Samaysar-Hindi (Tamil transliteration). Kalash: 199-204 ; Gatha: 321-344.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 26 of 34

 

Page 468 of 642
PDF/HTML Page 501 of 675
single page version

த்ரஷ்டிஃ யதைவ ஜ்ஞாநமகாரகஂ ததாவேதகஂ சைவ .
ஜாநாதி ச பந்தமோக்ஷஂ கர்மோதயஂ நிர்ஜராஂ சைவ ..௩௨௦..
யதாத்ர லோகே த்ரஷ்டிர்தஶ்யாதத்யந்தவிபக்த த்வேந தத்கரணவேதநயோரஸமர்தத்வாத் த்ரஶ்யஂ ந கரோதி ந
வேதயதே ச, அந்யதாக்நிதர்ஶநாத்ஸந்துக்ஷணவத் ஸ்வயஂ ஜ்வலநகரணஸ்ய, லோஹபிண்டவத்ஸ்வயமௌஷ்ண்யாநுபவநஸ்ய
ச துர்நிவாரத்வாத், கிந்து கேவலஂ தர்ஶநமாத்ரஸ்வபாவத்வாத் தத்ஸர்வஂ கேவலமேவ பஶ்யதி; ததா ஜ்ஞாநமபி ஸ்வயஂ
த்ரஷ்ட்ருத்வாத் கர்மணோத்யந்தவிபக்த த்வேந நிஶ்சயதஸ்தத்கரணவேதநயோரஸமர்தத்வாத்கர்ம ந கரோதி ந வேதயதே ச,
கிந்து கேவலஂ ஜ்ஞாநமாத்ரஸ்வபாவத்வாத்கர்மபந்தஂ மோக்ஷஂ வா கர்மோதயஂ நிர்ஜராஂ வா கேவலமேவ ஜாநாதி .
௧ஸஂதுக்ஷண = ஸஂதூகண; அக்நி ஜலாநேவாலா பதார்த; அக்நிகோ சேதாநேவாலீ வஸ்து .
காதார்த : — [யதா ஏவ த்ருஷ்டிஃ ] ஜைஸே நேத்ர (த்ருஶ்ய பதார்தோஂகோ க ரதா-போகதா நஹீஂ ஹை, கிந்து
தேகதா ஹீ ஹை), [ததா ] உஸீப்ரகார [ஜ்ஞாநம் ] ஜ்ஞாந [அகாரகஂ ] அகாரக [அவேதகஂ ச ஏவ ] ததா
அவேதக ஹை, [ச ] ஔர [பந்தமோக்ஷஂ ] பந்த, மோக்ஷ, [கர்மோதயஂ ] க ர்மோதய [நிர்ஜராஂ ச ஏவ ] ததா
நிர்ஜராகோ [ஜாநாதி ] ஜாநதா ஹீ ஹை .
டீகா : — ஜைஸே இஸ ஜகதமேஂ நேத்ர த்ருஶ்ய பதார்தஸே அத்யந்த பிந்நதாகே காரண உஸே கரநே-வேதநே
( – போகநே)மேஂ அஸமர்த ஹோநேஸே, த்ருஶ்ய பதார்தகோ ந தோ கரதா ஹை ஔர ந வேததா ( – போகதா) ஹை — யதி
ஐஸா ந ஹோ தோ அக்நிகோ தேகநே பர, ௧ஸஂதுக்ஷணகீ பா஁தி, அபநேகோ ( – நேத்ரகோ) அக்நிகா கர்த்ருத்வ
(ஜலாநா), ஔர லோஹேகே கோலேகீ பா஁தி அபநேகோ (நேத்ரகோ) அக்நிகா அநுபவ துர்நிவார ஹோநா சாஹிஏ,
(அர்தாத் யதி நேத்ர த்ருஶ்ய பதார்தகோ கரதா ஔர போகதா ஹோ தோ நேத்ரகே த்வாரா அக்நி ஜலநீ சாஹிஏ ஔர
நேத்ரகோ அக்நிகீ உஷ்ணதாகா அநுபவ ஹோநா சாஹிஏ; கிந்து ஐஸா நஹீஂ ஹோதா, இஸலியே நேத்ர த்ருஶ்ய பதார்தகா
கர்தா-போக்தா நஹீஂ ஹை) — கிந்து கேவல தர்ஶநமாத்ரஸ்வபாவவாலா ஹோநேஸே வஹ (நேத்ர) ஸபகோ மாத்ர தேகதா
ஹீ ஹை; இஸீப்ரகார ஜ்ஞாந பீ, ஸ்வயஂ (நேத்ரகீ பா஁தி) தேகநேவாலா ஹோநேஸே, கர்மஸே அத்யந்த பிந்நதாகே
காரண நிஶ்சயஸே உஸகே கரநே-வேதநே-(போகநே) மேஂ அஸமர்த ஹோநேஸே, கர்மகோ ந தோ கரதா ஹை ஔர ந
வேததா (போகதா) ஹை, கிந்து கேவல ஜ்ஞாநமாத்ரஸ்வபாவவாலா ( – ஜாநநேகா ஸ்வபாவவாலா) ஹோநேஸே கர்மகே
பந்தகோ ததா மோக்ஷகோ, ஔர கர்மகே உதயகோ ததா நிர்ஜராகோ மாத்ர ஜாநதா ஹீ ஹை .
பாவார்த : — ஜ்ஞாநகா ஸ்வபாவ நேத்ரகீ பா஁தி தூரஸே ஜாநநா ஹை; இஸலியே ஜ்ஞாநகே கர்த்ருத்வ-
போக்த்ருத்வ நஹீஂ ஹை . கர்த்ருத்வ-போக்த்ருத்வ மாநநா அஜ்ஞாந ஹை . யஹா஁ கோஈ பூசதா ஹை கி — ‘‘ஐஸா தோ
கேவலஜ்ஞாந ஹை . ஔர ஶேஷ தோ ஜப தக மோஹகர்மகா உதய ஹை தப தக ஸுகதுஃகராகாதிரூப பரிணமந
ஹோதா ஹீ ஹை, ததா ஜப தக தர்ஶநாவரண, ஜ்ஞாநாவரண ததா வீர்யாந்தராயகா உதய ஹை தப தக அதர்ஶந,

Page 469 of 642
PDF/HTML Page 502 of 675
single page version

(அநுஷ்டுப்)
யே து கர்தாரமாத்மாநஂ பஶ்யந்தி தமஸா ததாஃ .
ஸாமாந்யஜநவத்தேஷாஂ ந மோக்ஷோபி முமுக்ஷதாம் ..௧௯௯..
அஜ்ஞாந ததா அஸமர்ததா ஹோதீ ஹீ ஹை; தப பி ர கேவலஜ்ஞாந ஹோநேஸே பூர்வ ஜ்ஞாதாத்ருஷ்டாபந கைஸே கஹா ஜா
ஸகதா ஹை ?’’ உஸகா ஸமாதாந : — பஹலேஸே ஹீ யஹ கஹா ஜா ரஹா ஹை கி ஜோ ஸ்வதந்த்ரதயா கரதா-
போகதா ஹை, வஹ பரமார்தஸே கர்தா-போக்தா கஹலாதா ஹை . இஸலியே ஜஹா஁ மித்யாத்ருஷ்டிரூப அஜ்ஞாநகா
அபாவ ஹுஆ வஹா஁ பரத்ரவ்யகே ஸ்வாமித்வகா அபாவ ஹோ ஜாதா ஹை ஔர தப ஜீவ ஜ்ஞாநீ ஹோதா ஹுஆ
ஸ்வதந்த்ரதயா தோ கிஸீகா கர்தா-போக்தா நஹீஂ ஹோதா, ததா அபநீ நிர்பலதாஸே கர்மகே உதயகீ
பலவத்தாஸே ஜோ கார்ய ஹோதா ஹை உஸகா பரமார்தத்ருஷ்டிஸே வஹ கர்தா-போக்தா நஹீஂ கஹா ஜாதா . ஔர உஸ
கார்யகே நிமித்தஸே குச நவீந கர்மரஜ லகதீ பீ ஹை தோ பீ உஸே யஹா஁ பந்தமேஂ நஹீஂ கிநா ஜாதா .
மித்யாத்வ ஹை வஹீ ஸஂஸார ஹை . மித்யாத்வகே ஜாநேகே பாத ஸஂஸாரகா அபாவ ஹீ ஹோதா ஹை . ஸமுத்ரமேஂ ஏக
பு஁தகீ கிநதீ ஹீ க்யா ஹை ?
ஔர இதநா விஶேஷ ஜாநநா சாஹிஏ கி — கேவலஜ்ஞாநீ தோ ஸாக்ஷாத் ஶுத்தாத்மஸ்வரூப ஹீ ஹைஂ ஔர
ஶ்ருதஜ்ஞாநீ பீ ஶுத்தநயகே அவலம்பநஸே ஆத்மாகோ ஐஸா ஹீ அநுபவ கரதே ஹைஂ; ப்ரத்யக்ஷ ஔர பரோக்ஷகா
ஹீ பேத ஹை . இஸலியே ஶ்ருதஜ்ஞாநீகோ ஜ்ஞாந-ஶ்ரத்தாநகீ அபேக்ஷாஸே ஜ்ஞாதா-த்ரஷ்டாபந ஹீ ஹை ஔர சாரித்ரகீ
அபேக்ஷாஸே ப்ரதிபக்ஷீ கர்மகா ஜிதநா உதய ஹை உதநா காத ஹை ஔர உஸே நஷ்ட கரநேகா உத்யம பீ ஹை . ஜப
உஸ கர்மகா அபாவ ஹோ ஜாயேகா தப ஸாக்ஷாத் யதாக்யாத் சாரித்ர ப்ரகட ஹோகா ஔர தப கேவலஜ்ஞாந ப்ரகட
ஹோகா . யஹா஁ ஸம்யக்த்ருஷ்டிகோ ஜோ ஜ்ஞாநீ கஹா ஜாதா ஹை ஸோ வஹ மித்யாத்வகே அபாவகீ அபேக்ஷாஸே கஹா
ஜாதா ஹை . யதி ஜ்ஞாநஸாமாந்யகீ அபேக்ஷா லேஂ தோ ஸபீ ஜீவ ஜ்ஞாநீ ஹைஂ ஔர விஶேஷகீ அபேக்ஷா லேஂ தோ ஜப
தக கிஂசித்மாத்ர பீ அஜ்ஞாந ஹை தப தக ஜ்ஞாநீ நஹீஂ கஹா ஜா ஸகதா — ஜைஸே ஸித்தாஂத க்ரந்தோஂமேஂ பாவோஂகா
வர்ணந கரதே ஹுஏ, ஜப தக கேவலஜ்ஞாந உத்பந்ந ந ஹோ தப தக அர்தாத் பாரஹவேஂ குணஸ்தாந தக
அஜ்ஞாநபாவ கஹா ஹை . இஸலியே யஹா஁ ஜோ ஜ்ஞாநீ-அஜ்ஞாநீபந கஹா ஹை வஹ ஸம்யக்த்வ மித்யாத்வகீ
அபேக்ஷாஸே ஹீ ஜாநநா சாஹிஏ ..௩௨௦..
அப, ஜோ — ஜைந ஸாது பீ — ஸர்வதா ஏகாந்தகே ஆஶயஸே ஆத்மாகோ கர்தா ஹீ மாநதே ஹைஂ உநகா
நிஷேத கரதே ஹுஏ, ஆகாமீ காதாகா ஸூசக ஶ்லோக கஹதே ஹைஂ : —
ஶ்லோகார்த : — [யே து தமஸா ததாஃ ஆத்மாநஂ கர்தாரம் பஶ்யந்தி ] ஜோ அஜ்ஞாந-அஂதகாரஸே
ஆச்சாதித ஹோதே ஹுஏ ஆத்மாகோ கர்தா மாநதே ஹைஂ, [முமுக்ஷதாம் அபி ] வே பலே ஹீ மோக்ஷகே இச்சுக ஹோஂ
ததாபி [ஸாமாந்யஜநவத் ] ஸாமாந்ய (லௌகி க ) ஜநோஂகீ பா஁தி [தேஷாஂ மோக்ஷஃ ந ] உநகீ பீ முக்தி
நஹீஂ ஹோதீ . ௧௯௯ .

