Page 348 of 642
PDF/HTML Page 381 of 675
single page version
ਪ੍ਰਕਾਰਕੇ [ਭੋਗਾਨ੍ ] ਭੋਗ [ਦਦਾਤਿ ] ਦੇਤਾ ਹੈ, [ਏਵਮ੍ ਏਵ ] ਇਸੀਪ੍ਰਕਾਰ [ਜੀਵਪੁਰੁਸ਼ਃ ] ਜੀਵਪੁਰੁਸ਼
[ਸੁਖਨਿਮਿਤ੍ਤਮ੍ ] ਸੁਖਕੇ ਲਿਏ [ਕਰ੍ਮਰਜਃ ] ਕ ਰ੍ਮਰਜਕੀ [ਸੇਵਤੇ ] ਸੇਵਾ ਕਰਤਾ ਹੈ [ਤਦ੍ ] ਤੋ [ਤਤ੍
ਕਰ੍ਮ ਅਪਿ ] ਵਹ ਕ ਰ੍ਮ ਭੀ ਉਸੇ [ਸੁਖੋਤ੍ਪਾਦਕਾਨ੍ ] ਸੁਖ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਕ ਰਨੇਵਾਲੇ [ਵਿਵਿਧਾਨ੍ ] ਅਨੇਕ
ਪ੍ਰਕਾਰਕੇ [ਭੋਗਾਨ੍ ] ਭੋਗ [ਦਦਾਤਿ ] ਦੇਤਾ ਹੈ
ਭੀ ਉਸੇੇ [ਸੁਖੋਤ੍ਪਾਦਕਾਨ੍ ] ਸੁਖ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਕ ਰਨੇਵਾਲੇ [ਵਿਵਿਧਾਨ੍ ] ਅਨੇਕ ਪ੍ਰਕਾਰਕੇ [ਭੋਗਾਨ੍ ] ਭੋਗ
[ਨ ਦਦਾਤਿ ] ਨਹੀਂ ਦੇਤਾ, [ਏਵਮ੍ ਏਵ ] ਇਸੀਪ੍ਰਕਾਰ [ਸਮ੍ਯਗ੍ਦ੍ਰੁ+ਸ਼੍ਟਿਃ ] ਸਮ੍ਯਗ੍ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ [ਵਿਸ਼ਯਾਰ੍ਥਂ ] ਵਿਸ਼ਯਕੇ
ਲਿਯੇ [ਕਰ੍ਮਰਜਃ ] ਕ ਰ੍ਮਰਜਕੀ [ਨ ਸੇਵਤੇ ] ਸੇਵਾ ਨਹੀਂ ਕਰਤਾ, [ਤਦ੍ ] ਇਸਲਿਯੇ [ਤਤ੍ ਕਰ੍ਮ ] ਵਹ ਕ ਰ੍ਮ
ਭੀ ਉਸੇ [ਸੁਖੋਤ੍ਪਾਦਕਾਨ੍ ] ਸੁਖ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਕ ਰਨੇਵਾਲੇ [ਵਿਵਿਧਾਨ੍ ] ਅਨੇਕ ਪ੍ਰਕਾਰਕੇ [ਭੋਗਾਨ੍ ] ਭੋਗ
[ਨ ਦਦਾਤਿ ] ਨਹੀਂ ਦੇਤਾ
ਫਲਕੇ ਲਿਯੇ ਕਰ੍ਮਕੀ ਸੇਵਾ ਨਹੀਂ ਕਰਤਾ, ਇਸਲਿਯੇ ਵਹ ਕਰ੍ਮ ਉਸੇ ਫਲ ਨਹੀਂ ਦੇਤਾ
ਪਰਿਣਾਮ ਦੇਤਾ ਹੈ
Page 349 of 642
PDF/HTML Page 382 of 675
single page version
ਕਿਂਤ੍ਵਸ੍ਯਾਪਿ ਕੁਤੋਪਿ ਕਿਂਚਿਦਪਿ ਤਤ੍ਕਰ੍ਮਾਵਸ਼ੇਨਾਪਤੇਤ੍
ਜ੍ਞਾਨੀ ਕਿਂ ਕੁਰੁਤੇਥ ਕਿਂ ਨ ਕੁਰੁਤੇ ਕਰ੍ਮੇਤਿ ਜਾਨਾਤਿ ਕਃ
ਉਸੇ ਰਾਗਾਦਿਪਰਿਣਾਮ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਕਰਨੇਵਾਲੇ ਆਗਾਮੀ ਭੋਗੋਂਕੋ ਦੇਤਾ ਹੈ
ਕਰਤਾ
ਕ ਰਤਾ ਹੈ ਯਾ ਨਹੀਂ [ਇਤਿ ਕਃ ਜਾਨਾਤਿ ] ਯਹ ਕੌਨ ਜਾਨਤਾ ਹੈ ?
