uppAdedi karedi ya bandhadi pariNAmaedi giNhadi ya .
ayan khalvAtmA na gRuhNAti, na pariNamayati, notpAdayati, na karoti, na badhnAti, vyApya- vyApakabhAvAbhAvAt, prApyan vikAryan nirvartyan cha pudgaladravyAtmakan karma . yattu vyApyavyApak- bhAvAbhAvepi prApyan vikAryan nirvartyan cha pudgaladravyAtmakan karma gRuhNAti, pariNamayati, utpAdayati, karoti, badhnAti chAtmeti vikalpa sa kilopachAra .
kathamiti chet —
ab ka hate hain ki uparokta hetuse yah siddha huA ki : —
pudgaladaravako AtamA — vyavahAranayavaktavya hai ..107..
gAthArtha : : — [AtmA ] AtmA [pudgaladravyam ] pudgaladravyako [utpAdayati ] utpanna karatA hai, [karoti cha ] karatA hai, [badhnAti ] bAndhatA hai, [pariNAmayati ] pariNamit karatA hai [cha ] aur [gRuhNAti ] grahaN karatA hai — yah [vyavahAranayasya ] vyavahAranayakA [vaktavyam ] kathan hai .
TIkA : — yah AtmA vAstavamen vyApyavyApakabhAvake abhAvake kAraN, prApya, vikArya aur nirvartya – aise pudgaladravyAtmak ( – pudgaladravyasvarUp) karmako grahaN nahIn karatA, pariNamit nahIn karatA, utpanna nahIn karatA aur na use karatA hai, na bAndhatA hai; tathA vyApyavyApakabhAvakA abhAv hone par bhI, ‘‘prApya, vikArya aur nirvartya – aise pudgaladravyAtmak karmako AtmA grahaN karatA hai, pariNamit karatA hai, utpanna karatA hai, karatA hai aur bAndhatA hai’’ aisA jo vikalpa vah vAstavamen upachAr hai .
dravyako grahaN karatA hai pariNamit karatA hai, utpanna karatA hai, ityAdi kahanA so upachAr hai ..107..
ab yahAn prashna karatA hai ki yah upachAr kaise hai ? usakA uttar dRuShTAntapUrvak kahate hain : —