Samaysar-Hindi (English transliteration). Kalash: 53-55.

< Previous Page   Next Page >


Page 159 of 642
PDF/HTML Page 192 of 675

 

kahAnajainashAstramAlA ]
kartA-karma adhikAr
159
(AryA)
nobhau pariNamata khalu pariNAmo nobhayo prajAyet .
ubhayorna pariNati syAdyadanekamanekamev sadA ..53..
(AryA)
naikasya hi kartArau dvau sto dve karmaNI na chaikasya .
naikasya cha kriye dve ekamanekan yato na syAt ..54..
(shArdUlavikrIDit)
AsansArat ev dhAvati paran kurvehamityuchchakai-
rdurvAran nanu mohinAmih mahAhankArarUpan tama
.
tadbhUtArthaparigraheN vilayan yadyekavAran vrajet
tatkin gnAnaghanasya bandhanamaho bhUyo bhavedAtmana
..55..

shlokArtha :[na ubhau pariNamata khalu ] do dravya ek hokar pariNamit nahIn hote, [ubhayo pariNAma na prajAyet ] do dravyonkA ek pariNAm nahIn hotA aur [ubhayo pariNati na syAt ] do dravyonkI ek pariNatikriyA nahIn hotI; [yat ] kyonki jo [anekam sadA anekam ev ] anek dravya hain so sadA anek hI hain, ve badalakar ek nahIn ho jAte .

bhAvArtha :jo do vastuen hain ve sarvathA bhinna hI hain, pradeshabhedavAlI hI hain . donon ek hokar pariNamit nahIn hotI, ek pariNAmako utpanna nahIn karatI aur unakI ek kriyA nahIn hotIaisA niyam hai . yadi do dravya ek hokar pariNamit hon to sarva dravyonkA lop ho jAye .53.

puna is arthako dRuDh karate hain :

shlokArtha :[ekasya hi dvau kartArau na sta ] ek dravyake do kartA nahIn hote, [cha ] aur [ekasya dve karmaNI na ] ek dravyake do karma nahIn hote [cha ] tathA [ekasya dve kriye na ] ek dravyakI do kriyAen nahIn hotI; [yata ] kyonki [ekam anekan na syAt ] ek dravya anek dravyarUp nahIn hotA .

bhAvArtha :isaprakAr uparokta shlokommen nishchayanayase athavA shuddhadravyArthikanayase vastusthitikA niyam kahA hai .54.

AtmAko anAdise paradravyake kartAkarmapanekA agnAn hai yadi vah paramArthanayake grahaNase ek bAr bhI vilayako prApta ho jAye to phi ra na Aye, ab aisA kahate hain :