yathA kashchidviShavaidya pareShAn maraNakAraNan viShamupabhunyjAnopi amoghavidyAsAmarthyen niruddhatachchhakti tvAnna mriyate, tathA agnAninAn rAgAdibhAvasadbhAven bandhakAraNan pudgalakarmodayamup- bhunyjAnopi amoghagnAnasAmarthyAt rAgAdibhAvAnAmabhAve sati niruddhatachchhakti tvAnna badhyate gnAnI .
gAthArtha : — [yathA ] jisaprakAr [vaidya puruSha ] vaidya puruSh [viSham upabhunyjAna ] viShako bhogatA arthAt khAtA huA bhI [maraNam na upayAti ] maraNako prApta nahIn hotA, [tathA ] usaprakAr [gnAnI ] gnAnI puruSh [pudgalakarmaNa ] pudgalakarmake [udayan ] udayako [bhunkte ] bhogatA hai tathApi [na ev badhyate ] bandhatA nahIn hai .
TIkA : — jisaprakAr koI viShavaidya, dUsaronke maraNake kAraNabhUt viShako bhogatA huA bhI, amogh (rAmabAN) vidyAke sAmarthyase viShakI — shakti ruk gaI honese, nahIn maratA, usIprakAr agnAniyonko, rAgAdibhAvonkA sadbhAv honese bandhakA kAraN jo pudgalakarmakA uday usako gnAnI bhogatA huA bhI, amogh gnAnake sAmarthyake dvArA rAgAdibhAvonkA abhAv honese — karmodayakI shakti ruk gaI honese, bandhako prApta nahIn hotA .
bhAvArtha : — jaise vaidya mantra, tantra, auShadhi ityAdi apanI vidyAke sAmarthyase viShakI ghAtakashaktikA abhAv kar detA hai jisase viShake khA lene par bhI usakA maraN nahIn hotA, usIprakAr gnAnIke gnAnakA aisA sAmarthya hai ki vah karmodayakI bandha karanekI shaktikA abhAv karatA hai aur aisA honese karmodayako bhogate hue bhI gnAnIke AgAmI karmabandha nahIn hotA . isaprakAr samyaggnAnakA sAmarthya kahA gayA hai ..195..
ab vairAgyakA sAmarthya batalAte hain : —
306