na muchyate; sarAgavItarAgayo svapariNAmayo sadbhAvAttasyAdhyavasAyasyAbhAvepi badhyate, muchyate cha . tata paratrAkinchitkaratvAnnedamadhyavasAnan svArthakriyAkAri; tatashcha mithyaiveti bhAva .
pariNAmake sadbhAvase, us adhyavasAyakA abhAv hone par bhI, bandhatA hai, chhUTatA hai . isaliye paramen akinchitkar honese (arthAt kuchh nahIn kar sakatA honese) yah adhyavasAn apanI arthakriyA karanevAlA nahIn hai; aur isaliye mithyA hI hai . — aisA bhAv (Ashay) hai .
bhAvArtha : — jo hetu kuchh bhI nahIn karatA vah akinchitkar kahalAtA hai . yah bAndhane- chhoDanekA adhyavasAn bhI paramen kuchh nahIn karatA; kyonki yadi vah adhyavasAn na ho to bhI jIv apane sarAg-vItarAg pariNAmase bandha-mokShako prApta hotA hai, aur vah adhyavasAn ho to bhI apane sarAg-vItarAg pariNAmake abhAvase bandha-mokShako prApta nahIn hotA . isaprakAr adhyavasAn paramen akinchitkar honese sva-arthakriyA karanevAlA nahIn hai aur isaliye mithyA hai ..267..
ab is arthakA kalasharUp aur AgAmI kathanakA sUchak shlok kahate hain : —
shlokArtha : — [anen niShphalen adhyavasAyen mohita ] is niShphal (nirarthak) adhyavasAyase mohit hotA huA [AtmA ] AtmA [tat kinychan api na ev asti yat AtmAnan na karoti ] apaneko sarvarUp ka ratA hai, — aisA kuchh bhI nahIn hai jisarUp apaneko na karatA ho .
bhAvArtha : — yah AtmA mithyA abhiprAyase bhUlA huA chaturgati-sansAramen jitanI avasthAen hain, jitane padArtha hain un sarvarUp apaneko huA mAnatA hai; apane shuddha svarUpako nahIn pahichAnatA .171.
ab is arthako spaShTatayA gAthAmen kahate hain : —