ર્યદ્યન્તઃ કિલ કોઽપ્યહો કલયતિ વ્યાહત્ય મોહં હઠાત્ .
નિત્યં કર્મકલંક પંક વિકલો દેવઃ સ્વયં શાશ્વતઃ ..૧૨..
જ્ઞાનાનુભૂતિરિયમેવ કિલેતિ બુદ્ધવા .
મેકોઽસ્તિ નિત્યમવબોધઘનઃ સમન્તાત્ ..૧૩..
અજ્ઞાન જહાં તક રહતા હૈ વહાં તક યહ અનુભવ યથાર્થ નહીં હોતા .
ભાવાર્થ : — યહાં યહ ઉપદેશ હૈ કિ શુદ્ધનયકે વિષયરૂપ આત્માકા અનુભવ કરો .૧૧.
અબ, ઇસી અર્થકા સૂચક કલશરૂપ કાવ્ય પુનઃ કહતે હૈં, જિસમેં યહ કહા ગયા હૈ કિ ઐસા અનુભવ કરને પર આત્મદેવ પ્રગટ પ્રતિભાસમાન હોતા હૈ : —
શ્લોકાર્થ : — [યદિ ] યદિ [કઃ અપિ સુધીઃ ] કોઈ સુબુદ્ધિ (સમ્યગ્દૃષ્ટિ) જીવ [ભૂતં ભાન્તમ્ અભૂતમ્ એવ બન્ધં ] ભૂત, વર્તમાન ઔર ભવિષ્ય — તીનોં કાલકે કર્મબન્ધકો અપને આત્માસે [રભસાત્ ] તત્કાલ – શીઘ્ર [નિર્ભિદ્ય ] ભિન્ન કરકે તથા [મોહં ] ઉસ કર્મોદયકે નિમિત્તસે હોનેવાલે મિથ્યાત્વ (અજ્ઞાન) કો [હઠાત્ ] અપને બલસે (પુરુષાર્થસે) [વ્યાહત્ય ] રોકકર અથવા નાશ કરકે [અન્તઃ ] અન્તરઙ્ગમેં [કિલ અહો કલયતિ ] અભ્યાસ કરે — દેખે તો [અયમ્ આત્મા ] યહ આત્મા [આત્મ-અનુભવ-એક-ગમ્ય મહિમા ] અપને અનુભવસે હી જાનને યોગ્ય જિસકી પ્રગટ મહિમા હૈ ઐસા [વ્યક્ત : ] વ્યક્ત (અનુભવગોચર), [ધ્રુવં ] નિશ્ચલ, [શાશ્વતઃ ] શાશ્વત, [નિત્યં કર્મ-કલઙ્ક-પઙ્ક-વિકલઃ ] નિત્ય કર્મકલઙ્ક-કર્દમસે રહિત — [સ્વયં દેવઃ ] ઐસા સ્વયં સ્તુતિ કરને યોગ્ય દેવ [આસ્તે ] વિરાજમાન હૈ .
ભાવાર્થ : — શુદ્ધનયકી દૃષ્ટિસે દેખા જાયે તો સર્વ કર્મોંસે રહિત ચૈતન્યમાત્ર દેવ અવિનાશી આત્મા અન્તરઙ્ગમેં સ્વયં વિરાજમાન હૈ . યહ પ્રાણી — પર્યાયબુદ્ધિ બહિરાત્મા — ઉસે બાહર ઢૂઁઢતા હૈ યહ મહા અજ્ઞાન હૈ .૧૨.
૪૨