nanu varNAdayo yadyamI na santi jIvasya tadA tantrAntare kathan santIti pragnApyante iti chet — vavahAreN du ede jIvassa havanti vaNNamAdIyA .
ih hi vyavahAranaya kil paryAyAshritatvAjjIvasya pudgalasanyogavashAdanAdiprasiddha- bandhaparyAyasya kusumbharaktasya kArpAsikavAsas ivaupAdhikan bhAvamavalambyotplavamAna parabhAvan parasya detA hai — keval ek chaitanyabhAvasvarUp abhedarUp AtmA hI dikhAI detA hai .
bhAvArtha : — paramArthanay abhed hI hai, isaliye is dRuShTise dekhane par bhed nahIn dikhAI detA; is nayakI dRuShTimen puruSh chaitanyamAtra hI dikhAI detA hai . isaliye ve samasta hI varNAdik tathA rAgAdik bhAv puruShase bhinna hI hain .
ye varNase lekar guNasthAn paryanta jo bhAv hain unakA svarUp visheSharUpase jAnanA ho to gommaTasAr Adi granthonse jAn lenA .37.
ab shiShya pUchhatA hai ki — yadi yah varNAdik bhAv jIvake nahIn haiain to anya siddhAntagranthommen aisA kaise kahA gayA hai ki ‘ve jIvake hain’ ? usakA uttar gAthAmen kahate hain : —
par koI bhI ye bhAv nahin hain jIvake nishchayaviShain ..56..
gAthArtha : — [ete ] yah [varNAdyA guNasthAnAntA bhAvA ] varNase lekar guNasthAnaparyanta jo bhAv kahe gaye ve [vyavahAreN tu ] vyavahAranayase to [jIvasya bhavanti ] jIvake hain (isaliye sUtramen kahe gaye hain), [tu ] kintu [nishchayanayasya ] nishchayanayake matamen [kechit na ] unamense koI bhI jIvake nahIn hain .
TIkA : — yahAn, vyavahAranay paryAyAshrit honese, saphe da rUIse banA huA vastra jo ki kusumbI (lAl) ranggase rangA huA hai aise vastrake aupAdhik bhAv ( – lAl rangga)kI bhAnti, pudgalake sanyogavash anAdi kAlase jisakI bandhaparyAy prasiddha hai aise jIvake aupAdhik bhAv
110