ ಪುದ್ಗಲ ಆತ್ಮಾಸೇ ಕಹೀಂ ಯಹ ನಹೀಂ
ಕಹತೇ ಹೈಂ ಕಿ ‘ತೂ ಹಮೇಂ ಜಾನ’, ಔರ ಆತ್ಮಾ ಭೀ ಅಪನೇ ಸ್ಥಾನಸೇ ಛೂಟಕರ ಉನ್ಹೇಂ ಜಾನನೇಕೋ ನಹೀಂ
ಜಾತಾ
. ದೋನೋಂ ಸರ್ವಥಾ ಸ್ವತಂತ್ರತಯಾ ಅಪನೇ ಅಪನೇ ಸ್ವಭಾವಸೇ ಹೀ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತೇ ಹೈಂ. ಇಸಪ್ರಕಾರ ಆತ್ಮಾ
ಪರಕೇ ಪ್ರತಿ ಉದಾಸೀನ (ಸಮ್ಬನ್ಧ ರಹಿತ, ತಟಸ್ಥ) ಹೈ, ತಥಾಪಿ ಅಜ್ಞಾನೀ ಜೀವ ಸ್ಪರ್ಶಾದಿಕೋ ಅಚ್ಛೇ-
ಬುರೇ ಮಾನಕರ ರಾಗೀ-ದ್ವೇಷೀ ಹೋತಾ ಹೈ, ಯಹ ಉಸಕಾ ಅಜ್ಞಾನ ಹೈ.
ಇಸ ಅರ್ಥಕೀ ಗಾಥಾ ಕಹತೇ ಹೈಂ :

Page 526 of 642
PDF/HTML Page 559 of 675
single page version

ಣಿಂದಿದಸಂಥುದವಯಣಾಣಿ ಪೋಗ್ಗಲಾ ಪರಿಣಮಂತಿ ಬಹುಗಾಣಿ .
ತಾಣಿ ಸುಣಿದೂಣ ರೂಸದಿ ತೂಸದಿ ಯ ಪುಣೋ ಅಹಂ ಭಣಿದೋ ..೩೭೩..
ಪೋಗ್ಗಲದವ್ವಂ ಸದ್ದತ್ತಪರಿಣದಂ ತಸ್ಸ ಜದಿ ಗುಣೋ ಅಣ್ಣೋ .
ತಮ್ಹಾ ಣ ತುಮಂ ಭಣಿದೋ ಕಿಂಚಿ ವಿ ಕಿಂ ರೂಸಸಿ ಅಬುದ್ಧೋ ..೩೭೪..
ಅಸುಹೋ ಸುಹೋ ವ ಸದ್ದೋ ಣ ತಂ ಭಣದಿ ಸುಣಸು ಮಂ ತಿ ಸೋ ಚೇವ .
ಣ ಯ ಏದಿ ವಿಣಿಗ್ಗಹಿದುಂ ಸೋದವಿಸಯಮಾಗದಂ ಸದ್ದಂ ..೩೭೫..
ಅಸುಹಂ ಸುಹಂ ವ ರೂವಂ ಣ ತಂ ಭಣದಿ ಪೇಚ್ಛ ಮಂ ತಿ ಸೋ ಚೇವ .
ಣ ಯ ಏದಿ ವಿಣಿಗ್ಗಹಿದುಂ ಚಕ್ಖುವಿಸಯಮಾಗದಂ ರೂವಂ ..೩೭೬..
ಅಸುಹೋ ಸುಹೋ ವ ಗಂಧೋ ಣ ತಂ ಭಣದಿ ಜಿಗ್ಘ ಮಂ ತಿ ಸೋ ಚೇವ .
ಣ ಯ ಏದಿ ವಿಣಿಗ್ಗಹಿದುಂ ಘಾಣವಿಸಯಮಾಗದಂ ಗಂಧಂ ..೩೭೭..
ಅಸುಹೋ ಸುಹೋ ವ ರಸೋ ಣ ತಂ ಭಣದಿ ರಸಯ ಮಂ ತಿ ಸೋ ಚೇವ .
ಣ ಯ ಏದಿ ವಿಣಿಗ್ಗಹಿದುಂ ರಸಣವಿಸಯಮಾಗದಂ ತು ರಸಂ ..೩೭೮..
