Samaysar-Hindi (English transliteration). Kalash: 238.

< Previous Page   Next Page >


Page 578 of 642
PDF/HTML Page 611 of 675

 

samayasAr
[ bhagavAnashrIkundakunda-

gnAnan hi paradravyan kinchidapi na gRuhNAti na munchati cha, prAyogikaguNasAmarthyAt vaisrasikaguNasAmarthyAdvA gnAnen paradravyasya gRuhItun moktun chAshakyatvAt . paradravyan cha na gnAnasyAmUrtAtmadravyasya mUrtapudgaladravyatvAdAhAra . tato gnAnan nAhArakan bhavati . ato gnAnasya deho na shank nIya .

(anuShTubh)
evan gnAnasya shuddhasya deh ev na vidyate .
tato dehamayan gnAturna lingan mokShakAraNam ..238..

TIkA :gnAn paradravyako kinchitmAtra bhI na to grahaN karatA hai aur na chhoDatA hai, kyonki prAyogik (arthAt par nimittase utpanna) guNakI sAmarthyase tathA vaisrasik (arthAt svAbhAvik) guNakI sAmarthyase gnAnake dvArA paradravyakA grahaN tathA tyAg karanA ashakya hai. aur, (karma-nokarmAdirUp) paradravya gnAnakAamUrtik AtmadravyakAAhAr nahIn hai, kyonki vah mUrtik pudgaladravya hai; (amUrtikake mUrtik AhAr nahIn hotA). isaliye gnAn AhArak nahIn hai. isaliye gnAnake dehakI shankA na karanI chAhie.

(yahAn ‘gnAn’ se ‘AtmA’ samajhanA chAhie; kyonki, abhed vivakShAse lakShaNamen hI lakShyakA vyavahAr kiyA jAtA hai. is nyAyase TIkAkAr AchAryadev AtmAko gnAn hI kahate Aye hain.)

bhAvArtha :gnAnasvarUp AtmA amUrtik hai aur AhAr to karma-nokarmarUp pudgalamay mUrtik hai; isalie paramArthata AtmAke pudgalamay AhAr nahIn hai. aur AtmAkA aisA hI svabhAv hai ki vah paradravyako kadApi grahaN nahIn karatA;svabhAvarUp pariNamit ho yA vibhAvarUp pariNamit ho,apane hI pariNAmakA grahaN-tyAg hotA hai, paradravyakA grahaN-tyAg to kinchitmAtra bhI nahIn hotA.

isaprakAr AtmAke AhAr na honese usake deh hI nahIn hai..404 se 407..

jab ki AtmAke deh hai hI nahIn, isaliye pudgalamay dehasvarUp ling (veSh, bAhya chihna) mokShakA kAraN nahIn haiis arthakA, AgAmI gAthAonkA sUchak kAvya kahate hain

shlokArtha :[evan shuddhasya gnAnasya deha ev na vidyate ] isaprakAr shuddhagnAnake deh hI nahIn hai; [tata gnAtu dehamayan linggan mokShakAraNam na ] isalie gnAtAko dehamay chihna mokShakA kAraN nahIn hai.238.

578