Samaysar-Hindi (English transliteration). Kalash: 205.

< Previous Page   Next Page >


Page 488 of 642
PDF/HTML Page 521 of 675

 

samayasAr
[ bhagavAnashrIkundakunda-
(shArdUlavikrIDit)
mAkartAramamI spRushantu puruShan sAnkhyA ivApyArhatA
kartAran kalayantu tan kil sadA bhedAvabodhAdadha
.
Urdhvan tUddhatabodhadhAmaniyatan pratyakShamenan svayam
pashyantu chyutakartRubhAvamachalan gnAtAramekan param
..205..

kuchh prakRitikA kArya mAnate hain aur puruShako akartA mAnate hain usIprakAr, apanI buddhike doShase in muniyonkI bhI aisI hI aikAntik mAnyatA huI . isaliye jinavANI to syAdvAdarUp honese sarvathA ekAntako mAnanevAle un muniyon par jinavANIkA kop avashya hotA hai . jinavANIke kopake bhayase yadi ve vivakShAko badalakar yah kahen ki‘‘bhAvakarmakA kartA karma hai aur apane AtmAkA (arthAt apaneko) kartA AtmA hai; isaprakAr ham AtmAko kanthachit kartA kahate hain, isaliye vANIkA kop nahIn hotA;’’ to unakA yah kathan bhI mithyA hI hai . AtmA dravyase nitya hai, asankhyAtapradeshI hai, lokaparimAN hai, isaliye usamen to kuchh navIn karanA nahIn hai; aur jo bhAvakarmarUp paryAyen hain unakA kartA to ve muni karmako hI kahate hain; isaliye AtmA to akartA hI rahA ! tab phi ra vANIkA kop kaise miT gayA ? isaliye AtmAke kartRutva- akartRutvakI vivakShAko yathArtha mAnanA hI syAdvAdako yathArtha mAnanA hai . AtmAke kartRutva- akartRutvake sambandhamen satyArtha syAdvAd-prarUpaN isaprakAr hai :

AtmA sAmAnya apekShAse to gnAnasvabhAvamen hI sthit hai; parantu mithyAtvAdi bhAvonko jAnate samay, anAdikAlase gney aur gnAnake bhedavignAnake abhAvake kAraN, gneyarUp mithyAtvAdi bhAvonko AtmAke rUpamen jAnatA hai, isaliye isaprakAr visheSh apekShAse agnAnarUp gnAnapariNAmako karanese kartA hai; aur jab bhedavignAn honese AtmAko hI AtmAke rUpamen jAnatA hai, tab visheSh apekShAse bhI gnAnarUp gnAnapariNAmamen hI pariNamit hotA huA mAtra gnAtA rahanese sAkShAt akartA hai ..332 se 344..

ab, is arthakA kalasharUp kAvya kahate hain :

shlokArtha :[amI ArhatA api ] is Arhat matake anuyAyI arthAt jain bhI [puruShan ] AtmAko, [sAnkhyA iv ] sAnkhyamatiyonkI bhAnti, [akartAram mA spRushantu ] (sarvathA) ak rtA mat mAno; [bhed-avabodhAt adha ] bhedagnAn honese pUrva [tan kil ] use [sadA ] nirantar [kartAran kalayantu ] ka rtA mAno, [tu ] aur [U rdhvan ] bhedagnAn honeke bAd [uddhat-bodh- dhAm-niyatan svayam pratyakSham enam ] uddhat 1gnAnadhAmamen nishchit is svayam pratyakSha AtmAko

488

1gnAnadhAm = gnAnamandir; gnAnaprakAsh .