vedanAyA sukharUpo vA dukharUpo vA niyamAdev jIvasya bhAv udeti . sa tu yadA vedyate tadA mithyAdRuShTe rAgAdibhAvAnAn sadbhAven bandhanimittan bhUtvA nirjIryamANopyanirjIrNa san bandha ev syAt; samyagdRuShTestu rAgAdibhAvAnAmabhAven bandhanimittamabhUtvA kevalamev nirjIryamANo nirjIrNa sannirjarraiv syAt .
ath gnAnasAmarthyan darshayati — prakAronkA atikram nahIn karatA (arthAt vedan do prakArakA hI hai — sAtArUp aur asAtArUp) . jab us (sukharUp athavA dukharUp) bhAvakA vedan hotA hai tab mithyAdRuShTiko, rAgAdibhAvonke sadbhAvase bandhakA nimitta hokar (vah bhAv) nirjarAko prApta hotA huA bhI (vAstavamen) nirjarit na hotA huA, bandha hI hotA hai; kintu samyagdRuShTike, rAgAdibhAvonke abhAvase bandhakA nimitta hue binA kevalamAtra nirjarit honese (vAstavamen) nirjarit hotA huA, nirjarA hI hotI hai .
bhAvArtha : — paradravya bhoganemen Ane par, karmodayake nimittase jIvake sukharUp athavA dukharUp bhAv niyamase utpanna hotA hai . mithyAdRuShTike rAgAdike kAraN vah bhAv AgAmI bandha karake nirjarit hotA hai, isaliye use nirjarit nahIn kahA jA sakatA; ata mithyAdRuShTiko paradravyake bhogate hue bandha hI hotA hai . samyagdRuShTike rAgAdik na honese AgAmI bandha kiye binA hI vah bhAv nirjarit ho jAtA hai, isaliye use nirjarit kahA jA sakatA hai; ata samyagdRuShTike paradravya bhoganemen Ane par nirjarA hI hotI hai . isaprakAr samyagdRuShTike bhAvanirjarA hotI hai ..194..
ab AgAmI gAthAonkI sUchanAke rUpamen shlok kahate hain : —
shlokArtha : — [kil ] vAstavamen [tat sAmarthyan ] vah (AshcharyakArak ) sAmarthya [gnAnasya ev ] gnAnakA hI hai [vA ] athavA [virAgasya ev ] virAgakA hI hai [yat ] ki [ka api ] koI (samyagdRuShTi jIv) [karma bhunyjAna api ] ka rmako bhogatA huA bhI [karmabhi na badhyate ] ka rmonse nahIn bandhatA ! (vah agnAnIko Ashcharya utpanna karatA hai aur gnAnI use yathArtha jAnatA hai .) .134.
ab gnAnakA sAmarthya batalAte hain : —