ਤਥਾਪਿ ਜ੍ਞਾਨਸ੍ਵਭਾਵਸੇ ਅਚਲਿਤ ਹੋਨੇਕੇ ਕਾਰਣ ਨਿਸ਼੍ਚਯਸੇ ਵੇ, ਬਾਹ੍ਯਕ੍ਰਿਯਾਕਰ੍ਮਕੇ ਕਰ੍ਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈਂ, ਜ੍ਞਾਨਕੇ
ਹੀ ਕਰ੍ਤਾ ਹੈਂ
Page 350 of 642
PDF/HTML Page 383 of 675
single page version
ਜਾਨਨ੍ਤਃ ਸ੍ਵਮਵਧ੍ਯਬੋਧਵਪੁਸ਼ਂ ਬੋਧਾਚ੍ਚ੍ਯਵਨ੍ਤੇ ਨ ਹਿ
ਕ੍ਯਾ ਜਾਨੇ ?
ਸ਼ਂਕਾਂ ਵਿਹਾਯ ] ਸਮਸ੍ਤ ਸ਼ਂਕਾਕੋ ਛੋੜਕਰ, [ਸ੍ਵਯਂ ਸ੍ਵਮ੍ ਅਵਧ੍ਯ-ਬੋਧ-ਵਪੁਸ਼ਂ ਜਾਨਨ੍ਤਃ ] ਸ੍ਵਯਂ
ਅਪਨੇਕੋ (ਆਤ੍ਮਾਕੋ) ਜਿਸਕਾ ਜ੍ਞਾਨਰੂਪ ਸ਼ਰੀਰ ਅਵਧ੍ਯ ਹੈ ਐਸਾ ਜਾਨਤੇ ਹੁਏ, [ਬੋਧਾਤ੍ ਚ੍ਯਵਨ੍ਤੇ ਨ ਹਿ ]
ਜ੍ਞਾਨਸੇ ਚ੍ਯੁਤ ਨਹੀਂ ਹੋਤੇ
ਉਸਕਾ ਤੋ ਵਿਨਸ਼੍ਵਰ ਸ੍ਵਭਾਵ ਹੀ ਹੈ
Page 351 of 642
PDF/HTML Page 384 of 675
single page version
ਸ਼੍ਚਿਲ੍ਲੋਕਂ ਸ੍ਵਯਮੇਵ ਕੇਵਲਮਯਂ ਯਲ੍ਲੋਕਯਤ੍ਯੇਕਕਃ
ਨਿਸ਼੍ਸ਼ਂਕ : ਸਤਤਂ ਸ੍ਵਯਂ ਸ ਸਹਜਂ ਜ੍ਞਾਨਂ ਸਦਾ ਵਿਨ੍ਦਤਿ
ਸਪ੍ਤ ਭਯੋਂਸੇ ਰਹਿਤ ਹੋਤੇ ਹੈਂ, [ਤਸ੍ਮਾਤ੍ ] ਇਸਲਿਯੇ [ਨਿਃਸ਼ਂਕਾਃ ] ਨਿਃਸ਼ਂਕ ਹੋਤੇ ਹੈਂ (
(ਸੁਦ੍ਰੁਢ) ਨਿਸ਼੍ਚਯਵਾਲੇ ਹੋਨੇਸੇ ਅਤ੍ਯਨ੍ਤ ਨਿਰ੍ਭਯ ਹੈਂ ਐਸੀ ਸਮ੍ਭਾਵਨਾ ਕੀ ਜਾਤੀ ਹੈ (ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਐਸਾ ਯੋਗ੍ਯਤਯਾ
ਮਾਨਾ ਜਾਤਾ ਹੈ )
ਏਕ ਔਰ ਸਕ ਲਵ੍ਯਕ੍ਤ (
ਏਕਾਕੀ ਦੇਖਤਾ ਹੈ
ਇਸ ਲੋਕਕਾ ਤਥਾ ਪਰਲੋਕ ਕਾ ਭਯ ਕ ਹਾਁਸੇ ਹੋ ? [ਸਃ ਸ੍ਵਯਂ ਸਤਤਂ ਨਿਸ਼੍ਸ਼ਂਕ : ਸਹਜਂ ਜ੍ਞਾਨਂ ਸਦਾ
Page 352 of 642
PDF/HTML Page 385 of 675