Page 470 of 642
PDF/HTML Page 503 of 675
single page version

லோயஸ்ஸ குணதி விண்ஹூ ஸுரணாரயதிரியமாணுஸே ஸத்தே .
ஸமணாணஂ பி ய அப்பா ஜதி குவ்வதி சவ்விஹே காஏ ..௩௨௧..
லோயஸமணாணமேயஂ ஸித்தஂதஂ ஜஇ ண தீஸதி விஸேஸோ .
லோயஸ்ஸ குணஇ விண்ஹூ ஸமணாண வி அப்பஓ குணதி ..௩௨௨..
ஏவஂ ண கோ வி மோக்கோ தீஸதி லோயஸமணாண தோண்ஹஂ பி .
ணிச்சஂ குவ்வஂதாணஂ ஸதேவமணுயாஸுரே லோஏ ..௩௨௩..
லோகஸ்ய கரோதி விஷ்ணுஃ ஸுரநாரகதிர்யங்மாநுஷாந் ஸத்த்வாந் .
ஶ்ரமணாநாமபி சாத்மா யதி கரோதி ஷடிவதாந் காயாந் ..௩௨௧..
லோகஶ்ரமணாநாமேகஃ ஸித்தாந்தோ யதி ந த்ரஶ்யதே விஶேஷஃ .
லோகஸ்ய கரோதி விஷ்ணுஃ ஶ்ரமணாநாமப்யாத்மா கரோதி ..௩௨௨..
ஏவஂ ந கோபி மோக்ஷோ த்ரஶ்யதே லோகஶ்ரமணாநாஂ த்வயேஷாமபி .
நித்யஂ குர்வதாஂ ஸதேவமநுஜாஸுராந் லோகாந் ..௩௨௩..
அப இஸீ அர்தகோ காதா த்வாரா கஹதே ஹைஂ : —
ஜ்யோஂ லோக மாநே ‘தேவ, நாரக ஆதி ஜீவ விஷ்ணு கரே’ .
த்யோஂ ஶ்ரமண பீ மாநே கபீ, ‘ஷட்காயகோ ஆத்மா கரே’ ..௩௨௧..
தோ லோக-முநி ஸித்தாஂத ஏக ஹி, பேத இஸமேஂ நஹிஂ திகே .
விஷ்ணு கரே ஜ்யோஂ லோகமதமேஂ, ஶ்ரமணமத ஆத்மா கரே ..௩௨௨..
இஸபா஁தி லோக-முநீ உபயகா மோக்ஷ கோஈ நஹிஂ திகே .
— ஜோ தேவ, மாநவ, அஸுரகே த்ரயலோககோ நித்ய ஹி கரே ..௩௨௩..
காதார்த : — [லோகஸ்ய ] லோக கே (லௌகி க ஜநோஂகே) மதமேஂ [ஸுரநாரகதிர்யங்மாநுஷாந்
ஸத்த்வாந் ] தேவ, நாரகீ , திர்யஂச, மநுஷ்ய — ப்ராணியோஂகோ [விஷ்ணுஃ ] விஷ்ணு [கரோதி ] க ரதா ஹை; [ச ]
ஔர [யதி ] யதி [ஶ்ரமணாநாம் அபி ] ஶ்ரமணோஂ-(முநியோஂ)கே மந்தவ்யமேஂ பீ [ஷடிவதாந் காயாந் ] சஹ
காயகே ஜீவோஂகோ [ஆத்மா ] ஆத்மா [கரோதி ] க ரதா ஹோ, [யதி லோகஶ்ரமணாநாம் ] தோ லோக ஔர
ஶ்ரமணோஂகா [ஏகஃ ஸித்தாந்தஃ ] ஏக ஸித்தாஂத ஹோ கயா, [விஶேஷஃ ந த்ருஶ்யதே ] உநமேஂ கோஈ அந்தர திகாஈ
நஹீஂ தேதா; (க்யோஂகி) [லோகஸ்ய ] லோக கே மதமேஂ [விஷ்ணுஃ ] விஷ்ணு [கரோதி ] க ரதா ஹை ஔர

Page 471 of 642
PDF/HTML Page 504 of 675
single page version

யே த்வாத்மாநஂ கர்தாரமேவ பஶ்யந்தி தே லோகோத்தரிகா அபி ந லௌகிகதாமதிவர்தந்தே; லௌகிகாநாஂ
பரமாத்மா விஷ்ணுஃ ஸுரநாரகாதிகார்யாணி கரோதி, தேஷாஂ து ஸ்வாத்மா தாநி கரோதீத்யபஸித்தாந்தஸ்ய
ஸமத்வாத் . ததஸ்தேஷாமாத்மநோ நித்யகர்த்ருத்வாப்யுபகமாத் லௌகிகாநாமிவ லோகோத்தரிகாணாமபி நாஸ்தி
மோக்ஷஃ .
(அநுஷ்டுப்)
நாஸ்தி ஸர்வோபி ஸம்பந்தஃ பரத்ரவ்யாத்மதத்த்வயோஃ .
கர்த்ருகர்மத்வஸம்பந்தாபாவே தத்கர்த்ருதா குதஃ ..௨௦௦..
௧அபஸித்தாந்த = மித்யா அர்தாத் பூலபரா ஸித்தாந்த .
[ஶ்ரமணாநாம் அபி ] ஶ்ரமணோஂகே மதமேஂ பீ [ஆத்மா ] ஆத்மா [கரோதி ] க ரதா ஹை (இஸலியே கர்த்ருத்வகீ
மாந்யதாமேஂ தோநோஂ ஸமாந ஹுஏ) . [ஏவஂ ] இஸப்ரகார, [ஸதேவமநுஜாஸுராந் லோகாந் ] தேவ, மநுஷ்ய ஔர
அஸுர லோக கோ [நித்யஂ குர்வதாஂ ] ஸதா க ரதே ஹுஏ (அர்தாத் தீநோஂ லோக கே க ர்தாபாவஸே நிரந்தர
ப்ரவர்தமாந) ஐஸே [லோகஶ்ரமணாநாஂ த்வயேஷாம் அபி ] உந லோக ஔர ஶ்ரமண — தோநோஂகா [கோபி மோக்ஷஃ ]
கோஈ மோக்ஷ [ந த்ருஶ்யதே ] திகாஈ நஹீஂ தேதா .
டீகா : — ஜோ ஆத்மாகோ கர்தா ஹீ தேகதே — மாநதே ஹைஂ, வே லோகோத்தர ஹோஂ தோ பீ லௌகிகதாகோ
அதிக்ரமண நஹீஂ கரதே; க்யோஂகி, லௌகிக ஜநோஂகே மதமேஂ பரமாத்மா விஷ்ணு தேவநாரகாதி கார்ய கரதா ஹை,
ஔர உந ( — லோகோத்தர பீ முநியோஂ)கே மதமேஂ அபநா ஆத்மா உந கார்யகோ கரதா ஹை — இஸப்ரகார
(தோநோமேஂ) ௧அபஸித்தாந்தகீ ஸமாநதா ஹை . இஸலியே ஆத்மாகே நித்ய கர்த்ருத்வகீ உநகீ மாந்யதாகே
காரண, லௌகிக ஜநோஂகீ பா஁தி, லோகோத்தர புருஷோஂ (முநியோஂ) கா பீ மோக்ஷ நஹீஂ ஹோதா .
பாவார்த : — ஜோ ஆத்மாகோ கர்தா மாநதே ஹைஂ, வே பலே ஹீ முநி ஹோ கயே ஹோஂ ததாபி வே லௌகிக
ஜந ஜைஸே ஹீ ஹைஂ; க்யோஂகி, லோக ஈஶ்வரகோ கர்தா மாநதா ஹை ஔர உந முநியோஂநே ஆத்மாகோ கர்தா மாநா
ஹை — இஸப்ரகார தோநோஂகீ மாந்யதா ஸமாந ஹுஈ . இஸலியே ஜைஸே லௌகிக ஜநோஂகோ மோக்ஷ நஹீஂ ஹோதீ,
உஸீப்ரகார உந முநியோஂகீ பீ முக்தி நஹீஂ ஹை . ஜோ கர்தா ஹோகா வஹ கார்யகே பலகோ பீ அவஶ்ய போகேகா,
ஔர ஜோ பலகோ போகேகா உஸகீ முக்தி கைஸீ ?..௩௨௧ ஸே ௩௨௩..
அப ஆகேகே ஶ்லோகமேஂ யஹ கஹதே ஹைஂ கி — ‘பரத்ரவ்ய ஔர ஆத்மாகா கோஈ பீ ஸம்பந்த நஹீஂ
ஹை, இஸலியே உநமேஂ கர்தா-கர்மஸம்பந்த பீ நஹீஂ ஹை; : —
ஶ்லோகார்த : — [பரத்ரவ்ய-ஆத்மதத்த்வயோஃ ஸர்வஃ அபி ஸம்பந்தஃ நாஸ்தி ] பரத்ரவ்ய ஔர ஆத்ம-
தத்த்வகா ஸம்பூர்ண ஹீ (கோஈ பீ) ஸம்பந்த நஹீஂ ஹை; [கர்த்ரு-கர்மத்வ-ஸம்பந்த-அபாவே ] இஸப்ரகார க ர்த்ரு-
க ர்மத்வகே ஸம்பந்தகா அபாவ ஹோநேஸே, [தத்கர்த்ருதா குதஃ ] ஆத்மாகே பரத்ரவ்யகா க ர்த்ருத்வ க ஹா஁ஸே ஹோ
ஸகதா ஹை ?
பாவார்த : — பரத்ரவ்ய ஔர ஆத்மாகா கோஈ பீ ஸம்பந்த நஹீஂ ஹை, தப பி ர உநமேஂ

Page 472 of 642
PDF/HTML Page 505 of 675
single page version

வவஹாரபாஸிதேண து பரதவ்வஂ மம பணஂதி அவிதிதத்தா .
ஜாணஂதி ணிச்சஏண து ண ய மஹ பரமாணுமித்தமவி கிஂசி ..௩௨௪..
ஜஹ கோ வி ணரோ ஜஂபதி அம்ஹஂ காமவிஸயணயரரட்டஂ .
ண ய ஹோஂதி தஸ்ஸ தாணி து பணதி ய மோஹேண ஸோ அப்பா ..௩௨௫..
ஏமேவ மிச்சதிட்டீ ணாணீ ணீஸஂஸயஂ ஹவதி ஏஸோ .
ஜோ பரதவ்வஂ மம இதி ஜாணஂதோ அப்பயஂ குணதி ..௩௨௬..
தம்ஹா ண மே த்தி ணச்சா தோண்ஹ வி ஏதாண கத்தவிவஸாயஂ .
பரதவ்வே ஜாணஂதோ ஜாணேஜ்ஜோ திட்டிரஹிதாணஂ ..௩௨௭..
வ்யவஹாரபாஷிதேந து பரத்ரவ்யஂ மம பணந்த்யவிதிதார்தாஃ .
ஜாநந்தி நிஶ்சயேந து ந ச மம பரமாணுமாத்ரமபி கிஞ்சித் ..௩௨௪..
கர்தாகர்மஸம்பந்த கைஸே ஹோ ஸகதா ஹை ? இஸப்ரகார ஜஹா஁ கர்தாகர்மஸம்பந்த நஹீஂ ஹை, வஹா஁ ஆத்மாகே
பரத்ரவ்யகா கர்த்ருத்வ கைஸே ஹோ ஸகதா ஹை ? ௨௦௦.
அப, ‘‘ஜோ வ்யவஹாரநயகே கதநகோ க்ரஹண கரகே யஹ கஹதே ஹைஂ கி ‘பரத்ரவ்ய மேரா ஹை’, ஔர
இஸப்ரகார வ்யவஹாரகோ ஹீ நிஶ்சய மாநகர ஆத்மாகோ பரத்ரவ்யகா கர்தா மாநதே ஹைஂ, வே மித்யாத்ருஷ்டி ஹைஂ’’
இத்யாதி அர்தகீ ஸூசக காதாயேஂ த்ருஷ்டாந்த ஸஹித கஹதே ஹைஂ : —
வ்யவஹாரமூ஢ அதத்த்வவித் பரத்ரவ்யகோ ‘மேரா’ கஹே .
‘அணுமாத்ர பீ மேரா ந’ ஜ்ஞாநீ ஜாநதா நிஶ்சய ஹி ஸே ..௩௨௪..
ஜ்யோஂ புருஷ கோஈ கஹே ‘ஹமாரா க்ராம, புர அரு தேஶ ஹை’ .
பர வே நஹீஂ உஸகே, அரே ! ஜீவ மோஹஸே ‘மேரே’ கஹே ..௩௨௫..
இஸ ரீத ஹீ ஜோ ஜ்ஞாநி பீ ‘முஜ’ ஜாநதா பரத்ரவ்யகோ .
வஹ ஜரூர மித்யாத்வீ பநே, நிஜரூப கரதா அந்யகோ ..௩௨௬..
இஸஸே ‘ந மேரா’ ஜாந ஜீவ, பரத்ரவ்யமேஂ இந உபயகீ .
கர்த்ருத்வபுத்தீ ஜாநதா, ஜாநே ஸுத்ருஷ்டீரஹிதகீ ..௩௨௭..
காதார்த : — [அவிதிதார்தாஃ ] ஜிந்ஹோஂநே பதார்தகே ஸ்வரூபகோ நஹீஂ ஜாநா ஹை, ஐஸே புருஷ

