પ્રત્યાસત્તાવપિ નિત્યમેવ સ્વરૂપાદપતન્તઃ પરરૂપેણાપરિણમનાદવિનષ્ટાનંતવ્યક્તિત્વાટ્ટંકોત્કીર્ણા ઇવ તિષ્ઠન્તઃ સમસ્તવિરુદ્ધાવિરુદ્ધકાર્યહેતુતયા શશ્વદેવ વિશ્વમનુગૃહ્ણન્તો નિયતમેકત્વનિશ્ચયગતત્વેનૈવ સૌન્દર્યમાપદ્યન્તે, પ્રકારાન્તરેણ સર્વસંક રાદિદોષાપત્તેઃ . એવમેકત્વે સર્વાર્થાનાં પ્રતિષ્ઠિતે સતિ જીવાહ્વયસ્ય સમયસ્ય બન્ધકથાયા એવ વિસંવાદાપત્તિઃ . કુતસ્તન્મૂલપુદ્ગલકર્મપ્રદેશ- સ્થિતત્વમૂલપરસમયત્વોત્પાદિતમેતસ્ય દ્વૈવિધ્યમ્ . અતઃ સમયસ્યૈકત્વમેવાવતિષ્ઠતે .
હોનેસે હી સુન્દરતાકો પાતે હૈં, ક્યોંકિ અન્ય પ્રકારસે ઉસમેં સર્વસંકર આદિ દોષ આ જાયેંગે . વે સબ પદાર્થ અપને દ્રવ્યમેં અન્તર્મગ્ન રહનેવાલે અપને અનન્ત ધર્મોંકે ચક્રકો (સમૂહકો) ચુમ્બન કરતે હૈં — સ્પર્શ કરતે હૈં તથાપિ વે પરસ્પર એક દૂસરે કો સ્પર્શ નહીં કરતે, અત્યન્ત નિકટ એક ક્ષેત્રાવગાહરૂપસે તિષ્ઠ રહે હૈં તથાપિ વે સદાકાલ અપને સ્વરૂપસે ચ્યુત નહીં હોતે, પરરૂપ પરિણમન ન કરનેસે અનન્ત વ્યક્તિતા નષ્ટ નહીં હોતી, ઇસલિયે વે ટંકોત્કીર્ણકી ભાંતિ (શાશ્વત) સ્થિત રહતે હૈં ઔર સમસ્ત વિરુદ્ધ કાર્ય તથા અવિરુદ્ધ કાર્ય દોનોંકી હેતુતાસે વે સદા વિશ્વકા ઉપકાર કરતે હૈં — ટિકાયે રખતે હૈં . ઇસપ્રકાર સર્વ પદાર્થોંકા ભિન્ન ભિન્ન એકત્વ સિદ્ધ હોનેસે જીવ નામક સમયકો બન્ધકી કથાસે હી વિસંવાદકી આપત્તિ આતી હૈ; તો ફિ ર બન્ધ જિસકા મૂલ હૈ ઐસા જો પુદ્ગલકર્મકે પ્રદેશોંમેં સ્થિત હોના, વહ જિસકા મૂલ હૈ ઐસા પરસમયપના, ઉસસે ઉત્પન્ન હોનેવાલા (પરસમય – સ્વસમયરૂપ) દ્વિવિધપના ઉસકો (જીવ નામકે સમયકો) કહાઁસે હો ? ઇસલિયે સમયકે એકત્વકા હોના હી સિદ્ધ હોતા હૈ .
ભાવાર્થ : — નિશ્ચયસે સર્વ પદાર્થ અપને અપને સ્વભાવમેં સ્થિત રહતે હુએ હી શોભા પાતે હૈં . પરન્તુ જીવ નામક પદાર્થકી અનાદિ કાલસે પુદ્ગલકર્મકે સાથ નિમિત્તરૂપ બન્ધ-અવસ્થા હૈ; ઉસસે ઇસ જીવમેં વિસંવાદ ખડા હોતા હૈ, અતઃ વહ શોભાકો પ્રાપ્ત નહીં હોતા . ઇસલિયે વાસ્તવમેં વિચાર કિયા જાયે તો એકત્વ હી સુન્દર હૈ; ઉસસે યહ જીવ શોભાકો પ્રાપ્ત હોતા હૈ ..૩..
અબ, ઉસ એકત્વકી અસુલભતા બતાતે હૈં : —