upabhujyamAne sati hi paradravye, tannimitta sAtAsAtavikalpAnatikramaNen kar sakatA tab tak — jaise rogI rogakI pIDAko sahan nahIn kar sakatA tab usakA auShadhi ityAdike dvArA upachAr karatA hai isIprakAr — bhogopabhogasAmagrIke dvArA viShayarUp upachAr karatA huA dikhAI detA hai; kintu jaise rogI rogako yA auShadhiko achchhA nahIn mAnatA usIprakAr samyagdRuShTi chAritramohake udayako yA bhogopabhogasAmagrIko achchhA nahIn mAnatA . aur nishchayase to, gnAtRutvake kAraN samyagdRuShTi virAgI udayAgat karmonko mAtra jAn hI letA hai, unake prati use rAgadveShamoh nahIn hai . isaprakAr rAgadveShamohake binA hI unake phalako bhogatA huA dikhAI detA hai, to bhI usake karmakA Asrav nahIn hotA, karmAsravake binA AgAmI bandha nahIn hotA aur udayAgatakarma to apanA ras dekar khir jAte hain, kyonki udayamen Aneke bAd karmakI sattA rah hI nahIn sakatI . isaprakAr usake navIn bandha nahIn hotA aur udayAgat karmakI nirjarA ho jAnese usake keval nirjarA hI huI . isalie samyagdRuShTi virAgIke bhogopabhogako nirjarAkA hI nimitta kahA gayA hai . pUrva karma udayamen Akar usakA dravya khir gayA so vah dravyanirjarA hai ..193..
gAthArtha : — [dravye upabhujyamAne ] vastu bhoganemen Ane par, [sukhan vA dukhan vA ] sukh athavA dukh [niyamAt ] niyamase [jAyate ] utpanna hotA hai; [udIrNan ] udayako prApta (utpanna hue) [tat sukhadukham ] us sukh-dukhakA [vedayate ] vedan karatA hai — anubhav karatA hai, [ath ] pashchAt [nirjarAn yAti ] vah (sukh-dukharUp bhAv) nirjarAko prApta hotA hai .
TIkA : — paradravya bhoganemen Ane par, usake nimittase jIvakA sukharUp athavA dukharUp bhAv niyamase hI uday hotA hai arthAt utpanna hotA hai, kyonki vedan sAtA aur asAtA — in do
304