yadbhAvakatven gneyatven chaikIbhUy bhUyo mohamudbhAvayati, svarasat evApunaprAdurbhAvAy samUlan
mohamunmUlya mahato gnAnodyotasya prasphu ritatvAt .
Alokamuchchhalati shAntarase samastA .
arUpI hUn . isaprakAr sabase bhinna aise svarUpakA anubhav karatA huA yah main pratApavanta rahA . isaprakAr pratApavanta vartate hue aise mujhe, yadyapi (mujhase) bAhya anek prakArakI svarUp- sampadAke dvArA samasta paradravya sphu rAyamAn hain tathApi, koI bhI paradravya paramANumAtra bhI mujharUp bhAsate nahIn ki jo mujhe bhAvakarUp tathA gneyarUpase mere sAth hokar puna moh utpanna karen; kyonki nijarasase hI mohako mUlase ukhADakar — puna ankurit na ho isaprakAr nAsh karake, mahAn gnAnaprakAsh mujhe pragaT huA hai .
bhAvArtha : — AtmA anAdi kAlase mohake udayase agnAnI thA, vah shrI guruonke upadeshase aur sva-kAlalabdhise gnAnI huA tathA apane svarUpako paramArthase jAnA ki main ek hUn, shuddha hUn, arUpI hUn, darshanagnAnamay hUn . aisA jAnanese mohakA samUl nAsh ho gayA, bhAvakabhAv aur gneyabhAvase bhedagnAn huA, apanI svarUpasampadA anubhavamen AI; tab phi ra puna moh kaise utpanna ho sakatA hai ? nahIn ho sakatA ..38..
ab, aisA jo AtmAnubhav huA usakI mahimA kahakar AchAryadev preraNArUp kAvya kahate hain ki — aise gnAnasvarUp AtmAmen samasta lok nimagna ho jAo : —
shlokArtha : — [eSha bhagavAn avabodhasindhu ] yah gnAnasamudra bhagavAn AtmA [vibhram- tiraskariNIn bhareN AplAvya ]ivabhramarUpI ADI chAdarako samUlatayA DUbokar (dUr karake) [pronmagna ] svayam sarvAng pragaT huA hai; [amI samastA lokA ] isaliye ab yah samasta lok [shAntarase ] usake shAnta rasamen [samam ev ] ek sAth hI [nirbharam ] atyanta [majjantu ] magna ho jAo, ki jo shAnta ras [Alokam uchchhalati ] samasta lok paryanta uchhal rahA hai .
bhAvArtha : — jaise samudrake ADe kuchh A jAye to jal dikhAI nahIn detA aur jab vah AD dUr ho jAtI hai tab jal pragaT hotA hai; vah pragaT hone par, logonko preraNA yogya hotA hai ki ‘is jalamen sabhI log snAn karo’; isIprakAr yah AtmA vibhramase AchchhAdit thA tab