single page version
ਨਿਰ੍ਭੇਦੋਦਿਤਵੇਦ੍ਯਵੇਦਕਬਲਾਦੇਕਂ ਸਦਾਨਾਕੁਲੈਃ
ਨਿਸ਼੍ਸ਼ਂਕ : ਸਤਤਂ ਸ੍ਵਯਂ ਸ ਸਹਜਂ ਜ੍ਞਾਨਂ ਸਦਾ ਵਿਨ੍ਦਤਿ
ਅਨੁਭਵ ਕਰਤਾ ਹੈ
ਅਚਲਂ ਜ੍ਞਾਨਂ ਸ੍ਵਯਂ ਅਨਾਕੁ ਲੈਃ ਸਦਾ ਵੇਦ੍ਯਤੇ ] ਏਕ ਅਚਲ ਜ੍ਞਾਨ ਹੀ ਸ੍ਵਯਂ ਨਿਰਾਕੁ ਲ ਪੁਰੁਸ਼ੋਂਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ
(
ਸਹਜਂ ਜ੍ਞਾਨਂ ਸਦਾ ਵਿਨ੍ਦਤਿ ] ਵਹ ਤੋ ਸ੍ਵਯਂ ਨਿਰਨ੍ਤਰ ਨਿਃਸ਼ਙ੍ਕ ਵਰ੍ਤਤਾ ਹੁਆ ਸਹਜ ਜ੍ਞਾਨਕਾ ਸਦਾ ਅਨੁਭਵ
ਕਰਤਾ ਹੈ
Page 353 of 642
PDF/HTML Page 386 of 675
single page version
ਰ੍ਜ੍ਞਾਨਂ ਸਤ੍ਸ੍ਵਯਮੇਵ ਤਤ੍ਕਿਲ ਤਤਸ੍ਤ੍ਰਾਤਂ ਕਿਮਸ੍ਯਾਪਰੈਃ
ਨਿਸ਼੍ਸ਼ਂਕ : ਸਤਤਂ ਸ੍ਵਯਂ ਸ ਸਹਜਂ ਜ੍ਞਾਨਂ ਸਦਾ ਵਿਨ੍ਦਤਿ
ਚ੍ਛਕ੍ਤ : ਕੋਪਿ ਪਰਃ ਪ੍ਰਵੇਸ਼੍ਟੁਮਕ੍ਰੁਤਂ ਜ੍ਞਾਨਂ ਸ੍ਵਰੂਪਂ ਚ ਨੁਃ
ਨਿਸ਼੍ਸ਼ਂਕ : ਸਤਤਂ ਸ੍ਵਯਂ ਸ ਸਹਜਂ ਜ੍ਞਾਨਂ ਸਦਾ ਵਿਨ੍ਦਤਿ
ਅਸ੍ਯ ਤ੍ਰਾਤਂ ਕਿਂ ] ਇਸਲਿਯੇ ਪਰਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਉਸਕਾ ਰਕ੍ਸ਼ਣ ਕੈਸਾ ? [ਅਤਃ ਅਸ੍ਯ ਕਿਂਚਨ ਅਤ੍ਰਾਣਂ ਨ ਭਵੇਤ੍ ]
ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ (ਜ੍ਞਾਨ ਨਿਜਸੇ ਹੀ ਰਕ੍ਸ਼ਿਤ ਹੈ, ਇਸਲਿਯੇ) ਉਸਕਾ ਕਿਞ੍ਚਿਤ੍ਮਾਤ੍ਰ ਭੀ ਅਰਕ੍ਸ਼ਣ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਤਾ
[ਜ੍ਞਾਨਿਨਃ ਤਦ੍-ਭੀ ਕੁਤਃ ] ਇਸਲਿਯੇ (ਐਸਾ ਜਾਨਨੇਵਾਲੇ) ਜ੍ਞਾਨੀਕੋ ਅਰਕ੍ਸ਼ਾਕਾ ਭਯ ਕ ਹਾਁਸੇ ਹੋ ਸਕਤਾ ?