Page 473 of 642
PDF/HTML Page 506 of 675
single page version

யதா கோபி நரோ ஜல்பதி அஸ்மாகஂ க்ராமவிஷயநகரராஷ்ட்ரம் .
ந ச பவந்தி தஸ்ய தாநி து பணதி ச மோஹேந ஸ ஆத்மா ..௩௨௫..
ஏவமேவ மித்யாத்ரஷ்டிர்ஜ்ஞாநீ நிஃஸஂஶயஂ பவத்யேஷஃ .
யஃ பரத்ரவ்யஂ மமேதி ஜாநந்நாத்மாநஂ கரோதி ..௩௨௬..
தஸ்மாந்ந மே இதி ஜ்ஞாத்வா த்வயேஷாமப்யேதேஷாஂ கர்த்ருவ்யவஸாயம் .
பரத்ரவ்யே ஜாநந் ஜாநீயாத் த்ரஷ்டிரஹிதாநாம் ..௩௨௭..
அஜ்ஞாநிந ஏவ வ்யவஹாரவிமூடாஃ பரத்ரவ்யஂ மமேதமிதி பஶ்யந்தி . ஜ்ஞாநிநஸ்து நிஶ்சயப்ரதிபுத்தாஃ
பரத்ரவ்யகணிகாமாத்ரமபி ந மமேதமிதி பஶ்யந்தி . ததோ யதாத்ர லோகே கஶ்சித் வ்யவஹாரவிமூடஃ
பரகீயக்ராமவாஸீ மமாயஂ க்ராம இதி பஶ்யந் மித்யாத்ரஷ்டிஃ, ததா யதி ஜ்ஞாந்யபி கதசிஂத்
60
[வ்யவஹாரபாஷிதேந து ] வ்யவஹாரகே வசநோஂகோ க்ரஹண கரகே [பரத்ரவ்யஂ மம ] ‘பரத்ரவ்ய மேரா ஹை’
[பணந்தி ] ஐஸா க ஹதே ஹைஂ, [து ] பரந்து ஜ்ஞாநீஜந [நிஶ்சயேந ஜாநந்தி ] நிஶ்சயஸே ஜாநதேே ஹைஂ கி
‘[கிஞ்சித் ] கோஈ [பரமாணுமாத்ரம் அபி ] பரமாணுமாத்ர பீ [ந ச மம ] மேரா நஹீஂ ஹை’ .
[யதா ] ஜைஸே [கஃ அபி நரஃ ] கோஈ மநுஷ்ய [அஸ்மாகஂ க்ராமவிஷயநகரராஷ்ட்ரம் ] ‘ஹமாரா க்ராம,
ஹமாரா தேஶ, ஹமாரா நகர, ஹமாரா ராஷ்ட்ர’ [ஜல்பதி ] இஸப்ரகார க ஹதா ஹை, [து ] கிந்து [தாநி ] வே [தஸ்ய ]
உஸகே [ந ச பவந்தி ] நஹீஂ ஹைஂ, [மோஹேந ச ] மோஹஸே [ஸஃ ஆத்மா ] வஹ ஆத்மா [பணதி ] ‘மேரே ஹைஂ’
இஸப்ரகார க ஹதா ஹை; [ஏவம் ஏவ ] இஸீப்ரகார [யஃ ஜ்ஞாநீ ] ஜோ ஜ்ஞாநீ பீ [பரத்ரவ்யஂ மம ] ‘பரத்ரவ்ய மேரா
ஹை’ [இதி ஜாநந் ] ஐஸா ஜாநதா ஹுஆ [ஆத்மாநஂ கரோதி ] பரத்ரவ்யகோ நிஜரூப க ரதா ஹை, [ஏஷஃ ] வஹ
[நிஃஸஂஶயஂ ] நிஃஸஂதேஹ அர்தாத் நிஶ்சயதஃ [மித்யாத்ருஷ்டிஃ ] மித்யாத்ருஷ்டி [பவதி ] ஹோதா ஹை .
[தஸ்மாத் ] இஸலியே தத்த்வஜ்ஞ [ந மே இதி ஜ்ஞாத்வா ] ‘பரத்ரவ்ய மேரா நஹீஂ ஹை’ யஹ ஜாநகர, [ஏதேஷாஂ
த்வயேஷாம் அபி ] இந தோநோஂகா ( – லோக கா ஔர ஶ்ரமணகா – ) [பரத்ரவ்யே ] பரத்ரவ்யமேஂ [கர்த்ருவ்யவஸாயஂ
ஜாநந் ] க ர்த்ருத்வகே வ்யவஸாயகோ ஜாநதே ஹுஏ, [ஜாநீயாத் ] யஹ ஜாநதே ஹைஂ கி [த்ருஷ்டிரஹிதாநாம் ] யஹ
வ்யவஸாய ஸம்யக்தர்ஶநஸே ரஹித புருஷோஂகா ஹை .
டீகா : — அஜ்ஞாநீஜந ஹீ வ்யவஹாரவிமூ஢ (வ்யவஹாரமேஂ ஹீ விமூ஢) ஹோநேஸே பரத்ரவ்யகோ ஐஸா
தேகதே — மாநதே ஹைஂ கி ‘யஹ மேரா ஹை’; ஔர ஜ்ஞாநீஜந தோ நிஶ்சயப்ரதிபுத்த (நிஶ்சயகே ஜ்ஞாதா) ஹோநேஸே
பரத்ரவ்யகீ கணிகாமாத்ரகோ பீ ‘யஹ மேரா ஹை’ ஐஸா நஹீஂ தேகதே – மாநதே . இஸலியே, ஜைஸே இஸ ஜகதமேஂ
கோஈ வ்யவஹாரவிமூ஢ ஐஸா தூஸரேகே கா஁வமேஂ ரஹநேவாலா மநுஷ்ய ‘யஹ க்ராம மேரா ஹை’ இஸப்ரகார தேகதா –
மாநதா ஹுஆ மித்யாத்ருஷ்டி ( – விபரீத த்ருஷ்டிவாலா) ஹை, உஸீப்ரகார யதி ஜ்ஞாநீ பீ கிஸீ ப்ரகாரஸே

Page 474 of 642
PDF/HTML Page 507 of 675
single page version

வ்யவஹாரவிமூடோ பூத்வா பரத்ரவ்யஂ மமேதமிதி பஶ்யேத் ததா ஸோபி நிஸ்ஸஂஶயஂ பரத்ரவ்யமாத்மாநஂ
குர்வாணோ மித்யாத்ரஷ்டிரேவ ஸ்யாத் . அதஸ்தத்த்வஂ ஜாநந் புருஷஃ ஸர்வமேவ பரத்ரவ்யஂ ந மமேதி ஜ்ஞாத்வா
லோகஶ்ரமணாநாஂ த்வயேஷாமபி யோயஂ பரத்ரவ்யே கர்த்ருவ்யவஸாயஃ ஸ தேஷாஂ ஸம்யக்தர்ஶநரஹிதத்வாதேவ பவதி
இதி ஸுநிஶ்சிதஂ ஜாநீயாத் .
(வஸந்ததிலகா)
ஏகஸ்ய வஸ்துந இஹாந்யதரேண ஸார்தஂ
ஸம்பந்த ஏவ ஸகலோபி யதோ நிஷித்தஃ .
தத்கர்த்ருகர்மகடநாஸ்தி ந வஸ்துபேதே
பஶ்யந்த்வகர்த்ரு முநயஶ்ச ஜநாஶ்ச தத்த்வம் ..௨௦௧..
வ்யவஹாரவிமூ஢ ஹோகர பரத்ரவ்யகோ ‘யஹ மேரா ஹை’ இஸப்ரகார தேகே – மாநே தோ உஸ ஸமய வஹ பீ
நிஃஸஂஶயதஃ அர்தாத் நிஶ்சயதஃ, பரத்ரவ்யகோ நிஜரூப கரதா ஹுஆ, மித்யாத்ருஷ்டி ஹீ ஹோதா ஹை . இஸலியே
தத்த்வஜ்ஞ புருஷ ‘ஸமஸ்த பரத்ரவ்ய மேரா நஹீஂ ஹை’ யஹ ஜாநகர, யஹ ஸுநிஶ்சிததயா ஜாநதா ஹை கி — ‘லோக
ஔர ஶ்ரமண — தோநோஂகோ ஜோ யஹ பரத்ரவ்யமேஂ கர்த்ருத்வகா வ்யவஸாய ஹை, வஹ உநகீ ஸம்யக்தர்ஶநரஹிததாகே
காரண ஹீ ஹை’ .
பாவார்த : — ஜோ வ்யவஹாரஸே மோஹீ ஹோகர பரத்ரவ்யகே கர்த்ருத்வகோ மாநதே ஹைஂ, வே — லௌகிகஜந
ஹோஂ யா முநிஜந ஹோஂ — மித்யாத்ருஷ்டி ஹீ ஹைஂ . யதி ஜ்ஞாநீ பீ வ்யவஹாரமூ஢ ஹோகர பரத்ரவ்யகோ ‘அபநா’ மாநதா
ஹை, தோ வஹ மித்யாத்ருஷ்டி ஹீ ஹோதா ஹை ..௩௨௪ ஸே ௩௨௭..
அப இஸ அர்தகா கலஶரூப காவ்ய கஹதே ஹைஂ : —
ஶ்லோகார்த : — [யதஃ ] க்யோஂகி [இஹ ] இஸ லோக மேஂ [ஏகஸ்ய வஸ்துநஃ அந்யதரேண ஸார்தஂ
ஸகலஃ அபி ஸம்பந்தஃ ஏவ நிஷித்தஃ ] ஏக வஸ்துகா அந்ய வஸ்துகே ஸாத ஸம்பூர்ண ஸம்பந்த ஹீ நிஷேத
கியா கயா ஹை, [தத் ] இஸலியே [வஸ்துபேதே ] ஜஹா஁ வஸ்துபேத ஹை அர்தாத் பிந்ந வஸ்துஏ஁ ஹைஂ வஹா஁
[கர்த்ருகர்மகடநா அஸ்தி ந ] க ர்தாக ர்மகடநா நஹீஂ ஹோதீ — [முநயஃ ச ஜநாஃ ச ] இஸப்ரகார முநிஜந
ஔர லௌகி க ஜந [தத்த்வம் அகர்த்ரு பஶ்யந்து ] தத்த்வகோ ( – வஸ்துகே யதார்த ஸ்வரூபகோ) அக ர்தா தேகோ,
(யஹ ஶ்ரத்தாமேஂ லாஓ கி — கோஈ கிஸீகா க ர்தா நஹீஂ ஹை, பரத்ரவ்ய பரகா அக ர்தா ஹீ ஹை) .௨௦௧.
‘‘ஜோ புருஷ ஐஸா வஸ்துஸ்வபாவகா நியம நஹீஂ ஜாநதே வே அஜ்ஞாநீ ஹோதே ஹுஏ கர்மகோ கரதே ஹைஂ;
இஸப்ரகார பாவகர்மகா கர்தா அஜ்ஞாநஸே சேதந ஹீ ஹோதா ஹை .
’’ — இஸ அர்தகா ஏவஂ ஆகாமீ காதாஓஂகா
ஸூசக கலஶரூப காவ்ய கஹதே ஹைஂ : —

Page 475 of 642
PDF/HTML Page 508 of 675
single page version

(வஸந்ததிலகா)
யே து ஸ்வபாவநியமஂ கலயந்தி நேம-
மஜ்ஞாநமக்நமஹஸோ பத தே வராகாஃ .
குர்வந்தி கர்ம தத ஏவ ஹி பாவகர்ம-
கர்தா ஸ்வயஂ பவதி சேதந ஏவ நாந்யஃ ..௨௦௨..
மிச்சத்தஂ ஜதி பயடீ மிச்சாதிட்டீ கரேதி அப்பாணஂ .
தம்ஹா அசேதணா தே பயடீ ணணு காரகோ பத்தோ ..௩௨௮..
அஹவா ஏஸோ ஜீவோ போக்கலதவ்வஸ்ஸ குணதி மிச்சத்தஂ .
தம்ஹா போக்கலதவ்வஂ மிச்சாதிட்டீ ண புண ஜீவோ ..௩௨௯..
ஶ்லோகார்த : — (ஆசார்யதேவ கேதபூர்வக க ஹதே ஹைஂ கி :) [பத ] அரேரே! [யே து இமம்
ஸ்வபாவநியமஂ ந கலயந்தி ] ஜோ இஸ வஸ்துஸ்வபாவகே நியமகோ நஹீஂ ஜாநதே [தே வராகாஃ ] வே பேசாரே,
[அஜ்ஞாநமக்நமஹஸஃ ] ஜிநகா (புருஷார்தரூப – பராக்ரமரூப) தேஜ அஜ்ஞாநமேஂ டூப கயா ஹை ஐஸே, [கர்ம
குர்வந்தி ] க ர்மகோ க ரதே ஹைஂ; [ததஃ ஏவ ஹி ] இஸலியே [பாவகர்மகர்தா சேதநஃ ஏவ ஸ்வயஂ பவதி ]
பாவக ர்மகா க ர்தா சேதந ஹீ ஸ்வயஂ ஹோதா ஹை, [அந்யஃ ந ] அந்ய கோஈ நஹீஂ .
பாவார்த : — வஸ்துகே ஸ்வரூபகே நியமகோ நஹீஂ ஜாநதா, இஸலியே பரத்ரவ்யகா கர்தா ஹோதா ஹுஆ
அஜ்ஞாநீ ( – மித்யாத்ருஷ்டி) ஜீவ ஸ்வயஂ ஹீ அஜ்ஞாநபாவமேஂ பரிணமித ஹோதா ஹை; இஸப்ரகார அபநே பாவகர்மகா
கர்தா அஜ்ஞாநீ ஸ்வயஂ ஹீ ஹை, அந்ய நஹீஂ .௨௦௨.
அப, ‘(ஜீவகே) ஜோ மித்யாத்வபாவ ஹோதா ஹை, உஸகா கர்தா கௌந ஹை ?’ — இஸ பாதகீ
பலீபா஁தி சர்சா கரகே, ‘பாவகர்மகா கர்தா (அஜ்ஞாநீ) ஜீவ ஹீ ஹை’ யஹ யுக்திபூர்வக ஸித்த கரதே
ஹைஂ : —
மித்யாத்வ ப்ரக்ருதி ஹீ அகர, மித்யாத்வி ஜோ ஜீவகோ கரே .
தோ தோ அசேதந ப்ரக்ருதி ஹீ காரக பநே துஜ மத விஷே ! ..௩௨௮..
அதவா கரே ஜோ ஜீவ புத்கலத்ரவ்யகே மித்யாத்வகோ .
தோ தோ பநே மித்யாத்வி புத்கலத்ரவ்ய, ஆத்மா நஹிஂ பநே ! ..௩௨௯..