ಪುದ್ಗಲದರಬ ಬಹು ಭಾಂತಿ ನಿಂದಾ-ಸ್ತುತಿವಚನರೂಪ ಪರಿಣಮೇ.
ಸುನಕರ ಉನ್ಹೇಂ ‘ಮುಝಕೋ ಕಹಾ’ ಗಿನ ರೋಷ ತೋಷ ಜು ಜೀವ ಕರೇ..೩೭೩..
ಪುದ್ಗಲದರಬ ಶಬ್ದತ್ವಪರಿಣತ, ಉಸಕಾ ಗುಣ ಜೋ ಅನ್ಯ ಹೈ.
ತೋ ನಹಿಂ ಕಹಾ ಕುಛ ಭೀ ತುಝೇ, ಹೇ ಅಬುಧ ! ರೋಷ ತೂಂ ಕ್ಯೋಂ ಕರೇ ?..೩೭೪..
ಶುಭ ಯಾ ಅಶುಭ ಜೋ ಶಬ್ದ ವಹ ‘ತೂಂ ಸುನ ಮುಝೇ’ ನ ತುಝೇ ಕಹೇ.
ಅರು ಜೀವ ಭೀ ನಹಿಂ ಗ್ರಹಣ ಜಾವೇ ಕರ್ಣಗೋಚರ ಶಬ್ದಕೋ..೩೭೫..
ಶುಭ ಯಾ ಅಶುಭ ಜೋ ರೂಪ ವಹ ‘ತೂ ದೇಖ ಮುಝಕೋ’ ನಹಿಂ ಕಹೇ.
ಅರು ಜೀವ ಭೀ ನಹಿಂ ಗ್ರಹಣ ಜಾವೇ ಚಕ್ಷುಗೋಚರ ರೂಪಕೋ..೩೭೬..
ಶುಭ ಯಾ ಅಶುಭ ಜೋ ಗನ್ಧ ವಹ ‘ತೂ ಸೂಂಘ ಮುಝಕೋ’ ನಹಿಂ ಕಹೇ.
ಅರು ಜೀವ ಭೀ ನಹಿಂ ಗ್ರಹಣ ಜಾವೇ ಧ್ರಾಣಗೋಚರ ಗನ್ಧಕೋ..೩೭೭..
ಶುಭ ಯಾ ಅಶುಭ ರಸ ಕೋಈ ಭೀ, ‘ತೂ ಚಾಖ ಮುಝಕೋ’ ನಹಿಂ ಕಹೇ.
ಅರು ಜೀವ ಭೀ ನಹಿಂ ಗ್ರಹಣ ಜಾವೇ ರಸನಗೋಚರ ಸ್ವಾದಕೋ..೩೭೮..

Page 527 of 642
PDF/HTML Page 560 of 675
single page version

ಅಸುಹೋ ಸುಹೋ ವ ಫಾಸೋ ಣ ತಂ ಭಣದಿ ಫು ಸಸು ಮಂ ತಿ ಸೋ ಚೇವ .
ಣ ಯ ಏದಿ ವಿಣಿಗ್ಗಹಿದುಂ ಕಾಯವಿಸಯಮಾಗದಂ ಫಾಸಂ ..೩೭೯..
ಅಸುಹೋ ಸುಹೋ ವ ಗುಣೋ ಣ ತಂ ಭಣದಿ ಬುಜ್ಝ ಮಂ ತಿ ಸೋ ಚೇವ .
ಣ ಯ ಏದಿ ವಿಣಿಗ್ಗಹಿದುಂ ಬುದ್ಧಿವಿಸಯಮಾಗದಂ ತು ಗುಣಂ ..೩೮೦..
ಅಸುಹಂ ಸುಹಂ ವ ದವ್ವಂ ಣ ತಂ ಭಣದಿ ಬುಜ್ಝ ಮಂ ತಿ ಸೋ ಚೇವ .
ಣ ಯ ಏದಿ ವಿಣಿಗ್ಗಹಿದುಂ ಬುದ್ಧಿವಿಸಯಮಾಗದಂ ದವ್ವಂ ..೩೮೧..
ಏಯಂ ತು ಜಾಣಿಊಣಂ ಉವಸಮಂ ಣೇವ ಗಚ್ಛದೇ ಮೂಢೋ .
