Samaysar-Hindi (English transliteration). Gatha: 2.

< Previous Page   Next Page >


Page 7 of 642
PDF/HTML Page 40 of 675

 

kahAnajainashAstramAlA ]
pUrvarang
7
tatra tAvatsamay evAbhidhIyate
jIvo charittadansaNaNANaThido tan hi sasamayan jAN .
poggalakammapadesaTThidan cha tan jAN parasamayan ..2..

paribhAShaNe’ dhAtuse paribhAShaN kiyA hai . usakA Ashay isaprakAr sUchit hotA hai ki chaudah pUrvommense gnAnapravAd nAmak pAnchaven pUrvamen bArah ‘vastu’ adhikAr hain; unamen bhI ek ekake bIs bIs ‘prAbhRut’ adhikAr hain . unamense dashaven vastumen samay nAmak jo prAbhRut hai usake mUlasUtronke shabdonkA gnAn pahale baDe AchAryonko thA aur usake arthakA gnAn AchAryonkI paripATIke anusAr shrI kundakundAchAryadevako bhI thA . unhonne samayaprAbhRutakA paribhAShaN kiyA paribhAShAsUtra banAyA . sUtrakI dash jAtiyAn kahI gaI hain, unamense ek ‘paribhAShA’ jAti bhI hai . jo adhikArako arthake dvArA yathAsthAn sUchit kare vah ‘paribhAShA’ kahalAtI hai . shrI kundakundAchAryadev samayaprAbhRutakA paribhAShaN karate hain,arthAt ve samayaprAbhRutake arthako hI yathAsthAn batAnevAlA paribhAShAsUtra rachate hain .

AchAryane mangalake lie siddhonko namaskAr kiyA hai . sansArIke lie shuddha AtmA sAdhya hai aur siddha sAkShAt shuddhAtmA hai, isalie unhen namaskAr karanA uchit hai . yahAn kisI iShTadevakA nAm lekar namaskAr kyon nahIn kiyA ? isakI charchA TIkAkArane mangalAcharaN par kI hai, use yahAn bhI samajh lenA chAhie . siddhonko ‘sarva’ visheShaN dekar yah abhiprAy batAyA hai ki siddha ananta hain . isase yah mAnanevAle anyamatiyonkA khaNDan ho gayA ki ‘shuddha AtmA ek hI hai’ . ‘shrutakevalI’ shabdake arthamen (1) shrut arthAt anAdinidhan pravAharUp Agam aur kevalI arthAt sarvagnadev kahe gaye hain, tathA (2) shrut-apekShAse kevalI samAn aise gaNadharadevAdi vishiShTa shrutagnAnadhar kahe gaye hain; unase samayaprAbhRutakI utpatti batAI gaI hai . isaprakAr granthakI pramANatA batAI hai, aur apanI buddhise kalpit kahanekA niShedh kiyA hai . anyavAdI chhadmastha (alpagna) apanI buddhise padArthakA svarUp chAhe jaisA kahakar vivAd karate hain, unakA asatyArthapan batAyA hai .

is granthake abhidhey, sambandha aur prayojan to pragaT hI hain . shuddha AtmAkA svarUp abhidhey (kahane yogya) hai . usake vAchak is granthamen jo shabda hain unakA aur shuddha AtmAkA vAchyavAchakarUp sambandha hai so sambandha hai . aur shuddhAtmAke svarUpakI prAptikA honA prayojan hai ..1..

pratham gAthAmen samayakA prAbhRut kahanekI pratignA kI hai . isalie yah AkAnkShA hotI hai ki samay kyA hai ? isalie pahale us samayako hI kahate hain :

jIv charitadarshanagnAnasthit, svasamay nishchay jAnanA;
sthit karmapudgalake pradeshon, parasamay jIv jAnanA
..2..