Page 476 of 642
PDF/HTML Page 509 of 675
single page version

அஹ ஜீவோ பயடீ தஹ போக்கலதவ்வஂ குணஂதி மிச்சத்தஂ .
தம்ஹா தோஹிஂ கதஂ தஂ தோண்ணி வி புஂஜஂதி தஸ்ஸ பலஂ ..௩௩௦..
அஹ ண பயடீ ண ஜீவோ போக்கலதவ்வஂ கரேதி மிச்சத்தஂ .
தம்ஹா போக்கலதவ்வஂ மிச்சத்தஂ தஂ து ண ஹு மிச்சா ..௩௩௧..
மித்யாத்வஂ யதி ப்ரக்ருதிர்மித்யாத்ரஷ்டிஂ கரோத்யாத்மாநம் .
தஸ்மாதசேதநா தே ப்ரக்ருதிர்நநு காரகா ப்ராப்தா ..௩௨௮..
அதவைஷ ஜீவஃ புத்கலத்ரவ்யஸ்ய கரோதி மித்யாத்வம் .
தஸ்மாத்புத்கலத்ரவ்யஂ மித்யாத்ரஷ்டிர்ந புநர்ஜீவஃ ..௩௨௯..
அத ஜீவஃ ப்ரக்ருதிஸ்ததா புத்கலத்ரவ்யஂ குருதஃ மித்யாத்வம் .
தஸ்மாத் த்வாப்யாஂ க்ருதஂ தத் த்வாவபி புஞ்ஜாதே தஸ்ய பலம் ..௩௩௦..
அத ந ப்ரக்ருதிர்ந ஜீவஃ புத்கலத்ரவ்யஂ கரோதி மித்யாத்வம் .
தஸ்மாத்புத்கலத்ரவ்யஂ மித்யாத்வஂ தத்து ந கலு மித்யா ..௩௩௧..
ஜோ ஜீவ அரு ப்ரக்ருதி கரே மித்யாத்வ புத்கலத்ரவ்யகோ .
தோ உபயக்ருத ஜோ ஹோய தத்பல போக பீ ஹோ உபயகோ ! ..௩௩௦..
ஜோ ப்ரக்ருதி நஹிஂ நஹிஂ ஜீவ கரே மித்யாத்வ புத்கலத்ரவ்யகோ .
புத்கலதரவ மித்யாத்வ ப்ரக்ருத, க்யா ந யஹ மித்யா கஹோ ? ..௩௩௧..
காதார்த : — [யதி ] யதி [மித்யாத்வஂ ப்ரக்ருதிஃ ] மித்யாத்வ நாமக (மோஹநீய க ர்மகீ)
ப்ரக்ரு தி [ஆத்மாநம் ] ஆத்மாகோ [மித்யாத்ருஷ்டிஂ ] மித்யாத்ருஷ்டி [கரோதி ] க ரதீ ஹை ஐஸா மாநா ஜாயே,
[தஸ்மாத் ] தோ [தே ] தும்ஹாரே மதமேஂ [அசேதநா ப்ரக்ருதிஃ ] அசேதந ப்ரக்ரு தி [நநு காரகா ப்ராப்தா ]
(மித்யாத்வபாவகீ) க ர்தா ஹோ கஈ ! (இஸலியே மித்யாத்வபாவ அசேதந ஸித்த ஹுஆ!)
[அதவா ] அதவா, [ஏஷஃ ஜீவஃ ] யஹ ஜீவ [புத்கலத்ரவ்யஸ்ய ] புத்கலத்ரவ்யகே [மித்யாத்வம் ]
மித்யாத்வகோ [கரோதி ] க ரதா ஹை ஐஸா மாநா ஜாயே, [தஸ்மாத் ] தோ [புத்கலத்ரவ்யஂ மித்யாத்ருஷ்டிஃ ] புத்கல-
த்ரவ்ய மித்யாத்ருஷ்டி ஸித்த ஹோகா! — [ந புநஃ ஜீவஃ ] ஜீவ நஹீஂ!
[அத ] அதவா யதி [ஜீவஃ ததா ப்ரக்ருதிஃ ] ஜீவ ஔர ப்ரக்ரு தி தோநோஂ [புத்கலத்ரவ்யஂ ]

Page 477 of 642
PDF/HTML Page 510 of 675
single page version

ஜீவ ஏவ மித்யாத்வாதிபாவகர்மணஃ கர்தா, தஸ்யாசேதநப்ரக்ருதிகார்யத்வேசேதநத்வாநுஷஂகாத் .
ஸ்வஸ்யைவ ஜீவோ மித்யாத்வாதிபாவகர்மணஃ கர்தா, ஜீவேந புத்கலத்ரவ்யஸ்ய மித்யாத்வாதிபாவகர்மணி க்ரியமாணே
புத்கலத்ரவ்யஸ்ய சேதநாநுஷஂகாத் . ந ச ஜீவஃ ப்ரக்ருதிஶ்ச மித்யாத்வாதிபாவகர்மணோ த்வௌ கர்தாரௌ, ஜீவவத-
சேதநாயாஃ ப்ரக்ருதேரபி தத்பலபோகாநுஷஂகாத் . ந ச ஜீவஃ ப்ரக்ருதிஶ்ச மித்யாத்வாதிபாவகர்மணோ
த்வாவப்யகர்தாரௌ, ஸ்வபாவத ஏவ புத்கலத்ரவ்யஸ்ய மித்யாத்வாதிபாவாநுஷஂகாத் . ததோ ஜீவஃ கர்தா, ஸ்வஸ்ய
கர்ம கார்யமிதி ஸித்தம் .
புத்கலத்ரவ்யகோ [மித்யாத்வம் ] மித்யாத்வபாவரூப [குருதஃ ] க ரதே ஹைஂ ஐஸா மாநா ஜாயே, [தஸ்மாத் ]
தோ [த்வாப்யாஂ க்ருதஂ தத் ] ஜோ தோநோஂகே த்வாரா கியா [தஸ்ய பலம் ] உஸகா பல [த்வௌ அபி புஞ்ஜாதே ]
தோநோஂ போகேஂகே !
[அத ] அதவா யதி [புத்கலத்ரவ்யஂ ] புத்கலத்ரவ்யகோ [மித்யாத்வம் ] மித்யாத்வபாவரூப [ந
ப்ரக்ருதிஃ கரோதி ] ந தோ ப்ரக்ரு தி க ரதீ ஹை [ந ஜீவஃ ] ஔர ந ஜீவ க ரதா ஹை ( – தோநோஂமேஂஸே கோஈ நஹீஂ
க ரதா) ஐஸா மாநா ஜாய, [தஸ்மாத் ] தோ [புத்கலத்ரவ்யஂ மித்யாத்வம் ] புத்கலத்ரவ்ய ஸ்வபாவஸே ஹீ
மித்யாத்வபாவரூப ஸித்த ஹோகா ! [தத் து ந கலு மித்யா ] க்யா யஹ வாஸ்தவமேஂ மித்யா நஹீஂ ஹை ?
(இஸஸே யஹ ஸித்த ஹோதா ஹை கி அபநே மித்யாத்வபாவகா — பாவகர்மகா — கர்தா ஜீவ ஹீ ஹை .)
டீகா : — ஜீவ ஹீ மித்யாத்வாதி பாவகர்மகா கர்தா ஹை; க்யோஂகி யதி வஹ (பாவகர்ம)
அசேதந ப்ரக்ருதிகா கார்ய ஹோ தோ உஸே ( – பாவகர்மகோ) அசேதநத்வகா ப்ரஸஂக ஆ ஜாயேகா . ஜீவ அபநே
ஹீ மித்யாத்வாதி பாவகர்மகா கர்தா ஹை; க்யோஂகி யதி ஜீவ புத்கலத்ரவ்யகே மித்யாத்வாதி பாவகர்மகோ
கரே தோ புத்கலத்ரவ்யகோ சேதநத்வகா ப்ரஸஂக ஆ ஜாயேகா . ஔர ஜீவ ததா ப்ரக்ருதி தோநோஂ மித்யாத்வாதி
பாவகர்மகே கர்தா ஹைஂ ஐஸா பீ நஹீஂ ஹை; க்யோஂகி யதி வே தோநோஂ கர்தா ஹோஂ தோ ஜீவகீ பா஁தி அசேதந
ப்ரக்ருதிகோ பீ உஸ (-பாவகர்ம)கா பல போகநேகா ப்ரஸஂக ஆ ஜாயேகா . ஔர ஜீவ ததா ப்ரக்ருதி தோநோஂ
மித்யாத்வாதி பாவகர்மகே அகர்தா ஹைஂ ஸோ ஐஸா பீ நஹீஂ ஹை; க்யோஂகி யதி வே தோநோஂ அகர்தா ஹோஂ தோ
ஸ்வபாவஸே ஹீ புத்கலத்ரவ்யகோ மித்யாத்வாதி பாவகா ப்ரஸஂக ஆ ஜாயேகா . இஸஸே யஹ ஸித்த ஹுஆ கி —
ஜீவ கர்தா ஹை ஔர அபநா கர்ம கார்ய ஹை (அர்தாத் ஜீவ அபநே மித்யாத்வாதி பாவகர்மகா கர்தா ஹை ஔர
அபநா பாவகர்ம அபநா கார்ய ஹை) .
பாவார்த : — இந காதாஓஂமேஂ யஹ ஸித்த கியா ஹை கி பாவகர்மகா கர்தா ஜீவ ஹீ ஹை . யஹா஁
யஹ ஜாநநா சாஹிஏ கி — பரமார்தஸே அந்ய த்ரவ்ய அந்ய த்ரவ்யகே பாவகா கர்தா நஹீஂ ஹோதா, இஸலியே ஜோ
சேதநகே பாவ ஹைஂ உநகா கர்தா சேதந ஹீ ஹோ ஸகதா ஹை . இஸ ஜீவகே அஜ்ஞாநஸே ஜோ மித்யாத்வாதி பாவரூப
பரிணாம ஹைஂ வே சேதந ஹைஂ, ஜ஡ நஹீஂ; அஶுத்தநிஶ்சயநயஸே உந்ஹேஂ சிதாபாஸ பீ கஹா ஜாதா ஹை . இஸப்ரகார

