Samaysar-Hindi (Gujarati transliteration). Kalash: 27.

< Previous Page   Next Page >


Page 72 of 642
PDF/HTML Page 105 of 675

 

સમયસાર
[ ભગવાનશ્રીકુન્દકુન્દ-
પરમાત્માનમવાપ્તઃ ક્ષીણમોહો જિન ઇતિ તૃતીયા નિશ્ચયસ્તુતિઃ .

એવમેવ ચ મોહપદપરિવર્તનેન રાગદ્વેષક્રોધમાનમાયાલોભકર્મનોકર્મમનોવચનકાયશ્રોત્ર- ચક્ષુર્ઘ્રાણરસનસ્પર્શનસૂત્રાણિ ષોડશ વ્યાખ્યેયાનિ . અનયા દિશાન્યાન્યપ્યૂહ્યાનિ .

(શાર્દૂલવિક્રીડિત)
એકત્વં વ્યવહારતો ન તુ પુનઃ કાયાત્મનોર્નિશ્ચયા-
ન્નુઃ સ્તોત્રં વ્યવહારતોઽસ્તિ વપુષઃ સ્તુત્યા ન તત્તત્ત્વતઃ
.
સ્તોત્રં નિશ્ચયતશ્ચિતો ભવતિ ચિત્સ્તુત્યૈવ સૈવં ભવે-
ન્નાતસ્તીર્થકરસ્તવોત્તરબલાદેકત્વમાત્માંગયોઃ
..૨૭..

ઇસપ્રકાર) ભાવ્યભાવક ભાવકા અભાવ હોનેસે એકત્વ હોનેસે ટંકોત્કીર્ણ (નિશ્ચલ) પરમાત્માકો પ્રાપ્ત હુઆ વહ ‘ક્ષીણમોહ જિન’ કહલાતા હૈ . યહ તીસરી નિશ્ચયસ્તુતિ હૈ .

યહાઁ ભી પૂર્વ કથનાનુસાર ‘મોહ’ પદકો બદલકર રાગ, દ્વેષ, ક્રોધ, માન, માયા, લોભ, કર્મ, નોકર્મ, મન, વચન, કાય, શ્રોત્ર, ચક્ષુ, ઘ્રાણ, રસન, સ્પર્શઇન પદોંકો રખકર સોલહ સૂત્રોંકા વ્યાખ્યાન કરના ઔર ઇસપ્રકારકે ઉપદેશસે અન્ય ભી વિચાર લેના .

ભાવાર્થ :સાધુ પહલે અપને બલસે ઉપશમ ભાવકે દ્વારા મોહકો જીતકર, ફિ ર જબ અપની મહા સામર્થ્યસે મોહકો સત્તામેંસે નષ્ટ કરકે જ્ઞાનસ્વરૂપ પરમાત્માકો પ્રાપ્ત હોતા હૈ તબ વહ ક્ષીણમોહ જિન કહલાતા હૈ ..૩૩..

અબ યહાઁ ઇસ નિશ્ચય-વ્યવહારરૂપ સ્તુતિકે અર્થકા કલશરૂપ કાવ્ય કહતે હૈં :

શ્લોકાર્થ :[કાયાત્મનોઃ વ્યવહારતઃ એકત્વં ] શરીર ઔર આત્માકે વ્યવહારનયસે એકત્વ હૈ, [તુ પુનઃ ] કિન્તુ [ નિશ્ચયાત્ ન ] નિશ્ચયનયસે નહીં હૈ; [વપુષઃ સ્તુત્યા નુઃ સ્તોત્રં વ્યવહારતઃ અસ્તિ ] ઇસલિએ શરીરકે સ્તવનસે આત્મા-પુરુષકા સ્તવન વ્યવહારનયસે હુઆ કહલાતા હૈ, [તત્ત્વતઃ તત્ ન ] નિશ્ચયનયસે નહીં; [નિશ્ચયતઃ ] નિશ્ચયસે તો [ચિત્સ્તુત્યા એવ ] ચૈતન્યકે સ્તવનસે હી [ચિતઃ સ્તોત્રં ભવતિ ] ચૈતન્યકા સ્તવન હોતા હૈ . [સા એવં ભવેત્ ] ઉસ ચૈતન્યકા સ્તવન યહાઁ જિતેન્દ્રિય, જિતમોહ, ક્ષીણમોહઇત્યાદિરૂપસે કહા વૈસા હૈ . [અતઃ તીર્થકરસ્તવોત્તરબલાત્ ] અજ્ઞાનીને તીર્થંકરકે સ્તવનકા જો પ્રશ્ન કિયા થા ઉસકા ઇસપ્રકાર નયવિભાગસે ઉત્તર દિયા હૈ; જિસકે બલસે યહ સિદ્ધ હુઆ કિ [આત્મ-અઙ્ગયોઃ એકત્વં ન ] આત્મા ઔર શરીરમેં નિશ્ચયસે એકત્વ નહીં હૈ .૨૭.

૭૨