aTThavihan pi ya kamman savvan poggalamayan jiNA benti .
adhyavasAnAdibhAvanirvartakamaShTavidhamapi cha karma samastamev pudgalamayamiti kil sakalagna- gnapti . tasya tu yadvipAkakAShThAmadhirUDhasya phalatvenAbhilapyate tadanAkulatvalakShaNasaukhyAkhyAtma- svabhAvavilakShaNatvAtkil dukham . tadantapAtin ev kilAkulatvalakShaNA adhyavasAnAdibhAvA . hotA ho to usakA niShedh kiyA hai . yadi samajhanemen adhik kAl lage to chhah mAsase adhik nahIn lagegA; isalie anya niShprayojan kolAhalakA tyAg karake isamen lag jAnese shIghra hI svarUpakI prApti ho jAyagI aisA upadesh hai .34.
ab shiShya pUchhatA hai ki in adhyavasAnAdi bhAvonko jIv nahIn kahA, anya chaitanyasvabhAvako jIv kahA; to yah bhAv bhI chaitanyake sAth sambandha rakhanevAle pratibhAsit hote hain, (ve chaitanyake atirikta jaDake to dikhAI nahIn dete) tathApi unhen pudgalake svabhAv kyon kahA ? usake uttarasvarUp gAthAsUtra kahate hain : —
paripAkamen jis karmakA phal dukh nAm prasiddha hai ..45..
gAthArtha : — [aShTavidham api cha ] AThon prakArakA [karma ] karma [sarvan ] sab [pudgalamayan ] pudgalamay hai aisA [jinA ] jinendrabhagavAn sarvagnadev [bruvanti ] kahate hain — [yasya vipachyamAnasya ] jis pakva hokar udayamen AnevAle karmakA [phalan ] phal [tat ] prasiddha [dukham ] dukh hai [iti uchyate ] aisA kahA hai .
TIkA : — adhyavasAnAdi samasta bhAvonko utpanna karanevAlA jo AThon prakArakA gnAnAvaraNAdi karma hai vah sabhI pudgalamay hai aisA sarvagnakA vachan hai . vipAkakI maryAdAko prApta us karmake phalarUpase jo kahA jAtA hai vah (arthAt karmaphal), anAkulatAlakShaN — sukhanAmak AtmasvabhAvase vilakShaN hai isalie, dukh hai . us dukhamen hI AkulatAlakShaN adhyavasAnAdi bhAv
94