Page 478 of 642
PDF/HTML Page 511 of 675
single page version

(ஶார்தூலவிக்ரீடித)
கார்யத்வாதக்ருதஂ ந கர்ம ந ச தஜ்ஜீவப்ரக்ருத்யோர்த்வயோ-
ரஜ்ஞாயாஃ ப்ரக்ருதேஃ ஸ்வகார்யபலபுக்பாவாநுஷஂகாத்க்ருதிஃ .
நைகஸ்யாஃ ப்ரக்ருதேரசித்த்வலஸநாஜ்ஜீவோஸ்ய கர்தா ததோ
ஜீவஸ்யைவ ச கர்ம தச்சிதநுகஂ ஜ்ஞாதா ந யத்புத்கலஃ ..௨௦௩..
வே பரிணாம சேதந ஹைஂ, இஸலியே உநகா கர்தா பீ சேதந ஹீ ஹை; க்யோஂகி சேதநகர்மகா கர்தா சேதந ஹீ
ஹோதா ஹை — யஹ பரமார்த ஹை . அபேதத்ருஷ்டிமேஂ தோ ஜீவ ஶுத்தசேதநாமாத்ர ஹீ ஹை, கிந்து ஜப வஹ கர்மகே
நிமித்தஸே பரிணமித ஹோதா ஹை தப வஹ உந-உந பரிணாமோஂஸே யுக்த ஹோதா ஹை ஔர தப பரிணாம-
பரிணாமீகீ பேதத்ருஷ்டிமேஂ அபநே அஜ்ஞாநபாவரூப பரிணாமோஂகா கர்தா ஜீவ ஹீ ஹை . அபேதத்ருஷ்டிமேஂ தோ
கர்தாகர்மபாவ ஹீ நஹீஂ ஹை, ஶுத்த சேதநாமாத்ர ஜீவவஸ்து ஹை . இஸப்ரகார யதார்ததயா ஸமஜநா சாஹியே கி
சேதநகர்மகா கர்தா சேதந ஹீ ஹை ..௩௨௮ ஸே ௩௩௧..
அப இஸ அர்தகா கலஶரூப காவ்ய கஹதே ஹைஂ : –
ஶ்லோகார்த : — [கர்ம கார்யத்வாத் அக்ருதஂ ந ] ஜோ க ர்ம (அர்தாத் பாவக ர்ம) ஹை வஹ கார்ய ஹை,
இஸலியே வஹ அக்ருத நஹீஂ ஹோ ஸகதா அர்தாத் கிஸீகே த்வாரா கியே பிநா நஹீஂ ஹோ ஸகதா . [ச ] ஔர
[தத் ஜீவ-ப்ரக்ருத்யோஃ த்வயோஃ க்ருதிஃ ந ] ஐஸே பீ நஹீஂ ஹை கி வஹ (பாவக ர்ம) ஜீவ ஔர ப்ரக்ரு தி
தோநோஂகீ க்ரு தி ஹோ, [அஜ்ஞாயாஃ ப்ரக்ருதேஃ ஸ்வ-கார்ய-பல-புக்-பாவ-அநுஷஂகாத் ] க்யோஂகி யதி வஹ
தோநோஂகா கார்ய ஹோ தோ ஜ்ஞாநரஹித (ஜ஡) ப்ரக்ரு திகோ பீ அபநே கார்யகா பல போகநேகா ப்ரஸஂக ஆ
ஜாயேகா . [ஏகஸ்யாஃ ப்ரக்ருதேஃ ந ] ஔர வஹ (பாவக ர்ம) ஏக ப்ரக்ரு திகீ க்ரு தி ( – அகே லீ ப்ரக்ரு திகா
கார்ய – ) பீ நஹீஂ ஹை, [அசித்த்வலஸநாத் ] க்யோஂகி ப்ரக்ரு திகா தோ அசேதநத்வ ப்ரகட ஹை (அர்தாத் ப்ரக்ரு தி
தோ அசேதந ஹை ஔர பாவக ர்ம சேதந ஹை) . [ததஃ ] இஸலியே [அஸ்ய கர்தா ஜீவஃ ] உஸ பாவக ர்மகா
க ர்தா ஜீவ ஹீ ஹை [ச ] ஔர [சித்-அநுகஂ ] சேதநகா அநுஸரண கரநேவாலா அர்தாத் சேதநகே ஸாத
அந்வயரூப ( – சேதநகே பரிணாமரூப – ) ஐஸா [தத் ] வஹ பாவக ர்ம [ஜீவஸ்ய ஏவ கர்ம ] ஜீவகா
ஹீ க ர்ம ஹை, [யத் ] க்யோஂகி [புத்கலஃ ஜ்ஞாதா ந ] புத்கல தோ ஜ்ஞாதா நஹீஂ ஹை (இஸலியே வஹ பாவக ர்ம
புத்கலகா க ர்ம நஹீஂ ஹோ ஸகதா) .
பாவார்த : — சேதநகர்ம சேதநகே ஹீ ஹோதா ஹை; புத்கல ஜ஡ ஹை, உஸஸே சேதநகர்ம கைஸே ஹோ
ஸகதா ஹை ? .௨௦௩.
அப ஆகேகீ காதாஓஂமேஂ, ஜோ பாவகர்மகா கர்தா பீ கர்மகோ ஹீ மாநதே ஹைஂ உந்ஹேஂ ஸமஜாநேகே
லிஏ ஸ்யாத்வாதகே அநுஸார வஸ்துஸ்திதி கஹேஂகே; பஹலே உஸகா ஸூசக காவ்ய கஹதே ஹைஂ : —

Page 479 of 642
PDF/HTML Page 512 of 675
single page version

(ஶார்தூலவிக்ரீடித)
கர்மைவ ப்ரவிதர்க்ய கர்த்ரு ஹதகைஃ க்ஷிப்த்வாத்மநஃ கர்த்ருதாஂ
கர்தாத்மைஷ கதஂசிதித்யசலிதா கைஶ்சிச்ச்ருதிஃ கோபிதா .
தேஷாமுத்ததமோஹமுத்ரிததியாஂ போதஸ்ய ஸஂஶுத்தயே
ஸ்யாத்வாதப்ரதிபந்தலப்தவிஜயா வஸ்துஸ்திதிஃ ஸ்தூயதே ..௨௦௪..
கம்மேஹி து அண்ணாணீ கிஜ்ஜதி ணாணீ தஹேவ கம்மேஹிஂ .
கம்மேஹி ஸுவாவிஜ்ஜதி ஜக்காவிஜ்ஜதி தஹேவ கம்மேஹிஂ ..௩௩௨..
ஶ்லோகார்த : — [கைஶ்சித் ஹதகைஃ ] கோஈ ஆத்மாகே காதக (ஸர்வதா ஏகாந்தவாதீ) [கர்ம
ஏவ கர்த்ரு ப்ரவிதர்க்ய ] க ர்மகோ ஹீ க ர்தா விசார கர [ஆத்மநஃ கர்த்ருதாஂ க்ஷிப்த்வா ] ஆத்மாகே
க ர்த்ருத்வகோ உ஡ாகர, ‘[ஏஷஃ ஆத்மா கதஂசித் க ர்தா ] யஹ ஆத்மா க தஂசித் க ர்தா ஹை’ [இதி
அசலிதா ஶ்ருதிஃ கோபிதா ] ஐஸா க ஹநேவாலீ அசலித ஶ்ருதிகோ கோபித க ரதே ஹைஂ ( – நிர்பாத
ஜிநவாணீகீ விராதநா க ரதே ஹைஂ); [உத்தத-மோஹ-முத்ரித-தியாஂ தேஷாம் போதஸ்ய ஸஂஶுத்தயே ] ஜிநகீ
புத்தி தீவ்ர மோஹஸே முத்ரித ஹோ கஈ ஹை ஐஸே உந ஆத்மகாதகோஂகே ஜ்ஞாநகீ ஸஂஶுத்திகே லியே
(நிம்நலிகித காதாஓஂ த்வாரா) [வஸ்துஸ்திதிஃ ஸ்தூயதே ] வஸ்துஸ்திதி க ஹீ ஜாதீ ஹை — [ஸ்யாத்வாத-
ப்ரதிபந்த-லப்த-விஜயா ] ஜிஸ வஸ்துஸ்திதிநே ஸ்யாத்வாதகே ப்ரதிபந்தஸே விஜய ப்ராப்த கீ ஹை (அர்தாத்
ஜோ வஸ்துஸ்திதி ஸ்யாத்வாதரூப நியமஸே நிர்பாததயா ஸித்த ஹோதீ ஹை) .
பாவார்த : — கோஈ ஏகாந்தவாதீ ஸர்வதா ஏகாந்ததஃ கர்மகா கர்தா கர்மகோ ஹீ கஹதே ஹைஂ ஔர
ஆத்மாகோ அகர்தா ஹீ கஹதே ஹைஂ; வே ஆத்மாகே காதக ஹைஂ . உந பர ஜிநவாணீகா கோப ஹை, க்யோஂகி
ஸ்யாத்வாதஸே வஸ்துஸ்திதிகோ நிர்பாததயா ஸித்த கரநேவாலீ ஜிநவாணீ தோ ஆத்மாகோ கதஂசித் கர்தா
கஹதீ ஹை . ஆத்மாகோ அகர்தா ஹீ கஹநேவாலே ஏகாந்தவாதியோஂகீ புத்தி உத்கட மித்யாத்வஸே டக கஈ
ஹை; உநகே மித்யாத்வகோ தூர கரநேகே லியே ஆசார்யதேவ ஸ்யாத்வாதாநுஸார ஜைஸீ வஸ்துஸ்திதி ஹை, வஹ
நிம்நலிகித காதாஓஂமேஂ கஹதே ஹைஂ .௨௦௪.
‘ஆத்மா ஸர்வதா அகர்தா நஹீஂ ஹை, கதஂசித் கர்தா பீ ஹை’ இஸ அர்தகீ காதாயேஂ அப கஹதே
ஹைஂ : —
‘‘கர்மஹி கரேஂ அஜ்ஞாநி த்யோஂஹீ ஜ்ஞாநி பீ கர்மஹி கரேஂ .
கர்மஹி ஸுலாதே ஜீவகோ, த்யோஂ கர்ம ஹீ ஜாக்ரத கரேஂ ..௩௩௨..

Page 480 of 642
PDF/HTML Page 513 of 675
single page version

கம்மேஹி ஸுஹாவிஜ்ஜதி துக்காவிஜ்ஜதி தஹேவ கம்மேஹிஂ .
கம்மேஹி ய மிச்சத்தஂ ணிஜ்ஜதி ணிஜ்ஜதி அஸஂஜமஂ சேவ ..௩௩௩..
கம்மேஹி பமாடிஜ்ஜதி உட்டமஹோ சாவி திரியலோயஂ ச .
கம்மேஹி சேவ கிஜ்ஜதி ஸுஹாஸுஹஂ ஜேத்தியஂ கிஂசி ..௩௩௪..
ஜம்ஹா கம்மஂ குவ்வதி கம்மஂ தேதி ஹரதி த்தி ஜஂ கிஂசி .
தம்ஹா உ ஸவ்வஜீவா அகாரகா ஹோஂதி ஆவண்ணா ..௩௩௫..
புரிஸித்தியாஹிலாஸீ இத்தீகம்மஂ ச புரிஸமஹிலஸதி .
ஏஸா ஆயரியபரஂபராகதா ஏரிஸீ து ஸுதீ ..௩௩௬..
தம்ஹா ண கோ வி ஜீவோ அபஂபசாரீ து அம்ஹ உவதேஸே .
ஜம்ஹா கம்மஂ சேவ ஹி கம்மஂ அஹிலஸதி இதி பணிதஂ ..௩௩௭..
ஜம்ஹா காதேதி பரஂ பரேண காதிஜ்ஜதே ய ஸா பயடீ .
ஏதேணத்தேணஂ கிர பண்ணதி பரகாதணாமேத்தி ..௩௩௮..
அரி கர்ம ஹீ கரதே ஸுகீ, கர்மஹி துகீ ஜீவகோ கரேஂ .
கர்மஹி கரே மித்யாத்வி த்யோஂஹி, அஸஂயமீ கர்மஹி கரேஂ ..௩௩௩..
கர்மஹி ப்ரமாவே ஊர்த்வ லோக ரு, அதஃ அரு திர்யக் விஷைஂ .
அரு குச பீ ஜோ ஶுப யா அஶுப, உந ஸர்வகோ கர்மஹி கரேஂ ..௩௩௪..
கரதா கரம, தேதா கரம, ஹரதா கரம — ஸப குச கரே .
இஸ ஹேதுஸே யஹ ஹை ஸுநிஶ்சித ஜீவ அகாரக ஸர்வ ஹைஂ ..௩௩௫..
‘புஂகர்ம இச்சே நாரிகோ, ஸ்த்ரீகர்ம இச்சே புருஷகோ’ .
— ஐஸீ ஶ்ருதீ ஆசார்யதேவ பரஂபரா அவதீர்ண ஹை ..௩௩௬..
இஸ ரீத ‘கர்மஹி கர்மகோ இச்சை’ — கஹா ஹை ஶாஸ்த்ரமேஂ .
அப்ரஹ்மசாரீ யோஂ நஹீஂ கோ ஜீவ ஹம உபதேஶமேஂ ..௩௩௭..
அரு ஜோ ஹநே பரகோ, ஹநந ஹோ பரஸே, ஸோஈ ப்ரக்ருதி ஹை .
— இஸ அர்தமேஂ பரகாத நாமக கர்மகா நிர்தேஶ ஹை ..௩௩௮..

