Samaysar-Hindi (Gujarati transliteration). Gatha: 33.

< Previous Page   Next Page >


Page 71 of 642
PDF/HTML Page 104 of 675

 

કહાનજૈનશાસ્ત્રમાલા ]
પૂર્વરંગ
૭૧
અથ ભાવ્યભાવકભાવાભાવેન

જિદમોહસ્સ દુ જઇયા ખીણો મોહો હવેજ્જ સાહુસ્સ .

તઇયા હુ ખીણમોહો ભણ્ણદિ સો ણિચ્છયવિદૂહિં ..૩૩..
જિતમોહસ્ય તુ યદા ક્ષીણો મોહો ભવેત્સાધોઃ .
તદા ખલુ ક્ષીણમોહો ભણ્યતે સ નિશ્ચયવિદ્ભિઃ ..૩૩..

ઇહ ખલુ પૂર્વપ્રક્રાન્તેન વિધાનેનાત્મનો મોહં ન્યક્કૃત્ય યથોદિતજ્ઞાનસ્વભાવાતિરિક્તા- ત્મસંચેતનેન જિતમોહસ્ય સતો યદા સ્વભાવભાવભાવનાસૌષ્ઠવાવષ્ટમ્ભાત્તત્સન્તાનાત્યન્તવિનાશેન પુનરપ્રાદુર્ભાવાય ભાવકઃ ક્ષીણો મોહઃ સ્યાત્તદા સ એવ ભાવ્યભાવકભાવાભાવેનૈકત્વે ટંકોત્કીર્ણં વ્યાખ્યાનરૂપ કરના ઔર ઇસ ઉપદેશસે અન્ય ભી વિચાર લેના .

ભાવાર્થ :ભાવક મોહકે અનુસાર પ્રવૃત્તિ કરનેસે અપના આત્મા ભાવ્યરૂપ હોતા હૈ ઉસે ભેદજ્ઞાનકે બલસે ભિન્ન અનુભવ કરનેવાલા જિતમોહ જિન હૈ . યહાઁ ઐસા આશય હૈ કિ શ્રેણી ચઢતે હુએ જિસે મોહકા ઉદય અનુભવમેં ન રહે ઔર જો અપને બલસે ઉપશમાદિ કરકે આત્માનુભવ કરતા હૈ ઉસે જિતમોહ કહા હૈ . યહાઁ મોહકો જીતા હૈ; ઉસકા નાશ નહીં હુઆ ..૩૨..

અબ, ભાવ્યભાવક ભાવકે અભાવસે નિશ્ચયસ્તુતિ બતલાતે હૈં :

જિતમોહ સાધુ પુરુષકા જબ મોહ ક્ષય હો જાય હૈ,
પરમાર્થવિજ્ઞાયક પુરુષ ક્ષીણમોહ તબ ઉનકો કહે
..૩૩..

ગાથાર્થ :[જિતમોહસ્ય તુ સાધોઃ ] જિસને મોહકો જીત લિયા હૈ ઐસે સાધુકે [યદા ] જબ [ક્ષીણઃ મોહઃ ] મોહ ક્ષીણ હોકર સત્તામેંસે નષ્ટ [ભવેત્ ] હાે [તદા ] તબ [નિશ્ચયવિદ્ભિઃ ] નિશ્ચયકે જાનનેવાલે [ખલુ ] નિશ્ચયસે [સઃ ] ઉસ સાધુકો [ક્ષીણમોહઃ ] ‘ક્ષીણમોહ’ નામસે [ભણ્યતે ] કહતે હૈં .

ટીકા :ઇસ નિશ્ચયસ્તુતિમેં, પૂર્વોક્ત વિધાનસે આત્મામેંસે મોહકા તિરસ્કાર કરકે, પૂર્વોક્ત જ્ઞાનસ્વભાવકે દ્વારા અન્યદ્રવ્યસે અધિક આત્માકા અનુભવ કરનેસે જો જિતમોહ હુઆ હૈ, ઉસે જબ અપને સ્વભાવભાવકી ભાવનાકા ભલીભાંતિ અવલમ્બન કરનેસે મોહકી સંતતિકા ઐસા આત્યન્તિક વિનાશ હો કિ ફિ ર ઉસકા ઉદય ન હોઇસપ્રકાર ભાવકરૂપ મોહ ક્ષીણ હો, તબ (ભાવક મોહકા ક્ષય હોનેસે આત્માકે વિભાવરૂપ ભાવ્યભાવકા ભી અભાવ હોતા હૈ, ઔર