majjhan pariggaho jadi tado ahamajIvadan tu gachchhejja . NAdev ahan jamhA tamhA Na pariggaho majjha ..208..
yadi paradravyamajIvamahan parigRuhNIyAn tadAvashyamevAjIvo mamAsau sva syAt, ahamapya- vashyamevAjIvasyAmuShya svAmI syAm . ajIvasya tu ya svAmI, sa kilAjIv ev . evamavashenApi mamAjIvatvamApadyet . mam tu eko gnAyak ev bhAva ya sva, asyaivAhan svAmI; tato mA bhUnmamAjIvatvan, gnAtaivAhan bhaviShyAmi, na paradravyan parigRuhNAmi .
gAthArtha : — [yadi ] yadie [parigraha ] paradravya-parigrah [mam ] merA ho [tata ] to [aham ] main [ajIvatAn tu ] ajIvatvakoe [gachchheyam ] prApta ho jAUn . [yasmAt ] kyonki [ahan ] main to [gnAtA ev ] gnAtA hI hUn, [tasmAt ] isaliye [parigraha ] (paradravyarUp) parigrah [mam na ] merA nahIn hai .
TIkA : — yadi main ajIv paradravyakA parigrah karUn to avashyamev vah ajIv merA ‘sva’ ho aur main bhI avashya hI us ajIvakA svAmI hoUn ; aur jo ajIvakA svAmI hogA vah vAstavamen ajIv hI hogA . isaprakAr avashata (lAchArIse) mujhamen ajIvatva A paDe . merA to ek gnAyak bhAv hI jo ‘sva’ hai, usIkA main svAmI hUn; isaliye mujhako ajIvatva na ho, main to gnAtA hI rahUngA, main paradravyakA parigrah nahIn karUngA .
bhAvArtha : — nishchayanayase yah siddhAnt hain ki jIvakA bhAv jIv hI hai, usake sAth jIvakA sva-svAmI sambandha hai; aur ajIvakA bhAv ajIv hI hai, usake sAth ajIvakA sva-svAmI sambandha hai . yadi jIvake ajIvakA parigrah mAnA jAy to jIv ajIvatvako prApta ho jAy; isaliye paramArthata jIvake ajIvakA parigrah mAnanA mithyAbuddhi hai . gnAnIke aisI mithyAbuddhi nahIn hotI . gnAnI to yah mAnatA hai ki paradravya merA parigrah nahIn hai, main to gnAtA hUn ..208..
‘aur merA to yah (nimnokta) nishchay hai’ yah ab kahate hain : —
328