પૂર્ણજ્ઞાનઘનસ્ય દર્શનમિહ દ્રવ્યાન્તરેભ્યઃ પૃથક્ .
તન્મુક્ત્વા નવતત્ત્વસન્તતિમિમામાત્માયમેકોઽસ્તુ નઃ ..૬..
ચારિત્રભાવકો પ્રાપ્ત હોતે હૈં ઉન્હેં [એષઃ ] યહ વ્યવહારનય [કિઞ્ચિત્ ન ] કુછ ભી પ્રયોજનવાન
નહીં હૈ .
ભાવાર્થ : — શુદ્ધ સ્વરૂપકા જ્ઞાન, શ્રદ્ધાન તથા આચરણ હોનેકે બાદ અશુદ્ધનય કુછ ભી પ્રયોજનકારી નહીં હૈ .૫.
અબ નિશ્ચય સમ્યક્ત્વકા સ્વરૂપ કહતે હૈં : —
શ્લોકાર્થ : — [અસ્ય આત્મનઃ ] ઇસ આત્માકો [યદ્ ઇહ દ્રવ્યાન્તરેભ્યઃ પૃથક્ દર્શનમ્ ] અન્ય દ્રવ્યોંસે પૃથક્ દેખના (શ્રદ્ધાન કરના) [એતત્ એવ નિયમાત્ સમ્યગ્દર્શનમ્ ] હી નિયમસે સમ્યગ્દર્શન હૈ . યહ આત્મા [વ્યાપ્તુઃ ] અપને ગુણ-પર્યાયોંમેં વ્યાપ્ત (રહનેવાલા) હૈ, ઔર [શુદ્ધનયતઃ એકત્વે નિયતસ્ય ] શુદ્ધનયસે એકત્વમેં નિશ્ચિત કિયા ગયા હૈ તથા [પૂર્ણ-જ્ઞાન- ઘનસ્ય ] પૂર્ણજ્ઞાનઘન હૈ . [ચ ] ઔર [તાવાન્ અયં આત્મા ] જિતના સમ્યગ્દર્શન હૈ ઉતના હી યહ આત્મા હૈ . [તત્ ] ઇસલિએ આચાર્ય પ્રાર્થના કરતે હૈં કિ ‘‘[ઇમામ્ નવ-તત્ત્વ-સન્તતિં મુક્ત્વા ] ઇસ નવતત્ત્વકી પરિપાટીકો છોડકર, [અયમ્ આત્મા એકઃ અસ્તુ નઃ ] યહ આત્મા એક હી હમેં પ્રાપ્ત હો’’ .
ભાવાર્થ : — સર્વ સ્વાભાવિક તથા નૈમિત્તિક અપની અવસ્થારૂપ ગુણપર્યાયભેદોંમેં વ્યાપનેવાલા યહ આત્મા શુદ્ધનયસે એકત્વમેં નિશ્ચિત કિયા ગયા હૈ — શુદ્ધનયસે જ્ઞાયકમાત્ર એક-આકાર દિખલાયા ગયા હૈ, ઉસે સર્વ અન્યદ્રવ્યોંકે ઔર અન્યદ્રવ્યોંકે ભાવોંસે અલગ દેખના, શ્રદ્ધાન કરના સો નિયમસે સમ્યગ્દર્શન હૈ . વ્યવહારનય આત્માકો અનેક ભેદરૂપ કહકર સમ્યગ્દર્શનકો અનેક ભેદરૂપ કહતા હૈ, વહાઁ વ્યભિચાર (દોષ) આતા હૈ, નિયમ નહીં રહતા . શુદ્ધનયકી સીમા તક પહુઁચને પર વ્યભિચાર નહીં રહતા, ઇસલિએ નિયમરૂપ હૈ . શુદ્ધનયકે વિષયભૂત આત્મા પૂર્ણજ્ઞાનઘન હૈ — સર્વ લોકાલોકકો જાનનેવાલે જ્ઞાનસ્વરૂપ હૈ . ઐસે આત્માકા શ્રદ્ધાનરૂપ સમ્યગ્દર્શન હૈ . યહ કહીં પૃથક્ પદાર્થ નહીં હૈ — આત્માકા હી પરિણામ હૈ, ઇસલિયે આત્મા હી હૈ . અતઃ જો સમ્યગ્દર્શન હૈ સો આત્મા હૈ, અન્ય નહીં .