Page 481 of 642
PDF/HTML Page 514 of 675
single page version

தம்ஹா ண கோ வி ஜீவோ வதாதஓ அத்தி அம்ஹ உவதேஸே .
ஜம்ஹா கம்மஂ சேவ ஹி கம்மஂ காதேதி இதி பணிதஂ ..௩௩௯..
ஏவஂ ஸஂகுவஏஸஂ ஜே து பரூவேஂதி ஏரிஸஂ ஸமணா .
தேஸிஂ பயடீ குவ்வதி அப்பா ய அகாரகா ஸவ்வே ..௩௪௦..
அஹவா மண்ணஸி மஜ்ஜஂ அப்பா அப்பாணமப்பணோ குணதி .
ஏஸோ மிச்சஸஹாவோ தும்ஹஂ ஏயஂ முணஂதஸ்ஸ ..௩௪௧..
அப்பா ணிச்சோஸஂகேஜ்ஜபதேஸோ தேஸிதோ து ஸமயம்ஹி .
ண வி ஸோ ஸக்கதி தத்தோ ஹீணோ அஹிஓ ய காதுஂ ஜே ..௩௪௨..
ஜீவஸ்ஸ ஜீவரூவஂ வித்தரதோ ஜாண லோகமேத்தஂ கு .
தத்தோ ஸோ கிஂ ஹீணோ அஹிஓ ய கஹஂ குணதி தவ்வஂ ..௩௪௩..
அஹ ஜாணகோ து பாவோ ணாணஸஹாவேண அச்சதே த்தி மதஂ .
தம்ஹா ண வி அப்பா அப்பயஂ து ஸயமப்பணோ குணதி ..௩௪௪..
61
இஸீ ரீத ‘கர்மஹி கர்மகோ ஹநதா’ — கஹா ஹை ஶாஸ்த்ரமேஂ .
இஸஸே ந கோ பீ ஜீவ ஹை ஹிஂஸக ஜு ஹம உபதேஶமேஂ’’ ..௩௩௯..
யோஂ ஸாஂக்யகா உபதேஶ ஐஸா, ஜோ ஶ்ரமண வர்ணந கரே .
உஸ மதஸே ஸப ப்ரக்ருதி கரே, ஜீவ தோ அகாரக ஸர்வ ஹை ! ..௩௪௦..
அதவா து஁ மாநே ‘ஆதமா மேரா ஸ்வஆத்மாகோ கரே’ .
தோ யஹ ஜோ துஜ மஂதவ்ய பீ மித்யா ஸ்வபாவ ஹி துஜ அரே ..௩௪௧..
ஜீவ நித்ய ஹை த்யோஂ, ஹை அஸஂக்யப்ரதேஶி தர்ஶித ஸமயமேஂ .
உஸஸே ந உஸகோ ஹீந, த்யோஂஹி ந அதிக கோஈ கர ஸகே ..௩௪௨..
விஸ்தாரஸே ஜீவரூப ஜீவகா, லோகமாத்ர ப்ரமாண ஹை .
க்யா உஸஸே ஹீந ரு அதிக பநதா ? த்ரவ்யகோ கைஸே கரே ? ..௩௪௩..
மாநே து஁ — ‘ஜ்ஞாயக பாவ தோ ஜ்ஞாநஸ்வபாவ ஸ்தித ரஹே’ .
தோ யோஂ பி யஹ ஆத்மா ஸ்வயஂ நிஜ ஆதமாகோ நஹிஂ கரே ..௩௪௪..

Page 482 of 642
PDF/HTML Page 515 of 675
single page version

கர்மபிஸ்து அஜ்ஞாநீ க்ரியதே ஜ்ஞாநீ ததைவ கர்மபிஃ .
கர்மபிஃ ஸ்வாப்யதே ஜாகர்யதே ததைவ கர்மபிஃ ..௩௩௨..
கர்மபிஃ ஸுகீ க்ரியதே துஃகீ க்ரியதே ததைவ கர்மபிஃ .
கர்மபிஶ்ச மித்யாத்வஂ நீயதே நீயதேஸஂயமஂ சைவ ..௩௩௩..
கர்மபிர்ப்ராம்யதே ஊர்த்வமதஶ்சாபி திர்யக்லோகஂ ச .
கர்மபிஶ்சைவ க்ரியதே ஶுபாஶுபஂ யாவத்யத்கிஞ்சித் ..௩௩௪..
யஸ்மாத்கர்ம கரோதி கர்ம ததாதி ஹரதீதி யத்கிஞ்சித் .
தஸ்மாத்து ஸர்வஜீவா அகாரகா பவந்த்யாபந்நாஃ ..௩௩௫..
புருஷஃ ஸ்த்ர்யபிலாஷீ ஸ்த்ரீகர்ம ச புருஷமபிலஷதி .
ஏஷாசார்யபரம்பராகதேத்ரஶீ து ஶ்ருதிஃ ..௩௩௬..
தஸ்மாந்ந கோபி ஜீவோப்ரஹ்மசாரீ த்வஸ்மாகமுபதேஶே .
யஸ்மாத்கர்ம சைவ ஹி கர்மாபிலஷதீதி பணிதம் ..௩௩௭..
காதார்த : — ‘‘[கர்மபிஃ து ] க ர்ம [அஜ்ஞாநீ க்ரியதே ] (ஜீவகோ) அஜ்ஞாநீ க ரதே ஹைஂ [ததா
ஏவ ] உஸீ தரஹ [கர்மபிஃ ஜ்ஞாநீ ] கர்ம (ஜீவகோ) ஜ்ஞாநீ க ரதே ஹைஂ, [கர்மபிஃ ஸ்வாப்யதே ] க ர்ம ஸுலாதே
ஹைஂ [ததா ஏவ ] உஸீ தரஹ [கர்மபிஃ ஜாகர்யதே ] க ர்ம ஜகாதே ஹைஂ, [கர்மபிஃ ஸுகீ க்ரியதே ] க ர்ம ஸுகீ
க ரதே ஹைஂ [ததா ஏவ ] உஸீ தரஹ [கர்மபிஃ துஃகீ க்ரியதே ] க ர்ம துஃகீ க ரதே ஹைஂ, [கர்மபிஃ ச
மித்யாத்வஂ நீயதே ] க ர்ம மித்யாத்வகோ ப்ராப்த கராதே ஹைஂ [ச ஏவ ] ஔர [அஸஂயமஂ நீயதே ] க ர்ம
அஸஂயமகோ ப்ராப்த கராதே ஹைஂ, [கர்மபிஃ ] க ர்ம [ஊ ர்த்வம் அதஃ ச அபி திர்யக்லோகஂ ச ] ஊ ர்த்வலோக ,
அதோலோக ஔர திர்யக்லோக மேஂ [ப்ராம்யதே ] ப்ரமண கராதே ஹைஂ, [யத்கிஞ்சித் யாவத் ஶுபாஶுபஂ ] ஜோ குச
பீ ஜிதநா ஶுப ஔர அஶுப ஹை வஹ ஸப [கர்மபிஃ ச ஏவ க்ரியதே ] க ர்ம ஹீ க ரதே ஹைஂ . [யஸ்மாத் ]
யதஃ [கர்ம கரோதி ] க ர்ம க ரதா ஹை, [கர்ம ததாதி ] க ர்ம தேதா ஹை, [ஹரதி ] க ர்ம ஹர லேதா ஹை —
[இதி யத்கிஞ்சித் ] இஸப்ரகார ஜோ குச பீ கரதா வஹ க ர்ம ஹீ க ரதா ஹை, [தஸ்மாத் து ] இஸலியே
[ஸர்வஜீவாஃ ] ஸபீ ஜீவ [அகாரகாஃ ஆபந்நாஃ பவந்தி ] அகாரக (அக ர்தா) ஸித்த ஹோதே ஹைஂ .
ஔர, [புருஷஃ ] புருஷவேதக ர்ம [ஸ்த்ர்யபிலாஷீ ] ஸ்த்ரீகா அபிலாஷீ ஹை [ச ] ஔர [ஸ்த்ரீகர்ம ]
ஸ்த்ரீவேதக ர்ம [புருஷம் அபிலஷதி ] புருஷகீ அபிலாஷா க ரதா ஹை — [ஏஷா ஆசார்யபரம்பராகதா ஈத்ருஶீ
து ஶ்ருதிஃ ] ஐஸீ யஹ ஆசார்யகீ பரம்பராஸே ஆஈ ஹுஈ ஶ்ருதி ஹை; [தஸ்மாத் ] இஸலியே [அஸ்மாகம் உபதேஶே
து ] ஹமாரே உபதேஶமேஂ [கஃ அபி ஜீவஃ ] கோஈ பீ ஜீவ [அப்ரஹ்மசாரீ ந ] அப்ரஹ்மசாரீ நஹீஂ ஹை,

Page 483 of 642
PDF/HTML Page 516 of 675
single page version

யஸ்மாத்தந்தி பரஂ பரேண ஹந்யதே ச ஸா ப்ரக்ருதிஃ .
ஏதேநார்தேந கில பண்யதே பரகாதநாமேதி ..௩௩௮..
தஸ்மாந்ந கோபி ஜீவ உபகாதகோஸ்த்யஸ்மாகமுபதேஶே .
யஸ்மாத்கர்ம சைவ ஹி கர்ம ஹந்தீதி பணிதம் ..௩௩௯..
ஏவஂ ஸாங்கயோபதேஶஂ யே து ப்ரரூபயந்தீத்ரஶஂ ஶ்ரமணாஃ .
தேஷாஂ ப்ரக்ருதிஃ கரோத்யாத்மாநஶ்சாகாரகாஃ ஸர்வே ..௩௪௦..
அதவா மந்யஸே மமாத்மாத்மாநமாத்மநஃ கரோதி .
ஏஷ மித்யாஸ்வபாவஃ தவைதஜ்ஜாநதஃ ..௩௪௧..
ஆத்மா நித்யோஸங்கயேயப்ரதேஶோ தர்ஶிதஸ்து ஸமயே .
நாபி ஸ ஶக்யதே ததோ ஹீநோதிகஶ்ச கர்துஂ யத் ..௩௪௨..
[யஸ்மாத் ] க்யோஂகி [கர்ம ச ஏவ ஹி ] க ர்ம ஹீ [கர்ம அபிலஷதி ] க ர்மகீ அபிலாஷா க ரதா ஹை
[இதி பணிதம் ] ஐஸா கஹா ஹை .
ஔர, [யஸ்மாத் பரஂ ஹந்தி ] ஜோ பரகோ மாரதா ஹை [ச ] ஔர [பரேண ஹந்யதே ] ஜோ பரகே த்வாரா
மாரா ஜாதா ஹை [ஸா ப்ரக்ருதிஃ ] வஹ ப்ரக்ரு தி ஹை — [ஏதேந அர்தேந கில ] இஸ அர்தமேஂ [பரகாதநாம இதி
பண்யதே ] பரகாதநாமக ர்ம க ஹா ஜாதா ஹை, [தஸ்மாத் ] இஸலியே [அஸ்மாகம் உபதேஶே ] ஹமாரே உபதேஶமேஂ
[கஃ அபி ஜீவஃ ] கோஈ பீ ஜீவ [உபகாதகஃ ந அஸ்தி ] உபகாதக (மாரநேவாலா) நஹீஂ ஹை,
[யஸ்மாத் ] க்யோஂகி [கர்ம ச ஏவ ஹி ] க ர்ம ஹீ [கர்ம ஹந்தி ] க ர்மகோ மாரதா ஹை [இதி பணிதம் ]
ஐஸா கஹா ஹை .’’
(ஆசார்யதேவ க ஹதே ஹைஂ கி : — ) [ஏவஂ து ] இஸப்ரகார [ஈத்ருஶஂ ஸாங்கயோபதேஶஂ ] ஐஸா
ஸாஂக்யமதகா உபதேஶ [யே ஶ்ரமணாஃ ] ஜோ ஶ்ரமண (ஜைந முநி) [ப்ரரூபயந்தி ] ப்ரரூபித கரதே ஹைஂ, [தேஷாஂ ]
உநகே மதமேஂ [ப்ரக்ருதிஃ கரோதி ] ப்ரக்ரு தி ஹீ க ரதீ ஹை [ஆத்மாநஃ ச ஸர்வே ] ஔர ஆத்மா தோ ஸப
[அகாரகாஃ ] அகாரக ஹைஂ ஐஸா ஸித்த ஹோதா ஹை !
[அதவா ] அதவா (க ர்த்ருத்வகா பக்ஷ ஸித்த கரநேகே லியே) [மந்யஸே ] யதி தும யஹ மாநதே
ஹோ கி ‘[மம ஆத்மா ] மேரா ஆத்மா [ஆத்மநஃ ] அபநே [ஆத்மாநம் ] (த்ரவ்யரூப) ஆத்மாகோ
[கரோதி ] க ரதா ஹை’, [ஏதத் ஜாநதஃ தவ ] தோ ஐஸா ஜாநநேவாலேகா – தும்ஹாரா [ஏஷஃ மித்யாஸ்வபாவஃ ]
யஹ மித்யாஸ்வபாவ ஹை (அர்தாத் ஐஸா ஜாநநா வஹ தேரா மித்யாஸ்வபாவ ஹை); [யத் ] க்யோஂகி — [ஸமயே ]
ஸித்தாஂதமேஂ [ஆத்மா ] ஆத்மாகோ [நித்யஃ ] நித்ய, [அஸங்கயேயப்ரதேஶஃ ] அஸஂக்யாத-ப்ரதேஶீ [தர்ஶிதஃ
து ] பதாயா கயா ஹை, [ததஃ ] உஸஸே [ஸஃ ] வஹ [ஹீநஃ அதிகஃ ச ] ஹீந யா அதிக [கர்துஂ ந

