સ્વયંકા હી દોષ, મિથ્યાત્વાદિકા જડપના ઉસી પ્રકાર ચેતનપના, પુણ્ય ઔર પાપ દોનોંકા બંધસ્વરૂપપના, મોક્ષમાર્ગમેં ચરણાનુયોગ કા સ્થાન — ઇત્યાદિ અનેક વિષય ઇસ શાસ્ત્રમેં પ્રરૂપણ કિયે હૈં. ભવ્ય જીવોંકો યથાર્થ મોક્ષમાર્ગ બતલાનેકા ઇન સબકા ઉદ્દેશ હૈ. ઇસ શાસ્ત્રકી મહત્તા દેખકર અન્તર ઉલ્લાસ આ જાનેસે શ્રીમદ્ જયસેન આચાર્ય કહતે હૈં કિ ‘જયવંત વર્તો વે પદ્મનંદિ આચાર્ય અર્થાત્ કુન્દકુન્દ આચાર્ય કિ જિન્હોંને મહાતત્ત્વસે ભરે હુયે પ્રાભૃતરૂપી પર્વતકો બુદ્ધિરૂપી સિર પર ઉઠાકર ભવ્ય જીવોંકો સમર્પિત કિયા હૈ. વસ્તુતઃ ઇસ કાલમેં યહ શાસ્ત્ર મુમુક્ષુ ભવ્ય જીવોંકા પરમ આધાર હૈ. ઐસે દુઃષમ કાલમેં ભી ઐસા અદ્ભુત અનન્ય-શરણભૂત શાસ્ત્ર — તીર્થંકરદેવકે મુખમેંસે નિકલા હુઆ અમૃત — વિદ્યમાન હૈ યહ હમ સબકા મહા સદ્ભાગ્ય હૈ. નિશ્ચય-વ્યવહારકી સંધિપૂર્વક યથાર્થ મોક્ષમાર્ગકી ઐસી સંકલનાબદ્ધ પ્રરૂપણા દૂસરે કોઈ ભી ગ્રન્થમેં નહીં હૈ. પરમપૂજ્ય સદ્ગુરુદેવ(શ્રી કાનજીસ્વામી)કે શબ્દોંમેં કહા જાયે તો — ‘યહ સમયસાર શાસ્ત્ર આગમોંકા ભી આગમ હૈ; લાખોં શાસ્ત્રોંકા સાર ઇસમેં હૈ; જૈનશાસનકા યહ સ્તમ્ભ હૈ; સાધકકી યહ કામઘેનુ હૈ, કલ્પવૃક્ષ હૈ. ચૌદહ પૂર્વકા રહસ્ય ઇસમેં સમાયા હુવા હૈ. ઇસકી હરએક ગાથા છટ્ઠે-સાતવેં ગુણસ્થાનમેં ઝૂલતે હુએ મહામુનિકે આત્મ-અનુભવમેંસે નિકલી હુઈ હૈ. ઇસ શાસ્ત્રકે કર્તા ભગવાન કુન્દકુન્દાચાર્યદેવ મહાવિદેહક્ષેત્રમેં સર્વજ્ઞ વીતરાગ શ્રી સીમન્ઘરભગવાનકે સમવસરણમેં ગયે થે ઔર વહાઁ વે આઠ દિન રહે થે યહ બાત યથાતથ્ય હૈ, અક્ષરશઃ સત્ય હૈ, પ્રમાણસિદ્ધ હૈ, ઇસમેં લેશમાત્ર ભી શંકાકે લિયે સ્થાન નહીં હૈ. ઉન પરમ ઉપકારી આચાર્યભગવાન્ દ્વારા રચિત ઇસ સમયસારમેં તીર્થંઙ્કરદેવકી નિરક્ષરી ૐકારધ્વનિમેંસે નિકલા હુઆ હી ઉપદેશ હૈ’.

ઇસ શાસ્ત્રમેં ભગવાન્ કુન્દકુન્દાચાર્યદેવકી પ્રાકૃત ગાથાઓં પર આત્મખ્યાતિ નામકી સંસ્કૃત ટીકા લિખનેવાલે (લગભગ વિક્રમકી દસવીં શતાબ્દીમેં હુએ) શ્રીમાન્ અમૃતચન્દ્રાચાર્યદેવ હૈં. જિસપ્રકાર ઇસ શાસ્ત્રકે મૂલ કર્તા અલૌકિક પુરુષ હૈં ઉસીપ્રકાર ઇસકે ટીકાકાર ભી મહાસમર્થ આચાર્ય હૈં. આત્મખ્યાતિ જૈસી ટીકા અભી તક દૂસરે કોઈ જૈન ગ્રન્થકી નહીં લિખી ગઈ હૈ. ઉન્હોંને પંચાસ્તિકાયસંગ્રહ તથા પ્રવચનસારકી ભી ટીકા લિખી હૈ ઔર તત્ત્વાર્થસાર, પુરુષાર્થસિદ્ધયુપાય આદિ સ્વતન્ત્ર ગ્રન્થ ભી લિખે હૈં. ઉનકી એક ઇસ આત્મખ્યાતિ ટીકા પઢનેવાલેકો હી ઉનકી અધ્યાત્મરસિકતા, આત્માનુભવ, પ્રખર વિદ્વત્તા, વસ્તુસ્વરૂપકો ન્યાયસે સિદ્ધ કરનેકી ઉનકી અસાધારણ શક્તિ ઔર ઉત્તમ કાવ્યશક્તિકા પૂરા જ્ઞાન હો જાયેગા. અતિ સંક્ષેપમેં ગંભીર રહસ્યોંકો ભરદેનેકી ઉનકી અનોખી શક્તિ વિદ્વાનોંકો આશ્ચર્યચકિત કરતી હૈ. ઉનકી યહ દૈવી ટીકા શ્રુતકેવલીકે વચનોંકે સમાન હૈ. જિસપ્રકાર મૂલશાસ્ત્રકર્તાને સમસ્ત નિજવૈભવસે ઇસ શાસ્ત્રકી રચના કી હૈ ઉસીપ્રકાર ટીકાકારને ભી અત્યન્ત ઉત્સાહપૂર્વક સર્વ નિજવૈભવસે યહ ટીકા રચી હૈ, ઐસા ઇસ ટીકાકે પઢનેવાલોંકો સ્વભાવતઃ હી નિશ્ચય હુયે બિના નહીં રહ સકતા. શાસનમાન્ય ભગવાન્ કુન્દકુન્દાચાર્યદેવને ઇસ કલિકાલમેં જગદ્ગુરુ તીર્થંકરદેવકે જૈસા કામ કિયા હૈ ઔર શ્રી અમૃતચન્દ્રાચાર્યદેવને, માનોં કિ વે કુન્દકુન્દભગવાન્કે હૃદયમેં પ્રવેશ કર ગયે હોં ઉસ પ્રકારસે ઉનકે