પુદ્ગલદ્રવ્યગુણેભ્યો ભિન્નત્વેન સ્વયમરૂપગુણત્વાત્, પરમાર્થતઃ પુદ્ગલદ્રવ્યસ્વામિત્વાભાવાદ્
દ્રવ્યેન્દ્રિયાવષ્ટંભેનારૂપણાત્, સ્વભાવતઃ ક્ષાયોપશમિકભાવાભાવાદ્ભાવેન્દ્રિયાવલંબેનારૂપણાત્,
સકલસાધારણૈકસંવેદનપરિણામસ્વભાવત્વાત્કેવલરૂપવેદનાપરિણામાપન્નત્વેનારૂપણાત્, સકલજ્ઞેય-
જ્ઞાયકતાદાત્મ્યસ્ય નિષેધાદ્રૂપપરિચ્છેદપરિણતત્વેઽપિ સ્વયં રૂપરૂપેણાપરિણમનાચ્ચારૂપઃ; તથા
પુદ્ગલદ્રવ્યાદન્યત્વેનાવિદ્યમાનગન્ધગુણત્વાત્, પુદ્ગલદ્રવ્યગુણેભ્યો ભિન્નત્વેન સ્વયમગન્ધગુણત્વાત્,
પરમાર્થતઃ પુદ્ગલદ્રવ્યસ્વામિત્વાભાવાદ્ દ્રવ્યેન્દ્રિયાવષ્ટંભેનાગંધનાત્, સ્વભાવતઃ ક્ષાયોપશમિકભાવા-
ભાવાદ્ભાવેન્દ્રિયાવલંબેનાગન્ધનાત્, સકલસાધારણૈકસંવેદનપરિણામસ્વભાવત્વાત્કેવલગન્ધવેદના-
પરિણામાપન્નત્વેનાગન્ધનાત્, સકલજ્ઞેયજ્ઞાયકતાદાત્મ્યસ્ય નિષેધાદ્ગન્ધપરિચ્છેદપરિણતત્વેઽપિ સ્વયં
હૈ .૬. ઇસ તરહ છહ પ્રકારકે રસકે નિષેધસે વહ અરસ હૈ .
ઇસપ્રકાર, જીવ વાસ્તવમેં પુદ્ગલદ્રવ્યસે અન્ય હોનેકે કારણ ઉસમેં રૂપગુણ વિદ્યમાન નહીં હૈ, ઇસલિયે અરૂપ હૈ .૧. પુદ્ગલદ્રવ્યકે ગુણોંસે ભી ભિન્ન હોનેકે કારણ સ્વયં ભી રૂપગુણ નહીં હૈ, ઇસલિયે અરૂપ હૈ .૨. પરમાર્થસે પુદ્ગલદ્રવ્યકા સ્વામીપના ભી ઉસે નહીં હોનેસે વહ દ્રવ્યેન્દ્રિયકે આલમ્બન દ્વારા ભી રૂપ નહીં દેખતા, ઇસલિએ અરૂપ હૈ .૩. અપને સ્વભાવકી દૃષ્ટિસે દેખા જાય તો ક્ષાયોપશમિક ભાવકા ભી ઉસે અભાવ હોનેસે વહ ભાવેન્દ્રિયકે આલમ્બન દ્વારા ભી રૂપ નહીં દેખતા, ઇસલિયે અરૂપ હૈ .૪. સકલ વિષયોંકે વિશેષોંમેં સાધારણ ઐસે એક હી સંવેદનપરિણામરૂપ ઉસકા સ્વભાવ હોનેસે કેવલ એક રૂપવેદનાપરિણામકો પ્રાપ્ત હોકર રૂપ નહીં દેખતા, ઇસલિયે અરૂપ હૈ .૫. (ઉસે સમસ્ત જ્ઞેયોંકા જ્ઞાન હોતા હૈ પરન્તુ) સકલ જ્ઞેયજ્ઞાયકકે તાદાત્મ્યકા નિષેધ હોનેસે રૂપકે જ્ઞાનરૂપ પરિણમિત હોને પર ભી સ્વયંરૂપ રૂપસે નહીં પરિણમતા ઇસલિયે અરૂપ હૈ .૬. ઇસ તરહ છહ પ્રકારસે રૂપકે નિષેધસે વહ અરૂપ હૈ .
ઇસપ્રકાર, જીવ વાસ્તવમેં પુદ્ગલદ્રવ્યસે અન્ય હોનેકે કારણ ઉસમેં ગન્ધગુણ વિદ્યમાન નહીં હૈ, ઇસલિયે અગન્ધ હૈ .૧. પુદ્ગલદ્રવ્યકે ગુણોંસે ભી ભિન્ન હોનેકે કારણ સ્વયં ભી ગન્ધગુણ નહીં હૈ, ઇસલિયે અગન્ધ હૈ .૨. પરમાર્થસે પુદ્ગલદ્રવ્યકા સ્વામીપના ભી ઉસે નહીં હોનેસે વહ દ્રવ્યેન્દ્રિયકે આલમ્બન દ્વારા ભી ગન્ધ નહીં સૂંઘતા, ઇસલિએ અગન્ધ હૈ .૩. અપને સ્વભાવકી દૃષ્ટિસે દેખા જાય તો ક્ષાયોપશમિક ભાવકા ભી ઉસે અભાવ હોનેસે વહ ભાવેન્દ્રિયકે આલમ્બન દ્વારા ભી ગન્ધ નહીં સૂંઘતા અતઃ અગન્ધ હૈ .૪. સકલ વિષયોંકે વિશેષોંમેં સાધારણ ઐસે એક હી સંવેદનપરિણામરૂપ ઉસકા સ્વભાવ હોનેસે વહ કેવલ એક ગન્ધવેદનાપરિણામકો પ્રાપ્ત હોકર