[ਸਃ ਸ੍ਵਯਂ ਸਤਤਂ ਨਿਸ਼੍ਸ਼ਂਕਃ ਸਹਜਂ ਜ੍ਞਾਨਂ ਸਦਾ ਵਿਨ੍ਦਤਿ ] ਵਹ ਤੋ ਸ੍ਵਯਂ ਨਿਰਨ੍ਤਰ ਨਿਃਸ਼ਂਕ ਵਰ੍ਤਤਾ ਹੁਆ
ਸਹਜ ਜ੍ਞਾਨਕਾ ਸਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਤਾ ਹੈ
ਜਾਯੇ
ਸ੍ਵਰੂਪਮੇਂ ਕੋਈ ਦੂਸਰਾ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਤਾ; [ਚ ] ਔਰ [ਅਕ੍ਰੁਤਂ ਜ੍ਞਾਨਂ ਨੁਃ ਸ੍ਵਰੂਪਂ ] ਅਕ੍ਰੁ ਤ ਜ੍ਞਾਨ
(
Page 354 of 642
PDF/HTML Page 387 of 675
single page version
ਜ੍ਞਾਨਂ ਤਤ੍ਸ੍ਵਯਮੇਵ ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤਤਯਾ ਨੋਚ੍ਛਿਦ੍ਯਤੇ ਜਾਤੁਚਿਤ੍
ਨਿਸ਼੍ਸ਼ਂਕ ਸਤਤਂ ਸ੍ਵਯਂ ਸ ਸਹਜਂ ਜ੍ਞਾਨਂ ਸਦਾ ਵਿਨ੍ਦਤਿ
ਭਯ ਕ ਹਾਁਸੇ ਹੋ ਸਕਤਾ ਹੈ ? [ਸਃ ਸ੍ਵਯਂ ਸਤਤਂ ਨਿਸ਼੍ਸ਼ਂਕਃ ਸਹਜਂ ਜ੍ਞਾਨਂ ਸਦਾ ਵਿਨ੍ਦਤਿ ] ਵਹ ਤੋ ਸ੍ਵਯਂ
ਨਿਰਨ੍ਤਰ ਨਿਃਸ਼ਂਕ ਵਰ੍ਤਤਾ ਹੁਆ ਸਹਜ ਜ੍ਞਾਨਕਾ ਸਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਤਾ ਹੈ
ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਅਭੇਦ੍ਯ ਕਿਲਾ ਹੈ
ਨਿਰਨ੍ਤਰ ਅਨੁਭਵ ਕਰਤਾ ਹੈ
ਤਸ੍ਯ ਮਰਣਂ ਕਿਂਚਨ ਨ ਭਵੇਤ੍ ] ਇਸਲਿਯੇ ਆਤ੍ਮਾਕਾ ਮਰਣ ਕਿਞ੍ਚਿਤ੍ਮਾਤ੍ਰ ਭੀ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ
ਸਤਤਂ ਨਿਸ਼੍ਸ਼ਂਕ : ਸਹਜਂ ਜ੍ਞਾਨਂ ਸਦਾ ਵਿਨ੍ਦਤਿ ] ਵਹ ਤੋ ਸ੍ਵਯਂ ਨਿਰਨ੍ਤਰ ਨਿਃਸ਼ਂਕ ਵਰ੍ਤਤਾ ਹੁਆ ਸਹਜ ਜ੍ਞਾਨਕਾ
ਸਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਤਾ ਹੈ
Page 355 of 642
PDF/HTML Page 388 of 675
single page version
ਯਾਵਤ੍ਤਾਵਦਿਦਂ ਸਦੈਵ ਹਿ ਭਵੇਨ੍ਨਾਤ੍ਰ ਦ੍ਵਿਤੀਯੋਦਯਃ
ਨਿਸ਼੍ਸ਼ਂਕ : ਸਤਤਂ ਸ੍ਵਯਂ ਸ ਸਹਜਂ ਜ੍ਞਾਨਂ ਸਦਾ ਵਿਨ੍ਦਤਿ
ਉਦਯ ਨਹੀਂ ਹੈ
ਨਿਰਨ੍ਤਰ ਨਿਃਸ਼ਂਕ ਵਰ੍ਤਤਾ ਹੁਆ ਸਹਜ ਜ੍ਞਾਨਕਾ ਸਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਤਾ ਹੈ
ਤੋ ਨਿਃਸ਼ਂਕ ਵਰ੍ਤਤਾ ਹੁਆ ਅਪਨੇ ਜ੍ਞਾਨਭਾਵਕਾ ਨਿਰਨ੍ਤਰ ਅਨੁਭਵ ਕਰਤਾ ਹੈ
ਕੈਸੇ ਹੈ ?
