Samaysar-Hindi (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 142 of 642
PDF/HTML Page 175 of 675

 

samayasAr
[ bhagavAnashrIkundakunda-

ya khalu moharAgadveShasukhadukhAdirUpeNAntarutplavamAnan karmaNa pariNAman sparsharasagandh- varNashabdabandhasansthAnasthaulyasaukShmyAdirUpeN bahirutplavamAnan nokarmaNa pariNAman cha samastamapi paramArthata pudgalapariNAmapudgalayorev ghaTamRuttikayoriv vyApyavyApakabhAvasadbhAvAt pudgaladravyeN kartrA svatantravyApaken svayam vyApyamAnatvAtkarmatven kriyamANan pudgalapariNAmAtmanorghaTakumbhakArayoriv vyApyavyApakabhAvAbhAvAt kartRukarmatvAsiddhau na nAm karotyAtmA, kintu paramArthata pudgalapariNAm- gnAnapudgalayorghaTakumbhakAravadvayApyavyApakabhAvAbhAvAt kartRukarmatvAsiddhAvAtmapariNAmAtmanorghaT- mRuttikayoriv vyApyavyApakabhAvasadbhAvAdAtmadravyeN kartrA svatantravyApaken svayam vyApyamAnatvAt pudgalapariNAmagnAnan karmatven kurvantamAtmAnan jAnAti sotyantaviviktagnAnIbhUto gnAnI syAt . na chaivan gnAtu pudgalapariNAmo vyApya, pudgalAtmanorgneyagnAyakasambandhavyavahAramAtre satyapi

TIkA :nishchayase moh, rAg, dveSh, sukh, dukh AdirUpase antaranggamen utpanna honevAlA jo karmakA pariNAm, aur sparsha, ras, gandha, varNa, shabda, bandha, sansthAn, sthUlatA, sUkShmatA AdirUpase bAhar utpanna honevAlA jo nokarmakA pariNAm, vah sab hI pudgalapariNAm hain . paramArthase, jaise ghaDeke aur miTTIke vyApyavyApakabhAvakA sadbhAv honese kartAkarmapanA hai usIprakAr pudgalapariNAmake aur pudgalake hI vyApyavyApakabhAvakA sadbhAv honese kartAkarmapanA hai . pudgaladravya svatantra vyApak hai, isaliye pudgalapariNAmakA kartA hai aur pudgalapariNAm us vyApakase svayam vyApta (vyApyarUp) honeke kAraN karma hai . isaliye pudgaladravyake dvArA kartA hokar karmarUpase kiyA jAnevAlA jo samasta karmanokarmarUp pudgalapariNAm hai use jo AtmA, pudgalapariNAmako aur AtmAko ghaT aur kumhArakI bhAnti vyApyavyApakabhAvake abhAvake kAraN kartAkarmapanekI asiddhi honese, paramArthase karatA nahIn hai, parantu (mAtra) pudgalapariNAmake gnAnako (AtmAke) karmarUpase karate hue apane AtmAko jAnatA hai, vah AtmA (karmanokarmase) atyanta bhinna gnAnasvarUp hotA huA gnAnI hai

.

(pudgalapariNAmakA gnAn AtmAkA karma kis prakAr hai ? so samajhAte hain :) paramArthase pudgalapariNAmake gnAnako aur pudgalako ghaT aur kumhArakI bhAnti vyApyavyApakabhAvakA abhAv honese kartAkarmapanekI asiddhi hai aur jaise ghaDe aur miTTIke vyApyavyApakabhAvakA sadbhAv honese kartAkarmapanA hai usIprakAr AtmapariNAm aur AtmAke vyApyavyApakabhAvakA sadbhAv honese kartAkarmapanA hai . Atmadravya svatantra vyApak honese AtmapariNAmakA arthAt pudgalapariNAmake gnAnakA kartA hai aur pudgalapariNAmakA gnAn us vyApakase svayam vyApta (vyApyarUp) honese karma hai . aur isaprakAr (gnAtA pudgalapariNAmakA gnAn karatA hai

142