Samaysar-Hindi (English transliteration). Gatha: 216.

< Previous Page   Next Page >


Page 337 of 642
PDF/HTML Page 370 of 675

 

kahAnajainashAstramAlA ]
nirjarA adhikAr
337
kutonAgatamudayan gnAnI nAkAnkShatIti chet

jo vedadi vedijjadi samae samae viNassade ubhayan .

tan jANago du NANI ubhayan pi Na kankhadi kayAvi ..216..
yo vedayate vedyate samaye samaye vinashyatyubhayam .
tadgnAyakastu gnAnI ubhayamapi na kAnkShati kadApi ..216..

gnAnI hi tAvad dhruvatvAt svabhAvabhAvasya TankotkIrNaikagnAyakabhAvo nityo bhavati, yau tu vedyavedakabhAvau tau tUtpannapradhvansitvAdvibhAvabhAvAnAn kShaNikau bhavata . tatra yo bhAva kAnkShamANan vedyabhAvan vedayate sa yAvadbhavati tAvatkAnkShamANo vedyo bhAvo vinashyati; tasmin vinaShTe vedako bhAva ho sakatA hai ? isaprakAr gnAnIke jo trikAl sambandhI karmodayakA upabhog hai vah parigrah nahIn hai . gnAnI vartamAnamen jo upabhogake sAdhan ekatrit karatA hai vah to jo pIDA nahIn sahI jA sakatI usakA upachAr karatA haijaise rogI rogakA upachAr karatA hai . yah ashaktikA doSh hai ..215..

ab prashna hotA hai ki gnAnI anAgat karmoday-upabhogakI vAnchhA kyon nahIn karatA ? usakA uttar yah hai :

re ! vedya vedak bhAv donon, samay samay vinaShTa hain .
gnAnI rahe gnAyak, kadApi na ubhayakI kAnkShA kare ..216..

gAthArtha :[ya vedayate ] jo bhAv vedan karatA hai (arthAt vedak bhAv) aur [vedyate ] jo bhAv vedan kiyA jAtA hai (arthAt vedyabhAv) [ubhayam ] ve donon bhAv [samaye samaye ] samay samay par [vinashyati ] naShTa ho jAte hain[tadgnAyaka tu ] aisA jAnanevAlA [gnAnI ] gnAnI [ubhayam api ] un donon bhAvonkI [kadApi ] ka bhI bhI [na kAnkShati ] vAnchhA nahIn karatA .

TIkA :gnAnI to, svabhAvabhAvakA dhruvatva honese, TankotkIrNa ek gnAyakabhAvasvarUp nitya hai; aur jo 1vedya-vedak (do) bhAv hain ve, vibhAvabhAvonkA utpanna-vinAshatva honese, kShaNik hai . vahAn jo bhAv kAnkShamAN (arthAt vAnchhA karanevAlA) aise vedyabhAvakA vedan karatA hai arthAt vedyabhAvakA anubhav karanevAlA hai vah (vedakabhAv) jab tak utpanna hotA hai tab tak kAnkShamAN (arthAt vAnchhA karanevAlA) vedyabhAv vinaShTa ho jAtA hai; usake vinaShTa ho jAne par, vedakabhAv kisakA vedan karegA ? yadi yah kahA jAye ki kAnkShamAN vedyabhAvake bAd utpanna honevAle anya

43

1 vedya = vedanamen Ane yogya . vedak = vedanevAlA; anubhav karanevAlA .