rgneyAlambanalAlasen manasA bhrAmyan pashurnashyati .
stiShThatyAtmanikhAtanityasahajagnAnaikapunjIbhavan ..257..
jAnatA huA, [na kinychan api kalayan ] aur isaprakAr gnAnako kuchh bhI (vastu) na jAnatA
huA (arthAt gnAnavastukA astitva hI nahIn mAnatA huA), [atyantatuchchha ] atyanta tuchchha hotA
huA [sIdati ev ] nAshako prApta hotA hai; [syAdvAdavedI puna ] aur syAdvAdakA gnAtA to [asya
nij-kAlata astitvan kalayan ] AtmAkA nij kAlase astitva jAnatA huA, [bAhyavastuShu muhu
bhUtvA vinashyatsu api ] bAhya vastuen bArambAr hokar nAshako prApta hotI hain, phi ra bhI [pUrNa tiShThati ]
svayam pUrNa rahatA hai
bhAvArtha : — pahale jin gney padArthonko jAne the ve uttar kAlamen naShTa ho gaye; unhen dekhakar ekAntavAdI apane gnAnakA bhI nAsh mAnakar agnAnI hotA huA AtmAkA nAsh karatA hai. aur syAdvAdI to, gney padArthoke naShTa hone par bhI, apanA astitva apane kAlase hI mAnatA huA naShTa nahIn hotA.
shlokArtha : — [pashu ] pashu arthAt agnAnI ekAntavAdI, [artha-Alamban-kAle ev gnAnasya sattvan kalayan ] gneyapadArthonke Alamban kAlamen hI gnAnakA astitva jAnatA huA, [bahi gney-Alamban-lAlasen-manasA bhrAmyan ] bAhya gneyonke AlambanakI lAlasAvAle chittase (bAhar) bhramaN karatA huA [nashyati ] nAshako prApta hotA hai; [syAdvAdavedI puna ] aur syAdvAdakA gnAtA to [parakAlata asya nAstitvan kalayan ] par kAlase AtmAkA nAstitva jAnatA huA, [Atma- nikhAt-nitya-sahaj-gnAn-ek-punyjIbhavan ] AtmAmen dRuDhatayA rahA huA nitya sahaj gnAnake punjarUp vartatA huA [tiShThati ] TikatA hai — naShTa nahIn hotA.
bhAvArtha : — ekAntavAdI gneyonke AlambanakAlamen hI gnAnakA satpanA jAnatA hai, isaliye gneyonke Alambanamen manako lagAkar bAhar bhramaN karatA huA naShTa ho jAtA hai. syAdvAdI to par gneyonke kAlase apane nAstitvako jAnatA hai, apane hI kAlase apane astitvako jAnatA hai; isaliye gneyonse bhinna aisA gnAnake punjarUp vartatA huA nAshako prApta nahIn hotA.