Samaysar-Hindi (Gujarati transliteration). Kalash: 29.

< Previous Page   Next Page >


Page 76 of 642
PDF/HTML Page 109 of 675

 

સમયસાર
[ ભગવાનશ્રીકુન્દકુન્દ-

શયાનઃ સ્વયમજ્ઞાની સન્નન્યેન તદંચલમાલમ્બ્ય બલાન્નગ્નીક્રિયમાણો મંક્ષુ પ્રતિબુધ્યસ્વાર્પય પરિવર્તિતમેતદ્વસ્ત્રં મામકમિત્યસકૃદ્વાક્યં શૃણ્વન્નખિલૈશ્ચિહ્નૈઃ સુષ્ઠુ પરીક્ષ્ય નિશ્ચિતમેતત્પરકીયમિતિ જ્ઞાત્વા જ્ઞાની સન્ મુંચતિ તચ્ચીવરમચિરાત્, તથા જ્ઞાતાપિ સમ્ભ્રાન્ત્યા પરકીયાન્ભાવા- નાદાયાત્મીયપ્રતિપત્ત્યાત્મન્યધ્યાસ્ય શયાનઃ સ્વયમજ્ઞાની સન્ ગુરુણા પરભાવવિવેકં કૃત્વૈકીક્રિયમાણો મંક્ષુ પ્રતિબુધ્યસ્વૈકઃ ખલ્વયમાત્મેત્યસકૃચ્છ્રૌતં વાક્યં શૃણ્વન્નખિલૈશ્ચિહ્નૈઃ સુષ્ઠુ પરીક્ષ્ય નિશ્ચિતમેતે પરભાવા ઇતિ જ્ઞાત્વા જ્ઞાની સન્ મુંચતિ સર્વાન્પરભાવાનચિરાત્ .

(માલિની)
અવતરતિ ન યાવદ્ વૃત્તિમત્યન્તવેગા-
દનવમપરભાવત્યાગદૃષ્ટાન્તદૃષ્ટિઃ
.
ઝટિતિ સકલભાવૈરન્યદીયૈર્વિમુક્તા
સ્વયમિયમનુભૂતિસ્તાવદાવિર્બભૂવ
..૨૯..

હૈ ઔર ઉસે નગ્ન કર કહતા હૈ કિ ‘તૂ શીઘ્ર જાગ, સાવધાન હો, યહ મેરા વસ્ત્ર બદલેમેં આ ગયા હૈ, યહ મેરા હૈ સો મુઝે દે દે’, તબ બારમ્બાર કહે ગયે ઇસ વાક્યકો સુનતા હુઆ વહ, (ઉસ વસ્ત્રકે) સર્વ ચિહ્નોંસે ભલીભાન્તિ પરીક્ષા કરકે, ‘અવશ્ય યહ વસ્ત્ર દૂસરેકા હી હૈ’ ઐસા જાનકર , જ્ઞાની હોતા હુઆ, ઉસ (દૂસરેકે) વસ્ત્રકો શીઘ્ર હી ત્યાગ દેતા હૈ . ઇસીપ્રકારજ્ઞાતા ભી ભ્રમવશ પરદ્રવ્યોંકે ભાવોંકો ગ્રહણ કરકે, ઉન્હેં અપના જાનકર, અપનેમેં એકરૂપ કરકે સો રહા હૈ ઔર અપને આપ અજ્ઞાની હો રહા હૈ ; જબ શ્રી ગુરુ પરભાવકા વિવેક (ભેદજ્ઞાન) કરકે ઉસે એક આત્મભાવરૂપ કરતે હૈં ઔર કહતે હૈં કિ ‘તૂ શીઘ્ર જાગ, સાવધાન હો, યહ તેરા આત્મા વાસ્તવમેં એક (જ્ઞાનમાત્ર) હી હૈ, (અન્ય સર્વ પરદ્રવ્યકે ભાવ હૈં )’, તબ બારમ્બાર કહે ગયે ઇસ આગમકે વાક્યકો સુનતા હુઆ વહ, સમસ્ત (સ્વ-પરકે) ચિહ્નોંસે ભલીભાંતિ પરીક્ષા કરકે, ‘અવશ્ય યહ પરભાવ હી હૈં, (મૈં એક જ્ઞાનમાત્ર હી હૂઁ)’ યહ જાનકર, જ્ઞાની હોતા હુઆ, સર્વ પરભાવોંકો શીઘ્ર છોડ દેતા હૈ

.

ભાવાર્થ :જબ તક પરવસ્તુકો ભૂલસે અપની સમઝતા હૈ તબ તક મમત્વ રહતા હૈ; ઔર જબ યથાર્થ જ્ઞાન હોનેસે પરવસ્તુકો દૂસરેકી જાનતા હૈ તબ દૂસરેકી વસ્તુમેં મમત્વ કૈસે રહેગા ? અર્થાત્ નહીં રહે યહ પ્રસિદ્ધ હૈ ..૩૫..

અબ ઇસી અર્થકા સૂચક કલશરૂપ કાવ્ય કહતે હૈં :

શ્લોકાર્થ :[અપર-ભાવ-ત્યાગ-દૃષ્ટાન્ત-દૃષ્ટિઃ ] યહ પરભાવકે ત્યાગકે દૃષ્ટાન્તકી દૃષ્ટિ,

૭૬