ਉਸ ਭਯਕਾ ਇਲਾਜ ਭੀ ਕਰਤਾ ਹੈ
Page 356 of 642
PDF/HTML Page 389 of 675
single page version
ਸਮ੍ਯਗ੍ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟੇਰ੍ਯਦਿਹ ਸਕਲਂ ਘ੍ਨਨ੍ਤਿ ਲਕ੍ਸ਼੍ਮਾਣਿ ਕਰ੍ਮ
ਪੂਰ੍ਵੋਪਾਤ੍ਤਂ ਤਦਨੁਭਵਤੋ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤਂ ਨਿਰ੍ਜ̄ਰੈਵ
ਆਦਿ ਚਿਹ੍ਨ ਹੈਂ ਵੇ [ਸਕਲਂ ਕਰ੍ਮ ] ਸਮਸ੍ਤ ਕ ਰ੍ਮੋਂਕੋ [ਘ੍ਨਨ੍ਤਿ ] ਨਸ਼੍ਟ ਕਰਤੇ ਹੈਂ; [ਤਤ੍ ] ਇਸਲਿਯੇ,
[ਅਸ੍ਮਿਨ੍ ] ਕ ਰ੍ਮਕਾ ਉਦਯ ਵਰ੍ਤਤਾ ਹੋਨੇ ਪਰ ਭੀ, [ਤਸ੍ਯ ] ਸਮ੍ਯਗ੍ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿਕੋ [ਪੁਨਃ ] ਪੁਨਃ [ਕਰ੍ਮਣਃ ਬਨ੍ਧਃ ]
ਕ ਰ੍ਮਕਾ ਬਨ੍ਧ [ਮਨਾਕ੍ ਅਪਿ ] ਕਿਞ੍ਚਿਤ੍ਮਾਤ੍ਰ ਭੀ [ਨਾਸ੍ਤਿ ] ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ, [ਪੂਰ੍ਵੋਪਾਤ੍ਤਂ ] ਪਰਂਤੁ ਜੋ ਕ ਰ੍ਮ
ਪਹਲੇ ਬਨ੍ਧਾ ਥਾ [ਤਦ੍-ਅਨੁਭਵਤਃ ] ਉਸਕੇ ਉਦਯਕੋ ਭੋਗਨੇ ਪਰ ਉਸਕੋ [ਨਿਸ਼੍ਚਿਤਂ ] ਨਿਯਮਸੇ [ਨਿਰ੍ਜਰਾ
ਏਵ ] ਉਸ ਕ ਰ੍ਮਕੀ ਨਿਰ੍ਜਰਾ ਹੀ ਹੋਤੀ ਹੈ
Page 357 of 642
PDF/HTML Page 390 of 675
single page version
ਅਪਿ ਪਾਦਾਨ੍ ] ਮਿਥ੍ਯਾਤ੍ਵਾਦਿ ਭਾਵਰੂਪ ਚਾਰੋਂ ਪਾਦੋਂਕੋ [ਛਿਨਤ੍ਤਿ ] ਛੇਦਤਾ ਹੈ, [ਸਃ ] ਉਸਕੋ
[ਨਿਸ਼੍ਸ਼ਂਕ : ] ਨਿਃਸ਼ਂਕ [ਸਮ੍ਯਗ੍ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿਃ ] ਸਮ੍ਯਗ੍ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ [ਜ੍ਞਾਤਵ੍ਯਃ ] ਜਾਨਨਾ ਚਾਹਿਯੇ
ਕਰਨੇਵਾਲੇ) ਮਿਥ੍ਯਾਤ੍ਵਾਦਿ ਭਾਵੋਂਕਾ (ਉਸਕੋ) ਅਭਾਵ ਹੋਨੇਸੇ, ਨਿਃਸ਼ਂਕ ਹੈ ਇਸਲਿਯੇ ਉਸੇ ਸ਼ਂਕਾਕ੍ਰੁਤ ਬਨ੍ਧ
ਨਹੀਂ, ਕਿਨ੍ਤੁ ਨਿਰ੍ਜਰਾ ਹੀ ਹੈ
Page 358 of 642
PDF/HTML Page 391 of 675
single page version
[ਨਿਸ਼੍ਕਾਂਕ੍ਸ਼ਃ ਸਮ੍ਯਗ੍ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿਃ ] ਨਿਸ਼੍ਕਾਂਕ੍ਸ਼ ਸਮ੍ਯਗ੍ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ [ਜ੍ਞਾਤਵ੍ਯਃ ] ਜਾਨਨਾ ਚਾਹਿਯੇ
(ਨਿਰ੍ਵਾਂਛਕ) ਹੈ, ਇਸਲਿਯੇ ਉਸੇ ਕਾਂਕ੍ਸ਼ਾਕ੍ਰੁਤ ਬਨ੍ਧ ਨਹੀਂ, ਕਿਨ੍ਤੁ ਨਿਰ੍ਜਰਾ ਹੀ ਹੈ
