yadi jIvasya tannimittabhUtavipachyamAnapudgalakarmaNA sahaiv rAgAdyagnAnapariNAmo bhavatIti vitarka, tadA jIvapudgalakarmaNo sahabhUtasudhAharidrayoriv dvayorapi rAgAdyagnAnapariNAmApatti . ath chaikasyaiv jIvasya bhavati rAgAdyagnAnapariNAma, tata pudgalakarmavipAkAddheto pRuthagbhUt ev jIvasya pariNAma .
[karmodayahetubhi vinA ] ka rmodayarUp nimittase rahit hI arthAt bhinna hI [jIvasya ] jIvakA
[pariNAma ] pariNAm hai .
TIkA : — yadi jIvake, rAgAdi-agnAnapariNAmake nimittabhUt udayAgat pudgalakarmake sAth hI (donon ekatrit hokar hI), rAgAdi-agnAnapariNAm hotA hai — aisA vitarka upasthit kiyA jAye to, jaise milI huI phi TakarI aur haldI – dononkA lAl rangarUp pariNAm hotA hai usIprakAr, jIv aur pudgalakarma dononke rAgAdi-agnAnapariNAmakI Apatti A jAve . parantu ek jIvake hI rAgAdi-agnAnapariNAm to hotA hai; isaliye pudgalakarmakA uday jo ki jIvake rAgAdi- agnAnapariNAmakA nimitta hai usase bhinna hI jIvakA pariNAm hai .
bhAvArtha : — yadi yah mAnA jAye ki jIv aur pudgalakarma milakar rAgAdirUp pariNamate hain to dononke rAgAdirUp pariNAm siddha hon . kintu pudgalakarma to rAgAdirUp (jIvarAgAdirUp) kabhI nahIn pariNam sakatA; isaliye pudgalakarmakA uday jo ki rAgAdipariNAmakA nimitta hai usase bhinna hI jIvakA pariNAm hai ..139-140..