Page 484 of 642
PDF/HTML Page 517 of 675
single page version

ஜீவஸ்ய ஜீவரூபஂ விஸ்தரதோ ஜாநீஹி லோகமாத்ரஂ கலு .
ததஃ ஸ கிஂ ஹீநோதிகோ வா கதஂ கரோதி த்ரவ்யம் ..௩௪௩..
அத ஜ்ஞாயகஸ்து பாவோ ஜ்ஞாநஸ்வபாவேந திஷ்டதீதி மதம் .
தஸ்மாந்நாப்யாத்மாத்மாநஂ து ஸ்வயமாத்மநஃ கரோதி ..௩௪௪..
கர்மைவாத்மாநமஜ்ஞாநிநஂ கரோதி, ஜ்ஞாநாவரணாக்யகர்மோதயமந்தரேண ததநுபபத்தேஃ . கர்மைவ ஜ்ஞாநிநஂ
கரோதி, ஜ்ஞாநாவரணாக்யகர்மக்ஷயோபஶமமந்தரேண ததநுபபத்தேஃ . கர்மைவ ஸ்வாபயதி, நித்ராக்யகர்மோதய-
மந்தரேண ததநுபபத்தேஃ . கர்மைவ ஜாகரயதி, நித்ராக்யகர்மக்ஷயோபஶமமந்தரேண ததநுபபத்தேஃ . கர்மைவ
ஸுகயதி, ஸத்வேத்யாக்யகர்மோதயமந்தரேண ததநுபபத்தேஃ . கர்மைவ துஃகயதி, அஸத்வேத்யாக்யகர்மோதயமந்தரேண
ததநுபபத்தேஃ . கர்மைவ மித்யாத்ரஷ்டிஂ கரோதி, மித்யாத்வகர்மோதயமந்தரேண ததநுபபத்தேஃ . கர்மைவாஸஂயதஂ
அபி ஶக்யதே ] நஹீஂ கியா ஜா ஸக தா; [விஸ்தரதஃ ] ஔர விஸ்தாரஸே பீ [ஜீவஸ்ய ஜீவரூபஂ ] ஜீவகா
ஜீவரூப [கலு ] நிஶ்சயஸே [லோகமாத்ரஂ ஜாநீஹி ] லோக மாத்ர ஜாநோ; [ததஃ ] உஸஸே [கிஂ ஸஃ ஹீநஃ
அதிகஃ வா ] க்யா வஹ ஹீந அதவா அதிக ஹோதா ஹை ? [த்ரவ்யம் கதஂ கரோதி ] தப பி ர (ஆத்மா)
த்ரவ்யகோ (அர்தாத் த்ரவ்யரூப ஆத்மாகோ) கைஸே க ரதா ஹை ?
[அத ] அதவா யதி ‘[ஜ்ஞாயகஃ பாவஃ து ] ஜ்ஞாயக பாவ தோ [ஜ்ஞாநஸ்வபாவேந திஷ்டதி ] ஜ்ஞாந-
ஸ்வபாவஸே ஸ்தித ரஹதா ஹை’ [இதி மதம் ] ஐஸா மாநா ஜாயே, [தஸ்மாத் அபி] தோ இஸஸே பீ [ஆத்மா ஸ்வயஂ ]
ஆத்மா ஸ்வயஂ [ஆத்மநஃ ஆத்மாநஂ து ] அபநே ஆத்மாகோ [ந கரோதி ] நஹீஂ கரதா யஹ ஸித்த ஹோகா !
(இஸப்ரகார கர்த்ருத்வகோ ஸித்த கரநேகே லியே விவக்ஷாகோ பதலகர ஜோ பக்ஷ கஹா ஹை, வஹ கடித
நஹீஂ ஹோதா .)
(இஸப்ரகார, யதி கர்மகா கர்தா கர்ம ஹீ மாநா ஜாய தோ ஸ்யாத்வாதகே ஸாத விரோத ஆதா ஹை;
இஸலியே ஆத்மாகோ அஜ்ஞாந-அவஸ்தாமேஂ கதஂசித் அபநே அஜ்ஞாநபாவரூப கர்மகா கர்தா மாநநா சாஹியே,
ஜிஸஸே ஸ்யாத்வாதகே ஸாத விரோத நஹீஂ ஆதா .)
டீகா : — (யஹா஁ பூர்வபக்ஷ இஸப்ரகார ஹை :) ‘‘கர்ம ஹீ ஆத்மாகோ அஜ்ஞாநீ கரதா ஹை,
க்யோஂகி ஜ்ஞாநாவரண நாமக கர்மகே உதயகே பிநா உஸகீ ( – அஜ்ஞாநகீ) அநுபபத்தி ஹை; கர்ம ஹீ
(ஆத்மாகோ) ஜ்ஞாநீ கரதா ஹை, க்யோஂகி ஜ்ஞாநாவரண நாமக கர்மகே க்ஷயோபஶமகே பிநா உஸகீ
அநுபபத்தி ஹை; கர்ம ஹீ ஸுலாதா ஹை, க்யோஂகி நித்ரா நாமக கர்மகே உதயகே பிநா உஸகீ அநுபபத்தி
ஹை; கர்ம ஹீ ஜகாதா ஹை, க்யோஂகி நித்ரா நாமக கர்மகே க்ஷயோபஶமகே பிநா உஸகீ அநுபபத்தி ஹை; கர்ம
ஹீ ஸுகீ கரதா ஹை, க்யோஂகி ஸாதாவேதநீய நாமக கர்மகே உதயகே பிநா உஸகீ அநுபபத்தி ஹை; கர்ம

Page 485 of 642
PDF/HTML Page 518 of 675
single page version

கரோதி, சாரித்ரமோஹாக்யகர்மோதயமந்தரேண ததநுபபத்தேஃ . கர்மைவோர்த்வாதஸ்திர்யக்லோகஂ ப்ரமயதி,
ஆநுபூர்வ்யாக்யகர்மோதயமந்தரேண ததநுபபத்தேஃ . அபரமபி யத்யாவத்கிஂசிச்சுபாஶுபஂ தத்தாவத்ஸகலமபி
கர்மைவ கரோதி, ப்ரஶஸ்தாப்ரஶஸ்தராகாக்யகர்மோதயமந்தரேண ததநுபபத்தேஃ . யத ஏவஂ ஸமஸ்தமபி ஸ்வதந்த்ரஂ
கர்ம கரோதி, கர்ம ததாதி, கர்ம ஹரதி ச, ததஃ ஸர்வ ஏவ ஜீவாஃ நித்யமேவைகாந்தேநாகர்தார ஏவேதி
நிஶ்சிநுமஃ . கிஂச – ஶ்ருதிரப்யேநமர்தமாஹ, புஂவேதாக்யஂ கர்ம ஸ்த்ரியமபிலஷதி, ஸ்த்ரீவேதாக்யஂ கர்ம
புமாஂஸமபிலஷதி இதி வாக்யேந கர்மண ஏவ கர்மாபிலாஷகர்த்ருத்வஸமர்தநேந ஜீவஸ்யாப்ரஹ்மகர்த்ருத்வ-
ப்ரதிஷேதாத், ததா யத்பரஂ ஹந்தி, யேந ச பரேண ஹந்யதே தத்பரகாதகர்மேதி வாக்யேந கர்மண ஏவ
கர்மகாதகர்த்ருத்வஸமர்தநேந ஜீவஸ்ய காதகர்த்ருத்வப்ரதிஷேதாச்ச ஸர்வதைவாகர்த்ருத்வஜ்ஞாபநாத் . ஏவமீத்ரஶஂ
ஸாஂக்யஸமயஂ ஸ்வப்ரஜ்ஞாபராதேந ஸூத்ரார்தமபுத்யமாநாஃ கேசிச்ச்ரமணாபாஸாஃ ப்ரரூபயந்தி; தேஷாஂ ப்ரக்ருதேரேகாந்தேந
௧ஶ்ரமணாபாஸ = முநிகே குண நஹீஂ ஹோநே பர பீ அபநேகோ முநி கஹலாநேவாலே
ஹீ துஃகீ கரதா ஹை, க்யோஂகி அஸாதாவேதநீய நாமக கர்மகே உதயகே பிநா உஸகீ அநுபபத்தி ஹை;
கர்ம ஹீ மித்யாத்ருஷ்டி கரதா ஹை, க்யோஂகி மித்யாத்வகர்மகே உதயகே பிநா உஸகீ அநுபபத்தி ஹை; கர்ம
ஹீ அஸஂயமீ கரதா ஹை, க்யோஂகி சாரித்ரமோஹ நாமக கர்மகே உதயகே பிநா உஸகீ அநுபபத்தி ஹை;
கர்ம ஹீ ஊ ர்த்வலோகமேஂ, அதோலோகமேஂ ஔர திர்யக்லோகமேஂ ப்ரமண கராதா ஹை, க்யோஂகி ஆநுபூர்வீ நாமக
கர்மகே உதயகே பிநா உஸகீ அநுபபத்தி ஹை; தூஸரா பீ ஜோ குச ஜிதநா ஶுப – அஶுப ஹை வஹ ஸப
கர்ம ஹீ கரதா ஹை, க்யோஂகி ப்ரஶஸ்த-அப்ரஶஸ்த ராக நாமக கர்மகே உதயகே பிநா உநகீ அநுபபத்தி
ஹை . இஸப்ரகார ஸப குச ஸ்வதந்த்ரதயா கர்ம ஹீ கரதா ஹை, கர்ம ஹீ தேதா ஹை, கர்ம ஹீ ஹர லேதா ஹை,
இஸலியே ஹம யஹ நிஶ்சய கரதே ஹைஂ கி — ஸபீ ஜீவ ஸதா ஹீ ஏகாந்தஸே அகர்தா ஹீ ஹைஂ . ஔர ஶ்ருதி
(பகவாநகீ வாணீ, ஶாஸ்த்ர) பீ இஸீ அர்தகோ கஹதீ ஹை; க்யோஂகி, (வஹ ஶ்ருதி) ‘புருஷவேத நாமக
கர்ம ஸ்த்ரீகீ அபிலாஷா கரதா ஹை ஔர ஸ்த்ரீவேத நாமக கர்ம புருஷகீ அபிலாஷா கரதா ஹை’ இஸ
வாக்யஸே கர்மகோ ஹீ கர்மகீ அபிலாஷாகே கர்த்ருத்வகே ஸமர்தந த்வாரா ஜீவகோ அப்ரஹ்மசர்யகே கர்த்ருத்வகா
நிஷேத கரதீ ஹை, ததா ‘ஜோ பரகோ ஹநதா ஹை ஔர ஜோ பரகே த்வாரா ஹநா ஜாதா ஹை வஹ பரகாதகர்ம
ஹை’ இஸ வாக்யஸே கர்மகோ ஹீ கர்மகே காதகா கர்த்ருத்வ ஹோநேகே ஸமர்தந த்வாரா ஜீவகோ காதகே
கர்த்ருத்வகா நிஷேத கரதீ ஹை, ஔர இஸப்ரகார (அப்ரஹ்மசர்யகே ததா காதகே கர்த்ருத்வகே நிஷேத த்வாரா)
ஜீவகா ஸர்வதா அகர்த்ருத்வ பதலாதீ ஹை .’’
(ஆசார்யதேவ கஹதே ஹைஂ கி : — ) இஸப்ரகார ஐஸே ஸாஂக்யமதகோ, அபநீ ப்ரஜ்ஞா(புத்தி)கே
அபராதஸே ஸூத்ரகே அர்தகோ ந ஜாநநேவாலே குச ௧ஶ்ரமணாபாஸ ப்ரரூபித கரதே ஹைஂ; உநகீ, ஏகாந்தஸே
ப்ரக்ருதிகே கர்த்ருத்வகீ மாந்யதாஸே, ஸமஸ்த ஜீவோஂகே ஏகாந்தஸே அகர்த்ருத்வ ஆ ஜாதா ஹை, இஸலியே ‘ஜீவ