ਵਸ੍ਤੁਧਰ੍ਮੋਂਕੀ ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਪੁਦ੍ਗਲਸ੍ਵਭਾਵੋਂਕੀ ਉਸੇ ਵਾਁਛਾ ਨਹੀਂ ਹੈ
ਨਹੀਂ ਹੈ
ਕਰ੍ਮੋਦਯ ਸਮਝਕਰ ਉਸਕਾ ਜ੍ਞਾਤਾ ਹੀ ਰਹਤਾ ਹੈ; ਇਸਲਿਯੇ ਉਸੇ ਵਾਁਛਾਕ੍ਰੁਤ ਬਨ੍ਧ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ
[ਖਲੁ ] ਨਿਸ਼੍ਚਯਸੇ [ਨਿਰ੍ਵਿਚਿਕਿਤ੍ਸਃ ] ਨਿਰ੍ਵਿਚਿਕਿਤ੍ਸ (
Page 359 of 642
PDF/HTML Page 392 of 675
single page version
ਬਨ੍ਧ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਤਿ ਰਸ ਦੇਕਰ ਖਿਰ ਜਾਤੀ ਹੈ, ਇਸਲਿਯੇ ਨਿਰ੍ਜਰਾ ਹੀ ਹੋਤੀ ਹੈ
Page 360 of 642
PDF/HTML Page 393 of 675
single page version
ਹੋਤਾ, ਇਸਲਿਏ ਉਸੇ ਮੂਢਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿਕ੍ਰੁਤ ਬਨ੍ਧ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਤਿ ਰਸ ਦੇਕਰ ਖਿਰ ਜਾਤੀ ਹੈ, ਇਸਲਿਏ
ਨਿਰ੍ਜਰਾ ਹੀ ਹੋਤੀ ਹੈ
ਰਾਗਾਦਿ ਪਰਭਾਵੋਂਮੇਂ ਯੁਕ੍ਤ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ) [ਸਃ ] ਉਸਕੋ [ਉਪਗੂਹਨਕਾਰੀ ] ਉਪਗੂਹਨ ਕਰਨੇਵਾਲਾ
[ਸਮ੍ਯਗ੍ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿਃ ] ਸਮ੍ਯਗ੍ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ [ਜ੍ਞਾਤਵ੍ਯਃ ] ਜਾਨਨਾ ਚਾਹਿਯੇ
ਜੀਵਕੀ ਸ਼ਕ੍ਤਿਕੀ ਦੁਰ੍ਬਲਤਾਸੇ (ਮਨ੍ਦਤਾਸੇ) ਹੋਨੇਵਾਲੇ ਬਨ੍ਧ ਨਹੀਂ, ਕਿਨ੍ਤੁ ਨਿਰ੍ਜਰਾ ਹੀ ਹੈ
ਔਰ ਜਹਾਁ ਉਪਯੋਗ ਸਿਦ੍ਧਭਕ੍ਤਿਮੇਂ ਲਗਾਯਾ ਵਹਾਁ ਅਨ੍ਯ ਧਰ੍ਮੋਂ ਪਰ ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ ਹੀ ਨਹੀਂ ਰਹੀ, ਇਸਲਿਯੇ ਵਹ ਸਮਸ੍ਤ
ਅਨ੍ਯ ਧਰ੍ਮੋਂਕਾ ਗੋਪਨੇਵਾਲਾ ਔਰ ਆਤ੍ਮਸ਼ਕ੍ਤਿਕਾ ਬਢਾਨੇਵਾਲਾ ਹੈ
Page 361 of 642
PDF/HTML Page 394 of 675
single page version
ਮਹਾਨ੍ ਉਦ੍ਯਮ ਵਰ੍ਤਤਾ ਹੈ
ਵਹ [ਸ੍ਥਿਤਿਕਰਣਯੁਕ੍ਤ : ] ਸ੍ਥਿਤਿਕ ਰਣਯੁਕ੍ਤ [ਸਮ੍ਯਗ੍ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿਃ ] ਸਮ੍ਯਗ੍ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ [ਜ੍ਞਾਤਵ੍ਯਃ ] ਜਾਨਨਾ ਚਾਹਿਯੇ
