shlokArtha : — [iti ] isaprakAr [anekAnta ] anekAnta arthAt syAdvAd [agnAn- vimUDhAnAn gnAnamAtran Atmatattvam prasAdhayan ] agnAnamUDh prANiyonko gnAnamAtra Atmatattva prasiddha karatA huA, [svayamev anubhUyate ] svayamev anubhavamen AtA hai.
bhAvArtha : — gnAnamAtra Atmavastu anekAntamay hai. parantu anAdi kAlase prANI apane Ap athavA ekAntavAdakA upadesh sunakar gnAnamAtra Atmatattva sambandhI anek prakArase pakShapAt karake gnAnamAtra AtmatattvakA nAsh karate hain. unako (agnAnI jIvonko) syAdvAd gnAnamAtra AtmatattvakA anekAntasvarUpapanA pragaT karatA hai — samajhAtA hai. yadi apane AtmAkI or dRuShTipAt karake — anubhav karake dekhA jAye to (syAdvAdake upadeshAnusAr) gnAnamAtra Atmavastu apane Ap anek dharmayukta pratyakSha anubhavagochar hotI hai. isaliye he pravIN puruSho ! tum gnAnako tatsvarUp, atatsvarUp, ekasvarUp, anekasvarUp, apane dravya-kShetra-kAl-bhAvase satsvarUp, parake dravya-kShetra-kAl- bhAvase asatsvarUp, nityasvarUp, anityasvarUp ityAdi anek dharmasvarUp pratyakSha anubhavagochar karake pratItimen lAo. yahI samyaggnAn hai. sarvathA ekAnta mAnanA vah mithyAgnAn hai.262.
‘pUrvokta prakArase vastukA svarUp anekAntamay honese anekAnta arthAt syAdvAd siddha huA’ is arthakA kAvya ab kahA jAtA hai : —
shlokArtha : — [evan ] isaprakAr [anekAnta ] anekAnta — [jainam alangghayan shAsanam ] ki jo jinadevakA alanghya (kisIse toDA na jAy aisA) shAsan hai vah — [tattva-vyavasthityA ] vastuke yathArtha svarUpakI vyavasthiti (vyavasthA) dvArA [svayam svan vyavasthApayan ] svayam apane Apako sthApit karatA huA [vyavasthita ] sthit huA — nishchit huA — siddha huA.
bhAvArtha : — anekAnta arthAt syAdvAd, vastusvarUpako yathAvat sthApit karatA huA, svata siddha ho gayA. vah anekAnta hI nirbAdh jinamat hai aur yathArtha vastusthitiko kahanevAlA hai. kahIn kisIne asat kalpanAse vachanamAtra pralAp nahIn kiyA hai. isaliye he nipuN puruShon ! bhalIbhAnti vichAr karake pratyakSha anumAn-pramANase anubhav kar dekho.263.