Samaysar-Hindi (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 463 of 642
PDF/HTML Page 496 of 675

 

kahAnajainashAstramAlA ]
sarvavishuddhagnAn adhikAr
463
agnAnI karmaphalan prakRitisvabhAvasthitastu vedayate .
gnAnI puna karmaphalan jAnAti uditan na vedayate ..316..

agnAnI hi shuddhAtmagnAnAbhAvAt svaparayorekatvagnAnen, svaparayorekatvadarshanen, svaparayorekatvapariNatyA cha prakRitisvabhAve sthitatvAt prakRitisvabhAvamapyahantayA anubhavan karmaphalan vedayate . gnAnI tu shuddhAtmagnAnasadbhAvAt svaparayorvibhAgagnAnen, svaparayorvibhAgadarshanen, svaparayorvibhAgapariNatyA cha prakRitisvabhAvAdapasRutatvAt shuddhAtmasvabhAvamekamevAhantayA anubhavan karmaphalamuditan gneyamAtratvAt jAnAtyev, na puna tasyAhantayAnubhavitumashakyatvAdvedayate .

gAthArtha :[agnAnI ] agnAnI [prakRitisvabhAvasthita tu ] prakRu tike svabhAvamen sthit rahatA huA [karmaphalan ] ka rmaphalako [vedayate ] vedatA (bhogatA) hai [puna gnAnI ] aur gnAnI to [uditan karmaphalan ] udit (udayAgat) ka rmaphalako [jAnAti ] jAnatA hai, [na vedayate ] bhogatA nahIn .

TIkA :agnAnI shuddha AtmAke gnAnake abhAvake kAraN sva-parake ekatvagnAnase, sva-parake ekatvadarshanase aur sva-parakI ekatvapariNatise prakRitike svabhAvamen sthit honese prakRitike svabhAvako bhI ‘ahan’rUpase anubhav karatA huA (arthAt prakRitike svabhAvako bhI ‘yah main hUn’ isaprakAr anubhav karatA huA) karmaphalako vedatAbhogatA hai; aur gnAnI to shuddhAtmAke gnAnake sadbhAvake kAraN sva-parake vibhAgagnAnase, sva-parake vibhAgadarshanase aur sva-parakI vibhAgapariNatise prakRitike svabhAvase nivRutta (dUravartI) honese shuddha AtmAke svabhAvako ekako hI ‘ahan’rUpase anubhav karatA huA udit karmaphalako, usake gneyamAtratAke kAraN, jAnatA hI hai, kintu usakA ‘ahan’rUpase anubhavamen AnA ashakya honese, (use) nahIn bhogatA .

bhAvArtha :agnAnIko to shuddha AtmAkA gnAn nahIn hai, isaliye jo karma udayamen AtA hai usIko vah nijarUp jAnakar bhogatA hai; aur gnAnIko shuddha AtmAkA anubhav ho gayA hai, isalie vah us prakRitike udayako apanA svabhAv nahIn jAnatA huA usakA mAtra gnAtA hI rahatA hai, bhoktA nahIn hotA ..316..

ab is arthakA kalasharUp kAvya kahate hain :