ਦੇਤਾ ਹੈ ਇਸਲਿਏ, ਸ੍ਥਿਤਿਕਾਰੀ (ਸ੍ਥਿਤਿ ਕਰਨੇਵਾਲਾ) ਹੈ, ਅਤਃ ਉਸੇ ਮਾਰ੍ਗਸੇ ਚ੍ਯੁਤ ਹੋਨੇਕੇ ਕਾਰਣ
ਹੋਨੇਵਾਲਾ ਬਨ੍ਧ ਨਹੀਂ, ਕਿਨ੍ਤੁ ਨਿਰ੍ਜਰਾ ਹੀ ਹੈ
ਹੋਤੀ ਹੈ
Page 362 of 642
PDF/HTML Page 395 of 675
single page version
ਨਿਰ੍ਜ̄ਰੈਵ
ਚਿਨ੍ਮੂਰ੍ਤਿ ਵਹ ਵਾਤ੍ਸਲ੍ਯਯੁਤ, ਸਮ੍ਯਕ੍ਤਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟੀ ਜਾਨਨਾ
ਜਾਨਨਾ ਚਾਹਿਯੇ
Page 363 of 642
PDF/HTML Page 396 of 675
single page version
ਪ੍ਰਭਾਵਨਾ ਕ ਰਨੇਵਾਲਾ [ਸਮ੍ਯਗ੍ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿਃ ] ਸਮ੍ਯਗ੍ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ [ਜ੍ਞਾਤਵ੍ਯਃ ] ਜਾਨਨਾ ਚਾਹਿਯੇ
ਬਨ੍ਧ ਨਹੀਂ, ਕਿਨ੍ਤੁ ਨਿਰ੍ਜਰਾ ਹੀ ਹੈ
ਆਤ੍ਮਾਕੋ ਵਿਰਾਜਮਾਨ ਕਰਕੇ ਮਨਰੂਪ (ਜ੍ਞਾਨਰੂਪ) ਮਾਰ੍ਗਮੇਂ ਭ੍ਰਮਣ ਕਰਤਾ ਹੈ ਵਹ ਜ੍ਞਾਨਕੀ ਪ੍ਰਭਾਵਨਾਯੁਕ੍ਤ
ਸਮ੍ਯਗ੍ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ ਹੈ, ਵਹ ਨਿਸ਼੍ਚਯਪ੍ਰਭਾਵਨਾ ਕਰਨੇਵਾਲਾ ਹੈ
Page 364 of 642
PDF/HTML Page 397 of 675
single page version
ਪ੍ਰਾਗ੍ਬਦ੍ਧਂ ਤੁ ਕ੍ਸ਼ਯਮੁਪਨਯਨ੍ ਨਿਰ੍ਜਰੋਜ੍ਜ੍ਰੁਮ੍ਭਣੇਨ
ਉਸਕੇ ਨਿਃਸ਼ਂਕਿਤਗੁਣ ਹੋਤਾ ਹੈ
ਭੀ ਖਿਰ ਜਾਤਾ ਹੈ; ਉਸਕੇ ਉਸ ਕਰ੍ਮਕੇ ਸ੍ਵਾਮਿਤ੍ਵਕਾ ਅਭਾਵ ਹੋਨੇਸੇ ਵਹ ਆਗਾਮੀ ਬਨ੍ਧਰੂਪ ਨਹੀਂ,
ਕਿਨ੍ਤੁ ਨਿਰ੍ਜਰਾਰੂਪ ਹੀ ਹੈ
ਨਿਸ਼੍ਚਯਾਨੁਸਾਰ ਨਿਯਤ ਸਮਯ ਪਰ ਉਸਕੇ ਮਾਲਿਕਕੋ ਦੇ ਦੇਤਾ ਹੈ; ਨਿਯਤ ਸਮਯਕੇ ਆਨੇ ਤਕ ਵਹ ਦ੍ਰਵ੍ਯ
ਉਸਕੇ ਘਰਮੇਂ ਪੜਾ ਰਹੇ ਤੋ ਭੀ ਉਸਕੇ ਪ੍ਰਤਿ ਮਮਤ੍ਵ ਨ ਹੋਨੇਸੇ ਉਸ ਪੁਰੁਸ਼ਕੋ ਉਸ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ ਬਨ੍ਧਨ ਨਹੀਂ
ਹੈ, ਵਹ ਉਸਕੇ ਸ੍ਵਾਮੀਕੋ ਦੇ ਦੇਨੇਕੇ ਬਰਾਬਰ ਹੀ ਹੈ; ਇਸੀਪ੍ਰਕਾਰ
ਸਮਾਨ ਹੀ ਹੈ ਐਸਾ ਜਾਨਨਾ ਚਾਹਿਏ
Page 365 of 642
PDF/HTML Page 398 of 675
single page version
ਅਂਗੋਂਸੇ ਯੁਕ੍ਤ ਹੋਨੇਕੇ ਕਾਰਣ ਨਿਰ੍ਜਰਾ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਨੇਸੇ ਪੂਰ੍ਵਬਦ੍ਧ ਕਰ੍ਮੋਂਕਾ ਨਾਸ਼ ਕਰਤਾ ਹੁਆ [ਸਮ੍ਯਗ੍ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿਃ ]
