evamidan bhedavignAnan yadA gnAnasya vaiparItyakaNikAmapyanAsAdayadavichalitamavatiShThate, tadA shuddhopayogamayAtmatven gnAnan gnAnamev kevalan sanna kinchanApi rAgadveShamoharUpan bhAvamArachayati . tato bhedavignAnAchchhuddhAtmopalambha prabhavati . shuddhAtmopalambhAt rAgadveShamohAbhAvalakShaNa samvara prabhavati .
kathan bhedavignAnAdev shuddhAtmopalambha iti chet — jah kaNayamaggitaviyan pi kaNayabhAvan Na tan parichchayadi . tah kammodayatavido Na jahadi NANI du NANittan ..184.. evan jANadi NANI aNNANI muNadi rAgamevAdan .
sadA gnAnasvarUp hI rahA hai, rAgAdirUp kabhI nahIn huA’’ . isaliye AchAryadevane kahA hai ki ‘‘he satpuruShon ! ab mudit hoo’’ .126.
TIkA : — isaprakAr jab yah bhedavignAn gnAnako aNumAtra bhI (rAgAdivikArarUp) viparItatAko na prApta karAtA huA avichalarUpase rahatA hai, tab shuddha-upayogamayAtmakatAke dvArA gnAn keval gnAnarUp hI rahatA huA kinchitmAtra bhI rAgadveShamoharUp bhAvako nahIn karatA; isaliye (yah siddha huA ki) bhedavignAnase shuddha AtmAkI upalabdhi (anubhav) hotI hai aur shuddha AtmAkI upalabdhise rAgadveShamohakA (AsravabhAvakA) abhAv jisakA lakShaN hai aisA samvar hotA hai .
ab yah prashna hotA hai ki bhedavignAnase hI shuddha AtmAkI upalabdhi (anubhav) kaise hotI hai ? usake uttaramen gAthA kahate hain : —
gAthArtha : — [yathA ] jaise [kanakam ] suvarNa [agnitaptam api ] agnise tapta hotA
290