ಣಿಗ್ಗಹಮಣಾ ಪರಸ್ಸ ಯ ಸಯಂ ಚ ಬುದ್ಧಿಂ ಸಿವಮಪತ್ತೋ ..೩೮೨..
ನಿನ್ದಿತಸಂಸ್ತುತವಚನಾನಿ ಪುದ್ಗಲಾಃ ಪರಿಣಮನ್ತಿ ಬಹುಕಾನಿ .
ತಾನಿ ಶ್ರುತ್ವಾ ರುಷ್ಯತಿ ತುಷ್ಯತಿ ಚ ಪುನರಹಂ ಭಣಿತಃ ..೩೭೩..
ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಂ ಶಬ್ದತ್ವಪರಿಣತಂ ತಸ್ಯ ಯದಿ ಗುಣೋಽನ್ಯಃ .
ತಸ್ಮಾನ್ನ ತ್ವಂ ಭಣಿತಃ ಕಿಞ್ಚಿದಪಿ ಕಿಂ ರುಷ್ಯಸ್ಯಬುದ್ಧಃ ..೩೭೪..
ಶುಭ ಯಾ ಅಶುಭ ಜೋ ಸ್ಪರ್ಶ ವಹ ‘ತೂ ಸ್ಪರ್ಶ ಮುಝಕೋ’ ನಹಿಂ ಕಹೇ.
ಅರು ಜೀವ ಭೀ ನಹಿಂ ಗ್ರಹಣ ಜಾವೇ ಕಾಯಗೋಚರ ಸ್ಪರ್ಶಕೋ..೩೭೯..
ಶುಭ ಯಾ ಅಶುಭ ಗುಣ ಕೋಈ ಭೀ ‘ತೂ ಜಾನ ಮುಝಕೋ’ ನಹಿಂ ಕಹೇ.
ಅರು ಜೀವ ಭೀ ನಹಿಂ ಗ್ರಹಣ ಜಾವೇ ಬುದ್ಧಿಗೋಚರ ಗುಣ ಅರೇ..೩೮೦..
ಶುಭ ಯಾ ಅಶುಭ ಜೋ ದ್ರವ್ಯ ವಹ ‘ತೂ ಜಾನ ಮುಝಕೋ’ ನಹಿಂ ಕಹೇ.
ಅರು ಜೀವ ಭೀ ನಹಿಂ ಗ್ರಹಣ ಜಾವೇ ಬುದ್ಧಿಗೋಚರ ದ್ರವ್ಯ ರೇ..೩೮೧..
ಯಹ ಜಾನಕರ ಭೀ ಮೂಢ ಜೀವ ಪಾವೇ ನಹಿಂ ಉಪಶಮ ಅರೇ !
ಶಿವ ಬುದ್ಧಿಕೋ ಪಾಯಾ ನಹೀಂ ವಹ ಪರ ಗ್ರಹಣ ಕರನಾ ಚಹೇ
..೩೮೨..
ಗಾಥಾರ್ಥ :[ಬಹುಕಾನಿ ] ಬಹುತ ಪ್ರಕಾರಕೇ [ನಿನ್ದಿತಸಂಸ್ತುತವಚನಾನಿ ] ನಿನ್ದಾಕೇ ಔರ ಸ್ತುತಿಕೇ
ವಚನರೂಪಮೇಂ [ಪುದ್ಗಲಾಃ ] ಪುದ್ಗಲ [ಪರಿಣಮನ್ತಿ ] ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತೇ ಹೈಂ; [ತಾನಿ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪುನಃ ] ಉನ್ಹೇಂ ಸುನಕರ
ಅಜ್ಞಾನೀ ಜೀವ [ಅಹಂ ಭಣಿತಃ ] ‘ಮುಝಸೇ ಕಹಾ’ ಐಸಾ ಮಾನಕರ [ರುಷ್ಯತಿ ತುಷ್ಯತಿ ಚ ] ರೋಷ ಔರ ಸಂತೋಷ
ಕರತಾ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಕ್ರೋಧ ಕರತಾ ಹೈ ಔರ ಪ್ರಸನ್ನ ಹೋತಾ ಹೈ)
.