dhAraNIyam . na cha puNyapApatven dvitvAdbandhasya taddhetvantaramanveShTavyan; ekenaivAnenAdhyavasAyen dukhayAmi mArayAmIti, sukhayAmi jIvayAmIti cha dvidhA shubhAshubhAhankArarasanirbharatayA dvayorapi puNyapApayorbandhahetutvasyAvirodhAt .
bandhakA kAraN hai yah bhalIbhAnti nishchit karanA chAhie . aur puNya-pAparUpase bandhakA dvitva (do- panAn) honese bandhake kAraNakA bhed nahIn DhUnDhanA chAhie (arthAt yah nahIn mAnanA chAhie ki puNyabandhakA kAraN dUsarA hai aur pApabandhakA kAraN koI dUsarA hai); kyonki yah ek hI adhyavasAy ‘dukhI karatA hUn, mAratA hUn’ isaprakAr aur ‘sukhI karatA hUn, jilAtA hUn’ yon do prakArase shubh-ashubh ahankArase bharA huA honese puNya aur pAp — dononke bandhakA kAraN honemen avirodh hai (arthAt ek hI adhyavasAyase puNya aur pAp – dononkA bandha honemen koI virodh nahIn hai) .
bhAvArtha : — yah agnAnamay adhyavasAy hI bandhakA kAraN hai . usamen, ‘main jilAtA hUn, sukhI karatA hUn’ aise shubh ahankArase bharA huA vah shubh adhyavasAy hai aur ‘main mAratA hUn, dukhI karatA hUn’ aise ashubh ahankArase bharA huA vah ashubh adhyavasAy hai . ahankArarUp mithyAbhAv donommen hai; isaliye agnAnamayatAse donon adhyavasAy ek hI hain . ata yah na mAnanA chAhiye ki puNyakA kAraN dUsarA hai aur pApakA kAraN koI anya . agnAnamay adhyavasAy hI dononkA kAraN hai .260-261.
‘isaprakAr vAstavamen hinsAkA adhyavasAy hI hinsA hai yah phalit huA’ — yah kahate hain : —
gAthArtha : — [sattvAn ] jIvonko [mArayatu ] mAro [vA mA mArayatu ] athavA na mAro — [bandha ] ka rmabandha [adhyavasiten ] adhyavasAnase hI hotA hai . [eSha ] yah, [nishchayanayasya ] nishchayanayase, [jIvAnAn ] jIvonke [bandhasamAsa ] bandhakA sankShep hai .
390