ਸਮ੍ਯਗ੍ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ ਜੀਵ [ਸ੍ਵਯਮ੍ ] ਸ੍ਵਯਂ [ਅਤਿਰਸਾਤ੍ ] ਅਤਿ ਰਸਸੇ (ਨਿਜਰਸਮੇਂ ਮਸ੍ਤ ਹੁਆ) [ਆਦਿ-ਮਧ੍ਯ-
ਅਨ੍ਤਮੁਕ੍ਤਂ ਜ੍ਞਾਨਂ ਭੂਤ੍ਵਾ ] ਆਦਿ-ਮਧ੍ਯ-ਅਂਤ ਰਹਿਤ (ਸਰ੍ਵਵ੍ਯਾਪਕ , ਏਕਪ੍ਰਵਾਹਰੂਪ ਧਾਰਾਵਾਹੀ) ਜ੍ਞਾਨਰੂਪ
ਹੋਕਰ [ਗਗਨ-ਆਭੋਗ-ਰਂਗਂ ਵਿਗਾਹ੍ਯ ] ਆਕਾਸ਼ਕੇ ਵਿਸ੍ਤਾਰਰੂਪ ਰਂਗਭੂਮਿਮੇਂ ਅਵਗਾਹਨ ਕਰਕੇ (ਜ੍ਞਾਨਕੇ
ਦ੍ਵਾਰਾ ਸਮਸ੍ਤ ਗਗਨਮਂਡਲਮੇਂ ਵ੍ਯਾਪ੍ਤ ਹੋਕਰ) [ਨਟਤਿ ] ਨ੍ਰੁਤ੍ਯ ਕਰਤਾ ਹੈ
ਪੀਕਰ ਮਗ੍ਨ ਹੁਆ ਨ੍ਰੁਤ੍ਯਭੂਮਿਮੇਂ ਨਾਚਤਾ ਹੈ
Page 366 of 642
PDF/HTML Page 399 of 675
single page version
ਮਿਥ੍ਯਾਤ੍ਵ-ਅਨਨ੍ਤਾਨੁਬਨ੍ਧੀਕਾ ਉਦਯ ਹੋਨੇ ਪਰ ਭੀ ਬਨ੍ਧ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ ?
ਅਤਿਰਿਕ੍ਤ ਸ਼ੇਸ਼ ਘਾਤਿਕਰ੍ਮੋਂਕੀ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਤਿਯੋਂਕਾ ਅਲ੍ਪ ਸ੍ਥਿਤਿ-ਅਨੁਭਾਗਵਾਲਾ ਬਨ੍ਧ ਤਥਾ ਸ਼ੇਸ਼
ਅਘਾਤਿਕਰ੍ਮੋਂਕੀ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਤਿਯੋਂਕਾ ਬਨ੍ਧ ਹੋਤਾ ਹੈ, ਤਥਾਪਿ ਜੈਸਾ ਮਿਥ੍ਯਾਤ੍ਵ-ਅਨਨ੍ਤਾਨੁਬਨ੍ਧੀ ਸਹਿਤ ਹੋਤਾ
ਹੈ ਵੈਸਾ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ
ਗਣਨਾ ਕੌਨ ਕਰਤਾ ਹੈ ? ਵ੍ਰੁਕ੍ਸ਼ਕੀ ਜੜ ਕਟ ਜਾਨੇ ਪਰ ਫਿ ਰ ਹਰੇ ਪਤ੍ਤੇ ਰਹਨੇਕੀ ਅਵਧਿ ਕਿਤਨੀ
ਹੋਤੀ ਹੈ ? ਇਸਲਿਯੇ ਇਸ ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮੇਂ ਸਾਮਾਨ੍ਯਤਯਾ ਜ੍ਞਾਨੀ-ਅਜ੍ਞਾਨੀ ਹੋਨੇਕੇ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਮੇਂ ਹੀ ਪ੍ਰਧਾਨ
ਕਥਨ ਹੈ
ਗਯਾ, ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਵਾਨ ਹੋ ਗਯਾ
Page 367 of 642
PDF/HTML Page 400 of 675
single page version
ਕਰ੍ਮ ਨਵੀਨ ਬਨ੍ਧੇ ਨ ਤਬੈ ਅਰ ਪੂਰਵ ਬਨ੍ਧ ਝੜੇ ਬਿਨ ਭਾਯੇ;
ਪੂਰਣ ਅਙ੍ਗ ਸੁਦਰ੍ਸ਼ਨਰੂਪ ਧਰੈ ਨਿਤ ਜ੍ਞਾਨ ਬਢੇ ਨਿਜ ਪਾਯੇ,
ਯੋਂ ਸ਼ਿਵਮਾਰਗ ਸਾਧਿ ਨਿਰਨ੍ਤਰ, ਆਨਨ੍ਦਰੂਪ ਨਿਜਾਤਮ ਥਾਯੇ