Page 486 of 642
PDF/HTML Page 519 of 675
single page version

கர்த்ருத்வாப்யுபகமேந ஸர்வேஷாமேவ ஜீவாநாமேகாந்தேநாகர்த்ருத்வாபத்தேஃ ஜீவஃ கர்தேதி ஶ்ருதேஃ கோபோ துஃஶக்யஃ
பரிஹர்தும் . யஸ்து கர்ம ஆத்மநோஜ்ஞாநாதிஸர்வபாவாந் பர்யாயரூபாந் கரோதி, ஆத்மா த்வாத்மாநமேவைகஂ
த்ரவ்யரூபஂ கரோதி, ததோ ஜீவஃ கர்தேதி ஶ்ருதிகோபோ ந பவதீத்யபிப்ராயஃ ஸ மித்யைவ . ஜீவோ
ஹி த்ரவ்யரூபேண தாவந்நித்யோஸஂக்யேயப்ரதேஶோ லோகபரிமாணஶ்ச . தத்ர ந தாவந்நித்யஸ்ய கார்யத்வமுப-
பந்நஂ, க்ருதகத்வநித்யத்வயோரேகத்வவிரோதாத் . ந சாவஸ்திதாஸஂக்யேயப்ரதேஶஸ்யைகஸ்ய புத்கலஸ்கந்தஸ்யேவ
ப்ரதேஶப்ரக்ஷேபணாகர்ஷணத்வாரேணாபி தஸ்ய கார்யத்வஂ, ப்ரதேஶப்ரக்ஷேபணாகர்ஷணே ஸதி தஸ்யைகத்வவ்யாகாதாத் . ந
சாபி ஸகலலோகவாஸ்துவிஸ்தாரபரிமிதநியதநிஜாபோகஸஂக்ரஹஸ்ய ப்ரதேஶஸஂகோசநவிகாஶநத்வாரேண தஸ்ய
கார்யத்வஂ, ப்ரதேஶஸஂகோசநவிகாஶநயோரபி ஶுஷ்கார்த்ரசர்மவத்ப்ரதிநியதநிஜவிஸ்தாராத்தீநாதிகஸ்ய தஸ்ய
கர்துமஶக்யத்வாத் . யஸ்து வஸ்துஸ்வபாவஸ்ய ஸர்வதாபோடுமஶக்யத்வாத் ஜ்ஞாயகோ பாவோ ஜ்ஞாநஸ்வபாவேந ஸர்வதைவ
கர்தா ஹை’ ஐஸீ ஜோ ஶ்ருதி ஹை உஸகா கோப தூர கரநா அஶக்ய ஹோ ஜாதா ஹை (அர்தாத் பகவாநகீ
வாணீகீ விராதநா ஹோதீ ஹை) . ஔர, ‘கர்ம ஆத்மாகே அஜ்ஞாநாதி ஸர்வ பாவோஂகோ — ஜோ கி பர்யாயரூப
ஹைஂ உந்ஹேஂ — கரதா ஹை, ஔர ஆத்மா தோ ஆத்மாகோ ஹீ ஏககோ த்ரவ்யரூபகோ கரதா ஹை, இஸலியே ஜீவ
கர்தா ஹை; இஸப்ரகார ஶ்ருதிகா கோப நஹீஂ ஹோதா’ — ஐஸா ஜோ அபிப்ராய ஹை வஹ மித்யா ஹீ ஹை . (இஸீகோ
ஸமஜாதே ஹைஂ : — ) ஜீவ தோ த்ரவ்யரூபஸே நித்ய ஹை, அஸஂக்யாதப்ரதேஶீ ஹை ஔர லோகபரிமாண ஹை . உநமேஂ
ப்ரதம, நித்யகா கார்யத்வ நஹீஂ பந ஸகதா, க்யோஂகி க்ருதகத்வகே ஔர நித்யத்வகே ஏகத்வகா விரோத
ஹை . (ஆத்மா நித்ய ஹை, இஸலியே வஹ க்ருதக அர்தாத் கிஸீகே த்வாரா கியா கயா நஹீஂ ஹோ ஸகதா .)
ஔர அவஸ்தித அஸஂக்ய-ப்ரதேஶவாலே ஏக(-ஆத்மா)கோ புத்கலஸ்கந்தகீ பா஁தி, ப்ரதேஶோஂகே ப்ரக்ஷேபண-
ஆகர்ஷண த்வாரா பீ கார்யத்வ நஹீஂ பந ஸகதா, க்யோஂகி ப்ரதேஶோஂகா ப்ரக்ஷேபண ததா ஆகர்ஷண ஹோ தோ
உஸகே ஏகத்வகா வ்யாகாத ஹோ ஜாயேகா . (ஸ்கந்த அநேக பரமாணுஓஂகா பநா ஹுஆ ஹை, இஸலியே
உஸமேஂஸே பரமாணு நிகல ஜாதே ஹைஂ ததா உஸமேஂ ஆதே பீ ஹைஂ; பரந்து ஆத்மா நிஶ்சித அஸஂக்யாத-
ப்ரதேஶவாலா ஏக ஹீ த்ரவ்ய ஹை, இஸலியே வஹ அபநே ப்ரதேஶோஂகோ நிகால நஹீஂ ஸகதா ததா அதிக
ப்ரதேஶோஂகோ லே நஹீஂ ஸகதா .) ஔர ஸகல லோகரூப கரகே விஸ்தாரஸே பரிமித ஜிஸகா நிஶ்சித நிஜ
விஸ்தாரஸஂக்ரஹ ஹை (அர்தாத் ஜிஸகா லோக ஜிதநா நிஶ்சித மாப ஹை) உஸகே (-ஆத்மாகே) ப்ரதேஶோஂகே
ஸஂகோச-விகாஸ த்வாரா பீ கார்யத்வ நஹீஂ பந ஸகதா, க்யோஂகி ப்ரதேஶோஂகே ஸஂகோச-விஸ்தார ஹோநே பர பீ,
ஸூகே-கீலே சம஡ேகீ பா஁தி, நிஶ்சித நிஜ விஸ்தாரகே காரண உஸே ( – ஆத்மாகோ) ஹீநாதிக நஹீஂ
கியா ஜா ஸகதா . (இஸப்ரகார ஆத்மாகே த்ரவ்யரூப ஆத்மாகே கர்த்ருத்வ நஹீஂ பந ஸகதா .) ஔர,
‘‘வஸ்துஸ்வபாவகா ஸர்வதா மிடநா அஶக்ய ஹோநேஸே ஜ்ஞாயக பாவ ஜ்ஞாநஸ்வபாவஸே ஹீ ஸதைவ ஸ்தித ரஹதா
ஹை ஔர இஸப்ரகார ஸ்தித ரஹதா ஹுஆ, ஜ்ஞாயகத்வ ஔர கர்த்ருத்வகே அத்யந்த விருத்ததா ஹோநேஸே,

Page 487 of 642
PDF/HTML Page 520 of 675
single page version

திஷ்டதி, ததா திஷ்டஂஶ்ச ஜ்ஞாயககர்த்ருத்வயோரத்யந்தவிருத்தத்வாந்மித்யாத்வாதிபாவாநாஂ ந கர்தா
பவதி, பவந்தி ச மித்யாத்வாதிபாவாஃ, ததஸ்தேஷாஂ கர்மைவ கர்த்ரு ப்ரரூப்யத இதி வாஸநோந்மேஷஃ
ஸ து நிதராமாத்மாத்மாநஂ கரோதீத்யப்யுபகமமுபஹந்த்யேவ .
ததோ ஜ்ஞாயகஸ்ய பாவஸ்ய ஸாமாந்யாபேக்ஷயா ஜ்ஞாநஸ்வபாவாவஸ்திதத்வேபி கர்மஜாநாஂ
மித்யாத்வாதிபாவாநாஂ ஜ்ஞாநஸமயேநாதிஜ்ஞேயஜ்ஞாநபேதவிஜ்ஞாநஶூந்யத்வாத் பரமாத்மேதி ஜாநதோ விஶேஷாபேக்ஷயா
த்வஜ்ஞாநரூபஸ்ய ஜ்ஞாநபரிணாமஸ்ய கரணாத்கர்த்ருத்வமநுமந்தவ்யஂ; தாவத்யாவத்ததாதிஜ்ஞேயஜ்ஞாநபேதவிஜ்ஞாந-
பூர்ணத்வாதாத்மாநமேவாத்மேதி ஜாநதோ விஶேஷாபேக்ஷயாபி ஜ்ஞாநரூபேணைவ ஜ்ஞாநபரிணாமேந பரிணமமாநஸ்ய கேவலஂ
ஜ்ஞாத்ருத்வாத்ஸாக்ஷாதகர்த்ருத்வஂ ஸ்யாத் .
மித்யாத்வாதி பாவோஂகா கர்தா நஹீஂ ஹோதா; ஔர மித்யாத்வாதி பாவ தோ ஹோதே ஹைஂ; இஸலியே உநகா கர்தா
கர்ம ஹீ ஹை, இஸப்ரகார ப்ரரூபித கியா ஜாதா ஹை’’ — ஐஸீ ஜோ வாஸநா (அபிப்ராய, ஜுகாவ) ப்ரகட
கீ ஜாதீ ஹை வஹ பீ ‘ஆத்மாகோ கரதா ஹை’ இஸ (பூர்வோக்த) மாந்யதாகா அதிஶயதாபூர்வக காத கரதீ
ஹீ ஹை (க்யோஂகி ஸதா ஹீ ஜ்ஞாயக மாநநேஸே ஆத்மா அகர்தா ஹீ ஸித்த ஹுஆ) .
இஸலியே, ஜ்ஞாயக பாவ ஸாமாந்ய அபேக்ஷாஸே ஜ்ஞாநஸ்வபாவஸே அவஸ்தித ஹோநே பர பீ, கர்மஸே
உத்பந்ந மித்யாத்வாதி பாவோஂகே ஜ்ஞாநகே ஸமய, அநாதிகாலஸே ஜ்ஞேய ஔர ஜ்ஞாநகே பேதவிஜ்ஞாநஸே ஶூந்ய
ஹோநேஸே, பரகோ ஆத்மாகே ரூபமேஂ ஜாநதா ஹுஆ வஹ (ஜ்ஞாயகபாவ) விஶேஷ அபேக்ஷாஸே அஜ்ஞாநரூப
ஜ்ஞாநபரிணாமகோ கரதா ஹை ( – அஜ்ஞாநரூப ஐஸா ஜோ ஜ்ஞாநகா பரிணமந உஸகோ கரதா ஹை) இஸலியே,
உஸகே கர்த்ருத்வகோ ஸ்வீகார கரநா (அர்தாத் ஐஸா ஸ்வீகார கரநா கி வஹ கர்த்தா ஹை) வஹ பீ தப
தக கீ ஜப தக பேதவிஜ்ஞாநகே ப்ராரம்பஸே ஜ்ஞேய ஔர ஜ்ஞாநகே பேதவிஜ்ஞாநஸே பூர்ண (அர்தாத் பேதவிஜ்ஞாந
ஸஹித) ஹோநேகே காரண ஆத்மாகோ ஹீ ஆத்மாகே ரூபமேஂ ஜாநதா ஹுஆ வஹ (ஜ்ஞாயகபாவ), விஶேஷ
அபேக்ஷாஸே பீ ஜ்ஞாநரூப ஹீ ஜ்ஞாநபரிணாமஸே பரிணமித ஹோதா ஹுஆ ( – ஜ்ஞாநரூப ஐஸா ஜோ ஜ்ஞாநகா
பரிணமந உஸரூப ஹீ பரிணமித ஹோதா ஹுஆ), மாத்ர ஜ்ஞாத்ருத்வகே காரண ஸாக்ஷாத் அகர்தா ஹோ .
பாவார்த : — கிதநே ஹீ ஜைந முநி பீ ஸ்யாத்வாத-வாணீகோ பலீபா஁தி ந ஸமஜகர ஸர்வதா
ஏகாந்தகா அபிப்ராய கரதே ஹைஂ ஔர விவக்ஷாகோ பதலகர யஹ கஹதே ஹைஂ கி — ‘‘ஆத்மா தோ
பாவகர்மகா அகர்தா ஹீ ஹை, கர்மப்ரக்ருதிகா உதய ஹீ பாவகர்மகோ கரதா ஹை; அஜ்ஞாந, ஜ்ஞாந, ஸோநா,
ஜாகநா, ஸுக, துஃக, மித்யாத்வ, அஸஂயம, சார கதியோஂமேஂ ப்ரமண — இந ஸபகோ, ததா ஜோ குச
ஶுப-அஶுப பாவ ஹைஂ இந ஸபகோ கர்ம ஹீ கரதா ஹை; ஜீவ தோ அகர்தா ஹை .’’ ஔர வே முநி ஶாஸ்த்ரகா
பீ ஐஸா ஹீ அர்த கரதே ஹைஂ கி — ‘‘வேதகே உதயஸே ஸ்த்ரீ-புருஷகா விகார ஹோதா ஹை ஔர உபகாத
ததா பரகாத ப்ரக்ருதிகே உதயஸே பரஸ்பர காத ஹோதா ஹை .’’ இஸப்ரகார, ஜைஸே ஸாஂக்யமதாவலம்பீ ஸப