Samaysar-Hindi (English transliteration). Kalash: 250 3.

< Previous Page   Next Page >


Page 599 of 642
PDF/HTML Page 632 of 675

 

kahAnajainashAstramAlA ]
parishiShTa
599
(shArdUlavikrIDit)
bAhyArthagrahaNasvabhAvabharato viShvagvichitrollas-
jgneyAkAravishIrNashakti rabhitastruTayanpashurnashyati
.
ekadravyatayA sadApyuditayA bhedabhraman dhvansay-
nnekan gnAnamabAdhitAnubhavanan pashyatyanekAntavit
..250..

rachit hone par bhI vishvarUp na honevAle aise (arthAt samasta gney vastuonke AkArarUp hone par bhI samasta gney vastuse bhinna aise) [tasya svatattvan spRushet ] apane svatattvakA sparshaanubhav karatA hai.

bhAvArtha :ekAntavAdI yah mAnatA hai kivishva (samasta vastuain) gnAnarUp arthAt nijarUp hai. isaprakAr nijako aur vishvako abhinna mAnakar, apaneko vishvamay mAnakar, ekAntavAdI, pashukI bhAnti hey-upAdeyake vivekake binA sarvatra svachchhandatayA pravRutti karatA hai. syAdvAdI to yah mAnatA hai kijo vastu apane svarUpase tatsvarUp hai, vahI vastu parake svarUpase atatsvarUp hai; isaliye gnAn apane svarUpase tatsvarUp hai, parantu par gneyonke svarUpase atatsvarUp hai arthAt par gneyonke AkArarUp hone par bhI unase bhinna hai.

isaprakAr pararUpase atatpanekA bhang kahA hai.249.

(ab, tIsare bhangakA kalasharUp kAvya kahate hain :)

shlokArtha :[pashu ] pashu arthAt sarvathA ekAntavAdI agnAnI, [bAhya-artha-grahaN- svabhAv-bharata ] bAhya padArthonko grahaN karaneke (gnAnake) svabhAvakI atishayatAke kAraN, [viShvag-vichitra-ullasat-gneyAkAr-vishIrNa-shakti ] chAron or (sarvatra) pragaT honevAle anek prakArake gneyAkAronse jisakI shakti vishIrNa (chhinna-bhinna) ho gaI aisA hokar (arthAt anek gneyonke AkAr gnAnamen gnAt hone par gnAnakI shaktiko chhinna-bhinnakhanD-khanDarUpho gaI mAnakar) [abhita truTayan ] sampUrNatayA khaNDa-khaNDarUp hotA huA (arthAt khanD-khanDarUp anekarUphotA huA) [nashyati ] naShTa ho jAtA hai; [anekAntavit ] aur anekAntakA jAnakAr to, [sadA api uditayA ekdravyatayA ] sadaiv udit (prakAshamAn) ek dravyatvake kAraN [bhedabhraman dhvansayan ] bhedake bhramako naShTa karatA huA (arthAt gneyonke bhedase gnAnamen sarvathA bhed paD jAtA hai aise bhramako nAsh karatA huA), [ekam abAdhit-anubhavanan gnAnam ] jo ek hai (sarvathA anek nahIn hai) aur jisakA anubhavan nirbAdh hai aise gnAnako [pashyati ] dekhatA haianubhav karatA hai .