Samaysar-Hindi (English transliteration). Kalash: 255-256 8,9.

< Previous Page   Next Page >


Page 603 of 642
PDF/HTML Page 636 of 675

 

kahAnajainashAstramAlA ]
parishiShTa
603
(shArdUlavikrIDit)
svakShetrasthitaye pRuthagvidhaparakShetrasthitArthojjhanAt
tuchchhIbhUy pashu praNashyati chidAkArAn sahArthairvaman
.
syAdvAdI tu vasan svadhAmani parakShetre vidannAstitAn
tyaktArthopi na tuchchhatAmanubhavatyAkArakarShI parAn
..255..
(shArdUlavikrIDit)
pUrvAlambitabodhyanAshasamaye gnAnasya nAshan vidan
sIdatyev na kinchanApi kalayannatyantatuchchha pashu
.
astitvan nijakAlatosya kalayan syAdvAdavedI puna
pUrNastiShThati bAhyavastuShu muhurbhUtvA vinashyatsvapi
..256..

shlokArtha :[pashu ] pashu arthAt sarvathA ekAntavAdI agnAnI, [svakShetrasthitaye pRuthagvidh-parakShetra-sthit-artha-ujjhanAt ] svakShetramen rahaneke liye bhinna-bhinna parakShetramen rahe hue gney padArthonko chhoDanese, [arthai sah chid AkArAn vaman ] gney padArthonke sAth chaitanyake AkAronkA bhI vaman karatA huA (arthAt gney padArthonke nimittase chaitanyamen jo AkAr hotA hai unako bhI chhoDatA huA) [tuchchhIbhUy ] tuchchha hokar [praNashyati ] nAshako prApta hotA hai; [syAdvAdI tu ] aur syAdvAdI to [svadhAmani vasan ] svakShetramen rahatA huA, [parakShetre nAstitAn vidan ] parakShetramen apanA nAstitva jAnatA huA [tyakta-artha api ] (parakShetramen rahe hue) gney padArthonko chhoDatA huA bhI [parAn AkArakarShI ] vah par padArthommense chaitanyake AkAronko khInchatA hai (arthAt gneyapadArthonke nimittase honevAle chaitanyake AkAronko nahIn chhoDatA) [tuchchhatAm anubhavati na ] isaliye tuchchhatAko prApta nahIn hotA

.

bhAvArtha :‘parakShetramen rahe hue gney padArthonke AkArarUp chaitanyake AkAr hote hain, unhen yadi main apanA banAUngA to svakShetramen hI rahaneke sthAn par parakShetramen bhI vyApta ho jAUngA’ aisA mAnakar agnAnI ekAntavAdI parakShetramen rahe hue gney padArthonke sAth hI sAth chaitanyake AkAronko bhI chhoD detA hai; isaprakAr svayam chaitanyake AkAronse rahit tuchchha hotA hai, nAshako prApta hotA hai. aur syAdvAdI to svakShetramen rahatA huA, parakShetramen apane nAstitvako jAnatA huA, gney padArthonko chhoDakar bhI chaitanyake AkAronko nahIn chhoDatA; isaliye vah tuchchha nahIn hotA, naShTa nahIn hotA.

isaprakAr parakShetrakI apekShAse nAstitvakA bhang kahA hai.255.
(ab, navaven bhangakA kalasharUp kAvya kahate hain :)
shlokArtha :[pashu ] pashu arthAt sarvathA ekAntavAdI agnAnI, [pUrva-Alambit-