Samaysar-Hindi (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 573 of 642
PDF/HTML Page 606 of 675

 

kahAnajainashAstramAlA ]
sarvavishuddhagnAn adhikAr
573

gnAnamachetanatvAt, tato gnAnAdhyavasAnayorvyatireka . ityevan gnAnasya sarvairev paradravyai sah vyatireko nishchayasAdhito draShTavya .

ath jIv evaiko gnAnan, chetanatvAt; tato gnAnajIvayorevAvyatireka . na cha jIvasya svayam gnAnatvAttato vyatireka kashchanApi shank nIya . evan tu sati gnAnamev samyagdraShTi, gnAnamev sanyama, gnAnamevAngapUrvarUpan sUtran, gnAnamev dharmAdharmau, gnAnamev pravrajyeti gnAnasya jIvaparyAyairapi sahAvyatireko nishchayasAdhito draShTavya .

athaivan sarvaparadravyavyatirekeN sarvadarshanAdijIvasvabhAvAvyatirekeN vA ativyAptimavyAptin cha pariharamANamanAdivibhramamUlan dharmAdharmarUpan parasamayamudvamya svayamev pravrajyArUpamApadya darshanagnAn- chAritrasthitirUpan svasamayamavApya mokShamArgamAtmanyev pariNatan kRutvA samavAptasampUrNavignAnaghanasvabhAvan kyonki kAl achetan hai; isaliye gnAnake aur kAlake vyatirek hai. AkAsh (AkAshadravya) gnAn nahIn hai, kyonki AkAsh achetan hai; isaliye gnAnake aur AkAshake vyatirek hai. adhyavasAn gnAn nahIn hai, kyonki adhyavasAn achetan hai; isaliye gnAnake aur (karmodayakI pravRuttirUp) adhyavasAnake vyatirek hai. isaprakAr yon gnAnakA samasta paradravyonke sAth vyatirek nishchayasAdhit dekhanA chAhie (arthAt nishchayase siddha huA samajhanAanubhav karanA chAhie).

ab, jIv hI ek gnAn hai, kyonki jIv chetan hai; isaliye gnAnake aur jIvake avyatirek (abhed) hai. aur gnAnakA jIvake sAth vyatirek kinchitmAtra bhI shankA karane yogya nahIn hai (arthAt gnAnakI jIvase bhinnatA hogI aisI jarA bhI shankA karane yogya nahIn hai), kyonki jIv svayam hI gnAn hai. aisA (gnAn jIvase abhinna) honese, gnAn hI samyagdRuShTi hai, gnAn hI sanyam hai, gnAn hI angapUrvarUp sUtra hai, gnAn hI dharma-adharma (arthAt puNya-pAp) hai, gnAn hI pravrajyA (dIkShA, nishchayachAritra) haiisaprakAr gnAnakA jIvaparyAyonke sAth bhI avyatirek nishchayasAdhit dekhanA (arthAt nishchay dvArA siddha huA samajhanAanubhav karanA) chAhie.

ab, isaprakAr sarva paradravyonke sAth vyatirekake dvArA aur sarva darshanAdi jIvasvabhAvonke sAth avyatirekake dvArA ativyAptiko aur avyAptiko dUr karatA huA, anAdi vibhram jisakA mUl hai aise dharma-adharmarUp (puNya-pAparUp, shubh-ashubharUp,) parasamayako dUr karake, svayam hI pravrajyArUpako prApta karake (arthAt svayam hI nishchayachAritrarUp dIkShAbhAvako prApta karake), darshan-gnAn-chAritramen sthitirUp svasamayako prApta karake, mokShamArgako apanemen hI pariNat karake, jisane sampUrNa vignAnaghanasvabhAvako prApta kiyA hai aisA, tyAgagrahaNase rahit, sAkShAt samayasArabhUt paramArtharUp shuddhagnAn ek avasthit