kahAnajainashAstramAlA ]
kartA-karma adhikAr
213
bhavatIti vitarka, tadA pudgaladravyajIvayo sahabhUtaharidrAsudhayoriv dvayorapi karmapariNAmApatti .
ath chaikasyaiv pudgaladravyasya bhavati karmatvapariNAma, tato rAgAdijIvAgnAnapariNAmAddheto pRuthagbhUt
ev pudgalakarmaNa pariNAma .
ev pudgalakarmaNa pariNAma .
pudgaladravyAtpRuthagbhUt ev jIvasya pariNAma —
jIvassa du kammeN ya sah pariNAmA hu honti rAgAdI .
evan jIvo kamman cha do vi rAgAdimAvaNNA ..139..
ekkassa du pariNAmo jAyadi jIvassa rAgamAdIhin .
tA kammodayahedUhin viNA jIvassa pariNAmo ..140..
jIvasya tu karmaNA cha sah pariNAmA khalu bhavanti rAgAdaya .
evan jIva karma cha dve api rAgAditvamApanne ..139..
hotA hai usIprakAr, pudgaladravya aur jIv dononke karmarUp pariNAmakI Apatti A jAve . parantu
ek pudgaladravyake hI karmatvarUp pariNAm to hotA hai; isaliye jIvakA rAgAdi-agnAn pariNAm
jo ki karmakA nimitta hai usase bhinna hI pudgalakarmakA pariNAm hai .
jo ki karmakA nimitta hai usase bhinna hI pudgalakarmakA pariNAm hai .
bhAvArtha : — yadi yah mAnA jAye ki pudgaladravya aur jIvadravya donon milakar karmarUp pariNamate hain to dononke karmarUp pariNAm siddha ho . parantu jIv to kabhI bhI jaD karmarUp nahIn pariNam sakatA; isaliye jIvakA agnAnapariNAm jo ki karmakA nimitta hai usase alag hI pudgaladravyakA karmapariNAm hai ..137-138..
ab yah pratipAdan karate hain ki jIvakA pariNAm pudgaladravyase bhinna hI hai : —
jIvake karamake sAth hI, jo bhAv rAgAdik bane .
to karma aru jIv ubhay hI, rAgAdipan pAven are ! ..139..
par pariNaman rAgAdirUp to, hot hai jIv ekake .
isase hi karmodayanimitase, alag jIvapariNAm hai ..140..
gAthArtha : — [jIvasya tu ] yadi jIvake [karmaNA cha sah ] ka rmake sAth hI [rAgAdaya pariNAmA ] rAgAdi pariNAm [khalu bhavanti ] hote hain (arthAt donon milakar rAgAdirUp pariNamate hain) aisA mAnA jAye [evan ] to isaprakAr [jIva karma cha ] jIv aur ka rma [dve api ] donon