AstAn tAvadbandhapratyayAt gnAyakasyAshuddhatvan, darshanagnAnachAritrANyev na vidyante; yato hyanantadharmaNyekasmin dharmiNyaniShNAtasyAntevAsijanasya tadavabodhavidhAyibhi kai shchiddharmaistamanushAsatAn sUriNAn dharmadharmiNo svabhAvatobhedepi vyapadeshato bhedamutpAdya vyavahAramAtreNaiv gnAnino darshanan gnAnan chAritramityupadesha . paramArthatastvekadravyaniShpItAnantaparyAyatayaikan kinchinmilitAsvAdam- bhedamekasvabhAvamanubhavato na darshanan na gnAnan na chAritran, gnAyak evaika shuddha .
TIkA : — is gnAyak AtmAko bandhaparyAyake nimittase ashuddhatA to dUr raho, kintu usake darshan, gnAn, chAritra bhI vidyamAn nahIn hain; kyonki ananta dharmomvAle ek dharmImen jo niShNAt nahIn hain aise nikaTavartI shiShyajanako, dharmIko batalAnevAle katipay dharmonke dvArA, upadesh karate hue AchAryonkA — yadyapi dharma aur dharmIkA svabhAvase abhed hai tathApi nAmase bhed karake — vyavahAramAtrase hI aisA upadesh hai ki gnAnIke darshan hai, gnAn hai, chAritra hai . kintu paramArthase dekhA jAye to ananta paryAyonko ek dravya pI gayA honese jo ek hai aise kuchh — mile hue AsvAdavAle, abhed, ekasvabhAvI tattva — kA anubhav karanevAleko darshan bhI nahIn hai, gnAn bhI nahIn hai, chAritra bhI nahIn hai, ek shuddha gnAyak hI hai .
bhAvArtha : — is shuddha AtmAke karmabandhake nimittase ashuddhatA hotI hai, yah bAt to dUr hI raho, kintu usake darshan, gnAn, chAritrake bhI bhed nahIn hai kyonki vastu anantadharmarUp ekadharmI hai . parantu vyavahArI jan dharmonko hI samajhate hain, dharmIko nahIn jAnate; isaliye vastuke kinhIn asAdhAraN dharmonko upadeshamen lekar abhedarUp vastumen bhI dharmonke nAmarUp bhedako utpanna karake aisA upadesh diyA jAtA hai ki gnAnIke darshan hai, gnAn hai, chAritra hai . isaprakAr abhedamen bhed kiyA jAtA hai, isaliye vah vyavahAr hai . yadi paramArthase vichAr kiyA jAye to ek dravya ananta paryAyonko abhedarUpase pI kar baiThA hai, isaliye usamen bhed nahIn hai .
yahAn koI kah sakatA hai ki paryAy bhI dravyake hI bhed hain, avastu nahIn; tab phi ra unhen vyavahAr kaise kahA jA sakatA hai ? usakA samAdhAn yah hai : — yah ThIk hai, kintu yahAn dravyadRuShTise abhedako pradhAn karake upadesh diyA hai . abhedadRuShTimen bhedako gauN kahanese hI abhed bhalIbhAnti mAlUm ho sakatA hai . isaliye bhedako gauN karake use vyavahAr kahA hai . yahAn yah abhiprAy hai ki bhedadRuShTimen nirvikalpa dashA nahIn hotI aur sarAgIke vikalpa hote rahate hain; isaliye jahAn tak rAgAdik dUr nahIn ho jAte vahAn tak bhedako gauN karake abhedarUp nirvikalpa anubhav karAyA gayA hai . vItarAg honeke bAd bhedAbhedarUp vastukA gnAtA ho jAtA hai vahAn nayakA Alamban hI nahIn rahatA ..7..