nanvanekAntamayasyApi kimarthamatrAtmano gnAnamAtratayA vyapadesha ? lakShaNaprasiddhayA lakShyaprasiddhayartham . Atmano hi gnAnan lakShaNan, tadasAdhAraNaguNatvAt . ten gnAnaprasiddhayA tallakShyasyAtmana prasiddhi .
nanu kimanayA lakShaNaprasiddhayA, lakShyamev prasAdhanIyam . nAprasiddhalakShaNasya lakShyaprasiddhi, prasiddhalakShaNasyaiv tatprasiddhe .
nanu kin tallakShyan yajgnAnaprasiddhayA tato bhinnan prasidhyati ? na gnAnAdbhinnan lakShyan, gnAnAtmanordravyatvenAbhedAt .
(kathan, nAm) kiyA jAtA hai ? (yadyapi AtmA ananta dharmayukta hai tathApi use gnAnarUpase kyon kahA jAtA hai ? gnAnamAtra kahanese to anya dharmonkA niShedh samajhA jAtA hai.)
(uttar : — ) lakShaNakI prasiddhike dvArA lakShyakI prasiddhi karaneke liye AtmAkA gnAnamAtrarUpase vyapadesh kiyA jAtA hai. AtmAkA gnAn lakShaN hai, kyonki gnAn AtmAkA asAdhAraN guN hai ( – anya dravyommen gnAnaguN nahIn hai). isaliye gnAnakI prasiddhike dvArA usake lakShyakI — AtmAkI — prasiddhi hotI hai.
prashna : — is lakShaNakI prasiddhise kyA prayojan hai ? mAtra lakShya hI prasAdhya arthAt prasiddhi karane yogya hai. (isaliye lakShaNako prasiddhi kiye binA mAtra lakShyako hI — AtmAko hI — prasiddha kyon nahIn karate ?)
(uttar : — ) jise lakShaN aprasiddha ho use (arthAt jo lakShaNako nahIn jAnatA aise agnAnI janako) lakShyakI prasiddhi nahIn hotI. jise lakShaN prasiddha hotA hai usIko lakShyakI prasiddhi hotI hai. (isaliye agnAnIko pahale lakShaN batalAte hain tab vah lakShyako grahaN kar sakatA hai.)
(prashna : — ) aisA kaunasA lakShya hai ki jo gnAnakI prasiddhike dvArA usase ( – gnAnase) bhinna prasiddha hotA hai ?