Samaysar-Hindi (English transliteration). Gatha: 272.

< Previous Page   Next Page >


Page 404 of 642
PDF/HTML Page 437 of 675

 

samayasAr
[ bhagavAnashrIkundakunda-
evan vavahAraNao paDisiddho jAN NichchhayaNaeN .
NichchhayaNayAsidA puN muNiNo pAvanti NivvANan ..272..
evan vyavahAranaya pratiShiddho jAnIhi nishchayanayen .
nishchayanayAshritA punarmunaya prApnuvanti nirvANam ..272..

AtmAshrito nishchayanaya, parAshrito vyavahAranaya . tatraivan nishchayanayen parAshritan samastamadhyavasAnan bandhahetutven mumukSho pratiShedhayatA vyavahAranay ev kil pratiShiddha, tasyApi nishchayam ev niShkampam Akramya ] ek samyak nishchayako hI nishchalatayA angIkAr ka rake [shuddhagnAnaghane nije mahimni ] shuddhagnAnaghanasvarUp nij mahimAmen (AtmasvarUpamen) [dhRutim kin na badhnanti ] sthiratA kyon dhAraN nahIn karate ?

bhAvArtha :jinendradevane anya padArthommen AtmabuddhirUp adhyavasAn chhuDAye hain, isase yah samajhanA chAhie ki yah samasta parAshrit vyavahAr hI chhuDAyA hai . isaliye AchAryadevane shuddhanishchayake grahaNakA aisA upadesh diyA hai ki‘shuddhagnAnasvarUp apane AtmAmen sthiratA rakho’ . aur, ‘‘jab ki bhagavAnane adhyavasAn chhuDAye hain tab phi ra satpuruSh nishchayako nishchalatApUrvak angIkAr karake svarUpamen sthir kyon nahIn hote ?yah hamen Ashcharya hotA hai’’ yah kahakar AchAryadevane Ashcharya pragaT kiyA hai .173.

ab isI arthako gAthA dvArA kahate hain :

vyavahAranay is rIt jAn, niShiddha nishchayanayahise .
munirAj jo nishchayanayAshrit, mokShakI prAptI kare ..272..

gAthArtha :[evan ] isaprakAr [vyavahAranaya ] (parAshrit) vyavahAranay [nishchayanayen ] nishchayanayake dvArA [pratiShiddha jAnIhi ] niShiddha jAn; [puna nishchayanayAshritA ] nishchayanayake Ashrit [munaya ] munie [nirvANam ] nirvANako [prApnuvanti ] prApta hote hain .

TIkA :AtmAshrit (arthAt sva-Ashrit) nishchayanay hai, parAshrit (arthAt parake Ashrit) vyavahAranay hai . vahAn, pUrvokta prakArase parAshrit samasta adhyavasAn (arthAt apane aur parake ekatvakI mAnyatApUrvak pariNaman) bandhakA kAraN honese mumukShuonko usakA (adhyavasAnakA) niShedh karate hue aise nishchayanayake dvArA vAstavamen vyavahAranayakA hI niShedh kiyA gayA hai, kyonki vyavahAranayake bhI parAshritatA samAn hI hai (jaise adhyavasAn parAshrit

404