Samaysar-Hindi (English transliteration). Gatha: 141.

< Previous Page   Next Page >


Page 214 of 642
PDF/HTML Page 247 of 675

 

214
samayasAr
[ bhagavAnashrIkundakunda-
ekasya tu pariNAmo jAyate jIvasya rAgAdibhi .
tatkarmodayahetubhirvinA jIvasya pariNAma ..140..

yadi jIvasya tannimittabhUtavipachyamAnapudgalakarmaNA sahaiv rAgAdyagnAnapariNAmo bhavatIti vitarka, tadA jIvapudgalakarmaNo sahabhUtasudhAharidrayoriv dvayorapi rAgAdyagnAnapariNAmApatti . ath chaikasyaiv jIvasya bhavati rAgAdyagnAnapariNAma, tata pudgalakarmavipAkAddheto pRuthagbhUt ev jIvasya pariNAma .

kimAtmani baddhaspRuShTan kimabaddhaspRuShTan karmeti nayavibhAgenAh
jIve kamman baddhan puTThan chedi vavahAraNayabhaNidan .
suddhaNayassa du jIve abaddhapuTThan havadi kamman ..141..
[rAgAditvam Apanne ] rAgAdibhAvako prApta ho jAyen . [tu ] parantu [rAgAdibhi pariNAma ]
rAgAdibhAvase pariNAm to [jIvasya ekasya ] jIvake ekake hI [jAyate ] hotA hai, [tat ] isaliye
[karmodayahetubhi vinA ] ka rmodayarUp nimittase rahit hI arthAt bhinna hI [jIvasya ] jIvakA
[pariNAma ] pariNAm hai
.

TIkA :yadi jIvake, rAgAdi-agnAnapariNAmake nimittabhUt udayAgat pudgalakarmake sAth hI (donon ekatrit hokar hI), rAgAdi-agnAnapariNAm hotA haiaisA vitarka upasthit kiyA jAye to, jaise milI huI phi TakarI aur haldIdononkA lAl rangarUp pariNAm hotA hai usIprakAr, jIv aur pudgalakarma dononke rAgAdi-agnAnapariNAmakI Apatti A jAve . parantu ek jIvake hI rAgAdi-agnAnapariNAm to hotA hai; isaliye pudgalakarmakA uday jo ki jIvake rAgAdi- agnAnapariNAmakA nimitta hai usase bhinna hI jIvakA pariNAm hai .

bhAvArtha :yadi yah mAnA jAye ki jIv aur pudgalakarma milakar rAgAdirUp pariNamate hain to dononke rAgAdirUp pariNAm siddha hon . kintu pudgalakarma to rAgAdirUp (jIvarAgAdirUp) kabhI nahIn pariNam sakatA; isaliye pudgalakarmakA uday jo ki rAgAdipariNAmakA nimitta hai usase bhinna hI jIvakA pariNAm hai ..139-140..

ab yahAn nayavibhAgase yah kahate hain ki ‘AtmAmen karma baddhaspRuShTa hai yA abaddhaspRuShTa hai’
hai karma jIvamen baddhaspRuShTaju kathan yah vyavahArakA .
par baddhaspRuShTa na karma jIvamenkathan hai nay shuddhakA ..141..