Samaysar-Hindi (English transliteration). Gatha: 259.

< Previous Page   Next Page >


Page 388 of 642
PDF/HTML Page 421 of 675

 

samayasAr
[ bhagavAnashrIkundakunda-

esA du jA madI de dukkhidasuhide karemi satte tti . esA de mUDhamadI suhAsuhan bandhade kamman ..259..

eShA tu yA matiste dukhitasukhitAn karomi sattvAniti .
eShA te mUDhamati shubhAshubhan badhnAti karma ..259..

parajIvAnahan hinasmi, na hinasmi, dukhayAmi, sukhayAmi iti ya evAyamagnAnamayo- dhyavasAyo mithyAdraShTe, sa ev svayam rAgAdirUpatvAttasya shubhAshubhabandhahetu .

athAdhyavasAyan bandhahetutvenAvadhArayati dRushyate ] jo yah agnAnasvarUp 1adhyavasAy dikhAI detA hai [sa ev] vah adhyavasAy hI, [viparyayAt ] viparyayasvarUp (mithyA) honese, [asya bandhahetu ] us mithyAdRuShTike bandhakA kAraN hai .

bhAvArtha :mithyA abhiprAy hI mithyAtva hai aur vahI bandhakA kAraN haiaisA jAnanA chAhie .170.

ab, yah kahate hain ki yah agnAnamay adhyavasAy hI bandhakA kAraN hai :

yah buddhi terI‘dukhit avaru sukhI karUn hUn jIvako’ .
vah mUDhamati terI are ! shubh ashubh bAndhe karmako ..259..

gAthArtha :[te ] terI [yA eShA mati tu ] yah jo buddhi hai ki main [sattvAn ] jIvonko [dukhitasukhitAn ] dukhI-sukhI [karomi iti ] karatA hUnn, [eShA te mUDhamati ] yahI terI mUDhabuddhi hI (mohasvarUp buddhi hI) [shubhAshubhan karma ] shubhAshubh ka rmako [badhnAti ] bAndhatI hai .

TIkA :‘main par jIvonko mAratA hUn, nahIn mAratA, dukhI karatA hUn, sukhI karatA hUn’ aisA jo yah agnAnamay adhyavasAy mithyAdRuShTike hai, vahI (arthAt vah adhyavasAy hI) svayam rAgAdirUp honese use (mithyAdRuShTiko) shubhAshubh bandhakA kAraN hai .

bhAvArtha :mithyA adhyavasAy bandhakA kAraN hai ..259..

ab, adhyavasAyako bandhake kAraNake rUpamen bhalIbhAnti nishchit karate hain (arthAt mithyA

388

1jo pariNAm mithyA abhiprAy sahit ho (svaparake ekatvake abhiprAyase yukta ho) athavA vaibhAvik ho, us pariNAmake liye adhyavasAy shabda prayukta kiyA jAtA hai . (mithyA) nishchay athavA (mithyA) abhiprAyake arthamen bhI adhyavasAy shabda prayukta hotA hai .